Forum van Waarneming.nl

Overige natuuronderwerpen => Natuurbeheer => Topic gestart door: wimtegels op februari 01, 2008, 22:11:38 PM

Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op februari 01, 2008, 22:11:38 PM
Ik kom net voor de tweede keer vandaag terug van de Roer. De Roer in Midden-Limburg meandert vrij over ongeveer 70 % van haar loop.
Als ik naar de meldingen op waarnemingen kijk, dan zie ik dat verschillende gebruikers van deze site de Roer kennen.

Toch is de Roer bij veel natuurliefhebbers totaal onbekend. En dat is jammer. Als grootste vrij meanderende rivier van Nederland kunnen we door haar te bestuderen veel informatie verzamelen over vrij meanderende rivieren in Nederland.

Op het moment ga ik vrijwel dagelijks, soms zelfs enkele keren per dag, naar de Roer omdat binnenkort door het natuurlijke meanderproces een meander af wordt gesneden. Er zal dan een eiland ontstaan.

Als je naar mijn avatar kijkt zie je dat het eiland nog met een smalle strook verbonden is met het "vaste land".

Sinds gisteren is het niet meer mogelijk om over deze verbinding naar het eiland te lopen.

De laatste fase van de doorbraak is begonnen. Nog even en de Roer heeft een nieuwe loop.

Ik wil de komende dagen in een aantal berichten in het kort mijn verhaal van de Roer vertellen. Ik hoop dan duidelijk te kunnen maken dat we in Nederland toch nog een paar meter echte natuur hebben.

Verder wil ik wat aandacht besteden aan misschien onverwachte effecten van door de natuur gemaakte EHS.

Uiteraard nodig ik iedereen die de Roer kent uit zijn of haar bijdrage hier te posten.

Mensen die de Roer van 30 jaar geleden kennen en de situatie van toen met de situatie van nu vergelijken zullen waarschijnlijk nu al begrijpen dat het verhaal van de Roer een verhaal van hoop voor de toekomst is.

Voor mij markeert de komende doorbraak van de meander een echte doorbraak!
Titel: De Roer
Bericht door: Jeroen Nagtegaal op februari 01, 2008, 23:02:38 PM
Waar is die bocht precies? Ik ben nameljk vrij vaak bij de Roer geweest, en kan het me zo niet plaatsen.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op februari 01, 2008, 23:07:46 PM
Ha Jeroen,

Ik ben er redelijk van overtuigd dat je hem kent. Ik zit momenteel nog een beetje te stoeien met de vraag of ik op dit gevoelige moment de precieze locatie op het internet moet zetten. Ik kan de gevolgen daarvan moeilijk inschatten. Als er opeens redelijk veel mensen naartoe zouden gaan denk ik dat ik problemen krijg met de boeren en met sommige natuurliefhebbers.

Ik denk dat het voor jou als regelmatige bezoeker van de Roer geen enkel probleem moet zijn de locatie te vinden.


Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op februari 03, 2008, 14:27:37 PM
Ongeveer dertig jaar geleden werd er begonnen met het  weer laten slingeren van beken. Ik zeg bewust slingeren i.p.v. meanderen. Er werden wat bochten in de beek gemaakt, maar het profiel bleef genormaliseerd. Van wisselende stroomsnelheden en darmee gepaard gaande verschillen in substraat was geen sprake. En ook niet van de natuurlijke oevers die bij vrije meandering horen.

Bij de binnenbocht hoort een lage oever
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op februari 03, 2008, 15:03:15 PM
Zoals je ziet is het al gelukt met de foto Eline, maar toch bedankt.

Nu de foto van de buitenbocht:
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op februari 03, 2008, 15:31:00 PM
De lage oevers zijn belangrijke foerageergebieden voor vele vogels. De hoge oevers bieden nestgelegenheid voor o.a. ijsvogel, oeverzwaluw en grote gele kwikstaart.

De lage oevers maken het voor zoogdieren die de Roer oversteken gemakkelijker weer aan wal te komen.

En iets wat we zeker niet mogen vergeten, op de vers aangespoelde strandjes begint primaire sucsessie.



Het wilgenbosje in deze binnenbocht is ontstaan op vers aangespoelde bodem. Het is dus echte natuur. Die hebben we toch ook nog in Nederland. Het lijkt me heel mooi daarvan de successie te volgen.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op februari 03, 2008, 16:02:26 PM
Enkele feiten over de Roer:

Ontspringt in de Hoge Venen in België op NAP + 650m
In totaal circa 165 km lang
Mondt vervolgens bij Roermond  uit in de Maas op NAP +16,8m.
Inzijggebied 2338 km2
Circa 22 km op Nederlands grondgebied
Voornamelijk regenrivier
Normaal debiet tussen 10 en 90 m3/sec.

De Rurtalsperre in de Duitse Eifel heeft een enorme afzwakkende werking op zowel hoogwaterpieken als op de lage waterstanden.

Waterkwaliteit:
Te hoog N gehalte
Te hoog P gehalte
Te hoog Cu gehalte
Te hoog Z gehalte
Resten bestrijdingsmiddelen

Met het verschijnen van het Natuurbeleidsplan in 1990 is de Roer deel uit gaan maken van de EHS en heeft zij een specifiek ecologische functie gekregen.

Het karakter van de Roer is behoorlijk natuurlijk, helaas is er weinig natuurontwikkleing langs de oevers van de Roer.

Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op februari 03, 2008, 16:34:48 PM
Nu terug naar de actualiteit.

Zoals ik bij het openen van deze topic al vertelde, gaat er binnenkort een meander doorbreken.

Tijdens het meanderen vormt de rivier steeds grotere lussen. Dit proces gaat niet oneindig door. Afhankelijk van verval van de rivier hebben de lussen een maximale afmeting. Bij een bergbeek zul je bijvoorbeeld geen lussen zien.

Op onderstaand plaatje zie je het proces schematisch weergegeven.



In plaatje 1 zien we een bocht in de rivier. Door uitsnijding in de buitenbochten wordt de bocht steeds meer een lus zoals we zien in plaatje 2 tot en met 4. Op enig moment zullen de buitenbochten zo dicht bij elkaar komen dat de rivier daar doorbreekt. We hebben dan een eiland zoals in plaatje 5. De doorbraak zal steeds verder uitslijten, steeds meer water volgt de kortste weg. Dit betekent ook dat de stroomsnelheid in de grote lus steeds verder afneemt. Waarschijnlijk zal eerst de bovenstroomse opening dichtslibben en een landbrug vormen. Uiteindelijk zal ook de benedenstroomse monding dichtslibben. Er is nu geen eiland meer en er blijft een hoefijzervormig afgesloten over. Deze rivierarmen kun je langs vele rivieren vinden als ze nog niet verland zijn, of als vuilstort zijn gebruikt.

Aan de Roer op de betreffende locatie zijn we nu bijna aan plaatje 5. Het schiereiland wordt een eiland.

Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op februari 03, 2008, 16:37:47 PM
Hieronder een foto van 2 februari 2008. Je ziet dat er nog maar heel weinig land over is tussen de beide buitenbochten.

Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op februari 03, 2008, 16:49:20 PM
Het zal dus niet lang meer duren voor het schiereiland een eiland wordt. Leuk, maar wat betekent dit nu voor de natuur? En wat betekent dit voor de EHS?

Als ecologen hebben we ons vaak afgevraagd hoe dieren zoals bijvoorbeeld kleine zoogdieren die niet kunnen zwemmen en loopkevers over rivieren komen.
We zien dan het conflict tussen de voorwaarden die bijvoorbeeld vissen en de eerder genoemde organismen aan hun ecologisch infrastructuur stellen. Vaak werd een brug gezien als de oplossing. Maar de natuur kende geen bruggen. Bij beken en smalle rivieren doet een omgevallen boom wel vaak dienst als brug. Maar bij bredere beken wordt dat al onmogelijk.

De meanderende rivier helpt! Zij maakt een veerboot.

Kijk maar eens op het plaatje twee berichten terug:

Op plaatje 1 zie je dat ik het land van de ene oever bruin heb gekleurd, en het land van de andere oever groen.

Op plaatje 6 zie je dat een gedeelte van het bruine land deel uitmaakt van de groene oever.

Als de deelpopulaties de tijd dat het schiereiland een eiland is kunnen overleven komen zij op de andere oever terecht. Op deze manier kunnen soorten de andere oever bereiken en kan van tijd tot tijd genetisch materiaal worden uitgewisseld.


Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op februari 03, 2008, 20:22:25 PM
Ik bestudeer de Roer nu ongeveer 30 jaar. 5 jaar lang heb ik me intensief bezig gehouden met de populatie ijsvogels langs de Roer. Uiteraard heb je dan ook een redelijk inzicht in de oeverzwaluw populatie. Daar was het toen zo mogelijk nog slechter mee gesteld dan met de ijsvogel.

Het maken van kunstmatige stijlwanden werd toen als een mogelijke oplossing voor beide soorten gezien. Ik heb het effect daarvan altijd betwijfeld.
Wat mij opviel was dat de geschikte nestlocaties slechts zeer matig bezet waren.

Ik heb ook toen, ruim 15 jaar geleden, mijn twijfels uitgesproken over het effect op populatieniveau.

Ik heb meegemaakt dat in een gebied in Zuid Limburg stijlwanden werden aangelegd voor de ijsvogel. Toen ik het jaar daarna het gebied bezocht bleek de ijsvogel zich gevestigd te hebben in natuurlijke nestgelegenheid vlak bij de kunstmatige stijlwanden.

Ik ben nog steeds van mening dat het weinig efficiënt is om kunstmatige stijlwanden te maken. Je kunt er in sommige omstandigheden mee bereiken dat de vogels naar een bepaald gebied komen. Leuk, maar op populatieniveau draagt het weinig tot niets bij als het niet de meest beperkende factor is.
   
Baat het niet dan schaadt het niet? Misschien is dat zo, maar wellicht bereiken we meer als we onze middelen investeren in echte beperkende factoren.

Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op februari 06, 2008, 13:46:34 PM
De dynamiek van de Roer wordt deeld bepaald door de wisselende waterstanden.

Als het water begint te stijgen begint er bij mij iets te kriebelen. Zeker als ik op kantoor zit en niet meteen naar de Roer kan.

Ik bepaal mijn verwachtingen voor de waterstanden in de Nederlandse Roer aan de hand van de online waterpeil gegevens voor de Duitse Roer.

Onderstaande tabel maakt mij ongedurig.......
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op februari 11, 2008, 02:18:44 AM
De roer is op 6 februari nog verder gestegen tot circa 148.

Met als gevolg dat er weer heel wat oever afgekalfd is.

Het fenomeen is inmidels doorgedrongen tot dagblad de Limburger en de provinciale tv. Jammer dat de berichtgeving niet correct was, maar het draagt misschien toch wel wat bij aan de bekendheid met natuurlijke processen bij de lokale bewoners
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op februari 17, 2008, 22:17:49 PM
Binnenkort zal ik weer wat nieuwe foto's uploaden van de Roer.

Op het moment is het vrij rustig als gevolg van de lage waterstand.

De tweede helft van de week zal er waarschijnlijk een boel regen gaan vallen in het stroomgebied van de Roer.
Het is spanned wat dat voor de waterstanden gaat betekenen.

Een waterstand van 150 of meer op het meetpunt van onderstaande grafiek kan meteen een doorbraak als gevolg hebben.

Het kan een kwestie van dagen zijn, maar de natuur is onvoorspelbaar. Eventueel kan het nog maanden duren voor er van een definitieve doorbraak sprake is.

Ik hou jullie op de hoogte,
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op februari 20, 2008, 16:49:26 PM
De hoeveelheid regen die is gevallen in het stroomgebied van de Roer is maar een fraktie van de hoeveelheid die ik had verwacht.

De hoge waterstanden zullen vooralsnog dan ook uitblijven verwacht ik. Dat betekent dat er deze week nog geen doorbraak zal komen.
Titel: De Roer
Bericht door: RonJMBerkhout op februari 23, 2008, 22:32:30 PM
Hoi Wim,

Ik kom regelmatig bij de Roer vooral om libellen te zoeken. Maar ik vind de rivier zo slecht te bezoeken: slechts op enkele plaatsen kan ik bij de oever komen... Erg jammer, hoewel dit wel veel bezoekers (lees vissers) weert! Weet jij of het toegestaan is om per roeiboot de roer te bevaren?? Ik zie wel zelden een kayak.
Vooralsnog ga ik vooral in Duitsland (vanaf Steinkirchen richting Juellich) over de vele fietspaden langs de roer: ook goed voor Gaffellibel.
Titel: De Roer
Bericht door: Jeroen Nagtegaal op februari 23, 2008, 22:35:42 PM
Je mag er niet met een bootje op, dit heeft oa te maken met werkzaamheden. maar je kan wel bij sint odielienberg erop gaan, het vrij saaie stuk heb je dan, daar heb je meen ik wel een vergunning voor nodig.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op februari 24, 2008, 00:48:02 AM
Je  kunt er in Vlodrop op. En je mag vorig jaar was alleen het traject Vlodrop St. Odilienberg open. Dit in verband met de werkzaamheden aan de Roertunnel.

Je hebt een vergunning van Waterschap Roer en Overmaas nodig.

Deze kun je aanvragen via onderstaande link:

http://www.overmaas.nl/e-loket/vergunninge...noen_op_de_roer (http://www.overmaas.nl/e-loket/vergunningen/kanoen_op_de_roer)

een kano lijkt me handiger dan een roeiboot

Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op februari 24, 2008, 01:53:12 AM
Heb overigens vandaag nog een bezoek gebracht aan de Roer. Zoals vrijwel elke dag overigens.

Ondanks het lage water verandert er toch veel.

Hieronder een foto van de plek waar we de doorbraak verwachten zoals die er vandaag uitzag.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op februari 24, 2008, 02:05:00 AM
Het meanderproces legt allerlei lagen bloot. Deze lagen kun je soms lezen als de bladzijden uit een boek. Je ziet een afwisseling van afzettingen van zand en van klei. Je ziet grindbanken. En soms zie je aan de ijzerhoudende lagen wat oude grondwaterpeilen zijn geweest.

Af en toe spoelen er andere zaken vrij. Oude afvalhopen van de moderne mens.
Zoals drinkbekers uit het plastictijdperk.

Maar soms ook meer bijzondere zaken. Zoals deze boom.

Ik schat hem tussen 5000 en 7000 jaar oud. Wat voor een soort zou het zijn?
Ik hoop dat we nog een en ander van deze boom kunnen onderzoeken
Titel: De Roer
Bericht door: Jeroen Nagtegaal op maart 18, 2008, 17:42:48 PM
Ondertussen is ie doorgebroken volgens berichten en luchtfoto's,

Citeer
Roerbocht bij Vlodrop doorgebroken

De Roermeander bij Vlodrop is doorgebroken. Dat meldt het waterschap Roer en Overmaas. De meander stond al sinds 8 februari op doorbreken. Zondagavond tussen 17.00 en 19.00 is de lus in de Roer uiteindelijk doorgebroken.

Volgens deskundigen komt de doorbraak maar eens in de 100 jaar voor. De doorbraak vond plaats als gevolg van een verdubbelde waterafvoer door regenval in Duitsland. De Roer is nu 150 meter korter.
http://www.l1.nl//L1NWS/_rp_links4_firstEl...13/_pid/links4# (http://www.l1.nl//L1NWS/_rp_links4_firstElementId/1_2342712/_rp_links4_hasclickpage/1_1013/_pid/links4#)

en een filmpje, http://www.l1.nl/popups/mediaplayerpopup/_...mediaType=video (http://www.l1.nl/popups/mediaplayerpopup/_rp_links1_bannerId/1_/_pid/links1?mediaListId=2342981&mediaType=video)
Titel: De Roer
Bericht door: Rinie van Reenen op maart 19, 2008, 17:09:10 PM
Interessante berichtgeving, Wim! Leuk, zo'n liveverslag van de ontwikkeling richting doorbraak. Er al geweest intussen?
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op maart 22, 2008, 12:39:04 PM
De Roer is nu dus inderdaad doorgebroken. Volgens de pers is dit gebeurd op zondagavond 16 maart tussen 17.00 en 19.00 uur.
Helaas was ik op dit moment niet bij de Roer. Ik zat toen op Texel. Was trouwens ook erg mooi.
In tegenstelling tot de berichtgeving is de Roer niet 150 meter korter maar circa 300 meter korter geworden.

Ik heb de doorbraak bij de Roer voor het eerst gezien op de maandagavond na de doorbraak.
Daarna ben ik meteen weer afgereisd naar het buitenland. Donderdagavond heb ik de Roer toen weer voor het eerst gezien. Daarna natuurlijk weer elke dag.

Vanaf de doorbraak is het heel erg snel gegaan. De precieze hydrologische situatie is moeilijk in te schatten met dit hoge water. Maar ik verwacht dat nu reeds 70 tot 90 % van het water door de doorbraak stroomt. Een klein gedeelte van het water maakt nog maar de omweg rond het eiland. Dit heeft waarschijnlijk als gevolg dat de instroomkant van de omweg rond het eiland vrij snel zal verlanden.

Een dezer dagen zet ik hier weer nieuwe foto's neer. Ik moet me nu eerst voorbereiden voor een interview over de Roer bij de lokale tv.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op maart 23, 2008, 19:50:51 PM
Alvast even een foto van de doorbraak
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op maart 23, 2008, 20:26:55 PM
Foto van het begin van de doorbraak op 16 maart.

Deze foto is gemaakt door dhr. Henk Verbeek uit St. Odilienberg.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op maart 23, 2008, 20:29:01 PM
Nog een overzichtsfoto van 23 maart, waarop het eilandje te zien is.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op maart 23, 2008, 21:39:14 PM
Hoe uniek is nu zo'n doorbraak?
In ieder geval is zo'n doorbraak voor de huidige nederlandse situatie bij een terrasbeek echt uniek te noemen. Ik neem aan dat het verschijnsel in de Biesbosch meer voorkomt.

De Roer valt pas sinds 1983 onder het beheer van een waterschap. In dit geval Waterschap Roer en Overmaas.

Voor 1983 was de Roer min of meer vogelvrij. Iedere oevereigenaar handelde naar eigen goeddunken. Dit leidde tot dumpen van puin en afval. Ook werd er met wilgentenen gevlochten om het meanderen tegen te gaan. Het zogenaamde batten.

Van 1983 tot 1990 was er sprake van een afname van illegale oeverbeschermingen.
Vanaf 1990 kon het meanderproces weer zijn gang gaan. Naar aanleiding van de status van de Roer in het Natuurbeleidsplan werd de oeverbescherming grotendeels verwijderd.

Het recente meanderproces is dus 18 jaar oud. Hier handelt het om de eerste doorbraak. Maar de rivier bereidt de tweede doorbraak al voor. Deze verwacht ik op zijn vroegst binnen 5 jaar en maximaal binnen 15 jaar.

De berichtgeving in de pers dat dit een maal in een mensenleven of een maal in de honderd jaar voorkomt is dus volslagen onjuist.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op maart 26, 2008, 18:33:24 PM
Toen ik vanmiddag de Roer bezocht kon ik de gevolgen van de doorbraak prachtig bewonderen.

Er is niet alleen een eiland ontstaan; de totale stroming van de rivier s veranderd. Voorheen redelijk stabiele oevers kalven nu af met een tempo van circa 1 meter per week (grove inschatting).

De waterstand is momenteel circa 70 cm boven het gemiddelde. Om een goede inschatting van de huidige situatie te maken hebben we lagere waterstanden nodig.
Het blijft echter boeien, van dag tot dag!
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op maart 31, 2008, 02:46:15 AM
Vanmiddag weer een leuke wandeling door de regen gemaakt langs de Roer.

We hebben een foto gemaakt van een bijzondere laag. Boven de ijzerafzetting zit een zwarte laag. Het ziet er uit als asfalt. We proberen te achterhalen wat voor materiaal het is. Als iemand een idee heeft hoor of lees ik dat graag.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op maart 31, 2008, 02:52:16 AM
De bever aan de Roer is het niet eens met de manier waarop wilgen worden geknot. Hij doet voor hoe het volgens hem wel moet. Met deze is hij bijna klaar. Circa 10 knotwilgen lagen al helemaal om.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op april 01, 2008, 21:03:41 PM
Kom net weer terug van de Roer.
Voor de oppervlakkige waarnemer is er de laatste dagen niet zo veel veranderd.

Maar vooral als je vaak gaat kijken let je meer op details.

Die details zie ik vooral in de stromingen en de turbulentie van het water. Die verandert van dag tot dag. En de veranderingen zijn niet uitsluitend te verklaren door de verschillen in waterstanden.

Nu het eiland ontstaan is splits de waterstroom zich bovenstrooms. Een gedeelte van het water neemt de kortste weg door de doorbraak. Het andere gedeelte van het water maakt nog de omweg rond het eiland.

Er is op het moment vooral een verandering waar te nemen daar waar de twee waterstromen weer bij elkaar komen. Aanvankelijk drukte het water wat de omweg maakte het water dat de kortste weg maakt richting stroomafwaarts. Dit was ook te zien aan de oevererosie waar het water van de doorbraak tegen de tegenoverliggende oever botst.

Het water dat de kortste weg neemt wordt steeds minder weggedrukt door het andere water. Er is nu zelfs sprake van een kolking van dit water tegen de stroming van het water dat om het eiland strromt in.

Deze kolking kan wel eens een grote invloed hebben op de onderwater morfologie en een bijdrage leveren aan het afsluiten van de benedenstroomse kant.

Ik zal proberen morgen tijd te vinden om een plaatje te maken dat een en ander verduidelijkt.

Dit voorlopig unieke proces biedt ons kansen veel te leren over het meanderproces
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op april 02, 2008, 20:37:22 PM
Hieronder een bewerkte luchtfoto. De linkerhelft is van enkele jaren voor de doorbraak. De rechterhelft is bewerkt en geeft een indruk van de huidige situatie.

Het is zeker niet geheel op schaal. Het is slechts bedoeld als indicatie
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op april 02, 2008, 20:38:20 PM
Na de doorbraak heb ik vooral ook gelet op het stromingspatroon van de rivier.

In onderstaande afbeeldingen heb ik getracht het stromingspatroon meteen na de doorbraak weer te geven en de stroming circa 14 dagen na de doorbraak.

In de linkerhelft zien we dat de stroming van de doorbraak nog behoorlijk "weggeduwd" wordt door de stroming die rond het eiland gaat.

De erosie die het gevolg is van de doorbraak vind alleen benedenstrooms van de doorbraak plaats.

Er zal steeds meer water door de doorbraak gaan. Dit heeft als gevolg dat de krachtsverhoudingen tusssen de beide stromen veranderen in het voordeel van de stroom die door de doorbraak gaat.

De stroom die rond het eiland gaat is niet meer sterk genoeg om de andere stroom flink af te buigen.

Als gevolg hiervan botst de stroming van de doorbraak op de tegenoverligende oever en buigt niet alleen stroomafwaarts af, maar ook stroomopwaarts, tegen de stroming die rond het eiland gaat in.

Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op april 02, 2008, 21:00:35 PM
Ter hoogte van de doorbraak splitst de waterstroom zich. Er gaat nog maar een klein gedeelte rond het eiland. Omdat er nu minder water door de bedding gaat neemt de stroomsnelheid af. Als de stroomsnelheid afneemt bezinken zand en klei.

Deze zand en klei zal de instroomopening langzaam maar zeker vullen, totdat er een landbrug is gevormd. (zie nummer 1 op de afbeelding)

Welke processen precies verantwoordelijk zijn voor het dichtslibben van de bendenstroomse kant van het eiland weet ik niet. Maar als ik de recente stroming bestudeer kan ik me het volgende voorstellen:
De kolking in het water werkt als een soort cycloon. Zand en klei zijn zwaarder als het water en worden als het ware in de uitstroomopening geslingerd en dragen zo bij aan het afsluiten van de stroming op locatie 2 van het plaatje.
Titel: De Roer
Bericht door: Jeroen Nagtegaal op april 02, 2008, 21:01:16 PM
Of te wel die boer raakt nu een deel van zijn akker kwijt?
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op april 02, 2008, 21:01:51 PM
Als het gehele proces zich voltooid heeft blijft er een hoefijzervormig water over dat afgesloten is van de rivier.

Deze wateren kun je vaak vinden langs een rivier. Kijk maar eens op een paar stafkaarten. Helaas zijn veel van deze wateren in het verleden gebruikt als stortplaats en vind je ze nu niet meer terug.

Overigens zullen ze ook van nature verdwijnen. Ze zullen steeds verder verlanden.
Dit is geen probleem als de rivier vrij mag meanderen. Ze maakt weer nieuwe. En op die manier zijn open water, verland moeras en alle tussenstadia aanwezig.

Hoeven we geen poelen meer aan te leggen of uit te diepen. We hoeven alleen maar lui te kijken hoe de rivier het werk voor ons doet :whistle:

18 jaar mag de Roer nu gedeeltelijk vrij meanderen. En nu al zien we prachtige resultaten.

Bedankt Roer  :duim:  
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op april 02, 2008, 21:03:57 PM
CiteerOf te wel die boer raakt nu een deel van zijn akker kwijt?
Ja, er raken steeds boeren een deel van hun akker kwijt. De doorbraak heeft een ander stromingspatroon als gevolg.

Nu is een andere boer aan de beurt met het inleveren van grond.

Er is een regeling voor het verlies van de grond
Titel: De Roer
Bericht door: Rinie van Reenen op april 04, 2008, 10:54:19 AM
Nog steeds erg de moeite waard, Wim. We blijven het volgen!
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op april 07, 2008, 22:10:51 PM
Voor de doorbraak was het maar steeds wachten op hoog water.

Nu is het wachten op een normale waterstand om te kunnen zien hoe de situatie dan is.

Vanaf de doorbraak hebben we steeds een waterstand van minimaal 40 cm boven het gemiddelde peil gehad.

Als het water verder gezakt is zal ik weer foto's posten van de actuele situatie.

Vandaag zag ik dat een ijsvogel de oever van het eilandje wel geschikt lijkt te vinden voor een nestje. Hij was aan het graven. Dat wil nog niet zeggen dat hij daar gaat wonen. IJsvogels graven soms meerdere nesten.

Zou wel leuk zijn, de bever woont al op het eiland. Een ijsvogel erbij is wel aardig.

Maar nu is het geen onbewoond eiland meer, nooit geweest dus, want de bever zat er al.
Titel: De Roer
Bericht door: Tim Asbreuk op april 07, 2008, 22:25:13 PM
Leuk en leerzaam om dit allemaal te lezen. Alleen jammer dat het voor mij zo ver weg is.  
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op april 07, 2008, 22:29:27 PM
Misschien een leuk idee om een excursie te organiseren.

Is goed te combineren met een excursie aan de rode beek en het Meinweggebied.

Meerdaagse midden-limburg excursies zijn ook mogelijk. Ook low budget.
Titel: De Roer
Bericht door: Tim Asbreuk op april 07, 2008, 22:35:17 PM
Limburg staat al lang op mijn verlanglijst. Zou er eerst van uit school heen gaan maar het keuze vak is geanulleerd vanwege te weinig intresse. Helaas!

Ik ben nu bezig met afstuderen maar misschien dat ik een keer met een klasgenoot de eerste trein richting het zuiden pak.  
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op april 07, 2008, 22:40:49 PM
16 juni is er een excursie van Saxion Hogeschool.

In het kader van een minor intregaal waterbeheer. Misschien kan ik daar nog enkele mensen bij plaatsen.

Anders laat je maar wat weten als je afzakt naar het Zuiden, kunnen we misschien wat afspreken.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op april 08, 2008, 17:22:13 PM
De ijsvogels waren vandaag weer in de buurt van het eiland aanwezig.

En oeps, ik voelde me een beetje een gluurder, ze waren aan het paren.

Vanmorgen waren er ook 8 oeverzwaluwen aanwezig. Die heb ik vanmiddag niet meer gezien. Ben benieuwd waar zij hun kolonie maken dit jaar.

Heerlijk dat voorjaar.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op april 08, 2008, 22:24:09 PM
Vanavond toch ook maar weer even naar de Roer gegaan.
Sporen van de bever zijn niet zeldzaam. Vooral de vraatsporen niet.

Vanavond echter weer eens een echte zichtwaarneming. Welliwaar in de schemering, maar toch.

Het is alleen jammer dat je dan de kleur van de pels niet goed waar kunt nemen.

Ook de muskusrat laat zich regelmatig zien, maar de vallen staan op scherp.....
Titel: De Roer
Bericht door: vuurvlinder op april 09, 2008, 00:36:49 AM
Citeer

Ook de muskusrat laat zich regelmatig zien, maar de vallen staan op scherp.....
Daar zou je iets aan kunnen doen... :whistle:  
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op april 09, 2008, 01:00:54 AM
Citeer
Citeer

Ook de muskusrat laat zich regelmatig zien, maar de vallen staan op scherp.....
Daar zou je iets aan kunnen doen... :whistle:
Zou ik kunnen doen, maar ik hou me afzijdig wat dit betreft.

Exotenbestrijding, zinvol, of dweilen met de kraan open?

Titel: De Roer
Bericht door: Rinie van Reenen op april 09, 2008, 21:34:31 PM
CiteerExotenbestrijding, zinvol, of dweilen met de kraan open?
Nu ja, 't zou misschien een overstroming (zowel letterlijk als figuurlijk) kunnen voorkomen.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op april 15, 2008, 02:55:11 AM
Vandaag is het water in de Roer weer flink gestegen. Ongeveer 80 cm.
Dat draagt weer flink bij aan de dynamiek.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op april 15, 2008, 03:07:51 AM
Op de plaats waar ik de vis in de afbeelding heb geplakt zie ik opvallend vaak vissen opspringen van circa 30 cm groot. Ik heb dit de afgelopen dagen alleen op die plek in de meander gezien. Ongeveer op de splitsing van de doorbraak en het water wat nog om het eiland stroomt.

Ik heb de vissen niet goed genoeg kunnen bekijken om een indruk van de soort te hebben.

Iemand toevallig een idee op basis van de locatie?
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op april 21, 2008, 14:27:17 PM
Het water is flink gezakt de laatste week. Toch staat het nog een kleine 20 cm  boven het gemiddelde.

Ik was uitermate verbaasd over hetgeen ik zag. Nieuwe grindbanken van ongeveer 6 meter breed. Die nog maar enkele tientallen centimeters onder het huidige wateroppervlakte zitten.

De instroomopening rond het eiland zit bijna dicht met zo'n grindbank. Misschien kan ik bij laag water al naar het eiland lopen, al verwacht ik dat er nog een klein dieper geultje langs het eiland loopt.

Mooie dynamiek, een ijsvoglnest, een kolonie oeverzwaluwen aan het graven.
Een beverburcht, mijn eerste koekoek voor dit jaar, een lekker voorjaarszonnetje...

Carpe Diem!!

Ik zal een dezer dagen weer wat foto's oploaden.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op april 26, 2008, 21:44:40 PM
De foto's zijn niet goed genoeg om te laten zien wat ik bedoel. Ik heb nog lagere waterstanden nodig.

Net nog een paar uurtjes aan de Roer gezeten. Een kwikstaart was het nest van de ijsvogel aan het inspecteren. Maar daar was de ijvogel het niet mee eens. Werd een flink gevecht!

Er komen overigens steeds meer oeverzwaluwen terug.

Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op mei 05, 2008, 14:07:19 PM
De oeverzwaluw kolonie telt nu ongeveer 50 nesten. Ook met de ijsvogel gaat tot nog toe alles goed.

Op het moment heeft de Roer een lage waterstand. De instroomopening van het eiland is vrijwel geheel afgesloten met een grindbank. Ik kan nog net niet naar het eiland lopen omdat er een nog een stroompje van 1,5 mtr breed langs het eiland loopt. De bodem van dit stroompje is erg zacht en ik heb weinig zin om geintjes uit te halen met een waadpak aan. Daar kun je niet mee zwemmen, als je omvalt heb je ernstige problemen.

Vandaag kon ik genieten van een 20  barbelen! Ze zwommen boven de een grindbank. Sommige alleen, sommige in groepjes. Een groepje van 5 lag echt helemaal tegen elkaar aan. Het leek er op dat ze aan het paaien waren.
Titel: De Roer
Bericht door: Jeroen Nagtegaal op mei 05, 2008, 14:13:25 PM
Foto's? ik ben wel benieuwd hoe dat er nu uitziet
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op mei 05, 2008, 14:26:24 PM
Hier een overzichts foto van de instroomopening van het eiland.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op mei 05, 2008, 14:55:14 PM
Hier kan ik nog net niet naar het eilandje lopen. Deze en de vorige foto zijn van 3 mei 2008.
Titel: De Roer
Bericht door: Jeroen Nagtegaal op mei 05, 2008, 15:53:47 PM
Dta gaat wel erg snel, en de uitstroom?
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op mei 05, 2008, 16:40:49 PM
Over de uitstroom kan ik nog geen uitspraken doen. Ik kan daar de afzettingen nog niet zien onder water. Ik denk dat ik die met een bootje moet gaan inspecteren.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op mei 05, 2008, 18:31:57 PM
Nog wat aanvullende informatie. In de lus rond het eiland komt een beekje uit.

Als we naar de stroming rond de grindbank aan de instroomopening kijken, dan zien we dat aan de rechterkant een beetje water over de grindbank in de lus stroomt.

Aan de rechterkant, naast het eiland stroomt aanmerkelijk meer water uit de lus dan er links instroomt. Het verschil in hoeveelheden moet afkomstig zijn van het  beekje. De lus zal waarschijnlijk gedeeltelijk gaan funktioneren als een zandvanger en daarmee een beekdelta vormen. De beek zou ongeveer de helft van de lus kunnen vullen met zand, zodat de hoefijzervorm verloren gaat. De toekomst moet leren of deze hypothese juist is.
Titel: De Roer
Bericht door: Rinie van Reenen op mei 06, 2008, 10:17:45 AM
Nog steeds erg de moeite waard! We blijven benieuwd.
Titel: De Roer
Bericht door: Jeroen Nagtegaal op mei 06, 2008, 12:19:15 PM
Aan de linkerkant van de uitmondende sloot zal het toch ook lanzaam dicht gaa? Heb je daar al enig zicht op?
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op mei 06, 2008, 12:26:48 PM
In dit geval zal een en ander afhangen van de stromingen van het water uit de beek. Verdeelt dit zich over de beide helaften van het hoefijzer dan zal het hele hoefijzer langzaam(?) dichtsllibben op een beekje na. Ik weet nie hoeveel sediment het beekje meebrengt en kan dus nog geen voorspellingen doen over het tijdbestek.

Alle oude meanders vertonen de neiging om te verlanden. Daarom zijn wij poelen op gaan schonen. In een dynamisch rivierdal zullen echter steeds meanders in verschillende stadia van verlanding zijn. Ook zonder beheer zijn er dan vele niches aanwezig.

Een belangrijk omslagpunt is het moment waarop een meander af en toe droog valt. De vissen sterven en de concurentieverhouding met de amfibien verandert. Het voortplantingssucces van de laatste groep neemt toe!
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op mei 07, 2008, 18:35:04 PM
De oeverzwaluwen en de barbelen zijn nog steeds actief.

Het aantal knaagsporen van de bever neemt toe. Ik heb nog nooit zoveel vers afgeknaagde wilgentakken gezien. Ik vind ook wat vaker gave voetafdrukken.
Een inschatting van het aantal op de locatie aanwezige bevers is verschrikkelijk moeilijk te maken. De indruk is echter dat het aantal groeit.

Ik heb de ijsvogel al twee dagen niet meer waargenomen. Dit baart me enige zorgen. Volgens mijn berekeningen zouden de jongen nu ongeveer geboren moeten worden. Ik zal blij zijn als ik ze weer zie. Ze zitten eigenlijk op een heel veilige plek.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op mei 08, 2008, 01:10:28 AM
Op het moment dat ik dit schrijf is het 8 mei, maar datgene wat ik beschrijf betreft de avond van 7 mei.

Omdat ik een beetje ongerust was over de ijsvogels besloot ik 's avonds nogmaals naar de Roer te gaan.

Om 20.45 zie ik een bever. Waarschijnlijk een jaarling, gezien zijn formaat. Hij kruipt even tegen de kant aan. Ik kan zijn lepelstaart mooi zien. De kleur is bruin.

Even later komt er ook een ijsvogel aan. Een hele geruststelling.
Ik besluit toch nog maar even daar te blijven. Genkieten van de zang van de vogels, het mooie weer en de druk in de weer zijnde oeverzwaluwen.

Mijn aandacht vliegt heen en weer tussen een wilde eend met jongen, de oeverzwaluwen, andere overvliegende vogels en de plek waar ik de bevers verwacht. De bevers zie ik vaak vanavond. Namelijk iedere keer dat ik mijn aandacht enkige tijd focus op de omgeving van de burcht. In totaal zie ik 10 bevers! Niet tien verschillende. Dat kan ik niet bepalen. Ik zag er maximaal 3 gelijktijdig. Waarvan twee volwassen over kwamen en een halfwas.

Heel mooi was het toen een bever terug kwam met een tak. Ik denk daarme gaat hij de wal op en stapelt hem op de burcht. Maar hij dook er mee onder en heeft hem waarschijnlijk door de gang onder water mee de burcht in genomen.
Ik heb nog nooit zo geweldig kunnen genieten van de bevers als vanavond.

Opeens werd mijn aandacht getrokken door een overvliegende vogel. Als dit lop de meinweg was geweest zou ik daar meteen een nachtzwaluw van gemaakt hebben. Hij maakte echter geen geluid en het roerdal is niet zijn biotoop.
Hij maakte vluchten die leken op fourageervluchten. Misschien een exemplaar wat net terugkomt?

Al met al een heel bijzondere avond.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op mei 09, 2008, 13:32:56 PM
De waterstand in de Roer zakt steeds verder. Toch zijn we nog niet aan de laagste waterstand die mogelijk is. Ik heb waterstanden gezien die ongever 15 cm lager waren. Ik hoop niet dat de eitjes van de barbelen op het droge komen te liggen.

Ik ga maar eens kijken in het veld.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op mei 09, 2008, 13:35:27 PM
Hier de waterstanden van de afgelopen 12 maanden
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op mei 09, 2008, 15:56:07 PM
Er waren nog maar een tweetal barbelen te zien. De paaiplek bevat trouwens nog wel wat water. Kan nog niet echt kwaad.

De ijsvogels waren allebei een beetje rond aan het vliegen. Ik heb nog geen fourageervluchten voor de jongen gezien. Had ik langzamerhand wel verwacht.

Ik zag ook de eerste kanovaarders van dit jaar. Wel illegaal, want dat kan pas vanaf 1 juni....
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op mei 10, 2008, 14:57:39 PM
Vanmiddag maar weer even naar de Roer geweest. Vooral om foto's te maken bij deze lage waterstanden.

Ik zag nog 1 barbeel op de grinbank. Ik denk dat het paaien nu zowat afgelopen is.

De ijsvogels had ik actiever verwacht. Mogelijk hebben ze een ander nest in gebruik waar ze nu jongen hebben. Beide ouders zijn in ieder geval in leven want ik heb ze nog samen gezien. Komende week maar eens goed in de gaten houden.

In de volgende berichten volgen wat foto's. Op de afbeelding beneden staan een paar cijfertjes (1 tm 3) Dit geeft de locaties aan van hetgeen in de volgende berichten wordt beschreven.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op mei 10, 2008, 15:07:44 PM
Locatie 1.

De instroomopening. Of eigenlijk moet ik zeggen de voormailige instroomopening.
Hier stroomt nu namelijk geen water van de Roer meer rond het eiland. Een flinke grindbank heeft deze opening bijna helemaal afgesloten. Let wel, de doorbraak was pas op 16 maart. Dus pas 8 weken geleden!
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op mei 10, 2008, 15:11:05 PM
Nogmaals locatie 1.

Nu een detail van de opening die nog bestaat tussen de grinbank en het eiland.
Het is geen instroomopening meer. Het is eigenlijk een uitstroomopening geworden.

Hier stroomt tenminste een gedeelte van het water van de beek die uitmondt in de lus naar de Roer.

Zonder deze beek was er bij laag water misschien al een droge verbinding met het eiland geweest.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op mei 10, 2008, 15:14:53 PM
Locatie 2.

Ook hier heeft zich al een fline bank ontwikkeld. Deze bank bevat minder grind en meer zand. Die is dus ook aanmerkelijk zachter. Zo zacht dat ik er ver genoeg in wegzakte om mijn laarzen vol te laten lopen met het water van de Roer. Ik heb het dus niet droog gehouden vandaag.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op mei 10, 2008, 15:19:55 PM
Nogmaals locatie 2.

De bank op de vorige foto is kunnen ontstaan omdat de Roer ten gevolge van de doorbraak flink is gaan eroderen aan de tegenover liggende oever.

Hier is in die acht weken 7 tot 8 meter afgekalfd. Bijna 1 meter per week!

Op de foto is de nieuwe stijlrand te zien.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op mei 10, 2008, 15:24:29 PM
Locatie 3.

Hier is de boom te zien waar ik eerder over schreef. De boom is vrij gespoeld en waarschijnlijk duizenden jaren oud.

Tot voor enkele dagen was hij nog gedeeltelijk begraven onder de stijlrand.
Nu is hij vrijgestroomd. Ik weet niet hoe vast hij in de bodem zit, maar het is best mogelijk dat hij bij het volgende hoog water op drift gaat.

Ik probeer nog snel een instantie te vinden die de boom wil bergen. Het waterschap wil dit in ieder geval niet doen. Die heeft me verwezen naar de locale heemkunde vereniging. Ik heb om toesteming verzocht tenminste een del van de stam af te mogen halen. Dan is er in ieder geval materiaal voor een C14 leeftijdsbepaling.

Ik zal van de week nog meten hoe diep hij onder het maaiveld zit.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op mei 12, 2008, 19:17:54 PM
Vanmiddag met dat mooie weer weer even naar de Roer gegaan. Het water staat extreem laag.

De mooie temperaturen en het lage water daagden uit tot een verkenning. Hoe kun je nou beter de stroming en de bodem inspecteren dan lopend en zwemmend.

Dus maar een duik in de Roer. Kon ik ook voor de eerste keer naar het eiland.

Voordat ik verslag geef van mijn zwemervaring in de roer wil ik eerst even het volgende plaatje in herinnering halen.

De stroming weergegeven door de groene peilen bestaat niet meer zoals eerder gezegd.

De stroming van de bovenste blauwe peil is verantwoordelijk voor het proces dat de uitstroomopening (deels) af gaat sluiten.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op mei 12, 2008, 19:23:05 PM
Om nu antwoord te geven op de door Jeroen gestelde vraag over die uitstroomopening:

Toen ik aan het zwemmen was op de lokatie van de bovenste blauwe peil viel het mij op hoe sterk deze stroming was. Onder water was er dan ook al een flinke bank afgezet van grof zand, ongeveer op de locatie van het bijgevoegde plaatje (het driehoekje midden links op de afbeelding).

Net naast het eiland was nog een diepe geul, dieper dan 1,5 meter bij de huidige waterstand. En die is ruim 30 cm beneden de gemiddelde waterstand.

Ter plaatse van de uitmonding van de eerder omschreven flush over was het water zo diep dat ik de bomdem niet kon raken.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op mei 12, 2008, 19:26:50 PM
De diepte ter plaatse van de doorbraak kan ik niet precies vermelden. Maar het is vrij diep (ook dieper dan 1,5 meter) en de stroming is enorm. In het midden van de geul kun je absoluut niet tegen de stroming inzwemmen. Op deze plaats heeft de Roer de kenmerken van een fanatieke bergbeek.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op mei 12, 2008, 19:32:12 PM
Nu ik toch aan het zwemmen was heb ik ook maar even de oude boom geinspecteerd.

De boom zit alleen aan de oeverkant nog een beetje vast aan de bodem. Tussen de boom en de oever stroomt al water. Ook onder vrijwel de hele lengte van de boom stroomt een laag water van ongeveer een meter in hoog tempo. Toen ik bovenstrooms van de boom zwom, werd ik zo meegesleurd de boom onder. Echt geen situatie waar je in paniek moet raken.

De boom was zachter als ik dacht.

Wat verder boeiend was: De boom zat precies op de overgang van de maas afzettingen en de Roer afzettingen. De Roerdalklei is vanwege de hoge inmenging van loss een bruine klei. De Maasklei is grijs van kleur.

De boom is hier dus waarschijnlijk gegroeid net voordat de Roer hier voor de eerste keer haar loop kreeg!
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op mei 12, 2008, 19:37:06 PM
Nu nog even het laatste nieuws van de ijsvogels. Op 8 april vond in ieder geval een paring plaats. Mijn hypothese van enkele berichten terug dat de ijsvogels mogelijk nog een ander nest hadden dat nu in gebruik is lijkt me niet waarschijnlijk.

Gedurende mijn aanwezigheid aan de roer vanmiddag wisselden de vogels zich twee keer af op het nest. Ik heb ze nog niet met visjes het nest in zien gaan. Volgens mijn berekeningen kan het echter niet lang meer duren voor er jonge ijsvogels zijn.
Titel: De Roer
Bericht door: Rinie van Reenen op mei 13, 2008, 10:33:04 AM
CiteerBeide ouders zijn in ieder geval in leven want ik heb ze nog samen gezien.
Je kunt ook zien of ze beide nog in leven zijn door op de snavel te letten. Verschil in kleur. Dan hoef je ze dus niet per se tegelijk te zien om te weten of ze er allebei nog zijn.

Overigens, nog steeds een mooi verhaal. Hoe breed is de Roer nu eigenlijk? Moet je denken aan een water ter grootte van de Linge?
En: dat beekje dat in de lus uitmondt, waar denk je dat deze zijn uitstroomopening zal behouden? Op plek (1) of plek (2)?
Titel: De Roer
Bericht door: g.j. keizer op mei 13, 2008, 11:04:48 AM
Citeer... heb ik ook maar even de oude boom geinspecteerd. De boom zit alleen aan de oeverkant nog een beetje vast aan de bodem. De boom was zachter als ik dacht. De boom is hier dus waarschijnlijk gegroeid net voordat de Roer hier voor de eerste keer haar loop kreeg!
Wim,
Op grond van de beschreven biotoop zou mijn voorspelling zijn, dat het een in de klei geconserveerde wilg, of eventueel een es of populier betreft.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op mei 13, 2008, 13:17:07 PM
Citeer
CiteerBeide ouders zijn in ieder geval in leven want ik heb ze nog samen gezien.
Je kunt ook zien of ze beide nog in leven zijn door op de snavel te letten. Verschil in kleur. Dan hoef je ze dus niet per se tegelijk te zien om te weten of ze er allebei nog zijn.

Overigens, nog steeds een mooi verhaal. Hoe breed is de Roer nu eigenlijk? Moet je denken aan een water ter grootte van de Linge?
En: dat beekje dat in de lus uitmondt, waar denk je dat deze zijn uitstroomopening zal behouden? Op plek (1) of plek (2)?
De Roer is gemiddeld ongeveer 16 meter breed. Maar de breedte varieert nogal. Evenals de diepte. Ik en de Linge wel, maar niet erg goed. De Linge is vlgens mj een echte laaglandrivier en veel maa aan anden gelegd als de Roer. Dus je kunt de Roer niet echt goed met de Linge vergelijken.

De afstand van de monding van het beekje ligt dichter bij de instroomopening als bij de uitstroomopening. Het dichtslippen van de instroomopening lijkt echter sneller te gaan. Ik weet niet wat het endresultaat zal zijn. Het beekje is daarin een bijzondere factor. Het is ook hel goed mogelijk dat et beekje er dadelijk de oorzak van is dat d meander heel erg snel verlandt.

Wat betreft de ijsvogels: Ik ken de verschillen tussen mannetje en vrouwtje erg goed. Maar ik blijf op zo'n afstand van het nest dat et niet altijdgemakkelijk is om het te zien. Ik heb er gen schuiltent staan. Ik moet er dus vor waken om de zaak net te verstoren.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op mei 13, 2008, 13:19:26 PM
CiteerWim,
Op grond van de beschreven biotoop zou mijn voorspelling zijn, dat het een in de klei geconserveerde wilg, of eventueel een es of populier betreft.
Heel goed mogelijk Gerrit, maar voor meer duidelijkheid zullen toch echte experts op dit gebied ingeschakeld worden.
Titel: De Roer
Bericht door: g.j. keizer op mei 13, 2008, 15:51:52 PM
Citeer... echte experts op dit gebied ...
Bedoel je daarmee deskundigen op het gebied van de dendrochronologie en/of met kennis van (gedeeltelijk) gefossiliseerde bomen en carbondatering ?
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op mei 13, 2008, 15:56:36 PM
Beiden Gerrit.

Ik prober al een tijdje organisaties warm t maken om wat dieper op die boom in te gaan. Tot nu toe hapt er nog niemand.

Ik heb er geen idee van wat zo'n datering kost. Ik ga het in ieder geval niet zelf betalen. Het feit dat ik een groot gedeelte van mjn tijd in de natuur doorbreng, waarvoor ik niet wordt betaald, heeft een flinke invloed op mijn budget.
Titel: De Roer
Bericht door: Rinie van Reenen op mei 13, 2008, 16:52:57 PM
CiteerWat betreft de ijsvogels: Ik ken de verschillen tussen mannetje en vrouwtje erg goed. Maar ik blijf op zo'n afstand van het nest dat et niet altijdgemakkelijk is om het te zien. Ik heb er gen schuiltent staan. Ik moet er dus vor waken om de zaak net te verstoren.
Ja, ik zag je topic over IJsvogelnest in tuin, toen zag ik wel dat je over IJsvogels wel zo'n beetje wist wat er over te weten valt ;). Duidelijk.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op mei 13, 2008, 17:19:54 PM
Citeer
CiteerWat betreft de ijsvogels: Ik ken de verschillen tussen mannetje en vrouwtje erg goed. Maar ik blijf op zo'n afstand van het nest dat et niet altijdgemakkelijk is om het te zien. Ik heb er gen schuiltent staan. Ik moet er dus vor waken om de zaak net te verstoren.
Ja, ik zag je topic over IJsvogelnest in tuin, toen zag ik wel dat je over IJsvogels wel zo'n beetje wist wat er over te weten valt ;). Duidelijk.
Geeft niet Rinie. Jij kon niet weten dt ik zo lang onderzoek naar de jsvogel hebt gedaan. En het leuke van het forum is dat we door elkaars aanvullingen en opmerkingen van elkaar leren. Lijkt me een belangrijk doel :duim:  
Titel: De Roer
Bericht door: g.j. keizer op mei 13, 2008, 20:15:12 PM
CiteerIk prober al een tijdje organisaties warm t maken om wat dieper op die boom in te gaan. Tot nu toe hapt er nog niemand. Ik heb er geen idee van wat zo'n datering kost. Ik ga het in ieder geval niet zelf betalen.
Wim,
Heb je de Bomenstichting ( http://www.bomenstichting.nl (http://www.bomenstichting.nl) ) in Utrecht ook al benaderd, die hebben contact met een dendrochronologisch onderzoeks- en adviesbureau, dat enkele jaren geleden de jaarlijkse Dierckxlezing van de Bomenstichting heeft verzorgd.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op mei 13, 2008, 20:45:17 PM
Misschien wel een leuke tip Gerrit. Ik ga er contact mee opnemen.
Dank je wel :duim:  
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op mei 13, 2008, 21:07:13 PM
Heb inmiddels een mail naar de bomenstichting gestuurd. Ik hou jullie op de hoogte!
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op mei 14, 2008, 00:34:02 AM
Heonder wat aktuele informatie over de waterkwaliteit:

De waterkwaliteit van de Roer is de laatste jaren flink verbeterd. De waarden voor N en P overschrijden de (ontwerp)normen niet meer. Wel is er nog sprake van een te hoge belasting van zware metalen. Deze zijn deels te verklaren uit historische verontreinigingen. Ze zijn niet van dien aard dat sanering noodzakelijk is.
De sterke verbeteringen van de waterkwaliteit hebben een enorm positieve invloed gehad op de fauna in de Roer.

Ter illustratie: Het aantal vissoorten in de Roer is in de periode 1980 tot 2007 toegenomen van 8 naar minstens 41 en mogelijk 42. (exoten niet meegeteld)

Het aantal soorten macrofauna per bemonstering is van 1980 tot in 2006 gestegen van 16 naar 86!

Voor deze prestaties verdienen Waterschap Roer en Overmaas en zijn Duitse collega's een compliment!

Bovenstaande informatie is gebaseerd op informatie verstrekt door dr.ir. H. Tolkamp van Waterschap Roer en Overmaas.

Ik dank de heer Tolkamp voor het verstrekken van deze gegevens.

Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op mei 16, 2008, 15:55:14 PM
Het laatste bericht over de oude boom:

Ik heb inmiddels een instantie bereid gevonden om de oude boom te onderzoeken.
Hierover contact opgenomen met het waterschap. En ik heb toestemming gekregen de boom te bergen.

Het wordt evengoed nog spannend. Voor de berging moet een en ander georganiseerd worden en het moet uiteraard op een verantwoorde en goed gedocumenteerde manier gebeuren.

We hebben nu een spanningsveld tussen tijdsdruk en zorgvuldigeheid. Het water stijgt, dit bemoeilijkt de bergingswerkzamheden maar vergroot de kans dat de boom op drift gaat.

Als het bergen morgen niet lukt ga ik in ieder geval opmetingen doen, bodemmonsters nemen, en een grote dobber aan de stam maken. Als hij op drift raakt vind ik hem misschien nog terug.

Ik hou jullie op de hoogte.

Met vriendelijke groet,

Wim
Titel: De Roer
Bericht door: g.j. keizer op mei 16, 2008, 17:32:23 PM
CiteerWel is er nog sprake van een te hoge belasting van zware metalen. Deze zijn deels te verklaren uit historische verontreinigingen. Ze zijn niet van dien aard dat sanering noodzakelijk is.
Wim,
En daar komen de macrofungi weer om de hoek kijken. De diep in de bodem doordringende zwamdraden (hyfen) van de mycelia van ectomycorrhiza's met bomen vormende symbionten onder de paddenstoelen en zwammen zijn in staat om (in grondwater opgenomen) zware metalen op te nemen en in van het overige zwamvloksysteem afgesplitste delen te bufferen zonder ze via de schimmelmantels om de wortel aan de boom(wortel) door te geven, zodat de wortels niet door voor de boom giftige stoffen kunnen worden aangetast.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op mei 16, 2008, 17:39:08 PM
En zo zie je maar weer dat de natuur verborgen krachten heeft.

Als je kijkt wat er aan de Roer de laatstse decennia veranderd is, en dat is helemaal te danken aan het feit dat het systeem de ruimte heeft gekregen en dat lozingen opgeheven zijn.

De toename van biodiversiteit is enorm!
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op mei 17, 2008, 01:42:17 AM
Het is nu 1.30 uur. Enkele uren geleden afspraken gemaakt voor de bergingspoging van de boom. Het is maar zeer de vraag wat de waterstanden toelaten. Het lijkt er op dat ik op zijn vroegst om 12.00 uur met de berging kan beginnen. En ik heb nog geen contact kunnen krijgen met de locale archeoloog.
Ik had toch graag zijn deskundig oordeel.

Het blijft spannend. Lukt het vandaag? Zo nee, wanneer laten de waterstanden een volgende poging toe en is de boom dan nog aanwezig???

Ik hou jullie op de hoogte.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op mei 17, 2008, 19:44:46 PM
De waterstanden van vandaag waren niet van dien aard dat een verantwoorde berging van de boom mogelijk was.

Met bruut geweld eruittrekken had nog wel gekund. Maar het water stond te hoog om de lagen direct boven de boom goed in kaart te brengen.

De boom goed bewaken en wachten op goede omstandigheden voor een verantwoorde berging is nu het devies.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op mei 18, 2008, 15:52:56 PM
Het water is weer aan het zakken. Het is ook niet zo hoog geworden als op basis van de regenval verwacht kon worden.

Door de droogte van de afgelopen weken was er echter voldoende ruimte in de stuwmeren in Duitsland. Daarmee is de piek in de waterstand behoorlijk afgezwakt.

De boom is er dus nog, alhoewel hij steeds verder vrij spoelt.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op mei 20, 2008, 22:25:25 PM
En het verder vrij spoelen levert ook weer nieuwe verrassingen op. Er is een stuk uit de stam, maar de stam zelf is zeker enkele meters langer dan ik eerst gedacht had.

Het water staat laag, ik denk wel even tijd te hebben een en ander goed in kaart te brengen voor ik ga bergen.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op mei 21, 2008, 00:05:51 AM
De vissen in de Roer

Ik ben zelf geen expert op het gebied van vissen. Maar vissen maken een wezenlijk onderdeel uit van een ecosysteem als de Roer. Vandaar dat ik een poging heb ondernomen wat informatie over de visstand door te nemen en in deze bijdrage samen te vatten.

In de Roer zijn vanaf 1980 in totaal 44 vissoorten waargenomen (in 1980 maar 8 soorten) In dit aantal de exoten meegeteld. Hierbij zijn de beekforel en de zeeforel als aparte soorten geteld. Dit is discutabel omdat het in feite om ondersoorten gaat met een iets andere levenswijze.

In Nederland komen van nature potentieel 45 vissoorten voor, die hun gehele leven of een gedeelte daarvan in het zoete water doorbrengen.  Sommige soorten worden echter als uitgestorven in Nederland gezien. Van deze soorten zijn sinds 1980 37 soorten in de Roer waargenomen. Voor drie soorten bestaat een kans op hervestiging.

Andere soorten zullen zich niet in de Roer kunnen vestigen omdat ze uitgestorven zijn of omdat de Roer niet tot het type water behoort waar ze voorkomen.
Hieronder worden de soorten besproken die nog niet voorkomen op de Roer en hun kans op vestiging.



Bot (Platichthys flesus)
Van deze platvis leeft een gedeelte van de populatie gedurende de eerste jaren in het zoete water. Als ze geslachtsrijp zijn trekken ze naar zee. De soort is wel waargenomen in de Maas ten noorden van de monding van de Roer. Tot nog toe is de soort niet in de Roer waargenomen. Deze soort kan nu de nieuwe vispassages klaar zijn mogelijk de Roer bereiken. Er bestaat dus kans op vestiging.

Elft (Alosa alosa)
De elft leeft in zee en gaat naar het zoete water om zich voort te planten in de middenlopen van de grote rivieren
De soort is door overbevissing uit Nederland verdwenen. Er zijn nog maar enkele meldingen gedurende de laatste decennia. Het is maar zeer de vraag of de soort van nature op de Roer thuishoort. Vestiging is niet waarschijnlijk.

Fint (Alosa falax)
Zeer verwant aan de Elft. Wordt nog aangetroffen in de kustwateren. Gaat naar de benedenlopen van de rivieren om zich voort te planten. De Roer hoort waarschijnlijk niet bij de voortplantingsbiotoop van de Elft.


Houting (Coregonus oxyrinchus)
Een vis die in zout en brak water leeft en de rivieren op trekt om zich voort te planten op zand en grindbanken. Vis lijkt op grote marene. Is door overbevissing sterk achteruitgegaan en volgens sommigen zelfs uitgestorven. De Roer hoort potentieel misschien tot zijn voortplantingswater maar gezien zijn status is hervestiging zeer onwaarschijnlijk.


Kleine modderkruiper (Cobitis taenia)
Nog niet waargenomen in de Roer. Wel in wateren in de omgeving. Een soort die zich de komende jaren mogelijk weer in de Roer zal vestigen.

Kroeskarper (Carassius carassius)
Ook nog niet waargenomen in de Roer. Echter eveneens in wateren in de buurt. Vestiging is dus zeer wel mogelijk

Spiering (Osmerus eperlanus)
De spiering trekt tussen zout en zoet water. Door de afsluiting van de Zuiderzee is er een populatie ontstaan di niet meer naar zee kan trekken. Ik heb onvoldoende informatie over de Spiering om te bepalen of het een potentiële bewoner van de Roer kan zijn.

Steur (Acipenser sturio)
De Europese steur is uitgestorven. De vis trok alleen de rivieren op om zich voort te planten. De onvolwassen steuren leefden in de benedenlopen van de grote rivieren. Het is maar zeer de vraag of de Roer ooit tot het leefgebied van de Steur heeft behoord. Er is geen vestiging van de steur te verwachten.


Deze bijdrage is gebaseerd op informatie beschikbaar gesteld door dr.ir. Harry H. Tolkamp van Waterschap Roer en Overmaas en op basis van de informatie over zoetwatervissen op de site van Ravon ( http://www.ravon.nl/Default.aspx?tabid=118) (http://www.ravon.nl/Default.aspx?tabid=118))

Titel: De Roer
Bericht door: tekenaar op mei 21, 2008, 04:12:04 AM
"Deze" Noordzee-houting is i.d.d. uitgestorven. We hebben nu wel een populatie "houting" in het IJsselmeer maar dit is een verwante soort uit Denemarken die in Duitsland is uitgezet en vanuit daar Nederland heeft gekoloniseerd. Dit is een vis van grote rivieren en meren die ook in zee kan leven (voortplanting in zoet water). Vooralsnog verwacht ik deze niet in de Roer, maar het is lastig voorspelen of en hoe de huidige uitbreidingstendens van deze vis doorzet.

Europese steur is nog niet helemaal uitgestorven, maar wel zo zeldzaam dat zelfstandige vestiging in de Roer niet erg waarscijnlijk is.

Spiering zit dichter bij de kust. Verwacht ik niet in de Roer.

Neogobius-soorten (exoten) zijn wel te verwachten. Ik weet niet of die op het lijstje voorkomen.

beekforel en zeeforel zijn geen ondersoorten maar ecotypen! (per definitie kunnen ondersoorten niet in hetzelfde gebied voorkomen!)
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op mei 21, 2008, 10:21:13 AM
Citeer

Neogobius-soorten (exoten) zijn wel te verwachten. Ik weet niet of die op het lijstje voorkomen.

beekforel en zeeforel zijn geen ondersoorten maar ecotypen! (per definitie kunnen ondersoorten niet in hetzelfde gebied voorkomen!)
Dank je voor je commentaar.

Een aantal exoten hebben we natuurlijk al in de Roer:
Blauwband, Zonnebaars, Roofblei, goudwinde, zilverkarper.

Wat betreft de forellen
Beekforel (Salmon trutta faria) en Zeeforel (Salmon trutta trutta)

De naamgeving suggereert dat het hier om ondersoorten gaat. In principe zouden ze ook met elkaar vruchtbare nakomelingen moeten kunnen krijgen. Hun uiterlijke verschillen en hun verschillen in levenswijze zorgen ervoor dat de twee typen niet samensmelten tot een vorm. Zit ik helemaal fout als ik stel dat ecotypen een bijzondere vorm van ondersoorten is?
Titel: De Roer
Bericht door: Antal op mei 21, 2008, 12:58:59 PM
Hey Wim,

Net je hele topic doorgenomen! Fantastisch, in één woord. Het is bijna een boek - en misschien moet het ook wel een boek worden! Ik heb er van genoten.

groet, Antal
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op mei 21, 2008, 13:01:50 PM
CiteerHey Wim,

Net je hele topic doorgenomen! Fantastisch, in één woord. Het is bijna een boek - en misschien moet het ook wel een boek worden! Ik heb er van genoten.

groet, Antal
Dank je wel!

Vind het overigens knap dat je die hele topic in een keer doorleest.

Ik zit er wel eens over te denken om er een boek over te schrijven. Maar dat boek is nooit af. Iedere dag zie ik weer nieuwe dingen.

Dat maakt het ook zo mooi en zo boeiend.

Ik ben verslaafd aan die dynamiek geloof ik.
Titel: De Roer
Bericht door: Antal op mei 21, 2008, 13:07:35 PM
Wim,

Dat ik het hele topic in één keer heb doorgelezen heb je toch echt aan jezelf te danken ;-)

En natuurlijk is een boek over dit onderwerp nooit af, maar met de doorbraak van de meander heb je wel een prachtig onderwerp te pakken. Ik vond het echt erg leerzaam!

groet, Antal
Titel: De Roer
Bericht door: Tim Asbreuk op mei 21, 2008, 13:24:11 PM
CiteerIk zit er wel eens over te denken om er een boek over te schrijven. Maar dat boek is nooit af. Iedere dag zie ik weer nieuwe dingen.

Dan maak je er toch een tijdschrift van :P  
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op mei 21, 2008, 13:26:09 PM
Is het hier toch al een klein beetje :P  
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op mei 21, 2008, 20:43:57 PM
Soms lopen zaken erg vreemd. Ik heb er jaren over gedaan mensen te interesseren in een onderzoek naar de oude boom.

Nu raakt het in een stroomversnelling. Zoals gezegd is er al een aanbod om de boom te onderzoeken en wanneer mogelijk te dateren. Vandaag is daarbij gekomen dat de complete lagen boven de boom waarschijnlijk op pollen onderzocht gaan worden.

De berging is uitgesteld tot volgende week.

Woensdag wordt er in ieder geval een en ander onderzocht. Ik hoop in het weekeinde wat voorbereidingen te kunnen treffen.

De positie van de boom gaat bepaald worden met een uiterst nauwkeurige GPS.

Kaartmateriaal voldoet niet. Daar staat de Roer op op een plaats waar hij nu in de werkelijke situatie meters vandaan stroomt
Titel: De Roer
Bericht door: Jeroen Nagtegaal op mei 21, 2008, 20:48:00 PM
Nog meer materiala voor dat boek,

Mja mooi dat er intresse is, lijkt me dat het zeer leuke gegevens kan opleveren.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op mei 21, 2008, 20:55:35 PM
CiteerNog meer materiala voor dat boek,

Mja mooi dat er intresse is, lijkt me dat het zeer leuke gegevens kan opleveren.
Ik hoop het Jeroen.

Ik vind het enorm spannend.

Wat er uit komt weet je altijd pas aan het einde van het onderzoek! :rolleyes:  
Titel: De Roer
Bericht door: kroonp op mei 22, 2008, 12:09:52 PM
Ik ben gisteren bij de Roer geweest!
Ik zie nu pas op de luchtfoto dat ik vlak bij de afgesneden meander ben geweest. Jammer dat ik dat niet van tevoren wist, want dan was ik er wel even naar toe gelopen om het wat beter te bekijken.

Ik was er eigenlijk ook niet voor de rivier zelf, maar voor een visonderzoek in een paar beekjes die uitmonden in de Roer.

We vingen onder andere deze mooie soort: de Grote modderkruiper:
(http://img155.imageshack.us/img155/2912/1004915uw8.jpg)

Of deze soort in de Roer zelf zit weet ik niet, maar wel dat hij tot op korte afstand van de Roer in een beek zit. Had ik eigenlijk niet verwacht in stromend water.



(@ Wim: was jij niet toevallig de man die mij aansprak en vertelde dat hij veel onderzoek in de buurt deed?)
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op mei 22, 2008, 12:14:46 PM
Grote modderkruiper zit ook in de Roer.

Ik kan je gisteren niet aangesproken hebben. Gisteren was een van die weinige dagen dat ik niet aan de Roer ben geweest.

Het kan Dre Wassen van Roer en Overmaas zijn geweest. Dat is een van de weinige mensen die ook veel onderzoek aan de Roer doet. Dre heeft ongeveer zijn hele leven gewied aan de ijsvogels. Heb jaren met hem samengewerkt.
Titel: De Roer
Bericht door: kroonp op mei 22, 2008, 12:47:05 PM
CiteerGrote modderkruiper zit ook in de Roer.

Ik kan je gisteren niet aangesproken hebben. Gisteren was een van die weinige dagen dat ik niet aan de Roer ben geweest.

Het kan Dre Wassen van Roer en Overmaas zijn geweest. Dat is een van de weinige mensen die ook veel onderzoek aan de Roer doet. Dre heeft ongeveer zijn hele leven gewied aan de ijsvogels. Heb jaren met hem samengewerkt.
:duim: OK

Gelukkig lopen er dus ook nog andere natuurliefhebbers rond naast wat lompe boeren die vinden dat ik gehersenspoeld ben en dat alles wat bloeit onkruid is.  ;)  
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op mei 22, 2008, 12:50:15 PM
CiteerDre heeft ongeveer zijn hele leven gewied aan de ijsvogels. Heb jaren met hem samengewerkt.

En gelukkig zijn ook niet alle boeren in het Roerdal lomp.
Als Dre dit leest wil hij nooit meer met mij smenwerken. Hij wiedt geen ijsvogels.

Dre heeft een iets ander beeld van onkruid.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op mei 22, 2008, 15:13:33 PM
Op 26 april meldde ik dat een kwikstaart het nest van de ijsvogel aan het insol inpecteren was. Ook meldde ik dat de ijsvogel het daar niet mee eens was.

Vandaag zag ik dat de kwikstaart een ander door de ijsvogel gegraven hol in gebruik had. Ongeveer een meter naast het nest dat de ijsvogel zelf gebruikt.

De kwikstaart vloog in en uit. Ik verwacht dat hij daar jongen heeft.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op mei 26, 2008, 19:17:52 PM
Als alles goed gaat en de waterstanden niet wederom roet in het eten gooien wordt de oude boom a.s. woensdag 28 mei geborgen.

Allereerst wordt de positie van de boom vastgelegd met zeer prcieze GPS apparatuur. Vevolgens wordt de hoogte onder maaiveld gemeten.

Er worden bodemmonsters en een profiel monster genomen. Mogelijk worden de verschillende lagen nog aan een pollenonderzoek onderworpen.

Tenslotte wordt de boom uit de Roer gehaald.

Ik hoop dat het woensdag gaat lukken. Het is spannend allemaal. Er zijn nog wel wat buien onderweg. Zoals de verwachtingen nu uitzien zullen deze niet leiden tot een noemenswaardige stijging van het waterpeil
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op mei 26, 2008, 19:50:32 PM
CiteerVanmiddag weer een leuke wandeling door de regen gemaakt langs de Roer.

We hebben een foto gemaakt van een bijzondere laag. Boven de ijzerafzetting zit een zwarte laag. Het ziet er uit als asfalt. We proberen te achterhalen wat voor materiaal het is. Als iemand een idee heeft hoor of lees ik dat graag.
Vandaag kreeg ik van Guido Verschoor van Provincie Limburg het volgende antwoord op deze vraag:

Het zwarte laagje langs de roer is onmiskenbaar mangaanoxide (volgensonze geoloog). Op de overgang naar het grondwaterniveau zie altijd eersteen zoom zwart mangaanoxide en daarna een zoom rood ijzeroxide. Ingereduceerde toestand zijn ze allebei grijsgroenig. Mangaan komt netzoals ijzer voor in het grondwater, als oplosbaar Mangaan(II)sulfaat. De geoxideerde vormen (bij blootstelling aan lucht)zijn zeer slechtoplosbaar. Mangaan is een natuurlijk bestandeel van mineralen en debodem.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op mei 26, 2008, 23:29:31 PM
Vanavond  met een vriend naar de Roer geweest. Eigenlijk met het doel naar de bevers te kijken. Maar deze lieten zich niet zien vanavond.

Is op zich geen ramp, er zijn altijd mooie dingen te zien.

Maar wat komt daar aangezwommen? Mijn eerste gedachte een otter!
Er zijn vaker sporen van de otter waargenomen aan de Roer. Maar zo'n zichtwaarneming. Het was al niet helemaal licht meer, maar toch!

Zojuist op internet nog maar eens wat filmpjes van otters bekeken. Vooral de manier waarop hij zijn kopje boven water kan houden tijdens het zwemmen doet me sterk aan de otter denken.

Ik ben echter niet zeker genoeg om hem in te voeren. Heb helaas weinig tijd komende dagen om naar aanvullend bewijs te zoeken.

Dit zijn zo van die onzekere waarnemingen die erg spannend zijn
Titel: De Roer
Bericht door: Corryabbink op mei 27, 2008, 01:09:42 AM
Wim een prachtige serie!
Veel succes met de berging van de boom a.s. woensdag. Ik ben benieuwd tot welke resultaten dat leidt.
Titel: De Roer
Bericht door: Jeroen Nagtegaal op mei 27, 2008, 16:04:52 PM
Wim is het een idee om de waarneming toch in te voeren? ook al is ie onzeker, zodat andere kunnen gaan zoeken naar sporen?
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op mei 27, 2008, 16:11:06 PM
Ik twijfel daar nog even over.

Nu heeft de waarneming geen enkele status, en dat vind ik eigenlijk prima zo. Ik weet dat er vrij regelmatig gezocht wordt naar sporen van de otter rond de Roer. Door mensen die op dit vlak zeer deskundig zijn.  
Titel: De Roer
Bericht door: Jeroen Nagtegaal op mei 27, 2008, 16:40:13 PM
Mischien die mensen inlichten? Het lijkt mij in elk geval niet dat je deze waarneming verloren moet laten gaan.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op mei 27, 2008, 16:45:42 PM
Het zal zeker in gesprek met die mensen ter sprake komen Jeroen. Ik deel het ook mee aan Waterschap Roer en Overmaas.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op mei 28, 2008, 23:02:42 PM
Vandaag flink aan de oude boom gewerkt. Het bergen zelf was nog niet mogelijk.

De boom is veel groter als we aanvankelijk dachten. Hij zit nog een heel stuk in de wal.

We kunnen hem nu in ieder geval niet zo er uit trekken omdat we niet weten welke consequenties het heeft voor de stabiliteit van de oevers. En daar wonen oeverzwaluwen.

Had verwacht in korte periodes te moeten werken met lange pauzes. Dat in verband met de oeverzwaluwen. Ze trokken zich echter helemaal niets aan van het meten en het nemen van de monsters. Ze bleven gewoon fourageren en in en uit de nesten vliegen.

De lagen verbaasden ons toch nog. Toen we het profiel hadden afgestoken bleek de laag dikke vette klei veel dikker te zijn dan ik had verwacht. De grote vraag is nu of dat nog een afzetting van de Maas is. Dan is de boom waarschijnlijk nog veel ouder dan ik aanvankelijk dacht.

De boom is nu over een lengte van circa 6 meter vrij gespoeld. Aan de wortelhals is hij ongeveer 1 meter dik. Op 6 meter hoogte circa 50 cm.

Hij zit ongeveer 3 meter onder het maaiveld in een ongeroerd profiel.

Binnenkort krijg ik de foto's binnen, en waarschijnlijk volgende week de profielschetsen.

Wordt dus vervolgd.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op mei 28, 2008, 23:23:41 PM
Op deze foto van Stefan Pasma is goed te zien waarom ik dacht dat we haast moesten met het bergen van de boom.

Het lijkt net of de stam net voor de oever ophoudt. Hij zou dan hoogstens nog aan een tak of zo vast kunnen zitten.

Op de bovenkant van de stam zitten echter nog veel afzettingen. Net lans de oever zijn deze afzettingen weggespoeld. De stam loopt vanuit de rivier richting oever schuin naar beneden.

Op sommige trajecten op de stam was een circa 15 cm dikke veen achtige laag afgezet. Ter hoogte van de oever zat er een kleiachtige laag op. Deze laag had echter wel veenachtige insluitingen.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op mei 29, 2008, 14:07:23 PM
De bever als bosbouwer?

Gisteren tijdens mijn werkzaamheden aan de Roer viel me iest op wat me eerder nog niet opgevallen was.

De bevers hebben de laatste tijd enorm veel wilgentakken afgeknaagd. Voornamelijk takken met een dunne diameter. De meeste takken waren niet dikker dan ongeveer 3 cm.
Een groot gedeelte van deze takken liggen schijnbaar doelloos op de zand en slikstrandjes. Er is geen of nauwelijks bast van de takken afgevreten.

Veel van die takken zijn nu wortels aan het vormen. In feite is de bever dus bezig met het aanleggen vanwilgenbosjes. De bever is naast een grote houthakker dus ook een planter, bedoeld of onbedoeld!
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op mei 29, 2008, 16:49:25 PM
Gisteren vlak voor de activiteiten aan de oude boom ook nog even de meander bestudeerd.

Het viel me op dat er zowel aan instroom en uitstroomopening veel zeer ondiepe plekken waren (minder dan 20 cm diep) Hier zal het verlandingsproces naar verwachting snel beginnen.

De beek die in de meander uitmondt stroomt momenteel uit langs de instroomopening van de meander. Daar waar deze weer in de Roer uitmondt wordt de opening echter steeds kleiner.

Het is mogelijk dat de grindbank deze opening tijdende volgende hoogwaterstanden helemaal dichtstroomt. De uitstroomopening van de beek zou zich theoreritisch en praktisch dus nog naar de andere kant kunnen verplaatsen.

Ik ben heel benieuwd.
Titel: De Roer
Bericht door: Rinie van Reenen op mei 30, 2008, 14:33:38 PM
Citeerbedoeld of onbedoeld!
Wat denk je?
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op mei 30, 2008, 19:04:09 PM
Ik zou het echt niet weten. Het viel me wel op  dat er veel afgebeten takken warvan de bast niet was afgevreten op de zand-slik strandjes gelegd worden.

Ze worden ook niet opgehaald. Enkele dagen later liggen er weer nieuwe takken op een ander strandje.

Inmiddels is de waterstand 70 cm hoger geweest. Ik vrees dat de meeste wilgentakken weggespeld zijn.

Als het water weer gezakt is zal ik hier op letten. Ook zal ik dan in de gaten houden of er nieuwe takken neergelegd worden in geval ze weggestroomd zijn.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op juni 02, 2008, 16:53:33 PM
Ik  ben eigenlijk heel benieuwd welke loopkevers er op het eiland zitten.
Zijn daar soorten bij die niet kunnen vliegen? Komen ze, nadat er een nieuwe landverbinding is op de andere oever?

Graag zou ik daar wat meer onderzoek naar doen. Heb op het forum kevers een oproep geplaatst voor een paar mensen die meer ervaring hebben met loopkevers.

Tot nog toe heb ik niemand gevonden die voldoende dichtbij woont of tijd heeft om enkele dagen naar Limburg te komen om een aanvang met het onderzoek te maken.

Eigenlijk zou trouwens ook een inventarisatie van kleine zoogdieren op het eiland moeten plaatsvinden.
Titel: De Roer
Bericht door: g.j. keizer op juni 02, 2008, 18:49:42 PM
CiteerIk  ben eigenlijk heel benieuwd welke loopkevers er op het eiland zitten. Graag zou ik daar wat meer onderzoek naar doen ... ook een inventarisatie van kleine zoogdieren op het eiland moeten plaatsvinden.
Wim,
En de eerder toegezegde inventarisatie van in symbiose met ectomycorrhizavormende macrofungi levende loofboomsoorten, gevolgd door een onderzoek naar voorkomen en successie van pionier- en late fase soorten onder alle paddestoelen en zwammen, de belangrijkste indicatoren voor dynamiek en ontwikkeling van boomsoorteigen ecosystemen ? Mogelijk kan je hierover contact opnemen met de regionale coördinator, tevens provinciaal consul van de NMV Piet Kelderman (e-mail : p.kelderman@hetnet.nl).
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op juni 02, 2008, 18:57:31 PM
Gerrit,

Lijkt me een zeer boeiend en belangrijk onderzoek aan de Roer. Ik zal ook zeker contact opnemen met dhr. Kelderman.

Dit is echter niet het onderzoek wat ik op het eiland wil doen. En wel om de volgende redenen:

Het enigste wat echt bijzonder aan het eilandje is, is het feit dat het een eiland is. Het is wat betreft bos een mislukt populieren bos.

Het door jou voorgestelde onderzoek lijkt mij van groot belang voor de maafdelijke ooibosjes die nu her en der op de nieuw aangespoelde grond ontstaan.

Dit is qua landschap ongeveer het maagdelijkste landschap wat we in Nederland hebben. Tenminste in ieder geval in mijn bevooroordeelde optiek :).

Ik weet overigens niet of de NMV al ondrzoek heeft gedaan langs de Roer. Maar daar kom ik wel achter als ik contact opneem met dhr. Kelderman.

Bedankt voor de tip :duim:  
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op juni 02, 2008, 20:50:21 PM
CiteerIk zou het echt niet weten. Het viel me wel op  dat er veel afgebeten takken warvan de bast niet was afgevreten op de zand-slik strandjes gelegd worden.

Ze worden ook niet opgehaald. Enkele dagen later liggen er weer nieuwe takken op een ander strandje.

Inmiddels is de waterstand 70 cm hoger geweest. Ik vrees dat de meeste wilgentakken weggespeld zijn.

Als het water weer gezakt is zal ik hier op letten. Ook zal ik dan in de gaten houden of er nieuwe takken neergelegd worden in geval ze weggestroomd zijn.
Het water is nu weer gezakt. Het is nog maar enkele centimeters hoger als tijdens de extrem lage standen vorige week.

Veel van de takken di dor de bevers op de strandjes waren gedropt zijn weggestroomd.

Maar niet allemaal. Ik zal in de gaten houden of er daadwerkelijk uit gaan lopen.

Zal een dezer dagen een paar foto's maken.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op juni 03, 2008, 18:36:49 PM
Het duurt nog even voor ik meer kan mededelen over de situatie met de boom. Ik heb vandaag de eerste foto's binnengekregen. De detailfoto's verwacht ik deze week. Toch alvast een foto om een impressie te geven hoe diep de boom onder het maaiveld zit. Alle lagen waaruit de stijlwand bestaat zijn afgezet ndat de boom is omgevallen. Ik sta met de baak om de stam van de boom.

De foto is gemaakt door Frans Derks van OR6 (De lokale omroep)
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op juni 05, 2008, 19:08:29 PM
Vandaag zijn is de waterstand in de Roer flink gestegen. Vanmiddag om half vier was de stand in Stah ongeveer 135 cm. Dit is de hoogste stand sinds een week of zes. Ik weet niet of het nog veel hoger wordt. Het meetnet is niet erg actueel op het moment. Normaal staan de data een uur nadat ze gemeten zijn op het internet. Nu lopen ze al 3,5 uur achter.

De hoeveelheid water was om half vier circa 42.000 liter/seconde.
Bij de lage standen van afgelopen dagen was dat circa 11.500 liter/seconde. Dit is ongeveer 3,5 keer zo veel.

Geen goed nieuws voor de aanplant van de bever  :(  
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op juni 07, 2008, 19:05:13 PM
Mijn oproep in het forum kevers voor mensen die mee zouden kunnen werken aan een loopkeveronderzoek op het eiland heeft tot nog toe geen resultaat opgeleverd.

Heeft iemand hier nog suggesties?

Hetzelfde geldt overigens voor kleine zoogdieren.
Titel: De Roer
Bericht door: Jeroen Nagtegaal op juni 07, 2008, 22:44:22 PM
Kleinde zoogdieren, VZZ?
Of eens een mail zetten op Zoogdierinfolimburg?

en voor Kevers hetzelfde, maar dan een mail over de Insectinfolimburg.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op juni 07, 2008, 22:47:41 PM
CiteerKleinde zoogdieren, VZZ?
Of eens een mail zetten op Zoogdierinfolimburg?

en voor Kevers hetzelfde, maar dan een mail over de Insectinfolimburg.
Ben jij member op die site?
Titel: De Roer
Bericht door: Jeroen Nagtegaal op juni 07, 2008, 23:12:26 PM
Jep Beide,
Stuur de berichten maar, dan stuur ik ze namens jou.

Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op juni 07, 2008, 23:27:59 PM
Stuur je wel een mail. Alvast bedankt.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op juni 09, 2008, 16:16:09 PM
Vandaag alvast een paar profielfoto's binnengekregen van de locatie bij de boom.

Ik post er vast een. Meer informatie volgt.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op juni 09, 2008, 22:31:31 PM
Indien er bij de bezoekers van dit forum behoefte bestaat aan een excursie aan de Roer, eventueel gecombineerd met Nationaal Park de Meinweg, laat dan even wat weten. Dan kunnen we wel wat organiseren.
Titel: De Roer
Bericht door: Jeroen Nagtegaal op juni 10, 2008, 11:18:04 AM
Is denk ik wel een leuk idee, Gewoon een WRN.nl excursie van maken?
Titel: De Roer
Bericht door: Tinok op juni 10, 2008, 11:52:19 AM
Wim,

Ik meld mij en mijn man bij deze aan! Maken we er gelijk een weekend Limburg van en kunnen we de Ohoes gaan zien.
Komend weekend zouden we weggaan maar we hadden nog niet beslist waarheen. Dus roep maar hoe laat en waar we ons kunnen melden :rolleyes:  
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op juni 10, 2008, 13:18:00 PM
Komend weekend is voor mij helaas onmogelijk. Zit ik vol in de voorbereidingen van een driedaagse excursie voor een opleidingsinstituut. Deze excursie is van maandag tot en met woensdag.

Maken jullie een voorzet voor een andere datum?
Een wekend is wat mij betreft prima. Willen jullie ergens in de buurt camperen of zo?
Kom maar op met suggesties, dan maken we een programma en zetten het op het topic excursies.
Titel: De Roer
Bericht door: Tinok op juni 10, 2008, 17:23:48 PM
Wim,

Ik ging er al niet serieus van uit dat het komend weekend zou lukken.

Ik wil best een datum prikken maar is het niet handiger als jij dat doet want jij weet wanneer je kunt. En dat lijkt me toch wel essentieel!

De vakantieperiode zit er wel aan te komen met als voordeel dat er misschien ook mensen door de weeks kunnen en als nadeel dat iedereen het land uit is....
Wil het het nog in deze maand doen, of juist later?

Ik help je graag mee met opzetten van programma en dergelijke. Had overigens zelf gedacht aan een dagje roer en dan nog dagje voor ons zelf (voor de uilen en spechten) maar dat kan iedereen natuurlijk naar eigen inzicht doen :)  
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op juni 10, 2008, 23:36:58 PM
Misschien is het een idee om een datum te prikken in de week dat Jeroen en Thijs in Limburg zijn.

Kunnen we een paar onderdelen prikken en iedereen pakt maar mee wat hij of zij leuk vind?
Titel: De Roer
Bericht door: Jeroen Nagtegaal op juni 11, 2008, 09:40:52 AM
Thijs? Tinok neem ik aan, En ik ben bijna altijd in Limburg maar heb vanaf nu echt weer tijd in auguustes...
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op juni 11, 2008, 14:09:13 PM
Een datum in augustus lijkt me prima.
Hebben jullie voorkeur voor het weekend, of gewoon door de week?
Titel: De Roer
Bericht door: Jeroen Nagtegaal op juni 11, 2008, 19:47:28 PM
Zondagen, dan heb ik de meeste kans op vrij.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op juni 11, 2008, 19:48:52 PM
Jeroen, ik heb begrepen dat jij een aantal dagen met Thijs in Paarlo zat.
Thijs wilde ook nog naar de vinpoten.
Titel: De Roer
Bericht door: Tinok op juni 11, 2008, 20:26:41 PM
Wim, Jeroen,

Wij moeten nog even onze vakantie plannen en vrijvragen bij werkgevers en daarna weten we welke weekenden in augustus kunnen. 16-17 in elk geval niet. De rest weten we dus nog niet. Wordt vervolgd!
Titel: De Roer
Bericht door: Jeroen Nagtegaal op juni 11, 2008, 20:38:33 PM
CiteerJeroen, ik heb begrepen dat jij een aantal dagen met Thijs in Paarlo zat.
Thijs wilde ook nog naar de vinpoten.
Dat was de bedoeling, Ik moet echter dan weer vakken vullen.... Maar mogelijk kan ik zodra ik die planning weet wat schuiven zodat er 1 dagje vrij in zit.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op juni 11, 2008, 20:46:42 PM
Heb inmiddels een vooraankondiging voor de excursie op excursie-aankondigingen gezet:

http://forum.waarneming.nl/forum/index.php?showtopic=50963 (http://forum.waarneming.nl/forum/index.php?showtopic=50963)

Ik wil jullie verzoeken de zaken met betrekking tot de excursie in dat topic te posten. Dan kunnen we ons hier beperken tot de informatie over de Roer zelf.



Titel: De Roer
Bericht door: Tinok op juni 11, 2008, 20:49:00 PM
Goed idee wim,
misschien kan een admin dit deel schrappen of verplaatsen om dit topic een beetje netjes te houden ;)  
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op juni 11, 2008, 20:50:49 PM
Zal even navragen of dat kan.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op juni 13, 2008, 18:30:32 PM
De Roer heeft de laatste weken vrij sterk wisselende peilstanden. Deze peilstanden hebben een flinke invloed op de dynamiek. De eerste ijsvogels zijn inmiddels uitgevlogen. En aan het fourageergedrag te zien ook een flink aantal oeverzwaluwen. Sommige nesten komen volgens mij in de gevarenzone. Het water schept hun levensvoorwaarden. Maar het water eist af en toe ook zijn tol. In de natuur net zoals bij de mens.......
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op juni 19, 2008, 17:43:51 PM
Maandag hebben we tijdens een excursie aan de roer goed gekeken naar de wilgentakken die door de bever aan de oever neergelegd en achtergelaten zijn.

De meest takken zijn weggespoeld tijdens de piekjes in de waterstanden die te zien zijn in de afbeelding in het vorige bericht.

Enkele takken hadden echter inmiddels wortels gemaakt en waren uitgelopen. Het zijn dus daadwerkelijk jonge wilgen geworden. Daarmee staat nu vast dat de bever naast houthakker ook planter is!

Door enkele studenten zijn foto's gemaakt. Zodra ik die binnen heb zal ik hier een foto posten.
Titel: De Roer
Bericht door: g.j. keizer op juni 25, 2008, 08:46:02 AM
CiteerLijkt me een zeer boeiend en belangrijk onderzoek aan de Roer. Dit is echter niet het onderzoek wat ik op het eiland wil doen. En wel om de volgende redenen: Het enigste wat echt bijzonder aan het eilandje is, is het feit dat het een eiland is. Het is wat betreft bos een mislukt populieren bos. Het door jou voorgestelde onderzoek lijkt mij van groot belang voor de maagdelijke ooibosjes die nu her en der op de nieuw aangespoelde grond ontstaan.
Wim,
Hoe verloopt de eerder aangekondigde inventarisatie van aan ecto- en/of endomycorrhizasymbionten gebonden boomsoorten aan de Roer ? En waarom vind je onderzoek naar en monitoring van de aanwezigheid en successie van (aan Populus gebonden) macrofungi in het "mislukte" populierenbos niet interessant of relevant ?
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op juni 25, 2008, 13:10:46 PM
Gerrit,

Ik heb het onderzoek nog niet aangekondigd in een tijdschema. Ik heb nu de handen vol aan onderzoek wat met de doorbraak te maken heeft. Deze informatie is volgend jaar niet meer te verzamelen.

Alle onderzoek wat ik aan de Roer doe gebeurt op vrijwillige basis, en er is geen budget voor.

Ik hoop zeker dat we rond krijgen dat dat onderzoek gaat gebeuren. Zo ben ik zeer benieuwd naar de macrofungi in de overstromingsbosjes. Maar dat is niet zo tijdgebonden als bepaalde facetten uit het meanderproces.

Ik zou best willen dat er tijd en budget beschikbaar werd gesteld voor een veel uitgebreider onderzoek. Ik ben er stellig van overtuigd dat er veel te weinig wordt gemonitord in dit unieke proce.

Als prive persoon kan ik niet alle leemtes vullen die de instanties over laten.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op juni 25, 2008, 16:41:34 PM
Vandaag is er overigens een besluit genomen over de oude boom.

Met een handzaag wordt hij afgezaagd en geborgen. Aangezien we verwachten dat dit een zeer tijdrovende klus gaat worden zullen we er mee wachten totdat de oeverzwaluwen zijn uitgevlogen.

Ik verheug me op de uitslag van het onderzoek, maar niet op de spierpijn van het zagen onder water.  
Titel: De Roer
Bericht door: Jeroen Nagtegaal op juni 25, 2008, 19:13:06 PM
Waarom is er 1 keer uit trekken geen optie?
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op juni 25, 2008, 19:14:49 PM
Omdat ik dan in een keer een flink stuk wand de Roer in trek. En ik wil de morfologische processen zo weinig mogelijk verstoren.

Titel: De Roer
Bericht door: Jeroen Nagtegaal op juni 25, 2008, 19:21:08 PM
Dus je haalt hem er nu deels uit, en laat de rest zitten?

Maar eigenlijk zorg deze boom juist toc voor een "vreemde" stroming waardoor er rond de boom meer wegslijt. en dat ga je nu dus wel verstoren.  
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op juni 25, 2008, 19:34:54 PM
Zeker heeft het weghalen van de boom ook een invloed op de stroming.

Dat zijn afwegingen die je maakt. In dit geval is er voor gekozen om te proberen meer inzicht te krijgen in de geschiedenis op die plaats van de Roer.

De boom heeft nu ongeveer dezelfde invloed als een boom die vanuit de oever omvalt.
Titel: De Roer
Bericht door: Jeroen Nagtegaal op juni 25, 2008, 19:53:01 PM
enigzins, Deze stam komt uir de oever, van een omgevallen boom is de kluit vaak meegekomen en stroomt het water anders de oever in denk ik.
Titel: De Roer
Bericht door: g.j. keizer op juni 25, 2008, 20:10:53 PM
CiteerIk heb het onderzoek nog niet aangekondigd in een tijdschema. Ik hoop zeker dat we rond krijgen dat dat onderzoek gaat gebeuren. Zo ben ik zeer benieuwd naar de macrofungi in de overstromingsbosjes.
Wim,
Als je hier een lijst van in het gebied voorkomende boomsoorten (inclusief de hazelaar) plaatst, zal ik aangegeven welke boomsoorten aan endo- en/of ectomycorrhizasymbionten gebonden zijn en een lijst van in successie te verwachten boomsoortgebonden pionier- en late fase symbionten toevoegen. En voor de ectomycorrhizasymbionten van populieren, zie : http://www.populierenland.com/index.php?frames=&cat=home (http://www.populierenland.com/index.php?frames=&cat=home)
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op juni 25, 2008, 20:15:54 PM
CiteerZeker heeft het weghalen van de boom ook een invloed op de stroming.

Dat zijn afwegingen die je maakt. In dit geval is er voor gekozen om te proberen meer inzicht te krijgen in de geschiedenis op die plaats van de Roer.

De boom heeft nu ongeveer dezelfde invloed als een boom die vanuit de oever omvalt.
Jeroen, iedere boom heeft zijn eigen invloed op de dynamiek. Afhankelijk van  de plaats en de hoek waarop hij in de Roer valt.

Overigens worden bomen soms weggegaald om de doorstroming te waarborgen. Dit is geheel afhankelijk van de plaats waar de boom ligt.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op juni 25, 2008, 20:23:43 PM
Gerrit, vooralsnog heb ik geen tijd om een complete inventarisatie te maken van de bomen langs de Roer.

Voordat ik dat ga doen moet daar ook een plan voor opgesteld worden.

De gebieden moeten o.a. ingedeeld worden naar leeftijd, grondwaterregime en bodemsoorten.

Ik kan je wel de drie hoofdtypen geven van dit moment:

De aanplanten van de canadese populier. Overwegend met een ruigtevegetatie eronder met brandnetel als de belangrijkste plant.

De overstromingsbosjes. Dit zijn de nieuw ontstane wilgenbosjes op de "verse" grond bestaande uit zeer divers substraat. Dit substraat varieert van grof grint via zand naar slib. De hoeveelheid organisch materiaal varieert enorm.

En dan hebben we nog het elzenbroekbosch. Dit zijn voornamelijk deels verlande meanders al dan niet met een flinke hoeveelheid kwel.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op juli 03, 2008, 22:34:28 PM
CiteerEn voor de ectomycorrhizasymbionten van populieren, zie : http://www.populierenland.com/index.php?frames=&cat=home (http://www.populierenland.com/index.php?frames=&cat=home)
Daar kom ik alleen de populierenzijdetruffel tegen. Zal er eens op letten of ik deze aan de Roer tegenkom.

Tenminste als ik ergens een afbeelding vind hoe die eruit ziet.
Titel: De Roer
Bericht door: g.j. keizer op juli 04, 2008, 12:30:35 PM
CiteerDaar kom ik alleen de populierenzijdetruffel tegen.
Wim,
Zie De Populier : Natuur : Mycoflora onder : http://www.populierenland.com/index.php?ca...=natuur&frames= (http://www.populierenland.com/index.php?cat=populier&top=natuur&frames=) voor een overzicht van populiergebonden mycoflora (en insecten, vogels, landslakken en flora).
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op juli 04, 2008, 17:17:31 PM
Voor zover ik weet staan er langs de Roer helaas geen zwarte populieren.

De aangeplante canadapopulieren geven echt nog geen mooi gevarieerd beeld.

Op de jonge strandjes, daar waar natuurlijke zachthoutooibosvorming plaatsvindt, heb ik tot nog toe geen natuurlijke verjonging van populier waar kunnen nemen.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op juli 16, 2008, 22:45:12 PM
Het wordt steeds rustiger aan de kolonie van de oeverzwaluwen.

Naar verwachting kan de bergingsactie van de oude boom in Augustus plaatsvinden. Nu maar hopen op goed weer en lage waterstanden.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op juli 17, 2008, 00:21:45 AM
Ik heb vandaag de foto's van de laatste roerexcursie binnengekregen.

Daarbij ook een foto van een  uitgelopen tak. De tak was een van de takken die door de bever op de strandjes was neergelegd.

Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op juli 25, 2008, 14:39:08 PM
Gisteravond is een goede vriend van mij op bezoek gekomen. Vroeger hebben we samen heel wat uren aan de Roer doorgebracht. Nu we een heel stuk verder van elkaar af wonen, komt dat niet meer zo vaak voor. Het weer was goed, dus we besloten samen de nacht door te brengen aan de oever van de Roer.

We konden genieten van een prachtig opkomende halve maan die geweldige schitteringen in het water veroorzaakte. De nacht werd toch een beetje kouder dan gedacht. Cees besloot een gedeelte van de slapend in zijn slaapzak door te brengen. Ik wilde genieten van de geluiden van de nacht.

Tegen half 5, ik begon het langzaam toch wel echt koud te vinden zonder deken of jas (eigen schuld), begon de zon op te komen. Ik besloot Cees wakker te maken. Dat lukte niet snel genoeg om hem te laten genieten van een prachtige bever die op de oever aan wat kruiden zat te vreten.

Naast de bever zagen we ook een beverrat. Deze beverrat was vrijwel geheel zwart van kleur.

In de nachtelijke uren hadden we bezoek van een kerkuil en hoorden we de bosuil en steenuil op afstand. In de ochtend zaten drie jonge boomvalken in een hoogspanningsmast achter ons. Ook de wielewaal liet nog van zich horen. En de ijsvogels vlogen ons regelmatig voorbij. Toen de nijlganzen eindelijk vertrokken waren nam een scholekster in zijn deftig pak hun plaats in.

De oeverzwaluwen waren al vrij vroeg hoog aan het fourageren, een voorbode voor een zonnige dag.

Maar wat hoor ik dan opeens roepen? Geen zoogdier, geen vogel en ook geen vis. Het was de plicht die riep. Nog net tijd voor een ontbijtje en afscheid van Cees. Einde van een leuke nacht aan de Roer en het begin van een dag aan de vergadertafel.....
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op augustus 01, 2008, 21:47:51 PM
Vanavond weer even naar de Roer geweest. Nog maar enkele oeverzwaluwen te zien. De kolonie is bijna verlaten.

De Roer heeft de laatste tijd sterk wisselende waterstanden. Deze hebben als gevolg dat het water tamelijk troebel is. Het sediment komt niet tot rust waardoor het water niet helder wordt.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op augustus 01, 2008, 21:50:51 PM
Het sedimenttransport gepaard gaande met de wisselende waterstanden heeft natuurlijk gevolgen voor het onderwaterprofiel.

Het nieuwe profiel is vaak bij laag water gedeeltelijk te zien. En zwemmend kun je een en ander waarnemen. Recentelijk is er echter iets vreemds gebeurd hetgeen ik nog niet kan verklaren. Eerder berichtte ik dat alle water door de doorbraak stroomde.
Vandaag stroomde een gedeelte van het water weer rond het eiland. Ben benieuwd of ik hiervoor bij laag water een verklaring kan vinden en hoe lang dit verschijnsel blijft.
Titel: De Roer
Bericht door: Jeroen Nagtegaal op augustus 01, 2008, 22:29:55 PM
Mischien zit er toch nog een diepe geul in de bocht waarbij het zwaardere materiaal als het ware wordt opgeworpen in de doorsteek?
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op augustus 01, 2008, 22:31:35 PM
Ik snap niet precies wat je daarmee bedoelt Jeroen.
Titel: De Roer
Bericht door: Jeroen Nagtegaal op augustus 01, 2008, 23:20:32 PM
De roer heeft aan de buitenkant van de stroming altijd eigenlijk een hele diepe geul. Het lijkt mij dat die geul voor een groot deel nog niet dichtzit en ook rond het eiland stroomt. Het zwaarste materiaal zal door die geul stromen en omdat het als het ware naar buiten gedrukt wordt en het bij de doorbraak naar buiten kan dacht ik dat het zich mischien daar opwerpt als een soort zandbank  waardoor de doorbraak bij de nu heel wisselende waterstanden en de meevoering van veel materiaal weer een beetje dichtslibt.

Het was eigenlijk ook maar een geheugenspinsel....
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op augustus 01, 2008, 23:31:00 PM
Ik denk niet dat het zo functioneert. Maar als het water weer laag is weten we misschien meer.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op augustus 04, 2008, 15:54:55 PM
Gisteren avond en vannacht zijn er hevige regenbuien geweest in het stroomgebied van de Roer.

Het water heeft weer een stand van 150 cm bij Stah bereikt.
Dat is de hoogste stand in een maand.

Er zijn weer flinke stukken van de oever verdwenen. En het water stroomt nog steeds rond het eiland.

Ik verheug me op het volgende laag water zodat ik weer zwemmend de veranderingen kan verkennen.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op augustus 20, 2008, 18:02:01 PM
De oeverzwaluwen zijn allemaal uitgevlogen. Het weer vandaag was niet mooi maar wel redelijk. Aangename watertemperatuur en redelijk laag water. Dus: Tijd voor de volgende werkzaamheden aan de oude boom.

Vandaag met Joris Kouters de boom voorbereid voor het afzagen en een proefsnede gemaakt.
Een kleine wig uit de boom gezaagd.

Het hout was niet erg hard en gemakkelijk met een handzaag te zagen. Het is helemaal zwart van kleur, maar de jaarringen zijn goed te zien.

Zie bijgevoegde foto.  
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op augustus 20, 2008, 18:04:46 PM
Nu wordt het dus tijd voor de echte berging. Dat gaan we a.s. zaterdag proberen.

De weersvooruitzichten beloven niet het beste. Maar het najaar staat voor de deur dus de periode van laag water zal wel snel voorbij zijn.

Ben benieuwd naar de leeftijd van de boom en de soort. We denken dat de zwarte els, de zwarte populier en mogelijk ook de es in aanmerking komt. Maar we kunnen er ook helemaal naast zitten.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op augustus 20, 2008, 18:10:14 PM
Vlakbij de monding van de roer is pas een nieuwe vispassage klaar. In deze passage worden momenteel alle vissen gevangen en geinventariseerd.

Er zijn al twee zalmen gevangen.

http://www.limburger.nl/article/20080819/R...UWS03/533916165 (http://www.limburger.nl/article/20080819/REGIONIEUWS03/533916165)
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op augustus 21, 2008, 18:13:24 PM
In de opwinding over het feit dat we de boom nu eindelijk echt gaan bergen was ik bijna vergeten de verklaring te geven waarom de Roer nu weer voor een klein gedeelte rond het eiland stroomt.

Ik ben gisteren zwemmend op zoek gegaan naar de oorzaak.
Ik heb er twee kunnen vinden:

1:

Een gedeelte van het water stroomde eerst langs de omgevallen wilgen weg. Tussen deze wilgen heeft zich drijfhout verzameld. Dit verkleind de doorstroming van de doorbraak.

2:

Aan de kant van het eiland is een flink stuk oever afgebroken. Deze is in de doorbraak gevallen en nog niet volledig door het stromende water afgevoerd.

Door deze twee oorzaken is de doorstroming van het eiland enigzins beperkt. Het gaat overigens maar over een kleine hoeveelheid water dat nu rond het eiland stroomt. Waarschijnlijk is dit ook van tijdelijke aard.

Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op augustus 22, 2008, 14:06:46 PM
De oude boom komt inmiddels in de publiciteit.



http://www.limburger.nl/article/20080821/R...0/REGIONIEUWS01 (http://www.limburger.nl/article/20080821/REGIONIEUWS03/356564532/1030/REGIONIEUWS01)
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op augustus 24, 2008, 16:43:03 PM
Zoals vermeld werd de berging van de boom gepland voor 23 augustus.

De hele week een mooie lage waterstand gehad. De voorspellingen op buienradar beloofden wel wat regen maar niet extreem. Geen vuiltje aan de lucht dus zou je denken.

Zaterdagmorgen voor dat ik naar de Roer ging even de waterstanden bekijken op het internet. Dat was even schrikken. Ruim 30 cm. water meer. En regen. Geen echt weer om de berging te beginnen.

Maar je moet keuzes maken. Het najaar staat al voor de deur en de kansen op echt lage waterstanden worden klein.

Veel werk onder water op het gevoel dan maar. Onderstaande grafiek heeft ons er niet van weerhouden de bergingspoging te starten.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op augustus 24, 2008, 16:55:05 PM
Na onderwaterverkkenningen in de Roer besloten de kettingen en kabels aan de boom te bevestigen. Dan met een touw door de niet al te warme Roer naar de overkant zwemmen om de boom te bevestigen aan de machine die de boom door de Roer naar de overkant moet trekken.

Dan zagen onder water. Door de (in)spanning voel je geen kou op zo'n moment.

Maar de boom helemaal door zagen is te link. De boom is zwaarder dan water en het is niet zo prettig als je onder water onder een circa 1500 kg wegende boom vast komt te zitten.

Dus toen de stam grotendeels was doorgezaagd was de beurt aan machinale kracht.

Op onderstaande foto van dhr. Har Reulen worden de kabels en kettingen bevestigd.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op augustus 24, 2008, 17:02:28 PM
De machine had niet zoveel moeite de stam door de Roer naar de kant te trekken.

Op onderstaande foto, eveneens van Har Reulen bereikt de stam de overkant.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op augustus 24, 2008, 17:05:19 PM
Op de volgende foto van Har wordt de boom met de machine buiten het overstromingsgebied getild waar de stam vorbereid zal worden voor verder onderzoek.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op augustus 24, 2008, 17:12:40 PM
De boom ligt in het weiland. Deze fase van de missie is volbracht. Voor het eerst kunnen we de stam volledig bekijken. Het onderwaterzaagwerk bleek overigens overbodig te zijn. Ondanks het feit dat de stam vrijwel geheel doorgezaagd was kwam het stuk dat nog in de oever zat, circa 1,50 meter met een vokvormige vertakking, mee naar de overkant.

De stam is in totaal 8,60 meter lang. Net boven de wortelaanzet heeft hij een omtrek van 2,80 mtr. Net onder de vertakking is dit 1,40 mtr.

Met de boom aan wal kan het specuileren over soort, groeiomstandigheden en dood van de boom beginnen.

Samen met Joris Kouters (op onderstaande foto) hebben we al heel wat hypotheses de revue laten passeren.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op augustus 24, 2008, 17:46:09 PM
Toen we vandaag een bezoek brachten aan onze oude boom hebben we natuurlijk ook even naar de Roer zelf gekeken.

Naast het feit dat het piekje in de afvoer weer de nodige erosie heeft veroorzaakt viel het op dat er vandaag een redelijk grote hoeveelheid water rond het eiland stroomde. Het water wat eerst vrijwel stilstond had nu een redelijke stroming. Op het moment is het dus een echte meestromende nevengeul.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op augustus 26, 2008, 12:49:41 PM
In de berichten over het bergen van de boom meldde ik dat het water net voor de berging mee gestgen was dan ik verwacht had. Deels is dit te verklaren uit de aan de berging voorafgaandeextra regenval. Ten dele komt dit echter ook doordat de afvoer van het stuwmeer in Heimbach plotseling werd verhoogd.

Op 22-08-08 omstreeks 7.00 uur hebben ze in Heimbach de afvoer verhoogd van 7,25 naar 10,25 per seconde. Deze extra afvoer van 3 m3 per seconde kwam net voor de Berging in Vlodrop aan.
Samen met de af te voeren regen uit het afvoergebied na de stuw van Heimbach zorgde dit voor een stijging van de afvoer van 12 m3 op vrijdag naar 24 m3 op het moment van de berging van de boom.

Het stuwbeheer zorgt ervoor dat de waterstanden niet uitsluitend bepaald worden door de regenval.

Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op augustus 27, 2008, 14:32:18 PM
Ik heb gisteren contact gehad met professor Esther Jansma van het RACM over de oude boom.
Ik heb met haar onze eerste bevindingen doorgesproken.

Voorlopig kan het volgende geconcludeerd worden:
•   Het betreft naar alle waarschijnlijkheid een eik.
•   De eik is gegroeid op een vochtige standplaats.
•   Gedurende zijn leven is de eik een keer zijn kroon verloren.
•   Vlak voor dat de boom gestorven is is hij nog een keer zwaar beschadig geraakt.

We hebben afgesproken welke monsters naar Wageningen gaan:

•   Een monster van het half vergane gedeelte vlak boven de wortelhals. Dit monster moet zo gesneden worden dat er in ieder geval het hart van de jaarringen in zit.
•   3 monsters verdeeld over de lengte van de gave stam tot vlak onder de vork van de boom. Deze monsters moeten gezaagd worden op een plek waar geen knoesten zitten.
•   Een monster van de takken boven de vork
•   Een monster ter hoogte van de beschadiging waar nieuw cambium is gevormd.


Allereerst wordt er een lengtestreep met maataanduidingen over de gehele lengte van de boom gemaakt.
Vervolgens wordt de stam op een gewenste plek doorgesneden. Voor het zagen wordt er tape om de stam geplakt om te zorgen dat de deeltjes aan de buitenkant die ingescheurd zijn door het indrogen op de juiste plek blijven zitten

Als alle monster gezaagd zijn worden de afzonderlijke stukken nauwkeurig op knoesten gecontroleerd. Deze worden aan de hand van de lengte maatstreep ingetekend.

Zondag 31 augustus gaan we de monsters uit de stam zagen voor het onderzoek.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op augustus 29, 2008, 23:36:22 PM
Omdat er gewerkt moest worden in het perceel waar de boom lag is de boom een stuk verplaatst.

Nadat de boom, verplaatst was konden we de andere zijde van de stam goed bekijken.

Opvallend is dat de boom aan één zijde dikke takken heeft gehad. Dit lijkt op een boom die aan de rand van een groepje bomen of bos heeft gestaan.

Je zou dan echter verwachten dat de stam ook enigzins naar het licht toe buigt. De stam buigt echter naar de kant zonder takken.

Ons oude boomlijk bezorgt ons nog veel raadsels.
Titel: De Roer
Bericht door: Jeroen Nagtegaal op augustus 30, 2008, 13:41:23 PM
Ik zou zeggen dat ie eerst half is omgevallen, waarna hij takken omhoog heeft gemaakt, en uiteindelijk is eenkeer geheel omgevallen.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op augustus 30, 2008, 14:13:00 PM
De boom is waarschijnlijk pas omgevallen toen hij al een tijdje dood was.

Ook heeft hij tijdens zijn leven al een keer zijn kroon verloren.
Titel: De Roer
Bericht door: Jeroen Nagtegaal op augustus 30, 2008, 14:33:05 PM
Maar de scjors lijkt er toch nog op te zitten, iets dat een boom vrij snel verliest,
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op augustus 30, 2008, 14:39:37 PM
De schors lijkt er op te zitten ja. Maar waarschijnlijk is dat niet de schors. Het zijn lengtescheurtjes in het hout.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 01, 2008, 14:33:58 PM
Gisteren de morfologie van de hele boom in kaart gebacht en de monsters uit de boom gezaagd.

In totaal hebben we 20 knoesten in kaart kunnen brengen variërend in doorsnede van 2 cm tot 24 cm.

De knoesten zaten op een hoogte vanaf 4,28 meter boven de benedenkant wortels tot 7,62 meter.

Iedere knoest is afzonderlijk gefotografeerd. Verder is ingemeten op welke kant van de stam de knoesten zitten.

Ook is de kromming van e stam gemeten:
Als we een lijn spannen lang de stam, vergelijkbaar met een pees van een boog, dan is de gootste afstand tot de stam die we meten 22 cm.

De holle kant van de stam is redelijk vlak, veel vlakker dan de tegenoverliggende zijde. Op de tegenoverliggende zijde zitten vrijwel alle dikke knoesten!

Vanavond of morgen ga ik de foto's op halen. Zal er dan een aantal hier posten.
Titel: De Roer
Bericht door: veldman op september 01, 2008, 15:23:02 PM
Blijft allemaal erg interessant wat je hier schrijft, Wim!  
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 01, 2008, 15:30:29 PM
CiteerBlijft allemaal erg interessant wat je hier schrijft, Wim!
Ik moet toegeven dat ik het zelf nu ook verschrikkelijk spannend vind. Deze week het begeleidend rapport bij de boom voor het RACM schrijven, en dan het spul wegbrengen.

En vol ongeduld afwachten maar. Ongeduld? Was dat niet een slechte eigenschap voor een onderzoeker :wub:  
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 02, 2008, 21:27:21 PM
Overigens op 1 sepember ook nog even de stroming rond het eiland gecontroleerd. Er stroomde nog steeds water rond het eiland.

Een groot gedeelte van de instroomopening is nu tot net onder water gevuld met vrij grof zand. Het ondiepe gedeelte zat vol met vissenbroed. De oude meander is dus al een echte kraamkamer.

Ik hoop dat we binnenkortnog een keer echt laag water krijgen zodat we een en ander nog een keer goed op de foto vast kunnen leggen.

Ben al twee dagen niet meer aan de Roer geweest. Moet er morgen toch echt weer naar toe!



Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 02, 2008, 21:55:03 PM
Toch nog even een foto posten van zondag 24 augustus. De foto is gemaakt door Joris Kouters. Mijn rechterhand bij het bestuderen van en de werkzaamheden aan de Roer.

Op de achtergrond van de foto is de doorbraak mooi te zien. In de linkerzijde van de doorbraak liggen een paar wilgen. Een flink gedeelte van het water stroomde eerst langs de linkerkant van de rechterwilg. Hier heeft zich echter een boel drijfhout etc. verzameld. Er stroomt nu weinig water door. Dat is waarschijnlijk een van de redenen waarom het water nu weer rond het eiland stroomt.

Net links van de doorbraak zie je bovenop een klein boompje staan. Dit is een els.
Op deze plek is nog maar en klein stukje land over. Ik verwacht dat de Roer hier verder doorbreekt voor het winter is. De twee wilgen drijven dan weg of vormen een tweede eilandje. Dat laatste zou het mooiste zijn.
Titel: De Roer
Bericht door: joris kouters op september 02, 2008, 22:17:08 PM
En met pijn in mn hart heb ik er de kettingzaag in moeten zetten :sorry: .Dan maar onder het motto in de naam van de wetenschap.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 02, 2008, 22:19:46 PM
Joris, ik post even een foto, geef jij even het commentaar erbij?
Titel: De Roer
Bericht door: joris kouters op september 02, 2008, 22:40:03 PM
Ah kijk , dat is wel leuk om even te vermelden.Hierboven zien we drie voorwerpen uit de laate steentijd.Ze zijn door een kundig iemand geschat op een 4000 tot 5000 jaar.Het betreft een half fabrikaat [het lange grijze voorwerp] wat mogelijk nog een andere functie had gezien zijn puntige vorm .Verder zien we nog een pijlpunt waar helaas een baardje van afgebroken is [ het is goed mogelijk dat de jager hem om die reden weg gegooid heeft].Verder is er nog een ander voorwerp waarvan ik de functie niet ken , maar waarvan duidelijk is dat het door mensen bewerkt is.De link met onze boom is dat deze voorwerpen door mij gevonden zijn op een dikke honderd meter van de boom.Maar dan wel boven op de afzetting die achter wim te zien is op de een na laatste foto.Een kleine 4 meter boven waar we onze oude stam in de oever van de Roer aantroffen. Ik ben erg benieuwd naar zn leeftijd. :duim:  
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 02, 2008, 23:52:04 PM
CiteerEn met pijn in mn hart heb ik er de kettingzaag in moeten zetten :sorry: .Dan maar onder het motto in de naam van de wetenschap.
Ja Joris, Har Reulen heeft inderdaad vast gelegd dat jij de dader bent van het kapot zagen van de oude boom.

Patholoog anatoom :gap:  
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 02, 2008, 23:54:03 PM
Hier een van de schijven. Ook gefotografeerd door Har Reulen. Let eens op de afgevlakte kant van de stam aan een zijde. Dit was tijdens zijn leven al zo. De jaarringen lopen gewoon door.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 02, 2008, 23:56:38 PM
We hebben alle knoesten ingemeten en Har Reulen heeft ze gefotografeerd. Hier een van de hele kleintjes. Zouden noodgroei takjes kunnen zijn geweest aan het einde van zijn leven.
Titel: De Roer
Bericht door: joris kouters op september 03, 2008, 17:39:53 PM
Nou patholoog anatoom .Meer iets uit een b horror film voor arborfielen.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 04, 2008, 21:50:19 PM
Vandaag eindelijk weer naar de Roer geweest. De stijlwand net voor de doorbraak eensgoed bestudeerd. Daar is de laatsteweken weer een en ander verdwenen.
Wat me echter vooral opviel was dat er onder een dun laagje klei een grote zandbank zit. Die zal niet veel weerstand bieden aan het stromende water. Dat gaat gond kosten komend najaar en winter!
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 06, 2008, 14:21:40 PM
Vandaag de cd met alle foto's gehaald die gemaakt zijn tijdens het zagen van de boom.

Op deze eerste foto is de kromming van de boom goed te zien.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 06, 2008, 14:24:29 PM
Alle dikke knoesten zitten aan de bollekant van de kromming. Opvallend is dat de echt dikke knoesten nu allmaal de vorm van een gat hebben. De dikke takken zijn dus waarschijnlijk uitgebroken lang voordat de boom met sediment bedekt is.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 06, 2008, 14:25:42 PM
Hier een close up van een grote knoest. Wie weet ishet gat dedeeltelijk veroorzaakt door het werk van een zwarte specht.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 06, 2008, 14:33:25 PM
Aan het einde loopt de stam uit in een vorkje. Dit is een belagrijke aanwijzing dat de boom tijdens zijn leven zijn kroon een keer verloren is.

Het feit dat de uitenden van de stomjes ver vergaan zijn is een indicatie dat ook de nieuwe takken afgebroken zijn lang voordat de boom door sediment bedekt werd.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 06, 2008, 14:36:31 PM
Onder het vorkje zijn apparte draaiingen in het hot te zien. Die zijn ontstaan toen de boom zijn nieuwe kroon in de vorm van de vork ging vormen.
Titel: De Roer
Bericht door: veldman op september 06, 2008, 14:47:22 PM
Prachtig kunstige natuur, die laatste foto!
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 06, 2008, 14:49:21 PM
Ja, de natuur brengt vaak mooie vormen voort. Je moet ze alleen maar zien!
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 11, 2008, 22:30:12 PM
Momenteel ben ik alle data uit aan het werken van de oude boom.
Er konden zoals gezegd 20 knoesten worden gevonden op de stam.
16 knoesten waren kleiner dan 10 cm in diameter. Sommige zefs heel klein.

4 knoesten waren 10 cm of meer in diameter.

De gegevens van alle knoesten zijn samengevat in onderstaand tabel.

Alle maten in de tabel zijn in cm.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 11, 2008, 22:34:23 PM
De laatste tabel in de vorige kolom heeft waarschijnlijk enige uitleg nodig.

De omtrek van de boom is op elke hoogte va een knoest door 8 gedeeld. Vervolgens is berekend in welk gedeelte van de omtrek de knoest zat. Op die manier ontstaat er een beeld van de verdeling van de knoesten over de omtrek van de stam. We zien inm onderstaand figuur dat die vrij redelijk over de stam verdeeld zijn
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 11, 2008, 22:39:05 PM
Gaan we de knoesten echter onderverdelen naar maat, dan krijgen we een heel ander beeld. We zien dat alle zware knoesten van de boom aan één kant van de boom zitten.

Alle dikke knoesten zijn bovendien overgebleven als een gat. Dit zou een indicatie kunnen zijn dat de takken al afgestorven en ingerot zijn voordat de boom omgevallen is.
Titel: De Roer
Bericht door: Tinok op september 11, 2008, 22:44:06 PM
Leuk Wim die laatste plaatjes van hoe de takken groeiden! Erg leerzaam om op die manier eens naar een boom te kijken ipv alleen of er een vogel in zit ;)  
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 11, 2008, 22:46:52 PM
Met deze en andere gegevens proberen we met het RACM uiteindelijk een soort bibliografie van de boom samen te stellen.

Hij heeft in zijn leven in ieder geval van alles meegemaakt.
Titel: De Roer
Bericht door: g.j. keizer op september 12, 2008, 09:02:48 AM
CiteerDit is een belangrijke aanwijzing dat de boom tijdens zijn leven zijn kroon een keer verloren is.
Wim,
Als het een oude zomer- of wintereik (Quercus robur/petrea) is, dan is het waarschijnlijk, dat de boom zijn kroon verloren heeft, omdat de kernhoutkolom door de een intensieve bruin- of kubiekrot veroorzakende Zwavelzwam (Laetiporus sulphureus) (zie : http://forum.waarneming.nl/forum/index.php?showtopic=34547 (http://forum.waarneming.nl/forum/index.php?showtopic=34547) : foto 20-21) was aangetast, waardoor de restwandsterkte onvoldoende was om de zware kroon te dragen en de kroon (gedeeltelijk) is uitgebroken. Je zou aan het uiteinde van de stam dan met de mergstralen in verbinding staande, vanuit slapende takknoppen uitgelopen takken moeten vinden, die een pruikachtige nieuwe kroon hebben gevormd om de oude boom van voldoende energie te voorzien om in leven te blijven. Van de bruin- of kubiekrot, waarbij de lignine achterblijft, zijn mogelijk ook nog resten aantoonbaar.

CiteerKnoesten : Met deze gegevens proberen we een soort bibliografie van de boom samen te stellen
Iets vergelijkbaars geldt voor de stamvoet en de onderstam. Oude zomereiken met beschadigingen, waarbij het spinthout bloot is komen te liggen, worden aangetast door de Biefstukzwam (Fistulina hepatica), die via een mergstraal diep in het spinthout doordringt, een jaarring "consumeert", op zijn weg terug naar buiten nog enkele jaarringen aantast en in het cambium aangekomen een bastnecrose veroorzaakt, waardoor de boom gedwongen wordt om aan weerszijden van de aantasting "steunberen" met ingroeiende bast te vormen om overeind te blijven. Uiteindelijk breekt de necrotische "puist" door en komt het achterliggende spinthout en de aangetaste mergstraal te voorschijn. Op dwarsdoorsnede is daarbij een dubbele eierstokachtige structuur zichtbaar. Mogelijk is een of meer van de knoesten aan de onderstam zo'n necrotische "puist" en zijn een aantal spinthoutjaarringen verdwenen (zie : http://forum.waarneming.nl/forum/index.php?showtopic=34547 (http://forum.waarneming.nl/forum/index.php?showtopic=34547) : foto 10-15-25-30).
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 12, 2008, 12:40:21 PM
Het aantal gevonden knoesten duidt niet op een pruikachtige hergroei.
In totaal zijn zoals gezegd maar 20 knoesten gevonden.

Hiervan hebben 11 knoesten een diameter kleiner dan 5 cm. Vrijwel al deze knoestjes zjn puistvormig. In een enkele geval steekt nog een restje van de tak uit. Deze knoestjes zijn dus niet ingerot.

5 knoesten hebben een diameter tussen 5 en 10 cm. Hiervan is slechts een enkele knoest ingerot.

De 4 knoesten met een diameter van 10 cm of meer zijn allemaal flink ingerot.

Het uiteinde van de stam loopt uit in een vork. Dit is een duidelijke indicatie dat de boom zijn kroon een keer verloren is. De jaarringen in een van de stompen  zien er redelijk gezond uit. Van de andere stomp is voralsnog geen monster gezaagd.

Wel zijn beide toppen van buiten uit aangetast. De tweede kroon is waarschijnlijk verlren gegaan toen de boom nog rechtop stond. De gaafheid van de kleinere knoesten kan een indictatie zijn dat de boom toen nog in leven was. De kleinere takken zijn toen waarschijnlijk uit de slapede ogen uitgelopen.

Vooralsnog zijn er geen aanwijzingen voor een ernstige levensbedreigende aantasting door zwammen tijdens het leven van de boom.
Misschien levert het dendrologisch onderzoek nadere gegevens op.
Titel: De Roer
Bericht door: g.j. keizer op september 12, 2008, 16:29:05 PM
Citeer1. Het aantal gevonden knoesten duidt niet op een pruikachtige hergroei.
2. Hiervan is slechts een enkele knoest ingerot.
3. Het uiteinde van de stam loopt uit in een vork. Dit is een duidelijke indicatie dat de boom zijn kroon een keer verloren is. Vooralsnog zijn er geen aanwijzingen voor een ernstige levensbedreigende aantasting door zwammen tijdens het leven van de boom. Misschien levert het dendrologisch onderzoek nadere gegevens op.
Wim,
1. Een pruikachtige hergroei treedt uitsluitend aan de bovenkant van het na kroonbreuk resterende levende stamdeel op. Kroonbreuk kan overigens ook het gevolg zijn van een blikseminslag. Je zou dan eenzijdig aan de stam sporen van een bliksembaan en verkoold hout moeten vinden. Daarbij zullen de slapende takknoppen aan die zijde van de boom niet meer uitgelopen zijn.
2. Op welke hoogte en van buitenaf ingerot of van binnenuit via een mergstraal aangetast (door de Biefstukzwam) ?  
3. Een leeftijdsovereenkomstige aantasting door de Zwavelzwam en/of de Biefstukzwam is niet levensbedreigend, maar ondermijnt afhankelijk van de aangetaste zones de stabilteit van de kroon of van de onderstam en/of stamvoet. Eeuwenoude zomereiken blijken (bijna) altijd door een van beide of beide zwammen te zijn aangetast. Hiervan zijn in Engeland vele imponerende volledig holle exemplaren met een pruikachtige kroon te vinden, in Nederland hebben we de oude eik van Verwolde (Laren/Lochem) als voorbeeld.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 12, 2008, 16:40:56 PM
Voor zover ik het op dit moment kan bedoordelen zijn de gaten vanaf de buitenkant gaan rotten. Voor zover het al rot is en geen mechanische beschadiging.

Tenminste in een gat is de beschadiging ook weer bedekt met cambium.

De knoesten in de vorm van een gat zaten op de volgende hoogte gemeten vanaf de onderkant van de horizontale wortels:

574 cm, doorsnee gat 10 cm
615 cm, doorsnee gat 12 cm
632 cm, doorsnee gat 24 breed en 36 cm hoog, 16 cm diep (nieuw cambium gevromd.
713 cm, doorsnee 20 cm, 15 cm diep
762 cm, doorsnee 8 cm

Een aantal gaten lijken uiterlijk op het werk van een zwate specht.

Ik heb de jaarringen nogniet precies geteld, maar de boom is maar circa 80 jaar oud geworden.
Titel: De Roer
Bericht door: g.j. keizer op september 12, 2008, 16:58:32 PM
Citeer1. Tenminste in een gat is de beschadiging ook weer bedekt met cambium.
2. Ik heb de jaarringen nog niet precies geteld, maar de boom is maar circa 80 jaar oud geworden.
Wim,
1. Callusvorming is een indicatie voor mechanische beschadiging van buitenaf.
2. Als het een zomereik is, dan was het nog een puber, die waarschijnlijk geen last van ouderdomskwalen (maar wel van pukkels) had ;) .
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 12, 2008, 17:02:23 PM
Onze eerste voorzichtge hypothese over de doodsoorzaak van de eik is grondwaterverhoging.

Alles wijst op een zeer vochtige standplaats. Na de dood van de boom heeft het water vrijwel altijd hoger gestaan. Het gedeelte van de boom boven de huidige laagwaterstand is vergaan, terwijl de rest van hethout behoorlijk gaaf is.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 12, 2008, 17:28:02 PM
Het moet ongetwijfeld mogelijk zijn meer infrmati te verzamelen over de boom.

Alleen zullen we de boom dan in nog meer stukken moeten zagen. Dat gaan we in ieder geval niet doen als het dendrologisch onderzoek daar geen aanleding geeft.

De uiteindelijke bestemming van het hout is nog niet bekend. Daaroer moet nog overleg plaatsvinden met het waterschap. Een gedeelte gaat waarschijnlijk naar een museum in de buurt.

En Joris en ik hebben allebei al een schijf van de boom als bergingsloon :duim:  
Titel: De Roer
Bericht door: g.j. keizer op september 12, 2008, 19:18:52 PM
CiteerHij heeft in zijn leven in ieder geval van alles meegemaakt.
Een eik, die maar 80 jaar oud is geworden ?

CiteerIk schat hem tussen de 5000 en 7000 jaar oud.
En De Limburger (22/8) : In de Roer bij Vlodrop is een boomstam van ettelijke duizenden jaren oud ontdekt.

Waarvan, voordat hij werd geborgen, werd aangenomen, dat hij eeuwen oud zou zijn.

Citeer... voorwerpen uit de late steentijd ... geschat op 4000 tot 5000 jaar oud. De link met onze boom ... voorwerpen ... gevonden op en dikke honderd meter van de boom
Die in de late steentijd geleefd moet hebben en gestorven moet zijn.

CiteerDe boom is hier dus waarschijnlijk gegroeid net voordat de Roer hier voor de eerste keer haar loop kreeg!
Dat moet dan in de late steentijd zijn geweest.

Citeer... de doodsoorzaak van de eik is grondwaterverhoging.
En wanneer heeft die dan plaatsgevonden ?
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 12, 2008, 19:24:18 PM
Aan zijn littekens te zien wel ja.
Titel: De Roer
Bericht door: g.j. keizer op september 12, 2008, 19:41:54 PM
CiteerAan zijn littekens te zien wel ja.
Wim,
Iets te voorbarig, ik was nog aan het posten. En ik dacht, dat dit aan de globaal getelde jaarringen te zien was.
Titel: De Roer
Bericht door: Jeroen Nagtegaal op september 12, 2008, 19:49:42 PM
Er ligt grind en een leemlaag, dus heeft er lijkt me al eerder rivier gestroomd, of zie ik het nou verkeerd?
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 12, 2008, 20:07:29 PM
Over de leeftijd van de boom:

De eerste indicatie van de leeftijd van de boom kwam door de diepte van de vindplaats onder het maaiveld. Dat was voor mij een indcatie dat hij duizenden jaren oud was.

De ontdekking dat er een kleilaag opzit die ik niet ken als afzeting van de Roer versterkte deze hypothese.

Ik heb nooit aangenomen dat de boom maar enkele eeuwen oud was. Als dat zo was, was ik er niet zo op gebrand geweest hem voor onderzoek te bergen.

De eik is tot op de kern helemaal zwart gekleurd. Dat proces duurt duizenden jaren.

De voorwerpen uit de steentijd zijn in een hogere afzetting gevonen voor zover ik weet. Maar dat moet Joris maar beantwoorden.

Ongeveer 8000 jaar geleden kwamen de eiken terug in ons gebied.

Het tijdstip van overlijden hopen we te ontdekken door het dendrologisch onderzoek. Maar een tijdsvenster van 5000-8000 jaar voor heden lijkt op het moment voor de hand te liggen.

Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 12, 2008, 20:10:46 PM
Het feit dat er grind en klei ligt is niet per defenitie een teken dat er eerder een andere rivier heeft gestroomd. Het zouden ook afzettingen van de rivier zelf kunnen zijn.

In het Roerdal hebben vroeger echter andere rivieren gestroomd. Dat waren de Maas en de Rijn.

Hun loop is deels gereconstrueerd aan de hand van gesteenten die als gidsgesteente kunnen dienen. Voor de maas is dat o.a. puddingsteen en voor de Rijn is dat Jaspis.
Titel: De Roer
Bericht door: g.j. keizer op september 12, 2008, 20:27:29 PM
Citeer1. De eerste indicatie van de leeftijd van de boom kwam door de diepte van de vindplaats onder het maaiveld. Dat was voor mij een indicatie dat hij duizenden jaren oud was. Ik heb nooit aangenomen dat de boom maar enkele eeuwen oud was. De eik is tot op de kern helemaal zwart gekleurd. Dat proces duurt duizenden jaren.
2. Ongeveer 8000 jaar geleden kwamen de eiken terug in ons gebied.
Wim,
1. Niet een indicatie voor de leeftijd van de boom, maar voor de periode waarin hij geleefd heeft en gestorven is. De boom blijkt nu zelfs niet enkele eeuwen, maar slechts 80 jaar oud te zijn geworden.
2. Niet "de eiken", maar voornamelijk de wintereik, die veel later door de zomereik werd vervangen, omdat zijn mast beter geschikt is om wilde zwijnen van voedsel te voorzien en varkens mee te voeren.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 12, 2008, 20:58:39 PM
Wat betreft de leeftijd heb je helemaal gelijk Gerrit. Ik heb even leeftijd en de periode waarin de boom geleefd heeft door elkaar gehaald. Sorry :wub:

Ik heb mijn twijfels of het hier om een wintereik kan gaan. Deze groeien volgens mijn informatie niet in slecht ontwaterde gebieden.
Titel: De Roer
Bericht door: g.j. keizer op september 13, 2008, 13:56:07 PM
Citeer1. Ik heb even leeftijd en de periode waarin de boom geleefd heeft door elkaar gehaald.
2. Ik heb mijn twijfels of het hier om een wintereik kan gaan. Deze groeien volgens mijn informatie niet in slecht ontwaterde gebieden.
Wim,
1. Aannemend dat het een eik betrof en afgaand op de stamomtrek en de stamdiameter op 1 meter boven maaiveld had ik al niet aangenomen, dat de boom (ouder dan) 100 jaar zou zijn geworden.
2. Heukels' Flora : Quercus petraea : op droge tot vochtige, vrij voedselarme grond, vooral in heuvelgebieden. Lag de standplaats van de eik in de periode, dat de boom daar kiemde en groeide, dan in een slecht ontwaterd gebied ?
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 13, 2008, 14:09:53 PM
Het is duidelijk te zien dat de boom een zeer vlak wortelgestel gehad heeft. Verder zaten er in de afzettingen vlaak bij de boom veenresten. Ook de klei afzettingen direct boven de stam wijzen op vochtige standplaatsen.

Alles wijst dus op een zeer natte standplaats tijdens de groei. Bovendien heeft het water de boom geconserveerd.

Dit bij elkaar opgeteld wijst erop dat de boom op een natte/vochtige standplaats gegroeid is.

Het feit dat de stam, althans precies dat gedeelte wat nu onder de laagwaterlijn staat, vrij gaaf is rechtvaardigd de hypothese dat het waterpeil vrij snel na, of misschien al tijdens de laatste periode van het leven van de boom, gestegen is naar het huidige peil met de mogelijkheid dat het tijdelijk zelfs hoger is geweest.

Het waterpeil in het Roerdal is flink variabel. Alles wat hier over laagwater wordt vermeld moet dus gezien worden als het gemiddelde laagwaterpeil. Lange periodes van lagere waterpeilen zouden een verdere aantasting van de stam tot gevolg gehad hebben.
Titel: De Roer
Bericht door: g.j. keizer op september 13, 2008, 14:11:40 PM
CiteerWie weet is het gat gedeeltelijk veroorzaakt door het werk van een zwarte specht.
Wim,
Wanneer een (zwarte) specht in een eik een nestholte uithakt, maakt hij meestal gebruik van stamdelen, waarvan het kernhout door witrotters als de Eikenvuurzwam (Phellinus robustus) en bruinrotters als de Zwavelzwam (Laetiporus sulphureus) en de Doolhofzwam (Daedalea quercina) is afgebroken. Als ingang gebruikt hij vaak een uitgebroken tak of ingerotte takstomp, die als invalspoort voor de zwam heeft gediend, waarachter zich dan een eenvoudig te legen holte bevindt. Spechten beschikken over een tussen de snavelbasis en de schedel geplaatst membraam, dat de weerstand van het hout aan de snavelpunt registreert.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 13, 2008, 14:34:31 PM
Een dergelijk fenomeen zou zich hier prima afgespeeld kunnen hebben.
Ik weet echter niet of in de periode rond het sterven van de eik al zwarte spechten in ons gebied voorkwamen. Deze hypotheses zijn vooralsnog speculeren.

Een belangrijke vraag daarbij is: Wanneer was de bosvorming in het Holoceen ver genoeg om de biotoop geschiktte maken voor de zwarte specht?

De ondertitel van dit topic is: "Wat vertelt de meanderende rivier?".

Ze vertelt ons veel maar stelt ons ook voor veel vragen :lol:
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 13, 2008, 19:06:36 PM
Van de boom weer even terug naar het meanderproces.

Kom net terug van de Roer. Ik was benieuwd wat het piekje in de waterstand voor gevolgen had gehad vor de dynamiek.

Ondanks dat het water maar 30 cm boven de gemiddelde stand is geweest was er toch al weer veel gebeurd met de oevers. Inmiddels staan weer heel wat stukken op kiepen. Dat wil zeggen dat de oever van onderen hol uitgespoel is. De zwaartkracht gaat vervolges zijn werk doen. Je kunt als je langs de oever loopt dan ook heel wat scheuren zien. Dit als voorteken van het afbreken van hele stukken oever.

Het water stroomt nog steeds om het eiland heen. Dat doet het nu vanaf begin augustus.

Vanaf begin mei tot begin augustus, dus ongeveer drie maanden stroomde er geen water van de Roer door de lus. Ik ben benieuwd hoe dit zich verder ontwikkeld.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 13, 2008, 19:59:05 PM
Met onderstaande compilatiefoto wil ik de veranderingen bij de doorbraak een beetje weergeven.

Het is daarbij jammer dat de foto's niet uit precies dezelfde hoek zijn gemaakt.

De bovenste 2 foto's geven de doorbraak op 16 maart 2008 weer. De foto van het eerste waterstroompje is helaas niet scherp. Maar het is een van de weinige "babyfoto's" van de doorbraak.

Beneden links is de situatie op 15 mei 2008. Een van de twee naast elkaar staande wilgen aan de linkerkant is inmiddels omgevallen. Let op de wilg die nog staat. Die is ongeveer even hoog als de els ernaast, die op deze foto nauwelijks te zien is. Op de laatste foto is ook deze wilg omgevallen. We zien de els alleen op de kant staan. Deze foto is van 23 augustus 2008.

De wilgen hebben veel zwerfhout en zwerfvuil ingevangen. Dat belemeerd de doorstroom hetgen de meest waarschijnlijke verklaring is dat een gedeelte van het water weer rond het eiland stroomt.

Ik verwacht dat in de loop van het najaar of de winter een nieuwe geul ontstaat links van de wilgen op de plek van de els.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 14, 2008, 13:47:21 PM
Het verschijnsel van de veranderende waterstroom houdt me sterk bezig.

Vanmorgen heb ik nog een andere hypothese bedacht die deels een bijdrage zou kunnen leveren aan het veranderen van de waterstroom. En die heeft te maken met het soort sediment van de Roer. Ik zal de hypothese hieronder beschrijven:

Aanvankelijk stond er een enorm sterke stroming bij de doorbraak. Er was immers een groot hoogteverschil bij de doorbraak.

Hierdoor onstaat er een diepe geul bij de doorbraak. De doorbraak wordt groter en groter. Het fijnere sediment van kleideeltjes en zand worden snel afgevoerd. Ook het fijne grind gaat wandelen.

Als de doorbraak eenmaal groot genoeg is, wordt het hoogteverschil kleiner. De stroomsnelheid neemt af. Het relatief groot "wandelende grind" valt in de verdieping bij de doorbraak.
Voor dit proces is redelijk wat tijd nodig omdat de Roer relatief weinig grof sediment transporteert.

Hierdoor wordt de doorbraak geleidelijk nauwer. Een gedeelte van het water moet uiteindelijk weer om het eiland heen.

Als deze hypothese klopt moet er ter hoogte van de doorbraak nu een sortering grind van relatief grove maat te vinden zijn.

Controleren? Het wordt langzaam  :censored: koud om in de Roer te zwemmen......
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 27, 2008, 18:35:34 PM
Kom net terug van een bezoek aan de Roer. Het water is al weer een hele tijd laag. Goede omstandigheden om weer eens naar het bodemprofiel van de Roer te kijken.

Het is verbazingwekkend hoe snel dat verandert. Een gedeelte van de stroom net voor de doorbraak is door een grindbank in tweeën verdeeld.
Aan beide kanten was eerst sprake van een grindbodem. Een kant gaat nu flink verzanden. Dit komt waarschijnlijk door het steeds verder verleggen van de stroom naar de buitenbocht.

Er tsroomt nog steeds water rond het eiland, maar ik heb de indruk dat dat nu af aan het nemen is. Een boel van het zwerfvuil en takken bij de wilgen was weg. Het debiet van de doorbraak zal dan ook wel wat toegenomen zijn.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 27, 2008, 18:38:02 PM
Een groot gedeelte van de kruidvegetatie langs de Roer begint langzaam te verdrogen en te verdorren. Het aantal knaagsporen van de bevers aan de wilgen neemt weer flink toe. Overal liggen weer verze wilgetenen. Sommige afgeknaagd, anderen helemaal niet. Misschien een voorraadje voor de volgende nacht.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op oktober 04, 2008, 01:22:31 AM
Met de grote hoeveelheid voorspelde neerslag krijgen we weer een paar spannende dagen aan de Roer. In potentie kunnen we weer vrij hoge waterstanden krijgen in het begin van de volgende week. Een en ander is natuurlijk afhankelijk van de daadwerkelijke neerslag en de hoeveelheid water die opgevangen wordt in de Duitse stuwmeren.

Morgen nog maar eens even de actuele situatie vast gaan leggen
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op oktober 04, 2008, 17:37:30 PM
Ik heb vandaag weer een paar foto's gemaakt bij de locatie van de doorbraak.

Op onderstaande foto is goed te zien dat intensieve landbouw en echte natuur bij de Roer scherp begrensd zijn.
De agrarier heeft een gedeelte van zijn mais niet meer kunnen oogsten. Twee rijen heeft hij moeten laten staan omdat hij anders met zijn machines in de Roer terecht zou komen.

Op het rechter gedeelte van de foto zien we de grens tussen twee percelen. Enkele jaren geleden liep deze nog rechtdoor.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op oktober 04, 2008, 17:48:18 PM
In de buitenbocht onstaat over het algemeen een stijlwand. Hoe lang die stijlwand in stand blijft is deels afhankelijk van de samenstelling van het substraat. Klei heeft meer samenhang dan los zand en grind. Stijlwanden van los sediment zullen snel in elkaar zakken en een schuine talud veroorzaken.

Op het linkergedeelte van de foto zien we zo'n schuine talud vlak voor de doorbraak. Aan de bovenzijde zien we nog een klein stijl gedeelte. Dit materiaal is Roerdalklei. Als we de komende dagen echt hoog water krijgen zal een groot gedeelte van het losse materiaal op transport gaan.

Op het rechter gedeelte van de foto zien we een stijlwand van voornamelijk roerdalklei. We zien dat deze veel verticaler is.  
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op oktober 04, 2008, 17:52:22 PM
Hele brokken vertonen grote scheuren. Deze ontstaan omdat het materiaal tot de hoogte van de waterlijn wegspoeld. Grote brokken vallen vaak als een stuk in het water. Een waar spectakel.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op oktober 04, 2008, 17:55:13 PM
Soms vallen de stukken niet in één keer in het water. Ze slijten onder af en zakken langzaam naar beneden. Op onderstaand plaatje is zo'n situatie te zien.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op oktober 04, 2008, 18:05:00 PM
Voor sommige overzichtfoto's zou je eigenlijk met een vliegtuigje boven het landschap moeten vliegen. Helaas beschik ik daar niet over.

Op onderstaande foto zien we de situatie van vandaag bij de doorbraak.

We kunnen zien dat er takken uitgelopen zijn op de omgevallen wilgen.
Ook zien we dat het stukje bij de els (de  meest linkse boom op het linker gedeelte van de foto) erg smal wordt.

Als de erosie verder gaat zal de Roer hier verder doorbreken. Er onstaat dan waarschijnlijk een klein tweede eilandje. De wilgen zullen meteen verder groeien. De jonge twijgen zullen zelf wortels maken. Het wordt dan waarschijnlijk heel snel een mini ooibosje op een eilandje.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op oktober 04, 2008, 18:11:30 PM
Al het materiaal dat door de erosie op transport gaat wordt elders weer afgezet. Hoe hoger de stroomsnelheid hoe grover het afgezet materiaal.

Hier zien we vlak bij elkaar een afzetting van slib en en afzetting van grind. Er onstaat dus een voedselrijke en een voedselarme situatie vlak bij elkaar. Prima uitgangssituatie voor hoge biodiversiteit.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op oktober 04, 2008, 19:49:55 PM
De komende dagen zit er veel regen aan te komen. Bij een regenrivier als de Roer zou dat tot enorme pieken kunnen leiden. Deze pieken kunnen echter afgezwakt worden door de stuwmeren van de Rurtalsperre in Duitsland.

Ik heb even opgezocht hoeveel ruimte er nu in het stuwmeer is.

In begin van september was de inhoud van de stuwmeren circa 165 miljoen m3.
Aan het einde van september was de inhoud circa 148 miljoen m3.

Als we uitgaan van 3 dagen regen dan kan het stuwmeer circa 60 m3 per seconde vasthouden om zich weer te vullen tot het peil van begin september.

De inhoud van het stuwmeer is echter 205 miljoen m3. Als de gehele capaciteit gebruikt wordt kan er circa 220 m3 per seconde worden gebufferd. Dit is ongeveer 11 maal het gemiddelde debiet van de Roer.

Zonder de stuwmeren van de Rurtalsperre zouden we in Vlodrop vaak behoorlijk natte voeten krijgen.

De extra waterstanden zullen we de komende dagen dan ook voornamelijk moeten hebben van de neerslag benedenstrooms van Heimbach.

In de afbeelding de inhoud van de stuwmeren in miljoenen kuubs in September.
Titel: De Roer
Bericht door: Tim Asbreuk op oktober 04, 2008, 20:31:00 PM
Ik meende ergens in het verleden te hebben gelezen dat de boeren en andere omliggende eigenaren de schade door grond verlies financieel gecompenseerd krijgen. Worden de afgezette gronden allemaal automatisch natuurgrond of word hierin ook weer herverkaveld??
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op oktober 04, 2008, 20:57:46 PM
De afgezette gronden worden eigendom van het waterschap. In sommige gevallen zijn die eerst tijdelijk in gebruik bij een boer. We zien overigens een groot verschil n ontwikkeling van gronden die meteen natuur worden en gronden die eerst in agrarisch gebruik zijn.
Titel: De Roer
Bericht door: veldman op oktober 05, 2008, 09:06:02 AM
CiteerVoor sommige overzichtfoto's zou je eigenlijk met een vliegtuigje boven het landschap moeten vliegen. Helaas beschik ik daar niet over.
Je kan 'ns informeren bij een regionaal vliegveld. Hobby-piloten moeten vlieguren maken om hun brevet te houden en vinden het misschien leuk om doelgericht richting en over Roer te vliegen.
De beheerders van gas- en electriciteitsnetten gebruiken vliegtuigjes om over lange afstanden te kunnen controleren. Wie weet kun je wat regelen?
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op oktober 05, 2008, 17:28:52 PM
Dan moet je ook nog toestemming hebben om laag te vliegen. En dan heb je opnames van één keer. Je zou een reeks moeten hebben. We moeten het vooralsnog met de beelden van Google doen.

Ik verheug me er al op wanneer deze geupdate worden.
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op oktober 07, 2008, 00:36:29 AM
CiteerDe komende dagen zit er veel regen aan te komen. Bij een regenrivier als de Roer zou dat tot enorme pieken kunnen leiden. Deze pieken kunnen echter afgezwakt worden door de stuwmeren van de Rurtalsperre in Duitsland.

Het Zuiden van Nederland en de Eifel heeft lang niet de hoeveelheid water gehad die in het Noorden van het land gevallen is.

Al met al heeft de regenval maar tot een zeer bescheiden verhoging van de waterstand geleid. Niet hoger als het piekje van een week geleden.
Stiekum vindt ik dat wel een beetje jammer.
Maar ja, nieuwe rondes, nieuwe kansen. Maar weer wachten op de volgende buien.

In onderstaand figuur de waterstandsverhoging van onze bescheiden regen.
Titel: De Roer
Bericht door: Jeroen Nagtegaal op november 29, 2008, 22:15:01 PM
Hoe staat het er momenteel mee?
Titel: De Roer
Bericht door: frankw op februari 06, 2009, 16:38:49 PM
CiteerHoe staat het er momenteel mee?
Goede vraag, het lijkt erop dat Wim ons 3 maanden geleden heeft verlaten?
Titel: De Roer
Bericht door: Eddy Clerx op februari 06, 2009, 20:47:12 PM
wacht maar af, de bevers zijn de hele roer aan het herinrichten, Wim staat vast op doorbreken  :D  
Titel: De Roer
Bericht door: wimtegels op februari 19, 2009, 22:49:36 PM
De bevers aan de Roer doen het goed. Ze hebben inderdaad een flinke invloed op de inrichting van de oevers.

Ik kan me voorstellen dat sommige mensen denken dat ik waarneming.nl verlaten heb. Ik en de laatste maanden dan ook vrijwel niet op het forum geweest.
Deels heeft dat te maken met tijd. Als je weinig tijd hebt moet je prioriteiten stellen.
En die lagen de afgelopen maanden niet bij waarneming.nl. Ik heb inderdaad overwogen om waarneming.nl voorgoed te verlaten. Toch ben ik van plan dit item binnekort weer op te pakken als daar behoefte aan bestaat.

Met vriendelijke groet,

Wim
Titel: De Roer
Bericht door: vuurvlinder op februari 19, 2009, 22:54:47 PM
CiteerToch ben ik van plan dit item binnekort weer op te pakken als daar behoefte aan bestaat.

Met vriendelijke groet,

Wim
Wim,

zeker weten!  Leuk dat je weer wat van je laat horen. :)
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 03, 2009, 22:39:23 PM
Het is al weer een tijdje geleden dat ik hier wat gepost heb. Het is allemaal een beetje rustig aan voortgekabbeld, net als de Roer zelf.
We hebben al een hele tijd geen hoge waterstanden meer gehad. Er zijn dan ook geen spectaculaire zaken op één dag gebeurd. Toch is er als je de Roer goed bestudeerd veel verandert. Een en ander gebeurd alleen wat sluipender. Op de afbeelding de waterstanden vanaf 2008
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 03, 2009, 22:41:40 PM
Citaat van: Eddy Clerx op februari 06, 2009, 20:47:12 PM
wacht maar af, de bevers zijn de hele roer aan het herinrichten, Wim staat vast op doorbreken  :D

De bevers zijn het Roerlandschap inderdaad opnieuw aan het inrichten. Zo hebben we in het Roerdal nu ook de eerste beverdam. Ik heb de foto's op het moment niet bij de hand, maar binnenkort meer over de beverdam.....
Titel: Re: De Roer
Bericht door: vuurvlinder op september 03, 2009, 22:43:48 PM
Dat is mooi om te horen!
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 03, 2009, 22:45:39 PM
Citaat van: veldman op oktober 05, 2008, 09:06:02 AM
CiteerVoor sommige overzichtfoto's zou je eigenlijk met een vliegtuigje boven het landschap moeten vliegen. Helaas beschik ik daar niet over.
Je kan 'ns informeren bij een regionaal vliegveld. Hobby-piloten moeten vlieguren maken om hun brevet te houden en vinden het misschien leuk om doelgericht richting en over Roer te vliegen.
De beheerders van gas- en electriciteitsnetten gebruiken vliegtuigjes om over lange afstanden te kunnen controleren. Wie weet kun je wat regelen?


Soms gaan mensen met een ballon varen. En soms vliegt die over heel leuke plekjes. Zoals boven de doorbraak. Deze foto's ontving ik van Bertha Verbeek, waarvoor dank.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 03, 2009, 23:25:25 PM
Op bijgevoegde afbeelding de situatie uit 2005 en 2009 naast elkaar. Helaas zijn de foto's niet vanuit precies hetzelfde perspectief genomen. Toch zijn de veranderingen duidelijk lijkt me.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: Rinie van Reenen op september 04, 2009, 14:40:15 PM
Wim, erg mooi om de informatie weer geupdate te krijgen. En ik moet zeggen: de foto vanuit de luchtballon heeft grote toegevoegde waarde; leuk! Ik hoop dat je het ons nog een heel poosje laat volgen!
Als ik het goed zie, begint de lus dicht te groeien (op de foto van B. Verbeek onderaan)?
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 04, 2009, 15:30:41 PM
Citaat van: Rinie van Reenen op september 04, 2009, 14:40:15 PM

Als ik het goed zie, begint de lus dicht te groeien (op de foto van B. Verbeek onderaan)?

De instroomopening van de lus rond het eiland verlandt in rap tempo.

Het rood omlijnde gedeelte op de foto is maakte tot 16 maart 2008 deel uit van de hoofdstroom van de Roer. Op 9 augustus 2009 is dit al gedeeltelijk begroeid met pioniersvegetatie!
De boomkronen die je boven het verlande gedeelte ziet zijn de kronen van populieren op het eilandje.

Opvallend is dat het water in het beekje dat over is niet altijd dezelfde kant op stroomt. Een echte verklaring heb ik daar nog niet voor. Al denk ik dat het wel iets te maken heeft met de beek die uitmond in de lus rond het eiland.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 04, 2009, 15:43:30 PM
Op de uitsnede van de luchtfoto heb ik met rode pijlen aangegeven waar de oevererosie op het moment heel erg hard gaat. Dit ondanks de relatief lage waterstanden.

Als we hoge waterstanden krijgen kan hier plotseling een nieuwe doorbraak plaatsvinden. IOk verwacht dat zoiets kan gebeuren bij waterstanden vanaf 180. Bij lagere waterstanden zal dit langer duren.

Groter vraag is dan: Stroomt de wilg mee of blijft hij op zijn plek. Als hij op zijn plek blijft kan de wilg met de daarachter zichtbare grindbank een nieuw eilandje vormen.

Het blijft spannend.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: Tinok op september 04, 2009, 16:29:06 PM
Leuk Wim weer te lezen hoe het met de Roer gaat.
En wat een geweldig nieuws dat er een beverdam is gebouwd. Ik kan me onze wandeling bij deze doorbraak nog goed herinneren ( met name het lopen door een manshoog brandnetelveld was erg bijzonder) dus extra leuk om te zien hoe het er mee staat daar.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 05, 2009, 13:47:18 PM
Hier nog een overzichtsfoto. Op de plek van de rode pijl verwacht ik binnen circa 10 jaar een doorbraak. Zo blijven er steeds nieuwe dode armen, en vervolgens nieuwe verlandingsvegetaties ontstaan. Eerst leuk als bijvoorbeeld kraamkamer voor de vissen, vervolgens voor amfibien.

En niet te vergeten de vegetatie die bij een bepaald stadium van successie horen.

Op de foto is ook te zien dat landbouw en natuur op het scher van het zwaard gescheiden zijn. Ieder jaar valt wel een gedeelte van de gewassen letterlijk in het water!

De groene peil markeert een zachthout ooibos, waarvan ik het ontstaan helemaal heb meegemaakt. Waar nu de bomen staan heb ik nog op de grindbanken gestaan. Het is geweldig om te zien hoe die oever jaar naar jaar aangehoogd wordt door sedimentatie.

Op het schiereiland, rechts naast het ooibos, bevindt zich een ruigtevegetatie. Die gebied is ooit agrarisch grasland geweest. De successie verloopt dan totaal anders.

Het ooibosje is klein, maar wel volledig oorspronkelijke natuur!
Titel: Re: De Roer
Bericht door: Tim Asbreuk op september 05, 2009, 14:55:33 PM
Hadden we ook maar zo'n stukje van het oude systeem in zuid Twente. In noord Twente krijgt de Dinkel al wel weer een natuurlijker beeld met op sommige plekken meandering. Zoals als de Roer zal het wel nooit worden ben ik bang. De beek die bij mij achter het huis (ca. 100m.) langs loopt, wordt binnen een paar jaar heringericht (ik kan niet wachten totdat de eerste m3's verplaatst worden). Meandering zal daar ook wel niet worden toegestaan maar vistrappen en een natuurvriendelijker (of geen) oever beheer zullen al heel wat verbetering brengen.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 05, 2009, 15:14:46 PM
Het grootste gedeelte van het succesverhaal aan de Roer is het (deels) stoppen met beheer.
Het eerste wat opvalt aan de Roer is de enorme dynamiek. Hierbij dien ik echter de kanttekening te maken dat in het Duitse stroomgebied enorm veel aan kwantiteitsbeheer gedaan wordt. Met name in de Rurtalsperre. Deze vlakt zowel de hoogwaterpieken als de laagwaterpieken af.

De overstromingsvlakte van de Roer was vroeger vele malen groter. Dat had als het gevolg dat het hele roerdal grasland was. De kans op oogstverliezen door overstromingen was te groot voordat de Rurtalsperre er was.

Als ik eens veel tijd heb zal ik de invloed op het debiet tijdens zware regenval eens doorrekenen. Dat kan door de toename in inhouden van de stuwmeren te verdelen over het tijdvlak. Dan krijgen we een idee hoeveel malen groter het debiet in Vlodrop zou zijn.

De echte dynamiek wordt du nog sterk ingeperkt door economische belangen en veiligheidsbelangen.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 05, 2009, 17:51:19 PM
Ik vind het overigens nog steeds jammer dat ik tot nu toe niemand bereid heb evonden onderzoek te doen naar bijvoorbeeld loopkevers op het eiland.

Ik had graag mijn "veerboottheorie" daar uitgetest willen zien.

Kan dit meanderverschijnsel bijdragen aan de ecologische infrastructuur?

Op het moment dat het eiland weer verbonden is met de oever is dit onderzoek niet meer mogelijk.

Naar mijn gevoel worden veel natuurlijke processen niet voldoende gemonitord.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: Jeroen Nagtegaal op september 05, 2009, 18:15:20 PM
Je kan natuurlijk ook alles zelf fotograveren, vangen ed en dan het forum raadplegen. Kost wel veel tijd. Maar is het eiland niet al geheel drooggevallen?
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 05, 2009, 18:42:37 PM
Voor degenen die de veerboottheorie niet helemaal begrijpen verwijs ik naar mijn bericht van 3 februari 2008. Dit bericht vind je op de eerste pagina van dit topic.

Als antwoord op het bericht van Jeroen:

Het eiland is nog steeds voor het grootste gedeelte droog. Ook is het hele eiland gedurende de periode dat het echt een eiland is, dus na de doorbraak nog niet overstroomd geweest. Niet zwemmende of vliegende organismen kunnen in principe dus overleven.

Er is nu nog geen landverbinding met de tegenoverliggende oever.

In principe kan die nu heel snel tot stand komen.

Ik heb zelf helemaal geen ervaring met het vangen van loopkevers, kleien zoogdieren etc. Ik ga ook niet wat aan zitten klooien op het eiland.

Als het nu niet lukt, jammer dan. Misschien lukt het dan wel als de doorbraak die ik in de bijdrage van vandaag van 13.47 uur voorspeld hebt plaatsvindt (5 berichten terug).

Soms moet je lang lobbyen voordat er iets gebeurd. Ik ben al zeer tevreden met het feit dat het meanderproces van de Roer vooralsnog een vast onderdeel is van de minor integraal waterbeheer van Hogeschool Saxion. Kan ik toch wat mensen met de voeten in de klei kennis laten maken met echte dynamiek. ;D ;D
Titel: Re: De Roer
Bericht door: Tim Asbreuk op september 05, 2009, 19:02:05 PM
CiteerIk vind het overigens nog steeds jammer dat ik tot nu toe niemand bereid heb evonden onderzoek te doen naar bijvoorbeeld loopkevers op het eiland.

Misschien is het wat om dit als stage/afstudeer opdracht aan diverse hbo's/universiteiten aan te bieden.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 05, 2009, 19:25:45 PM
We hebben inderdaad al de opties doorgenomen die er zijn in het kader van stage en afstudeeropdrachten. Ik hoop dat dat ook gaat lukken. Probleempje daarbij is dat je eigenlijk enkele soortgelijke stages achter elkaar zou moeten kunnen plakken om zo een en andere gedurende enkele jaren te kunnen monitoren.

Maar als we maar al eens een begin kunnen maken. Alle begin is moeilijk he?
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 06, 2009, 12:38:35 PM
Hier een afbeelding van de Roer nabij Paarlo. We zien hier een volledig van de rivier afgesloten hoefijzervormige meander.

De grond binnen in het hoefijzer maakte eerst deel uit van de noord-oever van de Roer. Nu maakt het deel uit van de zuid-oever.

Je zou dus kunnen spreken van een trage veerboot.

Overigens zien we dat deze "veerboot" van noord naar zuid gevaren is. Bij de huidige doorbraak vaart de veerboot van zuid naar noord.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 16, 2009, 12:21:38 PM
Zoals reeds eerder omschreven gaat de dynamiek van de Roer stteds maar door. Bij hoge waterstanden treden vaak op korte tijd flinke veranderingen op. De laatste tijd hebben we echter geen hoge waterstanden meer gehad. De laatste tijd bereikt de Roer zelfs zelden het gemiddelde peil.

De grond in het stroomgebied van de Roer is erg droog op het moment. Bovendien zit er weinig water in de stuwmeren. Er is dus echt wel wat meer nodig dan een enkele fikse bui voordat we weer waterstanden van enige betekenis krijgen. Voorlopig dus min of meer saaie waterstanden.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 19, 2009, 19:18:43 PM
Een tijdje geleden heb ik foto's van de beverdam beloofd. Ik had echter een klein probleempje. Ik kon die foto's niet meet vinden. Van de camera gewist en niet opgeslagen.


De beverdam ligt uiteraard niet in de Roer zelf, maar in een zijbeek op een afstand circa 150 meter van de Roer.

Vandaag dus maar even naar de beverdam gegaan en nieuwe foto's gemaakt.

Bij deze
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 19, 2009, 19:20:18 PM
Nog eentje uit een andere hoek genomen
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 19, 2009, 19:24:54 PM
Even een grappige bijkomstigheid. Het waterschap vreesde verdroging van het achtergelegen gebied. Daarom is er afgelopen winter in de beek een stuwtje gemaakt. De bever heeft echter niet veel vertrouwen in het werk van het waterschap en heeft er behoefte aan het peil zelf te beheren.

Op de bijgevoegde foto zie je de beverdam en een bruggetje. .Onder het bruggetje zit de stuw. De bever heeft het water inmiddels ongeveer zo hoog opgestuwd als het maximale peil van het stuwtje. En voorlopig is hij de dam nog op aan het hogen.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 19, 2009, 19:29:15 PM
Het opstuwen heeft behoorlijke consequenties voor de naastgelegen graslanden.  Deels staan die nu onder water. Een ander gedeelte is zo vernat dat er geen normale agrarische productie meer mogelijk is.

Er ontstaan wel leuke plas-dras situaties.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: Tim Asbreuk op september 19, 2009, 19:34:35 PM
Ik hoop dat de bevers nog lang het peilbeheer mogen blijven doen. Ben naar een informatie bijeenkomst geweest over de beek bij mij in de buurt (zie post 5 sept). Het wordt zoals ik verwacht had minimaal 5 meter natuurvriendelijke oever dus gemiddeld 2.5 aan beide zijden. Het wordt waarschijnlijk in de toekomst wel gemaaid (maaisel afvoeren kan nog een probleem worden vanwege de prijs), hier en daar worden ook bomen (aanplant en spontane verjonging) toegestaan. Ik hoop op een flink aantal wilgen voor de bever B)
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 19, 2009, 19:36:16 PM
Dit is de eerste dam die de bevers bouwen in de zijbeken van de Roer. Ik verwacht niet dat dit de laatste zal zijn. De achterliggende beek is niet heel erg belangrijk voor de vissen. Hij zit vol met stuwen en een gedeelte valt vaak droog.

Bij andere beken zijn net vispassages gemaakt. Ook in die beken verwacht ik beverdammen.

Dan zal de discussie over eventuele problemen voor de vissen wel oplaaien. (zie dilemma's in natuurbeheer)
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 19, 2009, 19:43:47 PM
Op 16 september schreef ik nog dat we eigenlijk min of meer saaie waterstanden hadden. Zoiets mag ik eigenlijk niet zeggen. Er zijn geen saaie waterstanden. Ook laag water laat aparte dingen zien.

Ik kan nu berichten dat het eiland bij lage waterstanden al bijna geen eiland meer is. Aan de inloopkant stroomt nog een heel klein beekje met enkele centimeters water.
Opvallend is dat dit water in tegengestelde richting stroomt als de voormalige stroomrichting van de Roer op deze plek.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 19, 2009, 19:50:27 PM
Op 16 maart 2008 was de doorbraak. Nu, anderhalf jaar later is het eiland al bijna geen eiland meer.
In die tijd is een groot gedeelte al bijna helemaal verland.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 19, 2009, 20:01:29 PM
Een groot gedeelte van de verlande arm is al begroeid met een kruidvegetatie. Ook de eerste wilgen komen al op. Als we dadelijk weer hogere waterstanden hebben zal deze vegetatie helpen zand en slib in te vangen. Dit zal het verlandingsproces waarschijnlijk nog meer versnellen. Ik verwacht dat er bij de volgende periode van laag water (na een periode van normale waterstanden) een droge verbinding met het eiland zal bestaan. Bij deze lage waterstand vind er geen afzetting door het water plaats. Eventueel wel afzetting door de wind. Maar die zijn waarschijnlijk niet groot genoeg om het stroompje in één keer te dichten
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 20, 2009, 22:47:57 PM
Ik heb me al tijden suf gepiekerd over de stroomrichting van het water rond het eiland. Het water dat door het overgebleven beekje stroomt is echter aanmerkelijk minder dan het water dat over de beverdam stroomt. Dat kon ik gisteren bij de lage waterstand mooi zien.

Bovendien komt er nog een slootje bij de beek benedenstrooms van de beverdam.

De lus rond het eiland funktioneert momenteel dus als een soort beekdelta. Maar waarschijnlijk ook als een zandvang. De beek kan dus bijdragen aan een versnelde verlanding van de meander.

Hiermee lijkt me weer een raadseltje opgelost.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: Jeroen Nagtegaal op september 21, 2009, 10:46:12 AM
Is het mogelijk dat binnenkort het water door de beverdam naar "boven" stroomt?
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 21, 2009, 11:45:46 AM
Deze vraag begrijp ik niet helemaal. Zonder pomp stroomt water niet naar boven.

De beverdam is niet direct van invloed op de situatie in de Roer. Alleen zal het debiet van de beek een klein beetje minder worden omdat de verdambing bovenstrooms de beek to zal nemen. Het wateroppervlakte neemt toe, en moerasvegeatie verdamt meer water dan droge vegetatie. Deze invloed zal echter minimaal zijn e in de Roer niet of nauwelijks meetbaar.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: Jeroen Nagtegaal op september 21, 2009, 12:50:36 PM
Ik bedoelde zo:
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 21, 2009, 12:54:53 PM
Dat is niet helemaal onmogelijk. Maar ik verwacht het eigenlijk niet. Om dat precies te bepalen zou ik uitgebreide hoogtemetingen uit moeten voeren.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: Nico Omlo op september 21, 2009, 16:00:59 PM
Wim dat het water volgens jou tegen gesteld stroomt is toch heel normaal.
Water blijft in de zelfde richting doorstromen (rechtuit).
Bij deze doorbraak is een land punt ontstaan waar het water om heen moet.
Het water gaat dus de route nemen van de minste weerstand,dus recht door
om het eiland heen.
Probleem opgelost.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 21, 2009, 16:23:22 PM
Nico,

De praktijk is altijd wat meer weerbarstig dan de theorie. Vlak na de doorbraak ging een groot gedeelte van het water nog steeds om het eiland heen. De doorbraak was toen gewoon nog niet groot genoeg om al het water van de Roer door te laten. Daarna heeft het water rond het eiland dan de ene kant uit gestroomd en dan weer de andere.

Nu stroomt al een hele tijd een gedeelte van het water langs het eiland in tegengesteld aan de vroegere stroomrichting.

Het observeren van deze stroompatronen is zeer boeiend. Het analyseren ervan draagt bij aan het begrijpen van hetr meanderproces en de processen van erosie en sedimentatie.

Hoe beter we deze processen leren begrijpen, hoe meer het meander proces voorspelbaar wordt.

En waar nodig kan met deze wetenschap het meanderproces bijgestuurd worden.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: Jeroen Nagtegaal op september 21, 2009, 17:54:46 PM
Citaat van: wimtegels op september 21, 2009, 12:54:53 PM
Dat is niet helemaal onmogelijk. Maar ik verwacht het eigenlijk niet. Om dat precies te bepalen zou ik uitgebreide hoogtemetingen uit moeten voeren.

Ik had even vlug gekeken op: http:/www.ahn.nl/kaart/ (http://www.ahn.nl/kaart/) en dan lijkt het mogelijk. Let wel, de link laadt veel kaartgegevens. mijn eigen PC heeft er moeite mee maar is ook oud.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 21, 2009, 18:32:28 PM
Ha Jeroen,

De link werkte niet echt bij mij.
Heb de kaart toch gevonden via google. http://www.ahn.nl/kaart/
Hoop dat deze link wekt.

Is een leuke kaart, maar niet gedetailleerd genoeg om dit te berekenen. Dit zit in categorien van 5 meter. (Dat is ongeveer de helft van het totale verval van de Roer op Nederlands grondgebied)

Verder wel een leuk kaartje hoor.

Ik zal een dezer dagen in het veld kijken of ik aan de relatieve hoogte t.o.v. het water kan bestuderen of jou optie mogelijk is.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 21, 2009, 20:48:50 PM
Ik vind het ondertussen een beetje gênant dat ik hier op een openbaar forum heb uitgesproken dat lage waterstanden saai zijn. Niets is minder waar. Elke waterstand is boeiend. Maar extreem hoge en extreem lage waterstanden hebben natuurlijk iets bijzonders.

En vandaag hadden we de laagste waterstand sinds de doorbraak. De waterstand zakte vandaag tot  53,90 bij Stah. (Dit is geen NAP).

Ik had vandaag al een paar keer naar de waterpeilen gekeken. Ik werd er toch wel een beetje nerveus van. Maar ja, is moest nog eerst een klus afmaken voordat ik naar de Roer kon. En dat is nog net gelukt. Het was nog precies licht genoeg om vast te stellen dat precies bij het genoemde peil het eiland geen eiland meer is. Ook kruipende insecten zouden nu al op droge plekjes over kunnen steken. Nou ja droog, de bodem was wel vochtig. Maar het zou prima lukken zonder te verdrinken.

Ik ben blij dat ik dit  peil vast heb kunnen leggen. Dat geeft me een mooi referentiepunt om de verdere sedimentatie vast te leggen.

Aan de instroomkant stroomt op het moment op plekken dus geen water. Op iets lage plekken treedt wel overall kwel uit. Een prachtig gezicht. Twee soorten kwel zijn waar te nemen. IJzerhoudende kwel, die roodbruin kleurt. En heldere kwel. Deze laatste kwel wordt ook wel Atmoclien genoemd. (Denk aan atmosfeer, het water lijkt op regenwater). De diepere kwel wordt ook wel lithoclien genoemd. Deze is door "gesteente" gegaan en heeft de tijd gehad allerlei metalen en mineralen op te nemen. De ijzer- en de mangaan afzettingen in de oever van de Roer zijn hiervan het resultaat.

Om het verhaaltje compleet te maken, er is ook nog thalassocliene kwel. Dit is kwel met een hoog zoutgehalte. Het lijkt op zeewater. Deze kwel komt in Limburg niet voor.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 21, 2009, 20:54:36 PM
@ Jeroen,

Nu ik toch in het veld was heb ik even een inschatting gemaakt van jou theorie. Het lijkt me gezien het reliëf vrijwel onmogelijk dat het water de door jou geschetste stroomrichting aan zal nemen.

Dan zou de bever een dam van ruim honderd meter lang moeten bouwen en vrij hoog. Dat zie ik nog niet gebeuren.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 21, 2009, 21:18:36 PM
En dan nog even het laatste nieuws over de bevers.

Ik was al lang niet meer op het eiland geweest. Maar nu ik er weer zomaar op kon lopen heb ik dat toch nog maar een keertje gedaan.
De beverburcht op het eiland is nog steeds bewoond Ze hadden verder nog een paar flinke Canadese populieren omgelegd.  Goed zo bevers!

Aan de beverdam was een bever bezig met bouwwerkzaamheden. Ik heb hem even goed kunnen bekijken. Hoewel het al flink schemerde. Toch prachtig, slechts een meter of 5 afstand en dan nog met de kijker! Hoewel kleuren in het donker moeilijk te onderscheiden zijn was het volgens mij een vrij donker exemplaar. Op het zwarte af.
Na enige ogenblikken zwom hij langzaam weg om een tiental meters verder onder te duiken. Daarbij kwam zijn prachtige staart mooi in beeld! Hij dook zonder een alarmslag met zijn staart op het water te maken. Hij maakte absoluut geen schuwe indruk.

Toen ik net weg wilde gaan trof ik nog een paar bezoekers van deze plek. Vader met zoon denk ik. Zij hadden wel een klap op het water gehoord. Ik vermoedt dat dit een bever is geweest.

Ze deelde me mede dat de boer hun had verteld dat er een tweede beverdam in aanbouw was. Ik ben op de door hun genoemde locatie gaan kijken en het lijkt er inderdaad op dat een tweede dam in de maak is. Het water was nu ongeveer 20 centimeter opgestuwd. Er was plantaardig materiaal in de beek geplaatst en er liep een beverwissel naar toe. Het was echter inmiddels te donker om een en ander goed te kunnen bekijken. En ik wilde echt niet met mijn lompe poten boven op de dam gaan staan. Of deze dam echt een succes wordt durf ik overigens te betwijfelen. Het stroomopwaarts gelegen gebied lijkt me nou niet echt geschikt. Als het wel een succes wordt ben ik heel benieuwd naar de reactie van de boer. Dan gaat er toch veel kostbare landbouwgrond verloren.

Er van uitgaande dat de burcht altijd bovenstrooms van de dam ligt zijn er nu op korte afstand twee beverburchten en is nog een andere bever, of paartje bezig met een dam.

Titel: Re: De Roer
Bericht door: Tim Asbreuk op september 21, 2009, 21:23:58 PM
Wim heb jij misschien enig idee hoe snel de bever kolonisatie in limburg is verlopen? In Twente ontbreekt deze soort nog helaas, maar ik verwacht dat hij zich over enkele (tientallen) jaren ook hier wel vestigd.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 21, 2009, 21:32:01 PM
Ik dacht dat het 1996 was toen de eerste beversporen werden gevonden aan de Roer op Nederlands grondgebied. Hij begon toen met de wilgen iets lager te knotten ;D ;D.

Dat was overigens voordat de eerste bevers in Limburg werden uitgezet. Deze is via de Roer uit duitsland gekomen. Eerst zwierf de bever veel rond. Ik denk dat hij toen nog geen partner had.

Later heeft hij een burcht gebouwd op het schiereiland. Spoedig volgden meer burchten. De tweede trouwens bij een stadspark aan de Roer!

Inmiddels worden er veel jongen geboren. Het is voor de jonge bevers dan ook eenvoudig een partner te vinden. Ik weet uit Polen dat bevers een zeer hoge dichtheid kunnen bereiken. Dat is aan de Duitse Elbe ook gebeurd. Daar worden nu zoveel jongen geboren dat er niet meer voor alle bevers een territorium ter beschikking  staat. Uit die populatie zijn ook verschillende dieren in Nederland uitgezet.

Ik verwacht dat ook zonder verdere uitzettingen veel geschikte biotopen in Nederland nu snel bezet zullen zijn. De bronpopulaite wordt immers groter en groter.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: Jeroen Nagtegaal op september 21, 2009, 23:19:13 PM
Citaat van: wimtegels op september 21, 2009, 18:32:28 PM
Ha Jeroen,

De link werkte niet echt bij mij.
Heb de kaart toch gevonden via google. http://www.ahn.nl/kaart/
Hoop dat deze link wekt.

Is een leuke kaart, maar niet gedetailleerd genoeg om dit te berekenen. Dit zit in categorien van 5 meter. (Dat is ongeveer de helft van het totale verval van de Roer op Nederlands grondgebied)

Verder wel een leuk kaartje hoor.

Ik zal een dezer dagen in het veld kijken of ik aan de relatieve hoogte t.o.v. het water kan bestuderen of jou optie mogelijk is.

Je kan als je op legenda klikt ook kiezen voor schaal op basis van kaart oid. Link bij mij trouwens ook aangepast en werkt weer.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 23, 2009, 21:40:25 PM
Zomaar een overpeinzing in het Roerdal.

Verstopt achter een schermpje zit ik in een weiland.
Het heeft lang niet meer echt geregend, toch is het gras onder mijn voeten nat.
Een eindje van mij af staat het water op het grasland.
Ik kijk door het kijkgat naar de beverdam. In ongeveer een half jaar hebben ze het water ongeveer een meter opgestuwd.
Wachtend op de bevers die ik wil zien dwalen mijn gedachten 30 jaar terug.
Ook toen zat ik achter een schermpje, te wachten op de ijsvogel.
Die woonde langs de Roer, maar ging er toen niet in vissen. De Roer was smeriger als een open riool. Er waren nog plannen om de Roer te kanaliseren.
Ik bedenk wat er allemaal veranderd is in en langs de Roer. De ijsvogel is niet zeldzaam meer, net zo min als de grote gele kwikstaart. De kolonie oeverzwaluwen wordt ieder jaar groter. Meer dan 40 soorten vis in de Roer. Er is nog hoop denk ik. Of beter gezegd, er is weer hoop.
30 jaar geleden had ik nooit gedacht ooit in het Roerdal bij een beverdam te zitten.

Een forse rimpeling in het water halt mijn gedachten terug naar het heden.
Het is alsof ik de aanwezigheid van de Bever voel. Ik zie hem niet en hoor hem niet.
Toch weet ik dat hij er is.
Dan hoor ik geluiden aan de dam. Er speelt zich iets af buiten mijn gezichtsveld. Dat wordt steeds kleiner. Het wordt donker.
Ik besluit toch nog even te blijven zitten. Ik denk aan de tweede beverdam in aanbouw. Daar zag ik 3 kwartiertjes eerder nog een bever wegzwemmen. En ik zag weer een paar knotwilgen die nu op zo'n 30 centimeter hoogte geknot zijn door de bevers.
Wat een invloed hebben die dieren op het landschap. Moesten we het tot dit jaar doen met knaagsporen, nu ontstaan er nieuwe plassen.

Ik zie weer rimpels in het water. In de schemer zwemt een bever weg van de dam. Het is nu echt te donker om details te onderscheiden.

Wat zal het Roerdal de komende jaren nog onthullen. Welke geheimen geeft het water en de bewoners nog prijs? Welke lessen zal de Roer ons nog leren? Zullen we uiteindelijk de wispelturigheid van de rivier en haar bewoners blijven accepteren?
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 25, 2009, 21:42:28 PM
Vanavond weer eens even naar de Roer gegaan. Het waterpeil is inmiddels enkele centimeters gestegen. Het peil is ruim 65 cm geweest, maar is nu weer gedaald naar 57 cm.
Het eiland is nu weer een eiland. Maar eventuele kruipende bewoners hebben de mogelijkheden gehad om het eiland te verlaten.
Ben echt heel benieuwd hoe het er uit ziet als we weer een tijdje normale tot hoge waterstanden hebben.
Ik verwacht opnieuw grote veranderingen als de waterstand enkele weken boven 150  komt, of als we een kortstondige piek van circa 180 hebben.
Normale waarden liggen globaal tussen 50 en 210
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 25, 2009, 21:47:25 PM
Ook weer bij de bevers geweest. Vanavond geen enkele bever gezien. Maar ja, het kan niet altijd kermis zijn toch?

Er was vlijtig gewerkt aan de nieuwe dam in aanbouw. Het lijken me nog niet echt ervaren bevers. Een klein gedeelte van de dam was uitgebroken en weggespoeld. Ze zullen het wel gaan herstellen. Al doende leert men.

Ik heb het stuwpeil van de nieuwe dam genoteerd, zodat ik de ontwikkeling in de gaten kon houden. Als gevolg van de nieuwe beverdam staat het water in de beek op dit moment op 24,30 mrt +NAP.

De oudere dam stuwt het water veel hoger op. Ik wilde de peilschaal bovenstrooms van hun dam af gaan lezen. Dat gaat niet meer. Ik kon nog net het woordje "Waterschap" lezen. De peilschaal is complete onder water verdwenen.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: Eddy Clerx op september 26, 2009, 16:30:18 PM
goed, niet goed. camera met hengel boven de beek gehouden.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 26, 2009, 17:53:43 PM
Hoi Eddy,

Dat zijn volgens mij zeer recente foto's
Titel: Re: De Roer
Bericht door: Eddy Clerx op september 26, 2009, 18:31:47 PM
 Hoi Wim,
;D vanmiddag 14.00 - Kon het niet laten, wat een prachtig hoekje daar. Hoop dat ik je draadje (dat ik aktief volg :duim:) hiermee niet verontreinig. Ik ben zelf nogal terughoudend om dit soort habitats te betreden, zie ik dat er een kerkepadroute langs loopt  :o
Wie weet komen elkaar nog eens tegen.
Groetjes
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 26, 2009, 20:24:17 PM
Citaat van: Eddy Clerx op september 26, 2009, 18:31:47 PM
.......... Hoop dat ik je draadje (dat ik aktief volg :duim:) hiermee niet verontreinig.......

Hoi Eddy,
Weest gerust. Jou bijdrage is absoluut geen verontreiniging. Wilde eigenlijk vanmiddag nog foto's maken van de dam in aanbouw. Ging niet wegens tijdgebrek. Toen ik jou bijdrage zag viel me meteen op dat er nadat ik gisteravond vertrokken ben nog aan die dam gebouwd is.

Ben net dus nog even geweest kijken. Er zijn in de overstromingsopening rechts op de foto twee relatief dikke takken  geplaatst. Één ervan is op jou foto goed te zien (zie pijl).

Ben benieuws hoe hoog ze het water op gaan stuwen. In principe kunnen ze een dam maken van ruim honder meter breed. Ik vraag me af of ze in ieder geval doorgaan tot de bovenkant van de beekoever. Dan loopt er nog een heel gebied over.

Ik vond trouwens een gat in een weiland welk volgens mij als een pijp naar het opgestuwde water loopt. Het leek me echter wat klein voor de bever. Misschien van een muskusrat of beverrat. Die wonen daar ook.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: Tim Asbreuk op september 26, 2009, 20:33:38 PM
Wim weet jij toevallig of er al eens onderzoek is gedaan naar de ecologische niches binnen zo'n dam. Ik kan me voorstellen dat het als paaiplek voor vis, nest gelegenheid voor winterkoning (misschien grote gele kwikstaart) en begroeiing naar mate de dam ouder word een aparte betekenis kan hebben.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 26, 2009, 20:49:44 PM
Ja, daar is al wat onderzoek naar gedaan. Voor Nederland staat dat nog in de kinderschoenen omdat we eerst sinds enkele jaren beverdammen hebben.

In de Eifel en de Ardennen wordt de zwarte ooievaar regelmatig bij de bevermeren gezien.

Daarnaast ontstaat er een heel bijzondere situatie als de bevers hun gebeid "uitgeleefd" hebben. Als de voorraad hout opraakt kunne ze de dam niet meer onderhouden. Ze verlaten het gebied en de dam breekt. Er onstaat dan een beverweide die weer heel antrekkelijk is voor ree, edelhert en wild zwijn.

(Bron: Gijs Kurstjes, Pepijn Calle, Natuurhistorisch maandblad, april 2009, jaargang 98/4)
Titel: Re: De Roer
Bericht door: Tim Asbreuk op september 26, 2009, 22:25:43 PM
Ja dat wist ik maar ik bedoelde meer de dam als object
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 27, 2009, 09:32:10 AM
Van de dam zelf als niche is me nog niets bekend. Zal het de komende tijd eens in de gaten houden.
Het lijkt me in ieder geval een schuilplaats voor visjes etc.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: Eddy Clerx op september 27, 2009, 16:15:36 PM
Grootheidswaanzin? roer wenke, melicker Oo, vroeg gele populier viel op.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 27, 2009, 20:42:12 PM
Nee, geen grootheidswaanzin. Op het eilandje hebben de bevers minstens 10 grote populieren neergelegd. In tegenstelling tot de bevers in de zijbeken bouwen de bevers aan de Roer zelf geen dam. Ze hebben hun tanden dus niet nodig om bouwmaterialen te verzamelen. Omdat de tanden door blijven groeien zouden deze te lang worden als ze niet af en toe voor houthakker gaan spelen.
Ik heb hun ingefluisterd daarvoor de exoten uit te kiezen. De Canadese populieren reken ik tot deze groep.  ;D

Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 27, 2009, 21:14:18 PM
Aan beide beverdammen is afgelopen nacht flink gewerkt.
Gisteren stroomde er aan de rechterkant van de hoofdam, daar waar de nieuwe dikke takken waren geplaatst, nog veel water over de dam. Hier is de dam vannacht flink aangevuld, c.q. opgehoogd.
Op de foto kun je zien dat de nieuwe tak afgedekt is met plaggen, takken en modder.
Het water achter de dam was ook al weer gestegen.
Het woordje "waterschap" is nauwelijks meer te lezen op de peilschaal.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 27, 2009, 21:16:10 PM
Ook aan de nieuwe dam is gewerkt. Het gat in de dam is deels gedicht.
Het water achter de dam is enkele centimeters gestegen.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 27, 2009, 21:18:24 PM
Bij de nieuwe dam viel het me op dat de bevers enkele wilgentakken in de oever hebben gestoken boven het waterpeil. Deze takken kunnen bij verdere ophoging van de dam als een soort bewapening en verbinding met de oever dienen.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 28, 2009, 15:49:00 PM
In dit topic over de Roer besteden we momenteel veel aandacht aan de bever. Ik hou er over het algemeen van om een topic behoorlijk zuiver te houden. Lijkt me zinvol om er op te letten dat de bijdragen over bevers vooral betrekking hebben op zijn landschapsvormende eigenschappen. In dat verband is de bever voor het Roerdal van groot belang. En we beginnen eerst net te ontdekken wat de bever voor de Roer en de zijbeken betekent.

Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 29, 2009, 20:13:52 PM
Gisteravond (28-09-09) wederom een bezoek gebracht aan de bevers.
Aan beide dammen was weer gewerkt. Hat waterpeil achter de hoofddam was wel wat gestegen maar niet spectaculair.

Het waterpeil welk gestuwd wordt door de nieuwe dam had nu een peil van 24,375. Daar waren dus weer enkele centimeters bijgekomen. Het peil op 25 september was 24,30. Op 4 dagen tijd is het water dus 7,5 cm hoger gestuwd.
Aan de dam was dan ook weer behoorlijk gewerkt.

Weer een hele tijd gepost. Dan de eerste golven in het water. Goed turen. Geen bever, een bisamrat!

Maar weer wachten. Een kopje komt boven het water. Te klein voor een volwassen bever. Wel een goed model eigenlijk. Het diertje kruipt op de dam en blijft daar even zitten. De lepelstaart is duidelijk zichtbaar. De kleur is bruin. Het diertje is nog aanmerkelijk kleiner dan de donkere (bijna zwarte) bever van vorige keer.

Dan gaat het diertje het water in. Benedenstrooms van de dam! Mijn scherm is zo opgesteld dat ik niet kan volgen waar het diertje naar toe gaat.

Zijn de twee dammen van één beverfamilie? Zijn het twee toch twee families? Heeft het stuwgebied achter de nieuwe dam voldoende bomen?

Veel vragen die nog beantwoord moeten worden.

Hoe ver gaan de bevers het peil nog verhogen. Hoe groot worden de bevermeren? Welke dieren worden aangetrokken door de bevermeren? Wat wordt het verschil van de bevermeren met de dode armen van de Roer? We hebben nog wat te observeren de komende tijd.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 30, 2009, 16:32:37 PM
Bevers zijn vlijtig. Beide dammen zijn weer hoger. De nieuwe dam ziet er nu ook wat robuuster uit.
Het peil achter de nieuwe dam is nu
44,42 mtr +NAP. Dus weer 4,5 cm hoger dan afgelopen maandag.

Het peil achter de oude dam kan echt niet meer afgelezen worden. De peilschaal is nu helemaal onder water verdwenen.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 30, 2009, 16:36:16 PM
Bij het bevermeer hoorde ik vandaag nog een kikkerkoor. Ook waren er snippen aan het fourageren in het gras net langs het meer.
De koeien vonden het schijnbaar nog prachtig weer om pootje te baden in het bevermeer.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 30, 2009, 16:38:45 PM
Bij de burcht op het eiland vond ik wel een heel bijzondere aanwijzing dat er kindjes zijn........... ;D ;D
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 30, 2009, 16:49:01 PM
De waterstanden zijn weer extreem laag. Het eiland is dus weer geen eiland vandaag. In de modder bij de landverbinding zijn duidelijk dierspoortjes waar te nemen. Helaas is dat op de foto niet al te duidelijk.

In het water vlakbij zijn duidelijk de kwelindicatoren waarneembaar.

Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op september 30, 2009, 16:52:33 PM
Heb vandaag ook even de nestgaten in de kolonie van de oeverzwaluwen geteld. Ik telde er 92.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: Rinie van Reenen op oktober 01, 2009, 09:23:53 AM
Citaat van: wimtegels op september 30, 2009, 16:38:45 PM
Bij de burcht op het eiland vond ik wel een heel bijzondere aanwijzing dat er kindjes zijn........... ;D ;D
:lol:
Topic blijft interessant, Wim! Geen probleem natuurlijk dat het nu over bevers gaat. 't Voelt niet erg off topic, hoor!
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op oktober 02, 2009, 17:32:43 PM
Struinen langs de Roer is een leuke bezigheid. Toch moet je ook een beetje oppassen. Vooral als je langs een steile oever loopt. Voor je het weet lig je compleet met een stuk oever beneden.
Deze foto van een overhangende oever maakte ik vandaag.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: Tinok op oktober 02, 2009, 17:47:44 PM
En daar zijn de oeverzwaluwen volgend jaar dan weer blij mee (dat nieuwe stuk oever) niet dat je een nat pak haalt B)
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op oktober 02, 2009, 17:57:43 PM
De oeverzwaluwen, de ijsvogels, de grote gele kwikstaart, het winterkoninkje. Deze nesten hebben we al allemaal in de steile oevers gevonden.

Maar ook deze halen soms een nat pak.......
Titel: Re: De Roer
Bericht door: Tim Asbreuk op oktober 03, 2009, 16:18:09 PM
Voor de bever liefhebbers van dit topic http://www.rtvdrenthe.nl/extra/uitzending-gemist
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op oktober 03, 2009, 21:25:44 PM
Leuke filmpjes. Overigens, de bevers aan de Roer zijn niet daar uitgezet. Ze zijn nakomelingen van het herintroductie programma in de Eifel.

Ben heel benieuwd naar de lange termijn effecten. Veel gedachtenstof als ik weer eens zit te posten in hun territorium.

Ik speculeer veel over de mogelijkheden die vissen hem om de dam te passeren.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: Tim Asbreuk op oktober 04, 2009, 13:43:51 PM
Ik denk dat een dam zowel negatief als positief uit kan pakken voor vissen. Als hij onpasseerbaar is, is het meer er achter een ideale paai gelegenheid.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: Eddy Clerx op oktober 04, 2009, 22:31:01 PM
Hoe ver kunnen vissen springen? De laagste heeft de dam van het waterschap al overbodig gemaakt...
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op oktober 04, 2009, 22:32:14 PM
Van belang in deze is dat we ons moeten realiseren dat de bevers en de vissen die in het systeem afhankelijk zijn van de beken een co-evolutie hebben doorgemaakt.
Ze na de ijstijd samen (opnieuw) het gebied gekolonialiseerd.
De een heeft niet geleid tot (lokaal) uitsterven van de ander.
Of het zou zo moeten zijn dat veel vissoorten er pas gekomen, of teruggekomen zijn nadat de bever is uitgestorven. En dat lijkt me vrijwel onmogelijk.

Voor vissen in de grotere rivieren is de bever geen probleem. Daar vormt hij geen dammen.
In de beeksystemen is hij grotendeels een voordeel. Zijn dammen verlagen het risico van droogvallende systemen aanmerkelijk. Bovendien hebben de randen van de bevermeren prachtige paaigronden voor bijvoorbeeld karperachtigen.

Eventuele knelpunten zitten in de migratie. Maar daar lijken de vissoorten in het verleden ook oplossingen voor gevonden.

Momenteel zijn bij mij een paar hypothesen aan het rijpen. Als ze rijp genoeg zijn zal ik ze hier droppen.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op oktober 04, 2009, 22:38:12 PM
Ha Eddy,

Je bent er ook weer geweest zie ik?
Bij de enorme dynamiek waar me mee te maken hebben lijkt het me goed als je een datum bij de foto's zet. Dat helpt als we de ontwikkeling in de tijd willen volgen.

Sommige vissen kunnen ver en hoog springen, denk maar aan de zalm als voorbeeld.
Maar die soort (niet de individuen) moet dan ook jaarlijks migreren.

Er zijn ook vissen die helemaal niet springen en waarvoor kleine stuwtjes al grote problemen zijn. Voor deze soorten werkten de klassieke vistrappen ook niet, Vandaar dat er de laatste jaren nog al wat geïnvesteerd is in het verbeteren van de vispassages in de Roer en haar zijbeken.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op oktober 05, 2009, 20:47:24 PM
Vanavond weer even aan de Roer geweest. Was niet eenzaam dit keer. Kwam een bezoekster van dit forum tegen die de beverlocatie aan het filmen was. Samen nog wat leuke plekjes bezocht.

We vonden ook weer een bevergang die vanuit het water naar het weiland loopt. Waarschijnlijk gebruikt hij deze om bij onraad snel via de gang onder water te verdwijnen.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op oktober 05, 2009, 20:58:29 PM
Het water in het bevermeer was vandaag redelijk helder. Ik kon vanavond de peilschaal onder water aflezen. Het hoogste aangegeven peil op de peilschaal was 24,80 mtr +NAP. Het water staat er naar schatting circa 10 cm boven.

Hier nogmaals de peilschaal bij het stuwtje van het waterschap.
Trek zelf je conclusies.............
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op oktober 07, 2009, 16:19:58 PM
Na de regen van gisteren heeft de Roer weer min of meer normale waterstanden.
Het peil van het bevermeer is wel iets gestegen. Het water achter de nieuwe beverdam staat weer flink hoger. Mogelijk heeft dit deels ook te maken met de regenval.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op oktober 07, 2009, 16:41:20 PM
Hier nog een foto die vandaag gemaakt is bij de doorbraak. Ik verwacht hier grote veranderingen de komende dagen of weken.

Het groene dammetje is namelijk niet meer stabiel. Een beetje extra water in de Roer en het geheel breekt door.

Het stroompatroon gaat dan veranderen en het proces van erosie en sedimentatie ook.

Ik verwacht dat er een nieuw eilandje ontstaat achter de wilgenboom. Bij laag water komt daar nu al een grind en slib bank boven water.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op oktober 07, 2009, 17:44:13 PM
Het water achter de nieuwe beverdam stijgt sneller als het water achter de oude beverdam.
Dit houdt in dat het peilverschil van het water tussen de twee dammen steeds kleiner wordt.
En daarmee wordt de barrièrewerking voor vissen ook kleiner.
Door de tweede dam ontstaat er als het ware een sluis tussen de dammen.
Dit zou één van de fenomenen kunnen zijn die vismigratieproblemen tackelen.

Ik ben benieuwd hoe dicht de twee waterpeilen bij elkaar komen.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op oktober 08, 2009, 13:38:31 PM
Ik heb het eigenlijk te druk nu met andere zaken. Maar met een waterpeil van circa 1,10 cm bij Stah moest ik toch even naar de Roer en de bevers. Mijn bek viel bijna open van verbazing toen ik er was. Eigenlijk hebben we maar een hele gemiddelde waterstand op het moment. Maar na zo'n extreem droge periode lijkt dat wel hoog water!

De volle omvang van het bevermeer kwam vandaag mooi tot uiting.
En sorry Jeroen dat wat jij suggereerde op je bericht van september 21, 2009, 10:46:12 voor vrijwel onmogelijk uitmaakte. Het gaat waarschijnlijk gebeuren!!.

Opnieuw nieuw sensatie in het Roerdal onderweg dus. Ga nu aan het werk. Hoop vanavond nog tijd te vinden om het hele verhaal uit te werken en hier te posten met de foto's.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: Jeroen Nagtegaal op oktober 08, 2009, 17:09:01 PM
Wat blijft het toch een dynamische rivier! Leuk om te horen dat ze stroming wellicht totaal anders gaat lopen, zou die boer leuk vinden. Ben benieuwd naar de foto's
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op oktober 08, 2009, 21:05:11 PM
Dan zullen we eens proberen de indrukken van vandaag aan de Roer een beete uit te leggen.
Zoals gezegd hebben we weer een beetje normale waterstanden (voor zolang als het duurt).

Het eiland is weer echt een eiland. En de doorbraak ziet er weer heel anders uit.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op oktober 08, 2009, 21:11:41 PM
Maar dat was niet het eerste wat opviel vandaag. Het eerste was het hoge water in het bevermeer en achter de nieuwe beverdam. Deze staan los van het peil van de Roer. We hebben gisteren flink wat regen gehad. Het water stroomde vandaag dan ook royaal over de dammen.
Het peil op de peilschaal spreekt verder boekdelen.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op oktober 08, 2009, 21:26:06 PM
Maar dit alles was niet was niet wat mij het meeste verbaasde vandaag. En nu moeten we terug naar de vraag van Jeroen waaraan ik eerder refereerde. Jeroen had helemaal gelijk. Alleen is de weg en beetje anders dan toen door Jeroen werd getekend. Op die plek is het ook zeer onwaarschijnlijk.

Maar de beverdam damt in principe een oude roermeander af. Een gedeelte van deze meander is een broekbos. Het ondergelopen gebied is de laatste dagen veel groter geworden.

Ik geef de situatie eerst globaal aan op een luchtfoto.

Het lichtblauwe gedeelte staat globaal voor het door de bever opgestuwde gebied.
We zien dat dit stroopopwaarts al bijna de Roer raakt.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op oktober 08, 2009, 21:28:35 PM
En hier de situatie in het veld vandaag......
Rechts de Roer en links het bevermeer
Titel: Re: De Roer
Bericht door: Jeroen Nagtegaal op oktober 08, 2009, 21:31:48 PM
Tof om dit zo te zien! Het water moet alleen wel nog een flinke hobbel op zo lijkt het. Kun je in een luchtfoto aangeven hoe de beek stroomt die de bever opstuwt?

Als de Roer dus nog een meter opschuift kan de beek dus wellicht andersom gaan stromen, toch?
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op oktober 08, 2009, 21:40:55 PM
De bever zou het water nog ongeveer een halve meter hoger moeten stuwen om op dit moment daadwerkelijk contact te maken met de Roer. Gaat hij dit peil handhaven (niet meer verhogen dus), dan moet de Roer de rest doen. En dat doet zij zeker!
De steilwand die hier grenst aan het bevermeer is op het moment uiterst erosie gevoelig.  Ik zag er vandaag weer flinke stukken invallen. Een voorzichtige schatting: Zonder verdere peilverhoging van het bevermeer ontstaat hier binnen één tot anderhalf jaar contact met de Roer.
Proficiat met je vooruitziende blik Jeroen!

De bijgevoegde foto's geven een stuk van de erosiegevoelige wand weer.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op oktober 08, 2009, 21:56:26 PM
Die flinke bobbel is ongeveer een halve meter hoger als het huidige peil in het bevermeer.

Maar als de oever van de Roer circa 2 meter afkalft is er contact tussen het bevermeer en de Roer. En daar doet de Roer op die plek echt niet lang over.

Op het plaatje heb ik proberen weer te geven hoe het stroomprofiel onder invloed van de bever kan veranderen.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op oktober 09, 2009, 00:10:37 AM
Het is overigens niet zo dat de beek andersom gaat lopen. Hij wordt door de opstuwing van de beverdam mogelijk gedwongen een iets ander loop in zijn benedenloop te kiezen.
Dit is opnieuw een belangrijke variabele in het meanderproces van de Roer.
Als de posbeek op de nu voorspelde plaats gaat uitmonden, mondt hij opnieuw uit in de lus rond een toekomstig eiland.
Maar er kunnen mogelijk nog meer spectaculaire zaken gebeuren. De posbeek zou de Roer aan kunnen snijden op het nu voorspelde punt. Krijgen we extreem hoog water in de Roer, dan krijgt de beverdam het zwaar te verduren. Een deel van het roerwater zou via de loop van de beek de dam kunnen bereiken. Die zou onder zoveel geweld wel eens kunnen bezwijken. Mogelijk kan de Roer dan de oude meander weer gaan gebruiken.

Dat is het mooie en spannende van het meanderproces. Er zijn zo veel variabelen dat je het nooit precies kunt voorspellen.

Voorlopig geniet ik ervan dat ik het vrijwel dagelijks kan bestuderen. En me elke dag weer opnieuw kan verwonderen over de geweldige krachten van de natuur.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: Jeroen Nagtegaal op oktober 09, 2009, 10:21:48 AM
Mooi in beel dgebracht zo, Zou eigenlijk wel gaaf zijn als de roer zijn oude meander weer gaat gebruiken. Voor het weekend staat er weer redelijk wat regen...
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op oktober 09, 2009, 11:19:39 AM
Het is maar zeer de vraag of de Roer die oude meander weer gaat gebruiken. Als ik even alle hydrologische wetten door mijn hoofd laat hoeven we dat zeker niet op korte termijn te verwachten. Maar achter pak weg een jaar of 10 zou dat één van de mogelijkheden zijn. Ik vind het eigenlijk een beetje te ingewikkeld om het verhaal hier in tekst uit te leggen. Zijn naar schatting circa twee A4 tjes. En dan is het nog maar een samenvatting....
Hoe dan ook, het zijn boeiende processen waar we veel van kunnen leren. Het volgen van deze processen kan onze creativiteit in natuurbeheer zeker stimuleren.
9 december a.s. heb ik weer een excursie met studenten. We zijn dan één dag aan de Roer. Het is moeilijk een keuze te maken over de dingen die ik dan wil laten zien.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op oktober 09, 2009, 14:30:10 PM
Het water geeft en het water neemt......

Soms als je een wandeling maakt door je favoriete gebieden kost het moeite om met wetenschappelijke blik te blijven kijken. Dan merk je overduidelijke dat er naast wetenschappelijke belangstelling ook emotionele betrokkenheid bestaat.

Vandaag was zo'n dag. Toen ik in het bevergebied aankwam viel me meteen op dat het water vel lager stond. Er was maar één conclusie mogelijk: De dam of allebei de dammen zijn beschadigd. Na controle bleek dat het laatste het geval was!

Beide dammen hebben de druk van het vele water niet ongeschonden doorstaan. Er waren tenminste geen enkele aanwijzingen voor opzettelijke vernielingen.

Het water in het bevermeer is flink gezakt.
En ook het water achter de nieuwe dam staat weer behoorlijk lager.

Ik zal straks een en ander verder uitleggen en foto's toevoegen.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: Rinie van Reenen op oktober 09, 2009, 14:44:03 PM
Ook dát is de dynamiek van een natuurlijke situatie - maar 't zal wel even een teleurstelling geweest zijn. We hopen nog wel te horen hoe het verhaal verder gaat. Het leest als een detective (nu moet ik zeggen dat dat natuurlijk wel komt door natuur-interesse) - en dan nog live!
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op oktober 09, 2009, 15:00:13 PM
Mijn wetenschappelijk oog zag ook meteen weer een aantal boeiende kanten van dit fenomeen. Die komen nog aan de orde. En natuurlijk was er even een teleurstelling. Maar als fan van de dynamiek moet ik diezelfde dynamiek natuurlijk in al zijn facetten accepteren.
Ben alleen heel benieuwd hoe de bevers er op reageren. Soms raken ze vrij snel ontmoedigd na ernstige beschadigingen van hun dam. Ik denk echter dat deze familie territoriaal genoeg is om te blijven en de dam te herstellen.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op oktober 09, 2009, 15:21:09 PM
Het water in het bevermeer heeft naar schatting ongeveer op een hoogte van 25 mtr+ NAP gestaan. Dat is nu nog ongeveer 24,75 mtr. Door de schade aan de dam is het water dus circa 25 cm gedaald. Dat valt me eigenlijk nog mee. Als je in het veld ziet wat dat betekent voor de oppervlakte van het bevermeer komt het veel dramatischer over.

Het water achter de nieuwe dam staat nu op 24,45 mtr + NAP.
Dat was gisteren 24,60 mtr+ NAP en voor de regenval 24,50. De schade lijkt hier mee te vallen.

Sorry voor de slechte kwaliteit van de foto's. Teveel tegenlicht.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op oktober 09, 2009, 15:26:58 PM
De hoofddam heeft vooral aan de rechterkant veel schade opgelopen. Daar is een flink gat geslagen. Ook aan de linkerkant is enige schade te zien.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op oktober 09, 2009, 15:31:01 PM
En hier een foto van de nieuwe dam. De schade is hier niet zo goed zichtbaar. Het water achter deze dam is echter gedaald beneden het peil van voor de hevige regenval.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op oktober 09, 2009, 15:35:50 PM
En dan krijgen we beelden als dit. Moddervelden op plekken die al lang onder water stonden en weer grasvelden waar de weilanden als gevolg van de beverwerkzaamheden pas waar ondergelopen.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op oktober 10, 2009, 16:05:30 PM
Gisteravond nog een paar uurtjes naar de bevers geweest. Had ze graag bezig gezien met het hersteld van de dam. Ik heb echter alleen maar een jonge bever gezien.

Zonet was het waterpeil ten opzichte van gisteren weer gestegen. Ik weet  niet zeker of dit het gevolg is van herstelwerkzaamheden of van de flinke regenbuien van gisteren. Heb een en ander op foto vastgelegd. Ik heb nu geen tijd om de foto's te vergelijken en conclusies te trekken.
Ik hoop dat dat morgen kan. Dan bericht ik verder.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op oktober 12, 2009, 23:36:40 PM

Gisteren en vandaag geen tijd gehad om foto's te vergelijken en conclusies te trekken. Ook al twee dagen niet bij de Roer en niet bij de bevers geweest.
Wel tijd gevonden om de krant te lezen en......Rivier de Roer bestaat niet. Dat is ff schrikken toch?
Maar ja ik zeg zelf altijd: De Roer is een kleine rivier of een grote beek.

Volgens de Nederlandse definities is de Roer een riviertje. In deze categorie wordt ze ingedeeld omdat ze tussen de 8 en 20 meter breed is en een  stroomgebied van 100-200 vierkante kilometer heeft.
Een dwergje dus, maar wel een boeiend dwergje.

Ik hoop dat jullie het me niet kwalijk nemen dat ik gewoon over de rivier de Roer blijf praten. Al is het dan maar een riviertje. Een mensje is toch ook een mens? ;D

De definities zijn ontleend uit een rapport van de Stichting Onderzoek Toegepast Waterbeheer uit 2007 en in een artikel in dagblad "de Limburger" van 12 oktober 2009 genoemd.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op oktober 16, 2009, 01:00:59 AM
Vanavond voor het eerst sinds zaterdag bij de beverdammen geweest. Geen camera bij me dit keer. Doodzonde!
De hoofddam zag er totaal anders uit. Net alsof hij onder reconstructie was en ongeveer een halve meter stroomopwaarts geschoven is.
Er is veel met takken gewerkt. Het "frame" ziet er redelijk stabiel uit maar is letterlijk nog zo lek als een wilgenmandje....
Hij lijkt me vrij gemakkelijk passeerbaar voor vissen op het moment.....

De waterpeilen 24,44  achter de nieuwe dam, 24,73 achter de hoofddam.

Ik zal voorlopig proberen zo frequent mogelijk een kijkje te nemen. Het kan alle kanten op.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op oktober 16, 2009, 01:04:17 AM
Ik heb eerder bericht over de veranderende stroomrichting in de beek aan de instroomkant van het eiland.

Dit was vanavond zeer bijzonder. De stroomrichting veranderde een paar keer per minuut, afhankelijk van de turbulentie bij de doorbraak.
Het is dus goed mogelijk dat hij binnenkort weer de oude strromrichting van de Roer aanneemt. Ik verwacht dan een versnelling van het dichtslibben van de beek.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op oktober 16, 2009, 21:55:21 PM
Vanavond toen het al bijna donker was weer naar de bevers gegaan. Aan de hoofddam was flink gewerkt. Vandaag was hij niet meer zo lek als een mandje. Het peil achter de hoofddam was 24,82 + NAP.

En dan maar in het bijna donker wachten op de bevers. Niet tevergeefs. Een volwassen bever kwam de dam inspecteren. Toen klom hij over de dam en verdween stroomafwaarts in de richting van de nieuwe dam. Toch een aanwijzing dat de twee dammen van 1 familie ziijn.

De bever kwam tijdens mijn aanwezigheid niet meer terug. Ook bij de nieuwe dam was hij niet te zien. Aan de nieuwe dam loopt een wissel van de bevers naar het weiland. In de richting van een maiskuil. Zullen ze gaan fourageren aan de boerderij bij de mais?
Titel: Re: De Roer
Bericht door: Norman op oktober 19, 2009, 15:06:35 PM
Leuk om te lezen! Bijven schrijven hoor  :duim:
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op oktober 19, 2009, 19:56:19 PM
Het water achter de nieuwe beverdam is opnieuw gezakt. Het peil was daar vanmiddag 24,34 mtr + NAP.
Het peil achter de hoofddam was circa 24,82 mtr.
Aan deze dam is flink gewerkt.
Ik denk nu toch echt dat de beide dammen van één beverfamilie zijn.
De hoofddam lijkt prioriteit te hebben bij de reparatie.
Het water is nog steeds lager dan een tijdje terug. Op de peilschaal is te zien dat het water een hele tijd op ter hoogte van het woordje "en" heeft gestaan. Daarna heeft het nog boven het blauwe gedeelte van de peilschaal gestaan.
Het gevolg van de lagere waterstand is dat de ingang van de burcht zichtbaar is. Normaal ligt deze beneden het waterpeil.

Op de foto's de beverdam, de peilschaal in het bevermeer en de ingang van de burcht. Alle foto's zijn van vandaag.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op oktober 19, 2009, 20:05:17 PM
Natuurlijk ook weer naar de rest van de Roer gekeken. Het bis fascinerend om te zien hoe het water in het beekje bij het eiland dan de ene kant opstroomt en vervolgens weer de andere. Het lijkt wel een getijdenbeekje. Een boeiend waterloopkundig verschijnsel!

Wat me verder opvalt is de enorme verscheidenheid in substraat van de afzettingen van de Roer. Droge grindbanken wisselen zich af met zandbulten en slibvelden. In potentie mooie kiembedden voor een veelheid van planten. Jammer dat een goede zaadbank ontbreekt.

De slibveldjes vormen een prachtige foerageerplek voor allerlei vogels.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op oktober 20, 2009, 12:54:53 PM
Als ik langs de Roer loop zie ik heel veel plekken die in potentie een geschikte kiembodem vormen voor akkerplanten. De dynamiek van de Roer zorgt voor voldoende bodemverstoring om akkerachtige omstandigheden te scheppen.
Denk aan afkalvende hoge oevers, grindbanken, zandstranden en slibbekkens. Veel diversiteit in bodemsoort, vochttoestand, overstromingsfrequentie etc.
De relatieve soortenarmheid in de flora kan volgens mij grotendeels verklaard worden door de historie van landgebruik langs de Roer. Toen de echte dynamiek na 1992 weer terugkwam was de zaadbank van kritieke soorten waarschijnlijk al geheel verdwenen.
Het Roerdal lijkt me een plek bij uitstek om te onderzoeken of akkerflora ook zonder menselijk ingrijpen, eventueel na herintroductie, kan blijven bestaan.
De morfologische situatie langs de Roer rechtvaardigt volgens mij een goede inventarisatie om de nulsituatie vast te stellen, herintroductie van enkele proefsoorten, en vervolgens een goede monitoring.
(dit bericht is ook in het topic "Zin en onzin van akkerrandenbeheer" geplaatst)
Ik zie reacties graag tegemoet.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op oktober 20, 2009, 22:11:46 PM
Het gebied van aan de Roer dat ik regelmatig verken is eigenlijk helemaal niet zo groot.
Normaal bezoek ik de Roer eigenlijk het meeste aan de kant van het dorp Vlodrop. Dat is zowat mijn achtertuin. Door de activiteiten van de bever ben ik de laatste maanden veel meer aan de kant van Herkenbosch geweest. Ik vond het vandaag, om verschillende redenen dus weer eens tijd om de kant aan mijn eigen dorp in ogenschouw te nemen. Zoals ik al eerder vertelde zijn er op het moment eigenlijk twee eilandjes. Eén eiland is ontstaan door de doorbraak. Het andere eiland is ontstaan door sedimentatie achter een wilgenboom die bij de doorbraak in het water is gevallen. Deze wilg is in leven gebleven. Daarachter is een grindbank ontstaan die nu al geruime tijd boven het waterpeil ligt. De eerste vegetatie ontwikkeld zich op dit moment.
Vanavond ben ik op dat eilandje gaan posten. Van hieruit had ik een goeds uitzicht op de beverburcht die zich op het eiland bevindt.

De voornaamste reden voor dit posten is dat ik langzaam begin te twijfelen of deze burcht nog stelselmatig bewoond is.
Er zijn wel sporen maar de verse sporen zijn aanmerkelijk minder dan een jaar geleden.
Ik ben bij volledig licht op de grindbank gaan posten en ben gebleven tot het volledig donker was. Ik heb geen bever uit de burcht zien komen!
Ik sluit niet uit dat de beverfamilie vanuit het eiland naar het territorium achter de dammen is verhuisd. Zekerheid hierover heb ik nog niet.

Op de foto het grindeiland.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op oktober 20, 2009, 22:22:22 PM
Als je zo zit op zo'n grindbank dan vliegen je gedachten alle kanten uit. In gedachten vlieg je mee met de honderden grauwe ganzen die overvliegen en naar hun overnachtingplaats net over de grens met Duitsland vliegen. Eigenlijk jammer dat die voornamelijk in de landbouwgebieden fourageren. Het zouden flinke grazers kunnen zijn in de natuurgebieden.
Onwillekeurig denk ik ook: Wat een biomassa, goed wolvenvoer?
Dan gaan mijn gedachten terug naar de bever. Zijn ze echt verhuisd? En zo ja, waarom dan?
Het eiland is toch een prachtige plek voor een burcht?
Opeens valt me in dat ik zomaar naar een plek gelopen ben die anderhalf jaar geleden nog midden in de rivier lag en behoorlijk diep was. De Roer is hier helemaal met sediment gevuld. Hoe zal het er voor de beverburcht uitzien? Ik ben daar nog niet in het water geweest! Misschien is het water voor de burcht niet meer diep genoeg en zijn de bevers daarom vertrokken. Waarom hebben ze dan geen burcht in een andere Roeroever gemaakt?
Veel vragen moeten nog beantwoord worden. Ik zal toch eerst nog maar een paar keer gaan posten om vast te stellen of de bevers echt verhuisd zijn.

Totdat er weer hoog water komt vormt de grindbank een prima uitkijkplek.
Bij echt hoog water gaat er weer flink wat veranderen. Het natuurlijke dijkje langs de wilgenboom zal dan doorbreken. Er ontstaat dan een nieuw stroompatroon. Ik ben heel benieuwd naar de gevolgen daarvan voor het grindeiland.

Op de foto het dijkje langs de wilgenboom.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op oktober 20, 2009, 22:27:47 PM
Ook de oevers weer eens goed bekeken vanaf de Vlodropse zijde.
Als we hoog water krijgen zal de erosie heel hard gaan. Hele stukken oever zijn door het lage water ondergraven. Als het water stijgt zal de Roerdalklei heel wat water opzuigen. De overhangende oever wordt dan veel zwaarder. Hele stukken vallen dan op een korte tijd in het water.
Dit is echt imposant om mee te maken. Meestal verloopt dit via een bepaald patroon. Je hoort eerst kleine stukjes aan de onderkant afvallen. Dit is vaak een voorbode van het afbreken van echt grote stukken. We hebben het meegemaakt dat deze grote stukken in een frequentie van circa 10 minuten afbraken!

Op de foto kun je zien hoe de oever beneden uitgeschuurd is.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op oktober 22, 2009, 14:40:18 PM
Gisteravond weer bij de bevers geweest

Het water achter de hoofddam van de bevers is nu circa 24,84 + NAP.
Het water stijgt dus langzaam maar staat nog steeds  Dat is nog steeds ongeveer ruim 20 cm lager dan het hoogste peil.

Het peil achter de nieuwe dam staat nu op 24,39 meter. Aan de nieuwe dam is niet of nauwelijks gewerkt.

De oude dam is flink hersteld. Opvallend is dat hierbij vrijwel geen nieuw materiaal s gebruikt. De oude takken zijn weer gebruikt aan de dam, die toch een vrij rommelige indruk geeft.

Ik heb gisteren lang bij de dam gepost maar geen bever gezien.

Ook heb ik de burcht op het eiland bezocht en een kijkje genomen bij het water voor de burcht. Dat is zeker nog diep genoeg. Ik twijfel nog steeds of de burcht op het eiland nu wel of niet bewoond is. Dus ook of we met één of twee beverfamilies te maken hebben.

Het blijft spannend. Ik moet mijn aandacht over beide zijden van de Roer verdelen om meer duidelijkheid te krijgen. Misschien heb ik wel een aantal simultaanzittingen nodig om zekerheid te krijgen.

Op de foto de hoofddam zoals die was op de avond van 21 oktober
Titel: Re: De Roer
Bericht door: Tim Asbreuk op oktober 22, 2009, 16:12:15 PM
Kan het niet zijn dat één familie twee of meerdere burchten bewoond?
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op oktober 22, 2009, 16:22:31 PM
Dat kan zeker. Naast de hoofdburcht bestaan er soms nog vele burchten die als vluchtplaats gebruikt worden. Heeft de das overigens ook.

Als ik de bevers in de schemering aan zie komen is het vrijwel altijd van achter dat wat ik de hoofddam noem vandaan.
In dat gebied zijn ook door een andere waarnemer de jongen gefotografeerd.

Er is dus duidelijk veel activitiet bovenstrooms van de hoofddam.
Als z dadelijk als de kruiden dor worden meer gaan knagen zal er ook wel meer duidelijkheid komen.

Ik ben zeer benieuwd of ze de burcht op het eiland verlaten hebben, en zo ja of ik daar een mogelijke reden voor kan vinden.
Verstoring ligt in ieder geval niet voor de hand. De dam ligt in een door mensen veel vaker bezocht gebied dan de burcht op het eiland.
Bovendien schat ik de verstoringsgevoeligheid van de bever niet zo heel hoog in.
Ik ken burchten uit stadsparken.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op oktober 22, 2009, 19:29:58 PM
Net weer terug van de Roer. Weer gepost bij de burcht op het eiland. Ik denk er een gezien te hebben. Maar het was al te donker en het dier zat deels in de vegetatie.
Zal toch wel simultaanzitting worden bij volle maan. Zal eens gaan overleggen met een paar potentiele waarnemers. Ook iets voor jou Eddy?
Titel: Re: De Roer
Bericht door: Maico Weites op oktober 24, 2009, 22:08:25 PM
Leuk om te volgen, Wim!
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op oktober 25, 2009, 16:48:32 PM
Opnieuw averij aan de beverdam.

Gisteravond ben ik nog even in het bevergebied geweest. Ik schrok al meteen toen ik er aankwam. Het water was flink gezakt. De hoofddam was links en rechts een behoorlijk stuk kwijt. En de begroeiing die eerder op het midden van de dam te zien was, was geheel verdwenen.
Het water achter de hoofddam is gedaald van 24,84 mtr naar 24,62 mtr. Het peil is dus 22 cm gedaald!

Het peil achter de nieuwe dam is ten opzichte van 21 oktober  van 24,39 mtr gestegen naar 24,46 mtr. Het water bij deze peilschaal staat dus 7 cm hoger. Maar dat kan deels ook het gevolg zijn van materiaal van de hoofddam wat in het sluisje van het waterschap is blijven hangen.

Het niveauverschil voor en achter de nieuwe dam was niet meer dan 16 cm. Vissen kunnen op het moment de dam heel eenvoudig passeren.

Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op oktober 26, 2009, 14:28:00 PM
De beverdammen zijn dit keer verbazend snel hersteld. De bevers hebben nu meer dikke takken gebruikt.
De waterstanden nu:
Achter de hoofddam: circa 24,84. Sinds zaterdag is het water dus weer 22 cm gestegen. Het peil is nu weer gelijk aan het peil voordat de dam de laatste keer beschadigd was.
Het peil achter de nieuwe dam is nu 24,49. Dat is 3 cm hoger als zaterdag. Maar er lag geen materiaal meer voor de stuw van het waterschap. Ook aan de nieuwe dam was flink gewerkt.
Op de foto's eerst de hoofddam en dan de nieuwe dam.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op oktober 26, 2009, 14:29:48 PM
Ik heb ook nog een bezoek gebracht aan de beverburcht op het eiland. Het blijft twijfelachtig.
Ik kan nu niet zeggen dat de beverglijbaan op de foto recent nog gebruikt is. Ik heb er een paar wilgentakken opgelegd.
Eens kijken wat er nu gebeurd.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op oktober 26, 2009, 14:32:47 PM
Het beekje langs het eiland stroomde nu in dezelfde stroonrichting als de beek.
Mogelijk heeft dat te maken met de beverdammen. Nu de dammen net hersteld zijn zal het debiet van de beek in ieder geval tijdelijk afnmenen omdat een gedeelte van het water nodig is om het peil te verhogen.
Ben benieuwd wat er veranderd als het peil achter de dammen weer stabiel is en daarmee ook het debiet van de beek.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op oktober 26, 2009, 20:08:35 PM
1 november is overigens waarschijnlijk een mooie datum voor een simultaanzitting bij de bevers. Het is dan zowat volle maan, de maan komt vroeg op en gaat laat onder.
Nog bezoekers van dit forum die eventueel mee willen doen?
Titel: Re: De Roer
Bericht door: Norman op oktober 28, 2009, 16:31:47 PM
Lijkt me heel leuk, maar het is net een beetje te ver rijden voor mij (>200 KM).   :duim:
Als ik nu eens in Limburg op vakantie ben, kan ik dan ook een beroep op je doen?  :angel:
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op oktober 28, 2009, 17:02:47 PM
1 november gaat zonder meer niet lukken. Als het doorgaat wordt het 31 oktober of 2 november
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op oktober 28, 2009, 21:30:54 PM
Vanmiddag en vanavond weer naar de bevers geweest.
Het peil achter de hoofddam is niet merkbaar veranderd en stond ook vandaag op circa 24,84 mtr.
Ook de nieuwe dam was nog volledig intact. Wat opviel was dat er nauwelijks water overheen stroomde. Het peil achter de nieuwe dam was 18 cm gezakt en stond op 24,31 cm.
Als ik naar de turbulentie in het water kijk, dan lijkt het erop dat er ondergronds water weglekt. Dit kan door een oude ratte of mollengang die steeds verder uitgespoeld is. Er is dus mogelijk een ondergronds riviertje nu. Ik moet dat eens nader onderzoeken. Ook dit zou een vismigratie mogelijkheid kunnen zijn.

De wilgentakken op de beverglijbaan bij de oude burcht op het eiland waren niet verplaatst. Dus hier geen tekenen van activiteit van de bevers.

Vanavond van 18.30 tot 20.30 bij de beverdam gezeten. Het belangrijkste doel was te kijken og het licht voldoende is om alles goed in de gaten te houden. De maan is nu voor 76 % vol. Dit is net voldoende licht voor waarnemingen als je een goede kijker gebruikt. Bij volle maan moet het dus goed kunnen.
Overigens geen bever gezien. Ik kan geen vast patroon in hun activiteiten ontdekken.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op oktober 28, 2009, 21:50:45 PM
Ook heb ik vandaag de situatie rond het eiland nog eens goed bestudeerd. Het beekje stroomde redelijk sterk in de richting zoals vroeger de Roer stroomde. De stroomrichting heeft zich nu dus weer volledig omgekeerd!
Aan de uitstroomopening heeft inmiddels ook een flinke verlanding plaatsgevonden. Deze heb ik globaal weergegeven met een lichter kleur onder de blauwe pijl. De blauwe pijl stelt de stroming ter plekke voor die verantwoordelijk is voor het verlanden van de uitstroomopening.

In het diepere gedeelte is zich vegetatie aan het ontwikkelen. Deze vegetatie zal sediment in gaan vangen en daarmee het dichtslibben versnellen.

Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op oktober 28, 2009, 22:03:26 PM
Ik denk dat het wel duidelijk is dat de processen langs de Roer me blijven boeien. Graag deel ik mijn ervaringen met anderen en ik vind het heerlijk om over de vragen die reizen te discussiëren.
Dat is ook een van de redenen dat ik een en ander in topic zo duidelijk mogelijk probeer weer te geven. Maar er gaat niets boven het zien van de werkelijkheid. Daarom neem ik regelmatig grotere en kleine groepen mee naar de Roer.
Ik overweeg dan ook in het voorjaar voor de bezoekers van dit topic een excursie te organiseren. Het pinksterweekeinde lijkt me daarvoor geschikt. Ik denk dan aan één dag Roer en Rode Beek. Eventueel voor geïnteresseerden aangevuld met een bezoek aan Nationaal park de Meinweg en een bezoek aan de Doort (boomkikkers) en Koningssteen, een prachtig ontwikkeld begrazingsgebied langs de Maas. Overnachting kan op een boerderijcamping of in een lokaal pension. Stuur even een persoonlijk bericht als je interesse hebt.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op oktober 29, 2009, 20:52:28 PM
Vanavond nog eens een keer naar Eemsrade gegaan. Dit is een gebied waar de Roer ons land binnenkomt. Hier stonden vorig jaar nog populierenbossen. Daar ben ik geen echte fan van. Ze zijn afgelopen winter en voorjaar helemaal gerooid. Maar als je nu denkt dat ik blij ben, dan heb je het mis. Het gebied is ontgonnen en deels zijn het weer gewone weilanden. Ik vind het een gemiste kans voor natuurontwikkeling.
In dit gebied ligt wel de meest gave beekmonding van de Roer. Hier mondt een beekje afkomstig uit Duitsland uit. Dit beekje heet de Lappegrientlossing. Een onogelijk gekanaliseerd en genormaliseerd beekje dat deels nog in de betontegels ligt. Maar wel met een uiterst gave monding.

Ik zat hier op aangespoelde boomstam op een grindbank. Met mijn gelaarsde voeten in het water. Te genieten van de omgeving, de overvliegende ganzen, en van mijn dromen over een tijdperk waarin er niet alleen in, maar ook langs de Roer ruim baan komt voor natuurontwikkeling.

Opeens worden mijn gedachten verstoord. Vliegrichting en geluid van de grauwe ganzen klopt niet meer! Uit het gehele Roerdal gaan de ganzen in najaar en winter overnachten op de Effelder Waldsee. In de winter komen daar nog de overwinterende ganzen bij. Een indrukwekkend gezicht. Het gaat echt om duizenden ganzen. Die waren nu dus verstoord. Maar waardoor?
Ik waad door het moeras terug naar mijn fiets en ga op weg naar de Effelder Waldsee. De rust is teruggekeerd. Groepjes van enkele tientallen tot enkele honderden ganzen strijken weer neer op het meer. Dan stijgen de eersten weer in paniek op. Ik zie een motorboot aankomen die zonder licht in hoge snelheid het hele meer doorkruist. Alle ganzen en veel andere watervogels gaan op de wieken. Ik ben verontwaardigd en machteloos. Wat is dit voor een vertoning?
Verontrusting van de ganzen om eutrofiering van het meer te voorkomen? Arme ganzen! En de rest van de vogels en zoogdieren die daar leven dan? Zal het de hele winter doorgaan? Dan verliezen die vogels als het koud is veel kostbare energie. Niet afschieten maar een gruwelijke dood laten sterven?

Ik moet toch eens uitzoeken of dit structureel beleid is of dat er gewoon sprake is van illegaal crossen op het water. Kun je onwetend zondigen?

Al met al een avond om niet echt vrolijk van te worden.

Op de foto kun je zien waar Eemsrade ligt t.o.v. het Bennebroek (Het gebied van de doorbraak) Het gekapte populierenbos heb ik rood omlijnd. Als je goed naar de foto kijkt zie je midden links van het rood omlijnde stuk en groen omlijnd stukje. Dit is de beekmonding, een mini delta.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op oktober 30, 2009, 16:07:26 PM
Op  28 oktober 2009 schreef ik over de situatie aan de nieuwe beverdam het volgende:

Als ik naar de turbulentie in het water kijk, dan lijkt het erop dat er ondergronds water weglekt. Dit kan door een oude ratte of mollengang die steeds verder uitgespoeld is. Er is dus mogelijk een ondergronds riviertje nu. Ik moet dat eens nader onderzoeken. Ook dit zou een vismigratie mogelijkheid kunnen zijn.

Vandaag was ik opnieuw ter plaatse. Er blijkt inderdaad een ondergrond kanaaltje te zijn geweest. Dit is inmiddels zo ver uitgeschuurd dat de oever er boven ingestort is. In plaats van een ondergronds kanaaltje stroom er nu een klein zijbeekje langs de dam. Dit zou een mooie vispassage zijn, ware het niet zo dat het water nu net boven de aanwezige beschoeiing uitkomt en een klein watervalletje vormt.

De observaties aan de dammen de laatste maanden leiden bij mij tot de volgende hypothese:
Beverdammen zijn geen statische eenheid. Door verschillende invloeden kan de situatie per dag veranderen. Hierdoor vormen zij ook geen permanente belemmering van de vismigratie.

Vandaag waren de waterpeilen als volgt:
24,85 mtr achter de hoofddam (+ 1 cm t.o.v. 28-10-09)
24,33 achter de nieuwe dam (+2cm t.o.v. 28-10-09)


Ook ben ik bij de burcht op het eiland geweest. De wilgentakken die ik daar neer heb gelegd zijn nog steeds niet verplaatst. Geen enkele aanwijzing dat er bevers zijn geweest de laatste dagen. Ik raak er steeds meer van overtuigd dat de beverfamilie van het eiland in de Roer verhuisd is naar de biotoop achter de dammen.

Ik heb vandaag helaas geen foto's gemaakt dus jullie zullen het voor nu met mijn beschrijving moeten doen.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: Rinie van Reenen op oktober 30, 2009, 17:08:32 PM
De beschrijving is beeldend genoeg, Wim!
Titel: Re: De Roer
Bericht door: Eddy Clerx op november 01, 2009, 13:17:54 PM
plaatjes 31 okt. Duidelijk de bypass van de nieuwe dam, weer een nieuwe loop in de maak?
Wim, bös'se een rooi pen kwiet?
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op november 03, 2009, 13:25:31 PM
Ik verwacht dat deze bypass een tijdelijk verschijnsel is. De bevers zullen ook dit stroompje wel weer afdammen. Deze nieuwe loop is volgens mij maar een kort leven beschoren.
Toch tonen dot soort verschijnselen aan dat beverdammen waarschijnlijk geen permanente geen permanente barrières zijn voor vismigratie.
Ook hiervan hoop ik dat we dat ooit proefondervindelijk vast kunnen stellen.
Ik ben van plan van de winter een onderzoeksvoorstel te formuleren waarin dit soort zaken mee worden genomen.

Vanmiddag ga ik waarschijnlijk weer een kijkje nemen bij de dammen

(Eddy, ik been geen rode pen kwijt ;D)
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op november 03, 2009, 20:17:45 PM
Vanmiddag tussen mijn andere activiteiten door gelukkig toch nog tijd gevonden om een korte Roer en Beverwandeling te maken. Gelukkig maar, want je moet de wijzigingen zeer frequent zien om je een redelijk beeld van de processen te kunnen vormen.

Allereerst de nieuwe dam. De bevers hebben de instroomopening naar de bypass geprobeerd af te sluiten. Dit is maar ten dele gelukt. Alleen wordt de bypass nu weer gevoed vanuit een plek verder stroomafwaarts. Er is weer een nieuw ondergronds kanaaltje ontstaan. Waar het begint kon ik niet zien. Omdat ik wederom geen camera bij me had heb ik op de foto van Eddy van 31 oktober aangegeven waar de bevers de bypass afgedamd hebben. (Ik hoop dat je het niet erg vind dat ik je foto even gebruik Eddy)
Het water was ten opzichte van 30 oktober 2 cm gestegen en staat nu op 24,35 mtr + NAP
Leuk detail, op een van de takken van de beverdam zat een ijsvogel te vissen!

Ook het water achter de hoofddam was weer gestegen t.o.v. 30 oktober, en wel met 4 cm. Hier is het peil nu 24,89 mtr + NAP.

Op het eiland waren bij de burcht nog steeds geen verse sporen van de bever waar te nemen. De takken op de wissel zijn nog steeds niet verplaatst. Wel enige vers aangeknaagde twijgen op de oever recht tegenover de monding van de beek. Ik ben er nu vrijwel zeker van dat de beverfamilie van het eiland verhuisd is naar de locatie bovenstrooms van de hoofddam.

In de schemering viel het me op dat de grauwe ganzen vrij onrustig waren. Ook kwamen ze terug van de Effelder Waldsee richting Roerdal. Normaal is de vliegrichting rond deze tijd van de dag andersom. Ik vrees nu toch dat de ganzen daar systematisch verstoord worden.
Voor de anzen zijn er in het Roerdal weinig alternatieven om in een grote groep op het water te overnachten. Ben benieuwd of ze uiteindelijk richting Maasplassen zullen gaan.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: Jeroen Nagtegaal op november 11, 2009, 16:23:22 PM
Hey Wim,

Hoe staat het eigenlijk met de Roer? Het meelezen in dit "dagboek" was toch altijd wel leuk!
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op november 15, 2009, 19:22:25 PM
Hoi Jeroen en de overige bezoekers van dit topic.

Het staat nog steeds prima met de Roer! Ik heb ook de bevers nog een aantal malen bezocht. Zal van de week wat waterstanden in een tabelletje zetten.

Ik kan overigens ook vermelden dat de activiteit van de bevers op het eialnd weer toegenomen is.

Een dezer dagen volgt er meer nieuws.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: Rinie van Reenen op december 03, 2009, 13:58:02 PM
Ha Wim,

't Is al weer lang geleden. Nooit meer wat ontroerends gebeurd?
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op december 04, 2009, 11:57:11 AM
Er zullen ongetwijfeld iedere dag roerende zaken aan de Roer plaatsvinden. Helaas heb ik niet altijd voldoende tijd om er iedere dag met de neus bovenop te zitten :'( .
Gelukkig ben ik vanaf komende week dinsdag 4 dagen full time bezig met de Roer, de Rode beek en de Grensmaas. ;D Dit in het kader voor een meerdaagse excursie voor studenten.
Ik verwacht dat ik daarna wel weer wat roerende zaken te melden heb.

Er zitten op het moment wel wat kleine fluctuaties in de waterstanden. Maar het blijft opvallend laag. En de stuwmeren in Duitsland zijn nog tamelijk leeg.........
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op januari 20, 2010, 13:41:15 PM
Weer een tijdje geleden dat ik hier wat gepost heb. In mijn laatste bericht heb ik nog vermeld dat we in het kader van een excursie enkele dagen naar het veld zouden gaan, waarvan ook één dag naar de Roer.
Na de excursie ben ik behoorlijk geveld geweest door de griep. Daarna had ik heel wat werk in te halen. Vandaar dat het even stil was. Ga vandaag weer een en ander posten.
Het was een mooie excursie waarbij we duidelijk hebben vastgesteld dat akkerflora zich wel degelijk vestigt binnen de dynamiek van de Roer. Ik hoop dat we komend jaar een inventarisatie kunnen maken van de soorten die voorkomen.

Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op januari 20, 2010, 20:05:00 PM
Langs de Roer lijkt het goed te gaan met de bevers. Overal vraatsporen. En de dam is al lang niet meer stuk geweest. Wel is er een bever aan de wandel gegaan. Een bever, waarschijnlijk nets iets jonger dan twee jaar is het dorp Herkenbosch ingewandeld waar hij uitgehongerd werd aangetroffen en door de dierenambulance is opgehaald. Nadat hij flink wat brood en caviabrokken had gegeten is hij (of zij) losgelaten aan de beverdam.
Het is niet helemaal duidelijk of de bever bij deze familie hoort.

(met dank aan Willy de Koning die mij het verslag van Hettie Meertens  over dit voorval doorstuurde)
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op januari 20, 2010, 20:09:31 PM
Het was wel mooi de Roer weer eens in een echt winters landschap te zien.
Hier wat foto's van 5 januari 2010
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op januari 21, 2010, 10:55:57 AM
Toen ik van de week nog een keertje ging wandelen waar de Roer ons land binnenkomt zag ik weer een flink stuk dynamiek, ondanks de relatief lage waterstanden. Iedere keer weer vind ik het jammer dat er naast de zich steeds wijzigende loop van de Roer relatief weinig plaats voor natuurontwikkeling in de uiterwaarden, het overstromingsgebied van de Roer is. In het gebied Eemsrade is het vorig jaar heel wat oppervlakte populierenbos geveld en geweizigd in extensieve weilanden. Hier had ik graag spontane natuurontwikkeling gezien onder invloed van begrazing door galloways en koniks.
Ook in dit gebied zijn veel sporen van de bever te vinden.
Ik zag er tussen de reigers ook een kraanvogel fourageren. In een klein stukje overgebleven populierenbos zaten honderden aalscholvers. Ondanks de massale aanwezigheid van deze vogels gaat het uitstekend met de visstand in de Roer. Sinds kort is het riviertje het meest soortenrijke systeem wat betreft zoetwatervissen voor Nederland. In de vispassage vlak bij de monding in de Maas werd ook de steur aangetroffen naast enkele behoorlijk grote paairijpe zalmen.

Ik snak nu echt naar waterstanden boven 1,50 mtr. Liefst weer een keer in de buurt van 2 meter. Het zal dan moeilijk worden mijn aandacht te verdelen tussen het Bennebroek en Eemsrade
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op januari 21, 2010, 11:41:09 AM
De laatste keer dat het water royal boven 1,20 mtr stond was in april 2008. Bijna twee jaar geleden dus. Ik verwacht voorlopig ook geen echt hoge waterstanden want er is nog plaats genoeg in de stuwmeren in de Eifel. Die bevatten op het moment ongeveer 150.000.000 m3 water. Er is plaats voor ruim 200.000.000 m3. Er kunnen dus nog heel wat pieken worden afgevangen.

De stuwmeren remmen de werkelijke dynamiek behoorlijk ten opzichte van de potentiele dynamiek. Dus ook bij onze grootste vrij meanderende rivier is het nog behelpen :-X .

Natuurlijk heb ik begrip voor de belangen van hoogwaterbescherming en energiewinning. Maar af en toe denk ik toch: Kl... dammen. >:D

Het afvangen van pieken in het debiet van rivieren heeft een heel bijzonder nadelig effect voor de natuur. De grote pieken nemen veel van he fijne sediment weg waardoor grindbanken als het ware schoongespoeld worden. In sommige grote rivieren zijn hierdoor geschikte paaigonden voor bepaalde vissoorten verdwenen. Sommige unieke grote viswatersoorten worden hierdoor met uitsterven beschermd. Er zijn gebieden bekend waar sinds het aanleggen van dammen geen voortplanting meer plaatsvind van deze vissen. Deze soorten worden op sommige plaatsen standgehouden door jaarlijks paairijpe vissen te vangen en het kuit uit te laten komen in kwekerijen waarna de jonge vis weer uitgezet wordt.
Gelukkig is de dynamiek an de Roer nog hoog genoeg en divers genoeg om alle soorten substraat in het systeem voor te laten komen.

Hieronder de waterstanden van 2009.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op januari 22, 2010, 11:31:22 AM
Ik vraag me overigens af of er lezers van dit topic zijn die er wat voor voelen om mee te werken aan een vegetatieonderzoek langs de Roer. Een en ander kan natuurlijk gecombineerd worden met een aantal leuke excursies.
Ik laat me verrassen
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op januari 29, 2010, 12:46:34 PM
De kraanvogel zit nog steeds aan de Roer. Maar toen ik vanmorgen een groep van minstens honderd nijlganzen bij elkaar zag vond ik dat toch een beetje minder. Hoe lang gaat de explosieve ontwikkeling van de populatie door? Wat worden de gevolgen voor de andere soorten? Waarom wel schieten op de wilde eend en niet of nauwelijks op de nijlgans?

Zag overigens vorige week voor het eerst deze winter een groep kolganzen aan de Roer
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op januari 29, 2010, 12:55:27 PM
In het waterpeil van de Roer zit sind december een licht stijgende trend. Van zeer lage waterstanden zijn we naar gemiddelde waterstanden gegaan. Met enkele piekjes tot 1,20 meter. Dooiende sneeuw in de Eifel zou een bijdrage kunnen leveren voor een echte piek, ware het niet dat er op het moment plaats genoeg is in de stuwmeren.

Toch is het effect van lage waterstanden naar gemiddelde waterstanden al te zien aan de Roer. Er is weer sprake van meer afkalving.
Het wordt tijd dat we weer piketpaaltjes gaan slaan om een en andere preciezer te kunnen meten. Alleen moet ik goed na gaan denken hoe ik dat doe. De gewenste positie van de paaltjes bevind zich in een akker. Eeen akker die ieder jaar kleiner wordt.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: Jeroen Nagtegaal op januari 29, 2010, 13:12:36 PM
Citaat van: wimtegels op januari 29, 2010, 12:46:34 PM
De kraanvogel zit nog steeds aan de Roer. Maar toen ik vanmorgen een groep van minstens honderd nijlganzen bij elkaar zag vond ik dat toch een beetje minder. Hoe lang gaat de explosieve ontwikkeling van de populatie door? Wat worden de gevolgen voor de andere soorten? Waarom wel schieten op de wilde eend en niet of nauwelijks op de nijlgans?

Zag overigens vorige week voor het eerst deze winter een groep kolganzen aan de Roer

Nijlgans wordt toch redelijk beschoten, gelukkig! Heb je die Kraanvogel ook ingevoerd, is erg leuk!
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op januari 29, 2010, 13:16:22 PM
Ja, ik heb hem ingevoerd. Het is een juveniel, heeft nog geen zwarte halsvlekken.

Ik heb overigens de indruk dat er in het Roerdal niet of nauweljks op nijlganzen geschoten wordt, maar ik zal eens wat navraag doen bij de WBE.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op februari 01, 2010, 11:42:32 AM
Nu er opnieuw zoveel sneeuw gevallen is geeft de komende dooiperiode me een beetje hoop op wat ruigere waterstanden. Voorwaarde is dan wel dat de temperatuur vrij snel omhoog gaat zodar de sneeuw snel omgezet wordt in water. Gecombineerd met een bevroren ondergrond komt het water dan snel in het riviersysteem terecht.
Ik heb echter geen idee van de hoevelheid potentieel smeltwater in verhouding met de ruimte in het stuwmeer.

Uit het verleden weet ik wel dat de combinatie dooi en regen tot mooie pieken in het debiet leidde.

Hoog water zal grote gevolgen hebben voor de situatie bij de doorbraak.

Spannend. Ik lijk wel een verslaafde aan hoog water die lang niets meer gehad heeft  :P
Titel: Re: De Roer
Bericht door: Tim Asbreuk op februari 01, 2010, 19:38:19 PM
CiteerIk lijk wel een verslaafde aan hoog water die lang niets meer gehad heeft  (http://forum.waarneming.nl/smf/Smileys/classic/tongue.gif)


Het schijnt te helpen als je het traject ervoor kanaliseert :P .
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op februari 01, 2010, 20:06:06 PM
Als ik dan al iets probeer te kanaliseren, dan zijn het mijn afspraken zodat ik het eerstkomende hoogwater niet hoef te missen ;D

Als die dure landbouwgrond in het water valt moet er toch iemand van genieten :rolleye:

Sorry boeren.............
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op februari 02, 2010, 11:56:06 AM
Morgen moet ik weer voor enkele dagen op reis en ik kom pas donderdagnacht terug. Mogelijk krijgen we donderdag wat hogere waterstanden. Niet extreem, maar toch.......

Vanmorgen dus toch nog maar even naar de Roer gelopen om de situatie bij de doorbraak nog eens goed te bekijken. Geen camera bij me, stom! Het eerste wat we opviel was de hoeveelheid verse knaagsporen van de bevers. Het wordt tijd dat ik weer het eilandje op kan om de burcht t inspecteren!

Ook bij gemiddelde waterstanden verandert er een en ander. En ik vind het zalig om te proberen te voorspellen hoe het er in een volgens stadium uit zal zien.

Bij de doorbraak gaat de komende maanden veel veranderen verwacht ik. Aan de linkerkant van de wilgenboom in de doorbraak gaat als het ware een nieuwe doorbraak plaatsvinden. Dit zal niet zo drastisch gaan als bij de eerste doorbraak. Toen was immers het peilverschil aan beide kanten van het net niet doorgebroken dammetje veel groter.

Ik heb even een aar oude foto's bewerkt om duidelijk te maken wat ik verwacht. Het rood gearceerde gedeelte van de oever op foto 1 zal vrij snel verdwijnen. Een en ander is afhankelijk van de waterstanden maar ik verwacht dat dit toch wel in 2010 zal gebeuren. Er ontstaat dan een nieuwe geul. Het water wat hierdoor gaat stromen botst dan tegen de grindbank achter de wilgenboom. (foto 2)  Ik verwacht dat deze daardoor gaat wandelen en mogelijk een verbinding vormt met de tegenoverliggende oever.

In de buurt van de verbinding van de nu bijna dode arm van de Roer zullen veel las dras situaties ontstaan. Het wordt een prachtige kraamkamer voor veel soorten vis.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op februari 02, 2010, 23:25:28 PM
Het is bijna 23.30 uur. Toen ik en paar uurtjes geleden terugkwam van een vergadering viel het me op dat de sneeuw behoorlijk aan het dooien was. Nu hoor ik ook nog een flinke regenbui.
Raadpleging op het internet van de waterstanden van enkele zijbeken van de Roer leert dat een aantal beken flink vol raken. En ook het peil bij Stah stijgt al.

Nog een paar uurtjes en ik moet weg, eerst naar de Polder, dan naar Berlijn. Roer, ik zal je missen. Ik ben benieuwd hoe groot deze bloedtransfusie wordt en wat je in het weekend met deze hernieuwde kracht gedaan zult hebben. Jammer dat ik er niet bij ben :'(
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op februari 03, 2010, 06:02:30 AM
Het is nu 6.00 uur. Voor ik vertrek nog snel even de waterstanden op internet bestuderen. Het peil bij Sta is sinds gisterenmiddag gestegen van 80 cm naar 1,20 mtr. 40 cm dus. Niet spannend? De hoeveelheid water gaat daarmee van 20mtr3/sec naar 35 mtr3/sec. De erosieve kracht neemt dan enorm toe. Ik verwacht dat het water nog een beetje zal stijgen. Ik moet wachten tot vrijdag voor ik de gevolgen kan zien :'(
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op februari 05, 2010, 11:30:19 AM
Het water is inderdaad nog een beetje verder gestegen op 3 februari. Het hoogst bereikte peil was op die bij Stah was 1,32 mtr (10.00 uur). Het debtiet was op dat moment ruim 41 mtr/sec. Dat was ruim twee maal de hoeveelheid van 24 uur eerder.

Op dit moment is het debiet circa 33 m3 bij een stand van 1,14 mtr.

Alhoewel dit nog steeds geen dramatische standen zijn, zijn de effecten op de erosie enorm. Vanmorgen ben ik even gaan kijken. Ik zag dat weer hele stukken oever weg waren. Ook bij de doorbraak waren de effecten goed te zien. Ik zal in de loop van de dag nog een paar foto's geschikt maken om te posten.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op februari 05, 2010, 13:07:23 PM
Op de foto zien we de situatie bij de doorbraak van vandaag.
De tweede foto is dezelfde foto als de eerste foto. Alleen heb ik het nu volgende commentaar aangegeven op die foto.

De rode pijl bij de waterlijn geeft aan waar de afgelopen dgen een jonge els door de erosie is omgevallen. Deze els blijft nu hangen tussen de oever en de wilg aan de rechterkant. De jonge els zal de stroming nu een beetje remmen, maar als er nog een betje grond verdwijnt zal de stroming hem meenemen. Als hij tenminste niet eerder meegenomen wordt door de bevers.

Bij de tweede rode pijl zien we nog twee jonge elsjes. Deze zitten ook echt in de gevarenzone. Als deze verdwijen is er helemaal niets meer wat het blauw gearceerde gedeelte vasthoud. Dit kan dan snel eroderen, waardoor de doorbraak zich weer een stukje verder naar rechts op de foto verplaatst.

Het groen gearceerde gedeelte zal wat meer weerstand bieden. Dit komt door de aanwezigheid van een grotere els die we bij de groene peil zien staan. Uiteindelijk zal ook deze omvallen. Het is maar de vraag of de stroming deze meeneemt. Er kan ook weer eenzelfde situatie ontstaan als bij de wilg rechts op de foto.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op februari 05, 2010, 13:11:50 PM
Op deze foto zien we de smalle landtong voor de els.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op februari 05, 2010, 13:16:00 PM
Midden op deze foto zie je nog een brok grond hangen die al een flink stuk naar beneden geschoven is. Deze brok kan ieder moment in het water verdwijnen.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op februari 05, 2010, 13:25:23 PM
Ik had graag nog wat meer foto's gemaakt vandaag. Maar de batterijen van de camera waren leeg. Ik moet toch eens een andere camera gaan kopen.
Ook op andere plaatsen waren flinke stukken grond verdwenen. Telde ik op 30 september nog 92 oeverzwaluwnesten, deze zijn nu allemaal verdwenen.

Als de zwaluwen strakjes terugkomen moeten ze weer van voren of an beginnen. Maar ja, deze diertjes zijn van de dynamiek afhakelijk.

Een ander boeiend fenomeen is een grindbank die nu door de erosie vrijkomt. Deze grindbank komt tot vrij dicht onder het maaiveld en lijkt op het eerst gezicht vrij homogeen van sortering.

Een latere analyse van deze grindbank kan wat meer zeggen over het stroompatroon ten tijde van het ontstaan van deze bank.

Er zou een relatie kunnen bestaan tussen de oude eik die we geborgen hebben en deze grindbank.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: Tim Asbreuk op februari 05, 2010, 18:45:59 PM
CiteerAls de zwaluwen strakjes terugkomen moeten ze weer van voren of an beginnen. Maar ja, deze diertjes zijn van de dynamiek afhakelijk.


Dit is ook de bedoeling oeverzwaluwen broeden namelijk bijna nooit twee keer in dezelfde holte.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: Norman op februari 05, 2010, 19:52:47 PM
Wim,

Fijn dat je weer aan het updaten bent geslagen!  :duim:
Je weet de Roer te omschrijven als zijnde mijn eigen lokale plekje.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op februari 06, 2010, 03:19:49 AM
Na mijn avondwerkzaamheden nog even naar wat peilen in beken en zijriviertjes gekeken. Ook nog even de buienradar bestudeerd voor de komende drie dagen. Conclusie: het peil van de Roer zal weer gaan zakken naar waarden beneden 1 mtr bij Stah.
Heb ik het hoogste water sinds april 2009 toch gemist :'( .

Het water wat eventueel nog in de vorm van sneeuw in de Eifel ligt zal wel geborgen worden in de stuwmeren.

Nu wordt het weer spannend wat het zakkende water aan sediment laat zien. Ik ben vooral ook benieuwd naar het sediment van de instroomopening van de meander.

De rivier is als een levend boek
ze voegt iedere dag bladzijden toe
soms verscheurt ze woest hele hoofdstukken
waarbij oude bladzijden weer zichtbaar worden
lezen moet je, zo vaak je kunt
anders raak je de tekst kwijt
30 jaar lezen is niet voldoende om het boek te begrijpen
laat staan om het hele verhaal te kunnen vertellen
jullie zullen het moeten doen met een paar verscheurde alineas........

Maar toch: Roer bedankt voor je spannende en boeiende proza en vergeef me dat ik je privacy niet respecteer en zoveel mogelijk van je geheimen wil doorgronden.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op februari 06, 2010, 18:57:19 PM
Vandaag is het waterpeil blijven schommelen rond het peil van 1,10 mtr bij Stah.
Dit komt overeen met een debiet van ongeveer 32 m3 per seconde. Tot het moment dat de Roer echt begint te overstromen kun je globaal stellen dat ieder 10 cm verhoging van de waterstand overeenkomt met een verhoging in het debiet van circa 4 m3 per seconde.

Het regen en smeltwater dat over het oppervlak wordt afgevoerd zal nu grotendeels verdwenen zijn.

Van de  32 m3/seconde van dit moment is afkomstig van:

Uit de stuwmeren circa 8 m3
Uit de zijrivier Inde circa circa 10 m3
Uit de zijrivier Wurm circa circa 5 m3

De overige 9 m3 zijn afkomstig van kleinere beken die rechtstreeks op de Roer afwateren en van kwel op de Roer.

Ik schat dat circa 20 tot 25 m3 van het huidige gebied als grondwater in de Roer komt. De overige hoevelheid is aan de oppervlakte afstromend regen en smeltwater.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op februari 06, 2010, 19:06:21 PM
Als we de afvoer vanuit de stuwmeren bekijken van de laatste maanden, dan zien we dat er rond 14 januari ongeveer 17 m3/seconde werd afgevoerd. Daarna daalde dit snel naar circa 10 m3/seconde. Op 2 februari daalde dit naar circa 8 m3/seconde.
De totale hoevelheid water in de stuwmeren wordt op dit moment vrij constant op 150 miljoen m3 gehouden.

Er is nog voldoende ruimte om pieken in de afvoer van het stelsel bovenstrooms van Heimbach op te vangen.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op februari 06, 2010, 19:14:22 PM
De gemiddelde afvoer van de Roer is 20 m3 seconde. Daar zitten we op dit moment nog 12 m3 boven. En alhoewel deze 32 m3 maar een bescheiden hoevelheid is, doet dit water toch zijn werk.

Een korte inspectie aan de Roer van enkele uurtjes geleden maakte me duidelijk dat het afkalvingsproces verder gaat.

Het wordt hoog tijd dat we een meetsysteem op gaan zetten om het meanderproces in de loop van de tijd goed te monitoren. Dit moet gekoppeld worden aan de waterstanden.

Dit soort informatie zal ons helpen de Roer beter te begrijpen. Mogerelijk helpt het ons te voorspellen wanneer de vrije meandering echt tot problemen zal leiden.

Mogelijk kunnen we deze problemen dan voorblijven door het meanderproces te beinvloeden met maatregelen die lijken op gebeurtenissen in het natuurlijke proces.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op februari 07, 2010, 22:45:15 PM
Eerder beschreef ik hoe de buitenbocht van de rivier verder steeds verder afkalfd. De oever slijt uit aan de buitenbocht en slibt aan in de binnenbocht. De rivier wandelt dus steeds verder in de richting van de buitenbocht.

Na een doorbraak gaat dit verhaal echter niet meer op. De rivier beweegt zich in de richting van de voormalige binnenbocht. De hoefijzervormige afgelsoten meanders bevinden zich immers vaak een flink stuk van de rivier af.

Ik zal van de week eens nameten hoe ver de nu nog bestaande afgelsloten armen zich van de rivier af bevinden.

Ook zal ik proberen de mogelijke factoren te benoemen die de richtingverandering in het meandeproces verklaren.

Het stoppen van de beweging richting buitenbocht heeft waarschijnlijk te maken met het vrijwel stilstaande water in de rivierarm.

Het meanderen in de andere richting ligt een beetje gecompliceerder. Hier moet ik nog eens goed over na gaan denken.

Het peil in de Roer is vandaag weer circa 6 cm gedaald.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op februari 08, 2010, 19:11:13 PM
Ik heb de aftand van 7 oude menaders tot de Roer met behulp van google earth globaal opgemeten. De afstanden in meters waren waren respectievelijk: 30, 40, 74, 50, 110, 80 en 40 meter. Gemiddeld circa 60 meter.
Buiten deze meanders bestaat er nog een meander die nu door het meanderproces bijna aangesneden wordt.

Verder zijn er in het landschap nog meer sporen van de oude Roer te vinden in de zin van broekbossen of resten van hoefijzervormige oude stijloevers. Deze zijn in deze berekening niet meegenomen.

Een aantal meanders zijn verdwenen omdat ze in het verleden als vuilstort zijn gebruikt

Op de afbeelding zijn wat (resten van) oude meanders weergegeven.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op februari 08, 2010, 20:14:09 PM
Het huidige Roerdal is op plaatsen ruim 2 km breed. Een van de belangrijkste verschillen met het omringende landschap is het ontbreken van stuifzandduinen, en dikke lagen dekzanden aan het oppervlakte. Deze stuifzandduinen en overige zandafzettingen zijn voornamelijk gevormd in het Weichselien, 116.000 tot 11.500 jaar geleden.
Onder de rivierafzettingen van nu bevinden zich overigens wel kleine stuifduinen, die zo nu en dan door het meanderproces worden aangesneden.
Het Roerdal zelf is tijdens het holoceen een meters dik pakket jonge rivierklei afgezet dat zich kenmerkt door een hoog lossgehalte.
Dit proces moet zich vrij snel afgespeeld hebben. In de oorspronkelijke afzettingen is nauwelijks sprake van gelaagdheid.
Onder de rivierklei vinden zich andere afzettingen die veel minder homogeen zijn. Hier kunnen grindbanken en de eerder genoemde kleine zandduinen worden gevonden.

De rivier heeft zich later weer in deze afzettingen ingesneden. Daarbij is haar loop telkens weer veranderd.

In de oude meanders heeft een totaal ander bodemvormingsproces plaatsgevonden. Ik verwacht dat juist het karteren van deze bodemprofielen ons meer kan leren over het meanderproces tijdens het holoceen.

In het Bennebroek, vlak bij de doorbraak, zijn op korte afstand veel verschillende bodemprofielen te zien. Het moet volgens mij niet zo moeilijk zijn om aan de hand van deze profielen uitspraken te doen over de meandering en de daarmee gepaard gaande bodemprocessen.

Af en toe kun je een heel mooi gelaagd profiel vinden, dat ik zelf wel eens het "engelse drop" profiel noem. Het bestaat afwisselend uit laagjes zand, klei en organisch materiaal.
Bij hoog water worden kleilaagjes afgezet, bij laagwater vangt de vegetatie zand in. De vegetatie zelf zorgt voor organisch materiaal.

Het lijkt me uiterst boeiend deze profielen in het Roerdal in kaart te brengen, en waar mogelijk te dateren.

De huidige Roer heeft overwegen een meanderend karakter. Ik vraag me af in hoeverre de Roer in het Holoceen nog een vlechten karakter heeft gehad (een rivier met veel nevenstromen).

Vragen, vragen en nog eens vragen. Het wordt tijd dat ik contact opneem met Wageningen om eens na te gaan wat er al precies onderzocht is.
Misschien komt hier wel een bezoeker die bekend is met Wageningen en die hier iets meer van af weet.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: spinnenvrouw op februari 08, 2010, 21:57:40 PM
De universiteit van Utrecht doet aan paleogeologie van de Benedenrijn: meanders, stroombedverplaatsingen etcetera. Ze hebben een prachtige site die ik niet zo gauw kan terugvinden.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op februari 08, 2010, 22:13:16 PM
Met googlen vind ik deze site ook niet zo snel. Ik hoop dat je alsnog een link ergens vandaan weet te toveren.

Ik zit al een uurtje of zo door bestanden naar foto's te zoeken van de verschillende bodemprofielen. Ik vind niet de foto's die ik zoek. Althans niet de foto's die duidelijk genoeg zijn voor dat doel. Met mooi weer maar eens wat plaatjes gaan maken.

Verder met ik een kijken of ik een student kan vinden die het leuk vind om een literatuuronderzoekje te doen naar geologisch werk in het Roerdal.

Langzaam beginnen zich in mijn gedachten hypotheses te vormen die ik toch wel zou willen checken in het veld en in de literatuur.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: HPM op februari 08, 2010, 22:31:50 PM
Citaat van: spinnenvrouw op februari 08, 2010, 21:57:40 PM
De universiteit van Utrecht doet aan paleogeologie van de Benedenrijn: meanders, stroombedverplaatsingen etcetera. Ze hebben een prachtige site die ik niet zo gauw kan terugvinden.
Ik geef de homepage maar: http://www.geo.uu.nl/fg/palaeogeography/

(Het boek van Berendsen "Palaeogeographic development of the Rhine-Meuse delta, The Netherlands" heb ik)

--
Groeten, Herman van der Meer
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op februari 08, 2010, 22:36:11 PM
Citaat van: HPM op februari 08, 2010, 22:31:50 PM
Citaat van: spinnenvrouw op februari 08, 2010, 21:57:40 PM
De universiteit van Utrecht doet aan paleogeologie van de Benedenrijn: meanders, stroombedverplaatsingen etcetera. Ze hebben een prachtige site die ik niet zo gauw kan terugvinden.
Ik geef de homepage maar: http://www.geo.uu.nl/fg/palaeogeography/

(Het boek van Berendsen "Palaeogeographic development of the Rhine-Meuse delta, The Netherlands" heb ik)

--
Groeten, Herman van der Meer

Dank voor de link. Heb even snel gekeken. Kan ik wel een paar dagen mee vooruit! Staan goede boeken op. Een dezer dagen al mijn boekenbonnen maar eens bij elkaar rapen.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op februari 10, 2010, 10:11:00 AM
Het water in de Roer blijft ondertussen inderdaad lngzaam zakken. Op dit mment hebben we een peil bij Stah van ruim 87 cm bij een debiet van bijna 23 m3. (80 cm is de gemiddelde waterstand)

Zo meteen toch maar even de laarzen aan en even bij de doorbraak gaan kijken of ik nog veranderingen zie.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op februari 10, 2010, 15:34:44 PM
Vanmorgen toch weer heel wat veranderingen waar kunnen nemen langs de Roer. De els die bij de doorbraak lag is inderdaad aangevreten door de bever. Het topje is er af geknaagd en er zijn wat kleine knaagsporen op de bast. Hij of zij schijnt de els niet echt lekker gevonden te hebben. Heeft met lange tanden gegeten. ;D

Er was opvallend veel oever verdwenen voor de relatief lage waterstanden. Mogelijk heeft de vorst ook een rol gespeeld in de erosie.

Op een traject van 240 meter benedenstrooms van de doorbraken waren de afgelopen decennia nauwelijks tekenen van dynamiek. Dit traject leek wel genormaliseerd. En dat was al zo sinds tenminste 1990.

Nu zie ik in dit traject hier en daar toch kleinen stijlwandjes ontstaan en is er enige sprake van oevererosie. Mogelijk heeft de veranderde stroming na de doorbraak voor meer turbulentie in het water gezorgd. Ben benieuwd na de verdere ontwikkeling.

Op de afbeelding heb ik de punten met grote erosie met rode pijlen aangegeven. Bij het traject waar nu erosie begint op te treden heb ik blauwe pijlen neergezet.

Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op februari 12, 2010, 11:10:27 AM
De Roer is weer gezakt. Het peil bij Stah is nu net iets beneden 80 cm, en het debiet ligt net beneden 20 m3/sec. Dit is ongeveer de gemiddelde waterstand.  Als ik het debiet van de zijbeken bekijk verwacht ik een verdere daling. Zonder flinke neerslag krijgen we geen hogere waterstanden meer. De voorraad water in de stuwmeren bij Heimbach is wel met 2.000.000 m3 gestegen naar 152 miljoen, maar in die meren is nog steeds plaats genoeg om een hoop smeltwater op te vangen. Ik heb geen idee hoeveel sneeuw er nog in de Eifel ligt. Ik denk echter niet genoeg voor echte pieken.

Als er dan toch geen hoog water in het verschiet ligt hoop ik maar dat het water nog wat verder gat zakken. Dan kan ik bij lage waterstanden weer een inventarisatie van de veranderingen rond de doorbraak maken.
Op 21 september 2009 was het eiland even geen eiland meer bij een waterstand van 53,9 cm bij Stah. Ik ben benieuwd hoeveel er weer aangeslibd is in de het geultje langs het eiland. Ik heb een stabiele waterstand van circa 60 cm bij Stah nodig om redelijk betrouwbare metingen uit te kunnen voeren. Ik denk dat ik het waterschap ga vragen of ik een peilschaal in de meander mag zetten, dan heb ik een referentiepunt op de locatie.

De afgelopen twee dagen is er vrijwel niets van de oevers afgekalfd. We zitten nu in een stadium dat ik weleens het opruimstadium noem. De brokstukken die in het water zijn gevallen liggen nu als een soort talud voor de stijlwanden. Het water moet dit eerst wegspoelen. Pas dan gaat het de stijloever weer ondermijnen en wordt de volgende afkalving voorbereid.

De bever schijn overigens geen interesse meer te hebben in de jonge els die in de doorbraak ligt.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op februari 12, 2010, 15:12:49 PM
Ik heb zojuist eens even gekeken naar wat gegevens over de buffering in de stuwmeren en ermee gerekend
Ik heb hiervoor de periode 30 december 2009 tot en met 4 januari 2010 gebruikt. In deze periode werd circa 15 m3 per seconde in de stuwmeren gebufferd.
In deze periode lag het peil bij Stah rond 1 mtr. Zonder buffering was het peil rond de 1,40 mtr geweest. Leuk, maar niet spectaculair.
Helaas heb ik geen historische gegevens om te zoeken naar de momenten waar het echt een groot verschil opgeleverd zou hebben.  Dan doel ik op momenten waar gebufferd werd terwijl bij stah het peil boven 1,80 mtr lag.
Ik probeer via het WVER nog aan historische data te komen om zo een beetje de impact van de stuwmeren te bepalen.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op februari 15, 2010, 12:00:00 PM
Het peil in de Roer is inderdaad langzaam verder gezakt naar een peil van net onder 70 cm bij Stah.
Bij de doorbraak langs de wilg is nu een stroompje water over. Ik kan niet zien of de grasmaat op de bodem van dit stroompje verdwenen is. Dit zal van grote invloed zijn op de erosie op die plek.

Er waren weer meer dan 100 nijlganzen bij de doorbraak aanwezig en slechts enkele grauwe ganzen. Opvallend was de aanwezigheid van een mannetje grote zaagbek in de Roer vlak bij de doorbraak. Deze soort heb ik daar nog nooit eerder gezien. Hij zat tussen de nijlganzen.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op februari 16, 2010, 17:13:39 PM
Het peil blijft nu schommelen rond 70 cm bij Stah. Als ik naar de toevoerende beken kijk dan wordt de kleine schommeling vooral bepaald door schommelingen in het stand van de zijbeek de Wurm. Tijdens de middaguren krijgt deze beek wat toevoer van smeltwater. Als de nu aanwezige sneeuw snel gaat smelten kan dat een klein piekje opleveren. Maar een echte piek in februari zit er dit jaar echt niet in gezien de ruimte in de stuwmeren.

Vanmorgen zaten de ganzen allemaal door elkaar. Grauwe ganzen, nijlganzen en kolganzen. Deze laatste heb ik dit seizoen nog niet gezien aan de Roer. Het waren er ongeveer 80. Tussen de grauwe ganzen zaten er twee met een halsband om. Helaas waren deze te ver weg om het nummer af te kunnen lezen. De kleur van de halsbanden was blauwachtig, naar het groene toe.

Er waren ook weer wat verse vraatsporen van de bever bij de doorbraak. Misschien dat ik van de week nog eens even naar het eilandje kan. Kan ik meteen de situatie bij de beverdammen weer eens bekijken.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op februari 18, 2010, 19:35:30 PM
Net nog een korte wandeling gemaakt langs de Roer. Het sneeuwlandschap heeft weer plaatsgemaakt voor een modderlandschap. Nu de sneeuw weer weg is, is duidelijk te zien dat er weer een flinke laag slib is afgezet op de landtong bij de instroomopening bij het eiland. De hele voorheen aanwezige vegetatie is onder een laag slib bedolven.

Ondanks de relatief lage waterstanden gaat de afkalving op de plek waar ik de nieuwe doorbraak verwacht gestaag door. Ik zag dat er gisteren en vandaag weer enkele vierkante meters verdwenen waren. Er is een flinke turbulentie in het water op deze plek. Ik ben benieuwd wanneer hier de nieuwe doorbraak komt. Het is in ieder geval nog een kwestie van jaren.

Het water is op het moment weer gestegen tot boven 80 cm bij Stah. Was het eerst alleen het smeltwater dat afgevoerd werd door het zijriviertje Wurm, nu is er ook smeltwater bij van het stroomgebied van de Roer beneden de stuwmeren bij Heimbach.
Het golfje in de afvoerlijn bij Stah is dan ook weer iets hoger gegaan (zie afbeelding)

Uit de Eifel komt nog weinig smeltwater. Het debiet is daar al een hele tijd stabiel op circa 2,3 m3. Ter vergelijking, op 31 dember 2009 was dit 14,8 m3. Ik heb geen idee hoeveel sneeuw nog in de Eifel ligt. Maar het smeltwater zal wel goed in de stuwmeren passen.

Wil je eindelijk zelf eens kennis maken met de Roer? Met Pinksteren organiseer ik een meerdaagse excursie. Het is ook mogelijk om één dag te komen. Ik heb deze excursie aangekondigd op het board Excursie aankondigingen.
http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=100432.0.html (http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=100432.0.html)
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op februari 19, 2010, 13:02:34 PM
De roer heeft vannacht even het peil bereikt van 90 cm bij Stah. En de afkalving gaat maar door. Op de foto's de situatie waar ik de nieuwe doorbraak verwacht. Op de eerste foto zie je een overzicht van de zeer onstabiele stijlwand. Op de andere foto zie je een brokstuk dat vannacht naar beneden is gevallen.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op februari 19, 2010, 13:06:40 PM
Op de bijgaande foto's enige stadia in het afkalvingsproces.
Bij de blauwe peil zie je een talud van roerdalklei die van de stijlwand naar beneden is gevallen. Het water zal deze talud eerst op moeten ruimen voor de stijlwand verder aangetatst wordt.

Bij de rode pijl zie je een brokstuk waaronder de grond is weggespoeld. Dit brokstuk kan ieder moment naar beneden vallen.

Bij de groene pijl zie je een scheur in de stijlwand. Als je hierboven aan de rand op de over staat loop je een groot risico op een zwempartij in koud water.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op februari 19, 2010, 13:10:00 PM
Op deze foto is de nieuwe landtong nabij de doorbraak te zien. Helaas is de foto van slechte kwaliteit. We zien geen vegetatie meer. Alles is bedekt door een verse laag slib.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op februari 19, 2010, 13:13:55 PM
Hier zien we hoe een gedeelte van het water zich een weg baant langs de omgevallen wilg in de doorstroomopening.
Deze doorstroming kan voor een spannende wending in het meanderproces zorgen als hij niet verstopt raakt met takken en zwerfvuil.

Op de foto zijn ook nog, de nu niet meer versen, knaagsproren van de bever te zien op de bast van de jonge els (Beneden op de foto, net iets echts van het midden)
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op februari 19, 2010, 13:16:28 PM
De bever schijn de wilg toch echt lekkerder te vinden als de Els. Ook vannacht weer verse vraatsporen.
Er is hier dagelijks activiteit van de bevers waar te nemen. Ik denk dus dat de burcht op het eiland weer in gebruik is. Ik moet nog even geduld hebben voor ik weer op het eiland kan.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op februari 22, 2010, 11:17:49 AM
Vanochtend bij een aangename temperatuur langs de Roer gewandeld. Ik kan het gevoel niet precies oder woorden brengen, maar ik poef bijna het voorjaar. Ik verwacht dat er van de week heel wat kikkers en padden uit de winterslaap komen. Voordeel van de amfibientunnels: Veel minder slachtoffers. Nadeel je neemt de trek net iest moeilijker waar.

De grauwe ganzen waren vndaag in een opgewonden stemming. Normaal vertrekken de ganzen 's ochtends in relatief kleine groepen van de Effelder Waldsee net over de grens naar percelen in het Roerdal waar ze fourageren. Eenmaal aangekomen op de fourageerplek gaan ze net zo gemakkelijk meer op de wieken als ze niet verstoord worden.

Vanmorgen was er een groep die in ieder geval groter was dan duizend ganzen. Ze vlogen af en toe op om op vrijwel dezelfde plek neer te strijken. Een kleinere groep van enkele honderden voegde zich bij de grote groep. Enkele groepjes van 2 a 3 ganzen vlogen "nerveus" rond. Er werd luid gecommuniceerd. Ik hoop dat het ganzenkabinet niet valt over de vraag: "Gaan we weg of blijven we?"

Nijlganzen zag ik vanmorgen veel minder. Voor het eerst zag ik vanmorgen een grote zilverreiger in het Bennebroek.

Op de terugweg waren veel kleine zangvogeltjes aan het zingen. Ik keek naar de lucht, nog was het droog. Er is veel regen voorspeld voor deze week.

Wintergasten ik wens jullie een behouden vlucht als jullie vertrekken. Zomergasten, ik verheug me al weer op jullie. En voor de oeverzwaluwen: Ik hoop dat een flinke plens water jullie oevers nog eens mooi oppoetst voordat jullie straks weer met jullie graafwerk beginnen.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op februari 23, 2010, 12:08:42 PM
De ganzen zaten vanmorgen wel in grote groepen, maar ze waren vrij rustig. De zwanen zijn verkast naar een ander perceel. De hele natuur was vanmorgen rustiger als gisteren.

Maar ik niet. Het water in de Roer was weer zo hoog gestegen dat het grindeiland en de landtong bij de doorbraak weer geheel onder water stonden. Het Peil bij Stah was vandaag om 11.00 uur 104 cm. Dat betekent een debiet van ongeveer 30 m3.

Nog niet heel spannend, maar er is meer water onderweg.
Debiet zijriviertje Inde is op mment al 10 m3 en stijgend. Randerath Wurm 6 m3 en stijgend.

Julich Rur om 7.00 uur 25 m3 seconde en daarna nog een stijging tot 11.00 uur. Om 11 uur met nog steeds een stijgende trend was het debiet daar al ongeveer 30m3.

Kortom, we halen vandaag met gemaak een debiet van 40 m3, en misschien wel meer.
En we krijgen nog veel regen van de week.
Ik sta weer op red alert ;D
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op februari 23, 2010, 19:43:50 PM
En op het moment sta niet alleen ik op allert. In Julich werd om 18.00 uur Warnwert 2 bereikt.
Bij de eerste waarde wordt de Hoogwatermelddienst geopend.
Bij de tweede waarde kunnen gevaarlijke situaties ontstaan.

Ik ben net even in de schemer aan de Roer geweest. Hoorde weer een flinke brok oever in het water vallen.
Bij de doorbraak houd het wortelkluitje van de omgevallen jonge els nog even stand. Hij beschermt het erosiegevoelige puntje van de landtong.

Het Peil bij stah was om 18,45 uur 133,90.

Het is goed mogelijk dat we vannacht nog 1,50 halen. Bij Stah zijn er overigens geen problemen te verwachten voor 1,80 meter.
Het water zal hier gezien de achterliggende standen nog wel even stijgen.

Misschien moet ik nog wel naar de Roer vannacht. Jammer dat de stuwmeren niet vol zijn.

In de afbeelding de situatie bij Julich.

Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op februari 23, 2010, 20:55:07 PM
We gaan de magische stand van 1,50 mtr bij Stah wel halen denk ik. Vannacht dus toch nog naar de Roer.

(Jij ook Eddy? ;D )
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op februari 24, 2010, 00:37:48 AM
Kom net terug van de Roer. Kicken man. Eindelijk weer eens een behoorlijke plens water. Wordt de Roer op sommige plekken meteen lekker breed. De lage kanten overstromen snel en aan de hoge kanten wordt gevreten.

Het peil Bij stah was was om 23,45 uur 141,70. Het water wat bij Stah voorbijkomt is achter ongeveer 2 uur in het Bennebroek heb ik eens ooit berekend. 21,45 uur was de stand bij Stah 138,40. Het water stijgt nu dus nog maar langzaam. Vanaf Julich komt nog steeds een boel water. Daar is warnwert 2 nu net bereikt. Maar ik denk dat daar de top nu ook bijna bereikt is want de Inde (zijriviertje bovenstrooms van Julich) daalt nu heel langzaam. De Wurm is echter flink aan het dalen nu. Dus ik denk dat we 150 cm bij Stah net halen. Een kleine stijging zit er dus nog wel in.
Vannacht en morgen komt er bovendien nieuwe neerslag in het stroomgebied.

In het hoofdstuwmeer is in de loop van de dag bovendien circa 16 m3 per seconde gebufferd.

Je kunt op het moment mooi aan het water zien dat de erosie hard gaat. Het water heeft een roodbruine kleur van de roerdalklei. En wat erodeerd moet sedimenteren.

Levert weer nieuwe beelden op als het water weer zakt. Mooi zo'n levende rivier.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: Rinie van Reenen op februari 24, 2010, 09:54:39 AM
't Blijft een levendige beschrijving - en zo te horen ook een levendig gebeuren daar! Succes met je Roer gewenst, we blijven meele[v/z]en!
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op februari 24, 2010, 12:42:00 PM
We zijn over de piek heen. Het water is weer een beetje aan het zakken. En mijn voorspelling dat we de 150 mtr bij Stah wel zouden halen is niet uitgekomen. Ik ben een slechte hydroloog. Vanmorgen om 8,15 bereikte Stah het hoogste punt. Dit was niet 150 maar 149,30.

Dit zijn leuke waterstanden. Er is veel gebeurd vannacht. Voor de verdere analyse moet ik foto's gaan vergelijken. Daar heb ik nu helaas even geen tijd voor.
Het lijkt er in ieder geval op dat de jonge els uit de doorstroomopening bij de doorbraak verdwenen is, al ben ik hier maar voor 99% zeker van. Vannacht om 12 uur zag ik hem nog, vanmorgen om 10 uur niet meer.

Vanmiddag komt er in het stroomgebied wat regen. Morgen en vrijdag komt er meer. Ik verwacht dat het water zeker niet beneden 120 mtr komt voordat het weergaat stijgen.

Ik heb bij de hoogste stand wat foto's gemaakt, maar die moet ik zoals gezegd, eerst analyseren. Om toch even de sfeer weer te geven heb ik een panorama overzicht bij het eiland bijgevoegd. Ook de grafiek van Stah is bijgevoegd.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op februari 24, 2010, 20:46:17 PM
Help, de Duitsers laten me in de steek ???

Om me een beeld te vormen wat me te wachten staat aan de Roer wat betreft de waterstanden leun ik sterk op het Duitse meetnet.
Normaal zijn die gegevens actueel op 2 tot 3 uur na. Dat is voor mij voldoende omdat het laatste meetpunt circa twee uur bovenstrooms mijn locatie ligt.

Maar vandaag zijn ze traag. Ik had tot 17.00 uur slechts beschikking over gegevens van omstreeks 11.00 uur.
Sommige zijn nu bijgewerkt tot 15.00 uur.

Dus net voor het donker nog maar even in het veld gaan kijken. Het peil is de gehele dag vrijwel hetzelfde gebleven. Ik moet nu speculeren wat er vannacht gaat gebeuren. Zonder verse meergegevens moet ik er in ieder geval uit!

Toen ik aan de Roer was bleek dat het kabinet van de ganzen niet gevallen is. Ze hebben vooralsnog besloten te blijven. Grote groepen gingen naar de overnachtingslocatie. Wat me wel opviel was dat er hoger gevlogen werd. Ook waren de V-vormen minder rommelig dan wanneer ze in de winter richting overnachtingsplek of naar de fourageerplekken gaan.

Morgen komt er weer veel neerslag. Ik wordt er nerveus van. Vooral omdat ik zondagavond weer voor een paar dagen afscheid moet nemen van de Roer. Van maandag tot en met donderdag zit ik in Polen.

Bij de doorbraak was ik ook al niet aanwezig >:D .

Maar voor ik vertrek verwacht ik nog een paar spannende dagen ;D . Misschien al een spannende nacht.....
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op februari 25, 2010, 13:45:05 PM
Het is een rustige nacht geworden. Het peil bij Stah is enigzins gezakt en is nu circa 137 cm. Ik kan gelukkig weer over de duitse cijfers beschikken. Veel verder zal het water niet gaan dalen denk ik. In de loop van de avond en de nacht verwacht ik weer een stijging.
Vanaf een uur of 17.00 komt er weer flink wat neerslag in het stroomgebied.

In de Rurtalsperre is de afgelopen 3 dagen circa 6.000.000 m3 water opgevangen (dus gebufferd) Daar komen nog circa 7.720.000 m3 bij die in de Urfttalsperre zijn opgevangen.

Een rekensommetje leert dat er de afgelopen dagen dus bijna 53 m3 per seconde gebufferd zijn. Het hoogste debiet van de Roer was tijdens deze periode 50 m3.

Het is nog een beetje koffiedik kijken maar ik verwacht de hoogste waterstanden direct na het weekend. En dan ben ik er dus niet >:D

In Totaal is er in de Urfttalsperre nog ruimte voor 20.000.000 m3
In de Rurtalsperre voor 52.000.000 m3






Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op februari 25, 2010, 20:47:22 PM
Op de afbeelding kun je een beetje van de afkalving van de bovenkant van de landtong bij de doorbraak zien. Aan de onderkant is trouwens meer weg. Deze landtong is van beneden nu al gedeeltelijk uitgehold.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op februari 28, 2010, 17:13:56 PM
De hoeveelheid regen die in het stroomgebied van de Roer vandaag gevallen is valt tot nogtoe tegen. Het regent er op het moment wel maar in mindere mate dan ik aanvankelijkk op basis van de voorspellingen verwacht had.

Het peil bij Stah blijft op het moment schommelen tussen 130 en 140 cm. Hebben we toch al 5 dagen een heel behoorlijk waterpeil.

Het water in de stuwmeren stijgt ook nog steeds.
In Totaal is er in de Urfttalsperre nog ruimte voor circa  12.000.000 m3
In de Rurtalsperre voor circa 37.000.000 m3

De totale bergingsruimte is nu dus nog 49.000.000 m3. Drie dagen geleden was dat nog 72.000.000 m3.

Op de afbeelding de waterstand bij Stah van afgelopen week.

Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op februari 28, 2010, 17:21:41 PM
Ik heb gisteren ook de overzijde van de Roer en de locatie met de beverdam bezocht. Bij een stand in het bevermeer van 24,80 mtr. +NAP konden alle vissen eenvoudig van de Roer naar het gebied bovenstrroms van de beverdam zwemmen. De bijdam was zover onder water dat je hem niet eens kon zien. En ook de hoofdam was gedeeltelijk onder water verdwenen.

Één hol van de bevers, vlak bij de hoofddam, was aan de bovenzijde ingestort. Ook waren weer een aar knotwilgen op een zeer laag peil boven de bodem geknot.

Op de foto's de overstroomde hoofddam en het ingestorte beverhol.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: Jeroen Bekker op maart 08, 2010, 12:54:52 PM
Mooi verhaal om te lezen, kwam het toevallig tegen  :duim:
Titel: Re: De Roer
Bericht door: Eddy Clerx op maart 13, 2010, 20:08:54 PM
He Wim, knockknock  ;D , ook de griep?
Ben nog effe langs geweest, lijkt erop dat er weer werk aan de winkel is voor  het echtpaar. :-[
Titel: Re: De Roer
Bericht door: Eddy Clerx op maart 13, 2010, 20:15:52 PM
Water duidelijk weer op oude pijl.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op maart 14, 2010, 23:09:03 PM
De bevers zullen inderdaad wel weer snel aan de slag gaan. Het waterpeil schommelt de laatste dagen heen en weer, net iets onder het gemiddelde.

Ik ben niet geveld door de griep gelukkig. Maar ben de laatste dagen druk geweest met andere zaken en een beetje van dit thema afgehouden door de discussie rond de OVP.

Don't worry, I will be back ;D
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op maart 19, 2010, 16:01:31 PM
Het water heeft nog steeds een dalende trent. Vanmorgen bij aangename temperaturen weer en tijdje bij de Roer gezeten. De grindbank achter de wilg bij de doorbraak heeft flinke veranderingen meegemaakt door het hogere water. Er loop nu een geultje midden over de grindbank. Ben benieuwd naar de verdere ontwikkelingen hier.

Her en der liggen nieuwe grind en zandbanken en slibvlaktes. Bestaande slibvelden zijn bedekt met een neiuwe laag. Kale gronden voor pioniersvegetatie.

Nieuwe stijlwanden voor ijsvogels en oeverzwaluwen.

Met andere woorden: De Roer is helemaal klaar voor een nieuw voorjaar en een nieuwe zomer.

Ik nog niet. Ik heb nog steeds niemand bereid gevonden om mee te werken om de vegetatie die zich op deze nieuwe gronden ontwikkeld in kaart te brengen.

Maar een nieuw voorjaar brengt nieuwe hoop. En hoop doet leven.

Ik hoef me voorlopig nog niet te vervelen. Er zijn genoeg zaken aan de roer die om aandacht vragen. Die vragen klinken in mijn oren als een schreeuw. Maar dat is een beetje moeilijk uit te leggen.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op maart 24, 2010, 15:19:29 PM
Vanmorgen een fietstocht gemaakt langs een stuk van de Roer in Duitsland. Lekker gefietst, dat wel. Maar toch, in Duitsland is nog veel werk te doen. Daar is de Roer nog vrijwel helemaal genormaliseerd. En net over de grens liggen er al stuwen in die volgens mij door de Zalm zelfs niet, of met moeite gepasseerd kunnen worden.
Ik hoop dat ze de potentiele paaigebieden in Nederland zullen accepteren....
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op maart 25, 2010, 15:46:27 PM
De laatste week zit er een toch wat stijgende lijn in het Peil bij Stah. Ik kan niet precies verklaren waarom. Dit heeft in ieder geval tot gevolg dat ik vandaag niet naar het eiland kon. En dat vond ik erg jammer.
Ik heb momenteel namelijk moeite om me een goed beeld te vormen van de situatie bij de bevers. De hoofddam is zwaar beschadigd en de bijdam is zo goed als geheel verdwenen.

Rond het bevermeer vind ik veel ingestorte holen, maar nergens verse knaagsporen van de bevers. Ik zie geen tekenen van herstelwerkzaamheden aan de dam.

Bij de doorbraak vind ik wel steeds verse knaagsporen. Ik zou nu graag weten wat de situatie  bij de brucht op het eiland is.
Ik zal strak nog wat foto's verkleinen zodat ik ze hier kan posten.

Op de afbeelding het verloop van het peil bij Stah.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: veldman op maart 25, 2010, 17:00:20 PM
Citaat van: wimtegels op maart 19, 2010, 16:01:31 PM
Ik heb nog steeds niemand bereid gevonden om mee te werken om de vegetatie die zich op deze nieuwe gronden ontwikkeld in kaart te brengen.
Da's reuze jammer. Ik ben geen plantenexpert en woon wel erg ver weg van de Roer, dus aan mij heb je niets. Er moet toch wel iemand zijn die dit wil en kan doen.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op maart 26, 2010, 09:27:58 AM
Gisteren zijn er in de Roer bij Paarlo 200 jonge zalmen uitgezet waarvan 100 uitgerust met een zender.

Via onderstaande link is een reportage van de provinciale zender L1 te zien.

Het commentaar van de voice over vind ik een beetje een beetje minder. Oordeel zelf:

http://www.l1.nl/popups/mediaplayerpopup/_rp_comm_lsvideoId/1_4510537 (http://www.l1.nl/popups/mediaplayerpopup/_rp_comm_lsvideoId/1_4510537)
Titel: Re: De Roer
Bericht door: leonwillems@home.nl op maart 31, 2010, 12:46:58 PM
en wat zit er nog meer.....

wintersteenvlieg voor Nederland[/t][/t]
Bericht uitgegeven door Stichting EIS-Nederland op woensdag 31 maart 2010
Onderzoekers van de Stichting European Invertebrate Survey (EIS-Nederland) en het Naturhistorisk Museum te Oslo (Noorwegen) hebben een nieuwe wintersteenvlieg in Nederland gevonden. Ze troffen een vervellingshuidje en een volwassen dier aan in de rivier de Roer bij Sint Odiliënberg.
Het is de eerste vondst van dit bijzondere insect, de steenvlieg (Taeniopteryx schoenemundi), in Nederland en één van de weinige recente waarnemingen in West-Europa. De waterkwaliteit van de Roer is de laatste jaren sterk verbeterd en er worden steeds meer bijzondere insecten zoals kokerjuffers en libellen gevonden. Toch komt de vondst van de wintersteenvlieg als een grote verrassing omdat de soort ook in het verleden nooit eerder in Nederland is aangetroffen. De steenvlieg, die een voorkeur heeft voor koud, zuurstofrijk water, heeft mogelijk profijt gehad van de relatief strenge recente winters. De soort krijgt als Nederlandse naam negendoornige wintersteenvlieg, omdat de larven herkenbaar zijn aan de negen doorns op het achterlijf.
De soort behoort tot de familie der wintersteenvliegen, een uitzonderlijke groep van winteractieve insecten. Steenvliegen zijn ranke, langvleugelige insecten waarvan de larven leven in schone beken en rivieren. Ze worden beschouwd als een belangrijke graadmeter voor de waterkwaliteit. Vroeger telde Nederland 27 soorten steenvliegen, maar door waterverontreining verdwenen maar liefst 17 soorten. Steenvliegen behoren daarmee tot de meest bedreigde dieren in Nederland.[/t]
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op april 16, 2010, 11:15:50 AM
Weer een leuke soort voor de Roer erbij dus. Ik ben heel benieuwd wat we in de toekomst nog meer tegenkomen.

Door drukke werkzaamheden was ik enkele dagen niet meer bij de Roer geweest, dus vanmorgen moest ik er echt even naar toe. Het water is de laatste dagen verder gezakt en stond vanmorgen net net boven 60 cm bij Stah.
Ik kon de situatie bij laag water dus voor het eerst sinds enige tijd weer zien. Het water liep me in de mond bij de aanblik. Wat was er weer veel veranderd. Het eiland is nu redelijk ruim boven een waterstand van 60 cm geen eiland meer. (Dit was in september 2009 bij 53,9 cm)

Ook bij het grindeiland bij de doorbraak waren opmerkelijke veranderingen. Eerder vermelde ik dat het mogelijk was dat de grindbank door ging breken. Daar lijkt het nu erg veel op.

Helaas heb ik ook vandaag weinig tijd. Moet de volgende week proberen toch een hele dag voor de Roer te reserveren. Ik zal dan ook weer nieuwe foto,s maken.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op juni 11, 2010, 20:01:56 PM
Sorry voor mijn lange afwezigheid op deze pagina. Drukke werkzaamheden en verblijven in het buitenland hebben mijn tijd de laatste tijd opgeslokt.

Inmiddels is de vijfstigste vissoort in de Roer aangetroffen.

De beverfamilie heeft het gebied bij de dam verlaten en is terug naar het eiland. De beverdam is kapot en wordt vooralsnog niet meer hersteld.

Het eiland is nog maar zelden een eiland, meestal bestaat er een droge verbinding met de oever en ook de afsluiting van de uitstroomopening zal niet lang meer op zich laten wachten.

Ik heb recentelijk een fietstocht gemaakt vanaf de bron van de Roer tot in Nederland. Ik hoop binnenkort tijd te vinden om dit topic weer helemaal te updaten,

Titel: Re: De Roer
Bericht door: Rinie van Reenen op juni 14, 2010, 11:24:30 AM
Fijn dat je er weer bent! We zien uit naar het vervolg.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: Tinok op juni 14, 2010, 15:59:43 PM
Leuk Wim, we wachten het af :)
Titel: Re: De Roer
Bericht door: ribilimasa op november 14, 2010, 15:24:22 PM
Okay, eerste keer een reactie;

Als lang ongeregistreerde schaduwlezer van dit topic vraag ik me, met deze grote hoeveelheden aan neerslag, waar bliift het nieuws? en de foto's?

De waterstand bij Stah is 216,7 meter en het debiet is bijna 95 m3/s en het stijgt nog steeds!

Je kan me niet vertellen dat dat geen effecten heeft op de Roer.

http://www.wver.de/php_alpha/diagram/map.php?zf=3

Groeten, en uitkijkend naar nieuws,

Ronald
Titel: Re: De Roer
Bericht door: Eddy Clerx op november 14, 2010, 17:24:22 PM
Tuurlijk wel hoor, hoewel hier in o'berg in twee dagen tijd 64mm water is gevallen (eigen regenmeter) is de waterstand van de roer toch vooral van de neerslag in de eifel afhankelijk denk ik. Maar om je nieuwsgierigheid te stillen... een plaatje van de lokatie van de roerarm bij Herkenbosch
Titel: Re: De Roer
Bericht door: ribilimasa op december 15, 2010, 16:16:01 PM
Hoi,
kwam een luchtfoto van de roer doorbraak tegen op de website: http://natuurbeheer.gbo-provincies.nl/natuurbeheerplannen/

Ik wilde hem delen :)

Groeten,

Ronald
Titel: Re: De Roer
Bericht door: ribilimasa op januari 07, 2011, 14:36:54 PM
Jaja, daar heb je hem weer...

Maar, smeltwater doet rivieren en beken in Limburg overlopen, zo ook het water van de Roer.

Bij Stah is de waterstand nu ongeveer 185, dat is nog ruim onder de 220 van november, maar bij Jullich staat het waterniveau al op 250 en dat is ruim 20 cm boven de stand van November.

Ik ben benieuwd naar wat deze tweede hoogwater in 2 maanden tijd voor effecten heeft op de doorbraak.

Overzichtskaart waterstanden: http://www.wver.de/php_alpha/diagram/map.php?zf=3
Stah: http://www.wver.de/php_alpha/diagram/diagram_result_index.php?ms_id=29
Jülich: http://www.wver.de/php_alpha/diagram/diagram_result_index.php?ms_id=9

(Ps. ik leef verder wel mee met iedereen waar het water nu aan de voordeur of hoger staat...)
Titel: Re: De Roer
Bericht door: Eddy Clerx op januari 13, 2011, 22:39:42 PM
oh ohw :o

http://www.wver.de/php_alpha/diagram/diagram_result_index.php?ms_id=29
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op januari 14, 2011, 04:14:04 AM
Zit nu wacht te houden. Hou als orientatie de stand van Julich in de gaten.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: marcel123 op april 28, 2016, 21:59:06 PM
Hoe ligt de doorbraak er nu bij?
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op april 28, 2016, 22:12:14 PM
Toevallig was ik net toen jou reactie verscheen bezig met een notitie over de Roer. De doorbraak verandert ieder moment. Het eerdere eilandje is nu weer verbonden met de oever aan de overkant. Ik geef regelmatig excursies langs en op de Roer. Misschien is het wel een ideetje om voor de liefhebbers een kanotocht over de Roer te organiseren, Kun je zelf genieten van een stukje puur natuur in ons eigen kikkerlandje.

Titel: Re: De Roer
Bericht door: marcel123 op april 28, 2016, 22:19:53 PM
Is de Roer de moeite waard ter hoogte van de meinweg? En rond pinksteren?
Titel: Re: De Roer
Bericht door: wimtegels op april 28, 2016, 22:54:41 PM
De Roer ligt inderdaad  ter hoogte van de Meinweg en is zeker de moeite  waard. Ook rond Pinksteren. Maar kanoën op de Roer is pas mogelijk vanaf 1 juni. Ik kan jullie verzekeren dat een kanotocht op de Roer een bijzondere beleving is. Een en ander kan eventueel gecombineerd worden met een excursie op de Meinweg.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: Nico Omlo op april 28, 2016, 23:19:46 PM
Citaat van: optilete op april 28, 2016, 22:19:53 PM
Is de Roer de moeite waard ter hoogte van de meinweg? En rond pinksteren?

Marcel, misschien kun je hier wat mee.
http://www.overmaas.nl/inwoners/inwoners/recreeren-water/10-waterwandelingen/ (http://www.overmaas.nl/inwoners/inwoners/recreeren-water/10-waterwandelingen/)
Loop je langs de Roer en een stukje door de Meinweg en daar na langs de Roodbeek.
Titel: Re: De Roer
Bericht door: marcel123 op mei 05, 2016, 10:33:59 AM
Dank je, ik print hem uit en neem hem mee en waarschijlijk wandelen we er een paar.