Forum van Waarneming.nl

Soortgroepen => Mossen en korstmossen => Topic gestart door: lukasverboom op oktober 11, 2019, 16:21:17 PM

Titel: Beukenschotelkorst Lecanora hybocarpa
Bericht door: lukasverboom op oktober 11, 2019, 16:21:17 PM
Op een verzameld takje bij een excursie vond ik deze. Lijkt me wel te kloppen voor L. hybocarpa, beukenschotelkorst, met die grove, bruine kristallen die doorlopen tot onder de ascustoppen. Op de laatste foto in KOH 10%, daarin zijn de kristalletjes in het epihymenium volledig opgelost. Zie ook https://www.fungi.org.uk/viewtopic.php?f=16&t=2404

Het betreft deze waarneming
https://waarneming.nl/waarneming/view/180691180 (https://waarneming.nl/waarneming/view/180691180)
Beukenschotelkorst - Lecanora hybocarpa gezien op 2019-10-05 Putten - Oldenaller - Putterpolder
Foto's:
(https://euro.observation.org/fotonew/5/23607255.jpg)

(https://euro.observation.org/fotonew/8/23607258.jpg)

(https://euro.observation.org/fotonew/1/23607261.jpg)

(https://euro.observation.org/fotonew/3/23607263.jpg)

(https://euro.observation.org/fotonew/4/23607264.jpg)

(https://euro.observation.org/fotonew/5/23607265.jpg)

(https://euro.observation.org/fotonew/1/23607271.jpg)

Toelichting:
Op eikentakje, naast Lecanora chlarotera, Lecidella elaeochroma, Xanthoria parietina, Polycauliona polycarpa, Candelaria concolor en Athallia cerinella. Viel op door de donkere apotheciumschijf, dus thallus Pd getest: negatief. Op doorsnede vielen de grove, bruine granulen op die tot onder de ascustoppen lopen. Die lossen snel op in KOH 10%. Daarmee blijven Lecanora hybocarpa en Lecanora sinuosa over. L. sinuosa lijkt het me niet, te regelmatig.
bij voorbaat dank Lukas Verboom
Titel: Re: Beukenschotelkorst Lecanora hybocarpa
Bericht door: Guido Berger op oktober 11, 2019, 19:21:17 PM
Tsss Lukas toe maar weer,

Even voor mijn begrip.
- Die dikkige lichtbruine laag, goed zichtbaar op foto 4, is eigenlijk te dik voor enkel het epihymenium?
- Dat is het epipsamma in het Engels: granular, oily or crystalline material tussen de parafysentoppen?
- En dat lost bij deze soort op in KOH? Enkel bij deze soort of lost dat altijd op in KOH?
- De onderste 3 foto's zijn ...? Is dat in gepolariseerd licht waarbij kristalstrukturen duidelijk worden?

Als t klopt wel mooie soort en ook strak uitgewerkt.

En dan zou ik ook graag weten wat je met het oog opviel om deze onder de mic te leggen en te denken dat het wel iets anders zou kunnen zijn dan chlarotera.
Titel: Re: Beukenschotelkorst Lecanora hybocarpa
Bericht door: Pluijm op oktober 11, 2019, 19:26:27 PM
Erg fraaie foto's en coupes. Interessant om te volgen!
Titel: Re: Beukenschotelkorst Lecanora hybocarpa
Bericht door: Guido Berger op oktober 11, 2019, 19:38:38 PM
Ik vond net deze site. De foto's laten goed het verschil zien tussen chlarotera en hybocarpa.
https://www.fungi.org.uk/viewtopic.php?t=2404

Lullig zeg; dat microscoopje van mij kan dit niet ...
Titel: Re: Beukenschotelkorst Lecanora hybocarpa
Bericht door: lukasverboom op oktober 11, 2019, 19:49:02 PM
Dankjewel allebei :)

Overigens is deze coupe mooi dun, dus de "dikkere" kristallaag ligt niet aan een dikkere coupe. (Was ik nog vergeten te vermelden.)

