Witte roest al overwogen? Die kan ook heel erg sterk op gallen gelijkende misvormingen voortbrengen en is bovendien zeer algemeen. De kleur is ook wel typisch... zeker in combinatie met de witte plekjes op de derde foto...
https://waarneming.nl/soort/photos/26524
Okay, langzaam wordt het duidelijker geloof ik ... interessante materie weer :blink:
Voor zover de dingen nu correct in mijn hoofd op hun plaats beginnen te vallen lijkt het me aannemelijk dat we hier met het volgende te maken hebben:
Koolzaadhauwgalmug - Dasineura napi (jun.syn. =
Dasineura brassicae)
Enerzijds is er de Koolzaadhauwgalmug
Dasineura napi (Loew, 1850), beschreven door Loew als
Cecidomyia napi. Die is hisorisch kennelijk lang hoofdzakelijk als
Dasineura brassicae (Winnertz, 1853) door het leven gegaan. Het Nederlads Soortenregister geeft deze synonymie (https://www.nederlandsesoorten.nl/linnaeus_ng/app/views/species/nsr_taxon.php?id=148915&cat=CTAB_NAMES) en toont slides van de mug (https://www.nederlandsesoorten.nl/linnaeus_ng/app/views/species/nsr_taxon.php?id=148915&cat=168) die origineel onder deze naam benoemd zijn.
In veel Literatuur zal de mug waarschijnlijk nog onder deze oude naam opduiken en er is hier en daar nogal wat gerommel mee:
- Fauna Europaea kent de naam Dasineura brassicae helemaal niet.
- Op waarneming komen beide doodleuk naast elkaar voor met dezelfde Nederlandse naam maar zonder synoniem te zijn gemaakt (ga ik melden): D.brassicae (https://waarneming.nl/soort/info/104583) / D.napi (https://waarneming.nl/soort/info/157133).
- Op Wikipedia heet het beest doorgaans D. brassicae, o.a. in de Duitse (https://de.wikipedia.org/wiki/Kohlschotenm%C3%BCcke) en Engelse (https://en.wikipedia.org/wiki/Dasineura_brassicae).
- Ook onder de naam D. brassicae komt de mug niet voor in de gallenboeken van Koops en Grosscurt
Er was dus al wel precies één waarneming van deze soort, namelijk van Floris (https://waarneming.nl/waarneming/view/41220873), onder die oude naam -
opvallend: óók uit 2008(!), maar van de andere kant van het land!
De reeds gelinkte foto op de website van Floris/Grada (https://people.zeelandnet.nl/grada/gallen/) is van die waarneming. Daar wordt de synonymie overigens correct weergegeven :)
De gallen op de foto´s van Floris zien er best wel anders uit dan op mijn foto's, maar daar is een verklaring voor(!) Zie verder onderaan ...
Koolzaadsnuitkever - Ceutorhynchus obstrictus ( =
C. assimilis sensu auct.)
Dan is er de "Koolzaadsnuitkever"(?)
Ceutorhynchus obstrictus. Ook hier hebben we te maken met naamsverwarring maar van een andere orde. Het beestje dat een gaatje boort in de hauwen van Brassicaceae (etc .) is jaaaaaaaarenlang door het leven gegaan als
Ceutorhynchus assimilis en een ander kevertje, dat de eitjes legt onder in de stengels (of wortelhals) is altijd
Ceutorhynchus obstrictus genoemd, maar de namen waren ongemerkt verwisseld geraakt. Toen dat boven kwam drijven is er kennelijk getracht bij de ICZN voor te dragen de situatie zo te laten, maar dat is afgewezen (informatie uit "Die Rüsselkäfer Baden-Würtembergs" - ik heb het allemaal nog niet nageplozen). De kever die de eitjes in de hauwen legt moet vandaag dus
Ceutorhynchus obstrictus heten.
Ook hier komen beide kevers voor op waarneming.nl, maar hier is dat juist (ze zijn niet synoniem, maar alleen lang verwisseld), maar er zal misschien nog wel even een keer beter naar de Nederlandse naam en naar de inhoud van de waarnemingen gekeken moeten worden(?) Ga ik met Theodoor opnemen.
