Forum van Waarneming.nl

Soortgroepen => Bijen wespen en mieren => Bladwespen => Topic gestart door: John Bouwmans op april 03, 2018, 20:54:57 PM

Titel: Kweek:prepop Strongylogaster multifasciata. In 2023 gelukt met steekschuim
Bericht door: John Bouwmans op april 03, 2018, 20:54:57 PM
Op 13-6-2017 verzamelde ik deze larve op Adelaarsvaren. Lijkt op 16 juni klaar om als prepop te ruste te gaan in een blokje turf. Omdat diverse turfblokjes wat verdroogd lijken, enkele gecheckt op 24 juli. Larve is springlevend in de "larvenkamer". Blokje na inspectie direct weer gesloten. Op 28 maart 2018 lag prepop naast turfblokje. Weer in turfblokje gedaan. Op 3 april lag prepop weer naast turfblokje. Maar deze bleek nu recent verveld. Het (pre-)imago beweegt regelmatig. Nu maar hopen dat deze tot een gezond imago door ontwikkeld en dat de vleugels zich goed gaan ontplooien. Had verwacht dat het imago "kant-en-klaar" uit het turfblokje zou komen. Misschien gaat het op deze wijze omdat het turfblokje geopend is geweest en daardoor niet helemaal stabiel in kweekbakje lag. Benieuwd hoe snel de verdere ontwikkeling gaat verlopen.

Het betreft deze waarneming: https://waarneming.nl/waarneming/view/140212898 (https://waarneming.nl/waarneming/view/140212898)
Stromboceros delicatulus gezien op 2017-06-13 Veenendaal - De Roode Haan
Foto's: (KB17.20)
(https://waarneming.nl/fotonew/1/13867261.jpg)

(https://waarneming.nl/fotonew/5/13887095.jpg)

(https://waarneming.nl/fotonew/5/16263365.jpg)

(https://waarneming.nl/fotonew/9/16263369.jpg)

(https://waarneming.nl/fotonew/1/16263371.jpg)

Titel: Re: Kweek: Stromboceros delicatulus (prepop)?
Bericht door: Fonsv op april 04, 2018, 18:33:43 PM
Leuke soort dit! Nog nooit zelf een imago gezien, zelfs niet tijdens determinaties op waarnemingen.be/waarneming.nl, dus ik ben benieuwd.
Titel: Re: Kweek: Stromboceros delicatulus (prepop)?
Bericht door: John Bouwmans op april 04, 2018, 18:42:41 PM
Voor mij ook nieuw Fons. Kan nog 1 - 2 weken duren voordat deze pop tot adult imago is ontwikkeld. Hoop dat dit gaat lukken. is in vergelijking met gisteren, vlak na het verpoppen, nog geen echte verandering opgetreden. Laat 'm rustig in kweekbakje liggen. Kreeg bericht dat "De pop van Hymenoptera (dus ook van bladwespen) is een zogenaamde vrije pop, die er in veel opzichten al een beetje uitziet als een adult. Het popstadium duurt meestal erg kort (1 tot maximaal 2 weken). De groene kleur en het doorzichtige uiterlijk wijst er op dat de prepop pas net is veranderd in een pop. De pop wordt nog donkerder en ondoorzichtig zodra zich de chitinehuid van de adult binnen de (dunne) pophuid zich ontwikkelt. "  Dus nog even geduld.
Titel: Re: Kweek: Stromboceros delicatulus (prepop)?
Bericht door: Marco de Haas op april 04, 2018, 21:37:20 PM
Lijkt in ieder geval veel op de larve die ik heb gefotografeerd: https://waarneming.nl/waarneming/view/119723486?_popup=1 (https://waarneming.nl/waarneming/view/119723486?_popup=1). Op die plek later ook imago's in lichtvallen gevangen.

Ik ben benieuwd wat eruit gaat komen!
Titel: Re: Kweek: Stromboceros delicatulus (prepop)?
Bericht door: John Bouwmans op april 05, 2018, 12:06:03 PM
Ik ben zelf ook wel benieuwd Marco. Vanwege dat donkere achterlijf, houd ik er nog steeds rekening mee dat het misschien toch Strongylogaster xanthocera is. Larven lijken erg veel op elkaar. https://waarneming.nl/waarneming/view/140212928?_popup=1

Hier een link van een pdf met o.a. larven Strongylogaster:  http://www.aemnp.eu/PDF/50_1/50_1_253.pdf