Ik probeer me al een tijdje te verdiepen in de Lecanora chlarotera-groep, de schotelkorsten met een wit thallus, witte rand, bruine schijf en K+ geel reactie. Daarvoor heb ik al tientallen witte schotelkorsten bekeken. Op de link die ik eerder stuurde wordt gezegd dat Lecanora hybocarpa vrij makkelijk te onderscheiden is met een coupe op (inderdaad) gepolariseerd licht. Hieronder een Lecanora chlarotera uit Groningen:

(https://old.waarneming.nl/fotonew/5/23474385.jpg)

Ik kreeg de tips van Christophe Brochard en Laurens Sparrius om eens te experimenteren met de glazen uit een 3d-brilletje. Dat gaat verbazend goed! Ik leg er één op de lamp en één bovenop het object. Dan een beetje draaien tot je een mooi beeld krijgt. Simpel gezegd blokkeer je eerst ongeveer de helft van de lichtgolven (de lichtintensiteit met één glas wordt ook ongeveer 50%), en leg je het tweede glas erop om de andere 50% weg te filteren. Het resultaat is zwart, behalve waar de golven ergens door gebroken worden, in dit geval door kristalletjes in het apothecium. Erg leuk om een keer te proberen, aanrader! Zo ziet mijn opstelling eruit (en erg duur is die niet hoor):

(https://forum.waarneming.nl/smf/index.php?action=dlattach;topic=459359.0;attach=819320;image)

Door de locatie van de kristalletjes kun je Lecanora argentata eruit halen, door de P-reactie Lecanora pulicaris. Zie inderdaad de link die ik in mijn eerste bericht had staan: https://www.fungi.org.uk/viewtopic.php?f=16&t=2404
Titel: Re: Beukenschotelkorst Lecanora hybocarpa
Bericht door: Pluijm op oktober 11, 2019, 20:25:11 PM
Top!
Titel: Re: Beukenschotelkorst Lecanora hybocarpa
Bericht door: Guido Berger op oktober 11, 2019, 20:31:22 PM
Erg gaaf Lucas!
Titel: Re: Beukenschotelkorst Lecanora hybocarpa
Bericht door: H Timans op oktober 11, 2019, 22:38:18 PM
Gaaf!
Titel: Re: Beukenschotelkorst Lecanora hybocarpa
Bericht door: lukasverboom op oktober 15, 2019, 11:44:29 AM
Laurens Sparrius heeft 'm net bevestigd.
Titel: Re: Beukenschotelkorst Lecanora hybocarpa
Bericht door: alegro op oktober 16, 2019, 00:25:19 AM
Het zou me niks verbazen als blijkt dat L hybocarpa in het verleden erg veel over het hoofd is gezien en als L chlarotera of misschien wel pulicaris in de boeken is gegaan.
Dit is in ieder geval wel een mooie aanleiding om dit type Lecanora in het vervolg wat vaker te verzamelen en onder de microscoop te leggen.
Titel: Re: Beukenschotelkorst Lecanora hybocarpa
Bericht door: Pluijm op november 03, 2019, 13:54:13 PM
Ik heb het nog niet kunnen uitproberen met 3D-glaasjes.
Maar het (b)lijkt ook goed te lukken met zijdelingse belichting met een bureaulamp. Vandaag uitgeprobeerd op L. horiza en L. chlarotera.

Beide soorten in H2O met bruinig epihymenium, boven de ascustoppen. Echter L. chlarotera met oplichtende band bij zijlicht, L. horiza niet (en L. chlarotera met grote kristallen in de rand).

Na toedienen KOH, L. horiza nog steeds bruin epihymenium. Epihymenium L. chlarotera ontkleurd, hyalien, en ook niet meer oplichtend met zijbelichting.