SamenhangDe galmug kan haar eitjes alleen zelf afzetten in zeer jonge vruchten, van minder dan 1cm. Ik ga er blind vanuit dat dit dan de gallen oplevert zoals weergegevn in de foto's van Floris (https://waarneming.nl/waarneming/view/41220873) zoals deze:
(https://waarneming.nl/fotonew/8/589248.jpg?w=400&h=300) (https://waarneming.nl/fotonew/8/589248.jpg)
Kennelijk is de huid van de oudere hauwen te dik voor de mug. Maaaarrrrrr... als de snuitkever een gaatje geboord heeft in een hauw om haar eitjes erin te dumpen, dan kan de mug er achteraan komen en ook haar eitjes door het gaatje in de hauw leggen. De larven kunnen dan vrijelijk door de hauw kruipen en van binnenuit knagen en dit zal dan uiteindelijk de veel grotere gallen over de hele hauw opleveren zoals in mijn plaatjes hierboven.
Fantastisch samenspel weer - erg leuk om uit te zoeken :)
Nu is de vraag hoe ik dit moet classificeren. Deze gal ontstaat alleen door het samenspel van kever en mug. Als alleen de kever de hauw bevolkt zal deze iets dikker en gelig worden, meer zoals op de foto's van bladmineerders.nl (https://bladmineerders.nl/parasites/animalia/arthropoda/insecta/diptera/nematocera/cecidomyiidae/cecidomyiinae/lasiopteridi/dasineurini/dasineura/dasineura-napi/) en pflanzelgallen.de (http://www.pflanzengallen.de/gallenerzeuger.php?letter=D)(?!?).
Wellicht dat ook de exacte waardplant een rol speelt bij het uiterlijk van de gal, maar ik heb toch zwaar het buikgevoel dat juist de dikke rode zwellingen van de hauw veroorzaakt zullen worden door de interactie met de galmuglarven die dankzij het gat van de kever in de hauw konden komen.
Strikt genomen is de galmug in deze situatie misschien te beschouwen als een inquiline en is de gal veroorzaakt door de snuitkever, maar ik ga er wel tamelijk stellig van uit nu dat deze opgezwollen rode
vorm van de gal door de mug veroorzaakt wordt.
Dus: Hoe pakken de echte gallenkenners dit aan? Is dit dan een gal van de snuitkever, of een gal van de mug. Hoe willen jullie dit ingevoerd hebben?!?
Okay, volgens een plantenadmin (Willemien Troelstra) is de plant Herik. De meeste kevers en muggen schijnen niet heel soortspecifiek te zijn, dus misschien kan bovenstaande theorie nog steeds, maar ik moet nu toch eerst maar weer eens een hoop over "pests" aan Herik gaan lezen.
Wel opvallend: Ook met Sinapis arvensis vind ik geen vergelijkbare foto's van gallen - behalve de foto helemaal onderaan op de al gelinkte pagina van bladmineerders.nl. Die lijkt veel op de gal van Floris aan Koolzaad.
10 jaar later ...
Wouter stelt bij de waarneming voor om er toch "Witte roest" van te maken.
Ik kan op internet geen vergelijkbare plaatjes vinden van dusdanig vergroeide hauwen ten gevolge van Witte roest, maar dat zegt ook niet alles natuurlijk.
De plaatjes die voor Dasineura napi/brassicae (ook deels met sterk verdikte hauwen) te vinden zijn vind ik meer in de buurt komen. Overigens heb ik zojuist aangevraagd om brassica eindelijk als synoniem van napi te definiëren, maar dat terzijde.
Ik ben gestopt met beestjes/natuur-gepuzzel en wat mij betreft mag Wouter zich lekker uitleven en er Witte roest van maken, maar hij geeft zojuist aan ook niet helemaal zeker te zijn.
Kennelijk is het geen heel erg alledaagse vergroeiing die dan toch "leuk" zou moeten zijn om goed te documenteren.
Mijn wilde theorietje van 10 jaar geleden, hierboven ergens, (door snuitkever veroorzaakte gal waar de galmug dan weer eitjes in legt), is wellicht wat ver gezocht, maar misschien heeft iemand anders nog een idee/mening?