Status pop 5 april 2018, 2 dagen na uitkomen uit larve/prepop
(https://waarneming.nl/fotonew/3/16274653.jpg)
Titel: Re: Kweek: Stromboceros delicatulus (prepop)? of Strongylogaster ??
Bericht door: John Bouwmans op april 07, 2018, 11:13:52 AM
Heb steeds meer het vermoeden dat het gaat om Strongylogaster, en dan waarschijnlijk S. xanthocera. Achterlijf blijft donker en lijkt of 1e antennelid wat oranjeachtig verkleurt. Pop is in elk geval nog springlevend en dat is positief. Lengte is circa 12 mm. Als bijlage status van vandaag

Status pop 7 april 2018, 4 dagen na uitkomen
(https://waarneming.nl/fotonew/4/16303504.jpg)
Titel: Re: Kweek: Geen prepop Stromboceros delicatulus maar Strongylogaster xanthocera
Bericht door: John Bouwmans op april 08, 2018, 09:54:34 AM
Lijkt er nu toch echt op dat het inderdaad toch een Strongylogaster xanthocera (F) is. Begint al aardig te kleuren. Verwacht dat in de loop van de dag de vleugels opgepompt worden. Hoop dat ik dat moment ook kan vastleggen.

status pop 8 april 2018, 5 dagen nadat deze uit larve/prepop kwam.
(https://waarneming.nl/fotonew/9/16303509.jpg)
Titel: Re: Kweek:Strongylogaster xanthocera (van larve via pop tot imago)
Bericht door: John Bouwmans op april 09, 2018, 10:02:56 AM
Toen ik vanmorgen om 7.15 u keek hoe het met het wespje was, was deze net een laatste restje vervellingshuidje "aan het weg trappen". Vervolgens ging het "op de buik liggen" en was het bezig met oppompen en laten opdrogen van de vleugels. Af en toe wat rek- en strekoefeningen, maar toch vooral stilliggend op de buikzijde. In de afgelopen 5 uur is er "op het oog" verder weinig gebeurd. Nog niet echt actief; ligt vooral stil, alsof ze nog goed op krachten moet komen.

imago, status 9 april 7.20u
(https://waarneming.nl/fotonew/9/16318459.jpg)

imago, status 9 april 9.00u
(https://waarneming.nl/fotonew/1/16318471.jpg)
Titel: Re: Kweek:prepop Strongylogaster xanthocera (9 april imago)
Bericht door: Fonsv op april 09, 2018, 17:38:25 PM
Prachtige kleuren en foto's. :) Jammer vanuit wetenschappelijk oogpunt dat het geen Strombeceros was, maar wie weet in de toekomst...  :blink:
Titel: Re: Kweek:prepop Strongylogaster xanthocera/multifasciata (9 april imago)
Bericht door: John Bouwmans op april 09, 2018, 18:02:45 PM
Heb nog 3 larven/prepoppen staan, waarvan ik vermoed dat het Strongylogaster is. Maar misschien blijken dat opeens Stromboceros te zijn. Ben ik elk geval van plan om ook dit seizoen extra op zoek te gaan naar adulten en larven op Adelaarsvaren. Hoop o.a. Stromboceros, dus wie weet Fons  ;)

3 larven nog in kweek. Heb ze afgelopen zaterdag allemaal bekeken en zitten alle 3 nog gezond en wel in de turf. Maar deze 3 hadden grotere zwarte vlekken op de kop dan het exemplaar van hierboven.
KB17.21 https://waarneming.nl/waarneming/view/140212910
KB17.22 https://waarneming.nl/waarneming/view/140212928
KB17.23 https://waarneming.nl/waarneming/view/140262699

EDIT: Of is dit imago toch een Strongylogaster multifasciata (alleen 1e antennelid oranje), net als op de foto's bij deze link: http://insecta.pro/gallery?size=sm&sp=1015316
Titel: Re: Kweek:prepop Strongylogaster multifasciata (9 april imago)
Bericht door: John Bouwmans op april 10, 2018, 11:13:38 AM
De laatste foto's van deze reeks. Het is volgens mij toch een S. multifasciata. Alleen eerste antennelid oranje en niet een groter deel zoals bij S. xanthocera. Imago gaat nog naar Ad Mol voor verder onderzoek. Benieuwd wat de andere kweken van op Adelaarsvaren verzamelde larven gaan opleveren.

status uitgekleurd imago op 10 april, 7 dagen nadat het als pop uit larve/prepop was gekomen
(https://waarneming.nl/fotonew/2/16331432.jpg)

(https://waarneming.nl/fotonew/3/16331433.jpg)
Titel: Re: Kweek:prepop Strongylogaster multifasciata (9 april imago)
Bericht door: Henri van Dodeweerd op april 10, 2018, 11:21:54 AM
Geweldig weer, John!!
Titel: Re: Kweek:prepop Strongylogaster multifasciata (9 april imago)
Bericht door: John Bouwmans op april 10, 2018, 11:30:40 AM
Bedankt Henri  :blink:. Was wel een spannende deze keer want ik had geen flauw idee of ik dit beestje nadat de pop was uitgekomen tot adult kon opkweken. Maar dat ging dus eigenlijk vanzelf. Je bent toch altijd bezorgd dat je door het volgen en fotograferen het ontwikkelingsproces verstoord. Maar het ging goed. Alleen niet de Stromboceros delicatulus waar ik een beetje op gerekend had, vanwege deze goedgekeurde waarneming van Marco de Haas (https://waarneming.nl/waarneming/view/119723486) . Larve leek me identiek. In literatuur van Lorenz-Kraus wordt echter aangegeven dat de kop van Stromboceros-larve "bleichgrün" is en bij Strongylogaster "gelbgrün". Dus ik denk dat ook de larve van Marco een Strongylogaster-soort is.  Met uitkweken kom je daar dus achter.
Titel: Re: Kweek:prepop Strongylogaster multifasciata (9 april imago)
Bericht door: Henri van Dodeweerd op april 10, 2018, 12:20:41 PM
Ik zou de kleur van de larve van Marco ook eerder geelgroen noemen. Maar ja, dat is lastig praten vanaf een foto en zonder direct vergelijk. Ik weet ook niet hoe variabel die kleur is...
Titel: Re: Kweek:prepop Strongylogaster multifasciata (9 april imago)
Bericht door: John Bouwmans op april 10, 2018, 13:24:37 PM
Weet ik ook niet Henri. Maar die kopvlektekening varieert blijkbaar ook binnen de soort als ik op internet zoek. Daar heb je in elk geval weinig houvast aan.
Heb de foto's van mijn  larve en die van Marco nog even ter illustratie naast elkaar gezet. Zoek de verschillen, los van kleurverschil door belichtingsomstandigheden.
Ach, dat maakt het eigenlijk ook weer leuk  :blink:

Toevoeging 14-6-2021: Op deze foto's van een larve Stromboceros delicatulus is toch wat beharing/stekels te zien: https://www.insecte.org/forum/viewtopic.php?t=192971
Titel: Re: Kweek:prepop Strongylogaster multifasciata (9 april imago)
Bericht door: Marco de Haas op april 10, 2018, 14:25:24 PM
Ik ga straks Ad even een mailtje sturen met jou bevindingen en wat dat voor mijn waarneming moet gaan betekenen  ;). Erg mooi resultaat weer John!
Titel: Re: Kweek:prepop Strongylogaster multifasciata (9 april imago)
Bericht door: John Bouwmans op april 10, 2018, 14:50:32 PM
Citaat van: Marco de Haas op april 10, 2018, 14:25:24 PM
Ik ga straks Ad even een mailtje sturen met jou bevindingen en wat dat voor mijn waarneming moet gaan betekenen  ;). Erg mooi resultaat weer John!

Is op zich niet nodig. Heb Ad hier ook al op gewezen. Maar ben er wel achter dat de beschrijving van de diverse larven op Adelaarsvaren best wel veel vragen oproept. Zie de foto;s van de Strongylogaster multifasciata-larven hier: http://insecta.pro/gallery?size=sm&sp=1015316 . Dan zou je bij de plaatjes in deze pdf weer eerder denken aan Strongylogaster mixta; http://www.aemnp.eu/PDF/50_1/50_1_253.pdf  En iedere bron toont weer andere koptekening van de larven. Vraag me dan af of ze ook uitgekweekt zijn.
Titel: Re: Kweek:prepop Strongylogaster multifasciata (9 april imago)
Bericht door: Fonsv op april 10, 2018, 18:17:56 PM
Interessante kwestie met die larven. Ik volg jouw analyse John. Mochten er nog andere conclusies of reacties van Ad volgen dan hoor ik het zeer graag.  :blink:
Titel: Re: Kweek:prepop Strongylogaster multifasciata (9 april imago)
Bericht door: John Bouwmans op april 19, 2018, 20:00:54 PM
Citaat van: john.bouwmans op april 09, 2018, 18:02:45 PM
Heb nog 3 larven/prepoppen staan, waarvan ik vermoed dat het Strongylogaster is. Maar misschien blijken dat opeens Stromboceros te zijn. Ben ik elk geval van plan om ook dit seizoen extra op zoek te gaan naar adulten en larven op Adelaarsvaren. Hoop o.a. Stromboceros, dus wie weet Fons  ;)

3 larven nog in kweek. Heb ze afgelopen zaterdag (7 april) allemaal bekeken en zitten alle 3 nog gezond en wel in de turf. Maar deze 3 hadden grotere zwarte vlekken op de kop dan het exemplaar van hierboven.
KB17.21 https://waarneming.nl/waarneming/view/140212910
KB17.22 https://waarneming.nl/waarneming/view/140212928
KB17.23 https://waarneming.nl/waarneming/view/140262699

EDIT: Of is dit imago toch een Strongylogaster multifasciata (alleen 1e antennelid oranje), net als op de foto's bij deze link: http://insecta.pro/gallery?size=sm&sp=1015316

De bovengenoemde larven die ik in kweek had staan blijken alle 3 Strongylogaster multifasciata. Koptekening van de larven verschilde wat van elkaar. Vandaag (19-4-2018) zijn 2 imago's uitgekomen en van de 3e kwam de pop uit de turf omhoog. Alle 3 betreffen vrouwtjes. Van alle 3 een fotocompositie ter illustratie.

KB17.21 pop kwam omhoog uit turfblokje
(https://waarneming.nl/fotonew/3/16433193.jpg)

KB17.22 imago kwam juist uit turfblokje
(https://waarneming.nl/fotonew/9/16432999.jpg)

KB17.23 imago zat bij turfblokje.
(https://waarneming.nl/fotonew/9/16432509.jpg)
Titel: Re: Kweek:prepop Strongylogaster multifasciata (9 april imago; +3 op 19/4)
Bericht door: John Bouwmans op april 20, 2018, 14:31:58 PM
Vandaag nog gezocht naar restanten vervellingshuidje in turf. Van zowel KB17.22 als KB17.23 nog restant vervellingshuidje gevonden. Foto's hieronder. In beide gevallen links de prepop op 7 april en rechts vervellingshuidje of het restant ervan. Vallen nauwelijks op in de turf, maar kopkapsel steekt nog 'n beetje af. Beide imago's vanmorgen losgelaten. Ook imago KB17.21 inmiddels goed uitgekomen.

KB17.22
(https://waarneming.nl/fotonew/1/16440001.jpg)

KB17.23
(https://waarneming.nl/fotonew/0/16440080.jpg)
Titel: Re: Kweek:prepop Strongylogaster multifasciata (9 april imago; +3 op 19/4)
Bericht door: John Bouwmans op april 21, 2018, 10:37:09 AM
Ook KB17.21 heeft de vleugels opgepompt en vliegt weer buiten rond. Alle 4 larven dus van Strongylogaster multifasciatia. Dit seizoen op de Adelaarsvaren op zoek naar larven van andere soorten.
KB17.21
(https://waarneming.nl/fotonew/3/16449233.jpg)
Titel: Re: Kweek:prepop Strongylogaster multifasciata (9 april imago; +3 op 19/4)
Bericht door: John Bouwmans op april 28, 2023, 13:29:49 PM
Kwam in juni 2022 weer een larve tegen op Adelaarsvaren en was ondanks dat ik met opkweken ben gestopt toch wel benieuwd naar de soort. Omdat ik geen turfblokjes mee had heb ik steekschuim bij de larve gelegd en daar wat gaten ingeprikt. Dit blijkt een succesvolle methode voor deze soort.Is in elke geval eenvoudiger dan turfblok omdat dat door uitdroging nog weleens te hard wordt om "succesvol uit te sluipen".

De pop is omstreeks 20 april uit larvehuid gekropen en had 28 april 2023 vleugels ook opgepompt. Zet 'm morgen weer terug op de vindplaats.
1 Strongylogaster multifasciata larve/nimf, uitgekweekt en losgelaten
datum: 2022-06-25
locatie: Overberg - Haarweg (UT)

Larve in steekschuim. Maart 2023
(https://waarneming.nl/media/photo/63374163.jpg)
(https://waarneming.nl/media/photo/63374164.jpg)

Pop uit larvenhuid: 20-4-2023
(https://waarneming.nl/media/photo/64819115.jpg)
(https://waarneming.nl/media/photo/64819116.jpg)
larvenhuid
(https://waarneming.nl/media/photo/65023810.jpg)

Imago Strongylogaster multifasciata op 28-4-2023

(https://waarneming.nl/media/photo/65023663.jpg)
(https://waarneming.nl/media/photo/65023685.jpg)