Ik kon nog geen L. hybocarpa testen, groeit bij mij niet... :(
Titel: Re: Beukenschotelkorst Lecanora hybocarpa
Bericht door: lukasverboom op november 03, 2019, 17:09:12 PM
Ik kan je mijn exemplaar opsturen als ik weer in Nederland ben?
Titel: Re: Beukenschotelkorst Lecanora hybocarpa
Bericht door: Pluijm op november 03, 2019, 19:29:32 PM
Dankje Lukas, maar dat hoeft niet, de soort is hier duidelijk geschetst.
Wel ga ik hier ook eens wat beter de Lecanora's nakijken.
Titel: Re: Beukenschotelkorst Lecanora hybocarpa
Bericht door: lukasverboom op november 13, 2019, 17:55:38 PM
In Groningen zit 'ie ook! Kanshebbers zijn te vinden door de schotelkorsten te pakken met kleine, donkere apotheciën die vaak ietwat berijpt zijn. Op takjes van een oude eik is ongeveer 10-20% van de chlarotera's eigenlijk hybocarpa.

https://waarneming.nl/waarneming/view/182198644 (https://waarneming.nl/waarneming/view/182198644)

(https://euro.observation.org/fotonew/4/24054184.jpg)

(https://euro.observation.org/fotonew/2/24054182.jpg)

(https://euro.observation.org/fotonew/5/24054185.jpg)

(https://euro.observation.org/fotonew/3/24054183.jpg)

Titel: Re: Beukenschotelkorst Lecanora hybocarpa
Bericht door: lukasverboom op november 13, 2019, 18:05:33 PM
Ter vergelijking nog een Lecanora chlarotera, witte schotelkorst van dezelfde locatie. Let wel op: Dit is een dunnere sectie.

(https://euro.observation.org/fotonew/4/24054524.jpg)

(https://euro.observation.org/fotonew/5/24054525.jpg)
Titel: Re: Beukenschotelkorst Lecanora hybocarpa
Bericht door: Pluijm op november 13, 2019, 18:26:52 PM
Misschien een idee om je mooie coupe-foto's ook op Verspreidingsatlas te plaatsen.
Titel: Re: Beukenschotelkorst Lecanora hybocarpa
Bericht door: KoenVerhoogt op november 13, 2019, 19:40:13 PM
Wordt het toch eens tijd om een 3D brilletje te slopen :)
Titel: Re: Beukenschotelkorst Lecanora hybocarpa
Bericht door: lukasverboom op november 16, 2019, 20:44:36 PM
Vandaag twee exemplaren op een berkentak, in een ander uurhok in Groningen.

Citaat van: Pluijm op november 13, 2019, 18:26:52 PM
Misschien een idee om je mooie coupe-foto's ook op Verspreidingsatlas te plaatsen.
Gedaan (en bedankt voor het goedkeuren :) ), en ik heb nog een habitusfoto van vandaag toegevoegd. Geweldige foto's zijn het niet, maar er staat nu ten minste iets bij!
Titel: Re: Beukenschotelkorst Lecanora hybocarpa
Bericht door: Pluijm op november 16, 2019, 22:47:34 PM
 :duim:
Titel: Re: Beukenschotelkorst Lecanora hybocarpa
Bericht door: Pluijm op april 17, 2023, 09:17:44 AM
Al oud topic. Kristallen aantonen in coupes van apothecia van Lecanora's.
Kan dus zoals Lukas meldt zeer elegant en erg duidelijk met die 3-d brillenglaasjes.

Wat omslachtiger, voor degenen die nog werken met een microscoop met een spiegeltje :angel: het lukt ook met strijklicht, door je bureaulamp (of felle zaklamp) zijdelings over je preparaat te schijnen.
Zie foto's bij WN https://waarneming.nl/observation/267904914/ Lecanora argentata.

Lecanora argentata, bij strijklicht alleen een bruin epithecium te zien, dat ook niet verdwijnt bij KOH, wel kristallen in apotheciumrand.
Lecanora chlarotera (foto's in dezelfde WN bijgeplaatst, foto 6 en 7), bij strijklicht een witte band van kristallen in het epithecium. Die verdwijnt na toedienen KOH. Wel kristallen in rand/bodem apothecium.
Bij strijklicht blijven meeste structuren donker in je preparaat. Kristallen weerkaatsen ook licht je tubus in en lichten op.
Titel: Re: Beukenschotelkorst Lecanora hybocarpa
Bericht door: Matthijs Molenaar op april 22, 2023, 21:06:40 PM
Wat leuk! Ga ik ook proberen  :blink: