Forum van Waarneming.nl

Soortgroepen => Bijen wespen en mieren => Bladwespen => Topic gestart door: John Bouwmans op mei 13, 2018, 10:32:19 AM

Titel: Adelognathus-sluipwesp als parasiet op bladwesplarven
Bericht door: John Bouwmans op mei 13, 2018, 10:32:19 AM
Het "Periclista-larve-seizoen" is weer aangebroken, dus na het succesvol uitkweken van P. albida (https://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=419671.msg2200736#msg2200736)  wilde ik dit jaar een nieuwe poging doen om de langstekelige soorten P. pubescens en P. lineolata te vinden en uit te kweken. Maar de 1e larve die ik vond, P. pubescens (omdat laatste rij stekels ook gevorkt is), bleek vanmorgen geparasiteerd. Merkte al dat larve niet at en had ook verdachte donkere vlekken op het lijf.  Vanmorgen (13-5-2018) bleek de Periclista-larve leeg gezogen door minstens 5 Adelognathus-larven. Had dit vorig jaar ook aan de hand, zie dit topic:  https://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=393321.msg2101129#msg2101129 . (Omdat ik toen dacht dat het om een sluipvlieg zou gaan staat het topic nog bij  de vliegen). Heb hierover toen contact gehad met Kees Zwakhals en Mark Shaw. En toevallig informeerde Mark onlangs bij Kees hoe het stond met de kweek. Die had helaas niks opgeleverd. Maar hopelijk lukt me dat deze keer wel. Zijn er ook andere die bij Periclista-larven (met name de langstekelige soorten) dergelijke groene ecto's aantreffen? De moeite waard om extra op te letten lijkt me.

Info van Mark Shaw over Adelognathus in deze publicatie: https://www.biotaxa.org/Zootaxa/article/view/zootaxa.3884.3.3/10513

Het betreft deze waarneming: https://waarneming.nl/waarneming/view/156347421 (https://waarneming.nl/waarneming/view/156347421)
Periclista pubescens gezien op 2018-05-11 Veenendaal - De Roode Haan
Foto's:
(https://waarneming.nl/fotonew/7/16710677.jpg)
laatste rij stekels gevorkt, daarom Periclista pubescens
(https://waarneming.nl/fotonew/8/16710678.jpg)
donkere vlekken op lijf vond ik al wat verdacht
(https://waarneming.nl/fotonew/3/16719823.jpg)

(https://waarneming.nl/fotonew/9/16740689.jpg)
tussen de poten waren achteraf op 11-52018 al de ecto's zichtbaar (volgens mij)
(https://waarneming.nl/fotonew/0/16740690.jpg)

status 13-5-2018 (9.30u); Periclista-larve leeg gezogen door Adelognathus-larven
(https://waarneming.nl/fotonew/5/16740705.jpg)
Titel: Re: Weer Adelognathus-sluipwesp als parasiet op langstekelige Periclista-larve.
Bericht door: Fonsv op mei 13, 2018, 17:50:19 PM
Interessant, dat sluipwespengeslacht zal eens geactiveerd moeten worden voor waarnemingen.be. Even noteren.  :blink:
Titel: Re: Weer Adelognathus-sluipwesp als parasiet op langstekelige Periclista-larve.
Bericht door: Fonsv op mei 13, 2018, 17:51:40 PM
Eerste slachtoffers op waarnemingen.be al meteen gevonden? https://waarnemingen.be/waarneming/view/62025814 en https://waarnemingen.be/waarneming/view/43113105
Titel: Re: Weer Adelognathus-sluipwesp als parasiet op langstekelige Periclista-larve.
Bericht door: John Bouwmans op mei 13, 2018, 19:44:43 PM
Leuk Fons. Ben ik benieuwd of je ze ook vind bij kortstekelige Periclista's zoals P. albida.

De 5 Adelognathus-larven waren eind van de middag als los van de Periclista-larve en bewogen door het kweekpotje. Verwacht dat ze morgenvroeg wel verpopt zullen zijn. Larven zijn circa 2 mm en moeilijk vast te leggen met mijn compact cameraatje. Maar de plaatjes geven wel een beeld.
status 13 mei, 17.30u.
(https://waarneming.nl/fotonew/4/16752214.jpg)
Titel: Re: Weer Adelognathus-sluipwesp als parasiet op langstekelige Periclista-larve.
Bericht door: paulhoekstra op mei 13, 2018, 22:38:25 PM
Zou leuk zijn als de kweek lukt, volgens taxapod.com is er nog geen soort Adelognathus bekend die parasiteert op Periclista pubescens. Uit het genus Periclista is wel de relatie bekend met Adelognathus tenthredinarum, die nog niet bekend is uit NL: http://www.taxapad.com/local.php?newwolp=95421791
Titel: Re: Weer Adelognathus-sluipwesp als parasiet op langstekelige Periclista-larve.
Bericht door: John Bouwmans op mei 14, 2018, 12:18:09 PM
Hoop ook dat kweek gaat slagen Paul. Vorig jaar zaten minicocons vast gekleefd op kweekpot en zijn mede daardoor mogelijk verdroogd. Nu hoop ik dat ze aan het blad blijven zitten. Maar waren toch weer wat verkleefd en daardoor bij losmaken van het blad licht verstoord. Hopelijk geen echte schade.

https://waarneming.nl/waarneming/view/156505098 (https://waarneming.nl/waarneming/view/156505098) Adelognathus spec. gezien op 2018-05-11 Veenendaal - De Roode Haan
status 14-5-2018, 10.00u. Larven aan onderkant blad aan het verpoppen.
(https://waarneming.nl/fotonew/1/16760541.jpg)

(https://waarneming.nl/fotonew/6/16760546.jpg)

status 15-5-2018, 10.00u. 5 cocons op onderkant inmiddels verdroogd stuk eikenblad
(https://waarneming.nl/fotonew/3/16775143.jpg)
Titel: Re: Weer Adelognathus-sluipwesp als parasiet op langstekelige Periclista-larve.
Bericht door: John Bouwmans op mei 19, 2018, 11:34:25 AM
Larven van Periclista pubescens en Adelognathus-sluipwespjes blijven mijn pad kruisen. Op 16/5 vond ik een pubescens-larve met een sluipwespje dat er bij bleef zitten. Ook toen ik de larve in een potje verzamelde. Wel apart. Helaas had ik niet direct tijd om het wespje goed op de foto te zetten en de volgende morgen was het al dood. Dacht niet direct aan Adelognathus omdat de cocons die ik heb erg klein zijn en ik daarom een kleiner wespje verwachtte. Maar alles wijst er op dat het toch een Adelognathus-soort betreft en niet de soort die in NL al bekend en beschreven is. Het beestje gaat naar Kees Zwakhals voor determinatie. Kijken of het lukt om deze kweek tot een goed einde te brengen.

Hieronder wat foto's. Vul ik regelmatig aan als de ontwikkelingen daar aanleiding voor geven. Bij de waarnemingen vind je meer foto's.

Het betreft deze waarnemingen:

Periclista pubescens gezien op 2018-05-16 Amerongen - Amerongse Berg : https://waarneming.nl/waarneming/view/156736766 (https://waarneming.nl/waarneming/view/156736766): 
en Adelognathus spec. gezien op 2018-05-16 Amerongen - Amerongse Berg https://waarneming.nl/waarneming/view/156737109 (https://waarneming.nl/waarneming/view/156737109): 
Foto's:
(https://waarneming.nl/fotonew/0/16800880.jpg)

(https://waarneming.nl/fotonew/3/16800883.jpg)

(https://waarneming.nl/fotonew/6/16800886.jpg)

(https://waarneming.nl/fotonew/7/16800907.jpg)

Het Adelognathus-sluipwespje
(https://waarneming.nl/fotonew/1/16801731.jpg)

(https://waarneming.nl/fotonew/3/16801733.jpg)

status 18-5-2018, 10.00u. Begint zich een ecto te ontwikkelen
(https://waarneming.nl/fotonew/3/16813793.jpg)
status 19-5-2018, 10.00u; ecto groeit door.
(https://waarneming.nl/fotonew/5/16825755.jpg)
status 19-5-2018, 15.30u
(https://waarneming.nl/fotonew/6/16830586.jpg)
status 19-5-2018, 20.00u
(https://waarneming.nl/fotonew/9/16834339.jpg)
Titel: Re: Adelognathus-sluipwesp als parasiet op langstekelige Periclista-larve. Ook imago
Bericht door: Henri van Dodeweerd op mei 19, 2018, 22:31:52 PM
Mooi om weer te zien, John!
Titel: Re: Adelognathus-sluipwesp als parasiet op langstekelige Periclista-larve. Ook imago
Bericht door: John Bouwmans op mei 20, 2018, 08:03:09 AM
Toen ik zojuist de status van de Adelognathus en gastheer wilde opnemen, zag ik in eerste instantie de parasiet niet zitten. De Periclista lag er op alsof het een kussen was. Probeerde de larve wat te draaien voor 'n betere foto. Toen ik de foto aan het bewerken was, zag ik dat de sluipwesp-cocon aan het bewegen was en los liet. Weet niet of hij "klaar" was of dat dit mede kwam omdat ik de Periclista -larve wat gedraaid had.. Sluipwesplarve beweegt nu over bodem kweekpotje en zal in de loop van de dag wel een cocon gaan maken. En dan is het afwachten of er ook nog een vervolg komt. Sluipwesplarve is tussen 1,5-2,0 mm groot.

De kleur van de ecto is deze keer wel wat meer bruinig. Eerder was dat toch meer groenig. Nu ook maar één ecto i.p.v. 5 zoals hierboven of zlefs 9 stuks in het topic van vorig jaar (https://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=393321.msg2101129#msg2101129 ). Variatie binnen soort of verschillende soorten ??

status 20 mei, 7.15u
(https://waarneming.nl/fotonew/5/16838035.jpg)
status 20 mei, 7.25u
(https://waarneming.nl/fotonew/8/16838088.jpg)
status 20 mei, 7.28u
(https://waarneming.nl/fotonew/0/16838090.jpg)
Titel: Re: Adelognathus-sluipwesp als parasiet op langstekelige Periclista-larve. Ook imago
Bericht door: Fonsv op mei 20, 2018, 11:12:22 AM
Leuke resultaten!  :blink:
Titel: Re: Adelognathus-sluipwesp als parasiet op langstekelige Periclista-larve. Ook imago
Bericht door: John Bouwmans op mei 20, 2018, 11:49:55 AM
Bedankt Henri en Fons. Benieuwd of ik nu tot volgend seizoen moet wachten of er een imago gaat komen. Larve is zo klein en teer en uitdroging is steeds een probleem. Heb er nu een vochtig stukje tissue bij gelegd. Hopelijk helpt dat. Voeg nog een foto bij van de ecto. Friemeltje van max 2 mm.

Gisteren bleef de ecto rusteloos ronddolen. Had op 'n gegeven moment vervuiling aan achterlijf. Voorzichtig weggehaald. Maar was vanmorgen, >24 uur na loslaten nog steeds aan het dolen. Toen stukje blad bijgevoegd en vrij kort daarna ging de ecto daaronder om een cocon te maken. Heeft dus een afgeschermd plekje nodig blijkbaar.

(https://waarneming.nl/fotonew/1/16860901.jpg)
Titel: Re: Adelognathus-sluipwesp als parasiet op langstekelige Periclista-larve. Ook imago
Bericht door: John Bouwmans op mei 22, 2018, 11:06:07 AM
Op 22-5 was de cocon klaar. Lijkt toch wat anders van structuur dan cocons van eerdere Adelognathus-kweken. Wat "hariger" om het zo te zeggen. Andere cocons leken meer "fleeze".

In onderstaand plaatje de ecto na loslaten op 20/5, re-boven de ecto bezig aan cocon op 21/5 en de 2 onderste plaatjes de cocon op 22/5.
(https://waarneming.nl/fotonew/4/16877844.jpg)

heb de cocon nog maar wat verder vergroot om structuur wat duidelijker te maken. Scherpte houdt helaas niet over.(https://waarneming.nl/fotonew/3/16877893.jpg)

Op 31 mei ontving ik deze "stackingfoto", gemaakt door Kees Zwakhals. Hij onderzoekt het wespje. Is in elk geval met zekerheid een Adelognathus
(https://waarneming.nl/fotonew/1/17020361.jpg)
Titel: Re: Adelognathus-sluipwesp als parasiet op langstekelige Periclista-larve. Ook imago
Bericht door: Fonsv op juni 30, 2018, 21:04:47 PM
John, effe een bumpje.. Weet jij toevallig of deze parasieten (Adelognathus spec.) ook gekend zijn van Allantus viennensis?

Vandaag zag ik namelijk dit:

(https://image.ibb.co/gzj6Zy/2M2A6415.jpg)

Er lagen een tiental uitgezogen larven in de buurt.
Titel: Re: Adelognathus-sluipwesp als parasiet op langstekelige Periclista-larve. Ook imago
Bericht door: John Bouwmans op juni 30, 2018, 21:29:22 PM
Heb daar geen informatie over Fons, maar de parasieten op deze Allantus-larve zijn ongetwijfeld Adelognathus. Zal het aan Kees Zwakhals doorgeven en die op zijn beurt vast weer aan Mark Shaw. Heb je ook een waarnemingslink?
Titel: Re: Adelognathus-sluipwesp als parasiet op langstekelige Periclista-larve. Ook imago
Bericht door: Fonsv op juli 01, 2018, 09:32:50 AM
Dag John, alvast zeer bedankt voor de moeite, ik vond het ook zeer boeiend. :)

Hierbij een linkje: https://waarnemingen.be/waarneming/view/159265852
Titel: Re: Adelognathus-sluipwesp als parasiet op langstekelige Periclista-larve. Ook imago
Bericht door: John Bouwmans op juli 01, 2018, 11:46:12 AM
Zal het in mijn volgende contact met Kees melden. Zou goed kunnen dat dit de veroorzaker is, https://science.mnhn.fr/institution/mnhn/collection/ey/item/ey2273?lang=en_US . Zijn nog wel wat vraagtekens en heb het idee dat mijn kweek ook niks gaat opleveren. Deze mini-cocons verdrogen erg snel, al heb ik er wel vochtig tissue bij liggen dt ik om de 2-3 dagen wat bevochtig. Heb in elk geval zelf weinig vertrouwen in een goede afloop.
Titel: Re: Adelognathus-sluipwesp als parasiet op langstekelige Periclista-larve. Ook imago
Bericht door: paulhoekstra op juli 01, 2018, 21:26:31 PM
Dit zijn de parasitaire wespen die bekend zijn op het genus Allantus: http://www.taxapad.com/local.php?newwolp=95420440, dus er is volgens die pagina nog geen Adelognathus bekend van dat genus.
Titel: Re: Adelognathus-sluipwesp als parasiet op bladwesplarven.
Bericht door: John Bouwmans op mei 25, 2019, 12:05:04 PM
Twijfelde of ik hier een apart topic van zou maken, maar sluit maar aan bij dit oude "Adelognathus-topic". Blijft alle info een beetje bij elkaar.

Heb nu Adelognathus-larven op Apethymus-bladwesplarve. Gastheerlarve waarschijnlijk Apethymus cereus. Toen ik gastheer verzamelde was deze al meer dood dan levend. Vermoedde gisteren al "soort van ecto's" en vandaag waren 2 larven Adelognathus goed zichtbaar. Kijken of deze keer het uitkweken wel lukt.

Het gaat om deze waarneming: https://waarneming.nl/observation/173065130/ (https://waarneming.nl/observation/173065130/).
2 Adelognathus spec. larve/nimf, uitgekweekt en in collectie
datum: 2019-05-22
locatie: Amerongen - Amerongse Berg (UT)

status 23 mei: Apethymus-larve meer dood dan levend op Eikenblad
(https://waarneming.nl/media/photo/020/924/20924315.jpg)

status 24 mei: Lijken zich "soort van ecto's" te ontwikkelen
(https://waarneming.nl/media/photo/020/924/20924322.jpg)

status 25 mei: 2 groene Adelognathus-larven nu duidelijk aanwezig en zuigen gastheer leeg
(https://waarneming.nl/media/photo/020/924/20924344.jpg)

(https://waarneming.nl/media/photo/020/924/20924375.jpg)

(https://waarneming.nl/media/photo/020/924/20924385.jpg)

Op 26/5 hebben de larven zich losgemaakt van de gastheer en bewegen door de kweekbak Op het plaatje rechtsonder is de "zuigsnuit" van de larve te zien.
(https://waarneming.nl/media/photo/020/945/20945985.jpg)

Op 27/5 was 1 Adelognathus-larve verpopt en de de 2e daarmee bezig
(https://waarneming.nl/media/photo/020/972/20972807.jpg)