Forum van Waarneming.nl

Diversen => Praat maar raak => Topic gestart door: BartAbc op maart 06, 2018, 17:19:37 PM

Titel: Vervroeging van het voorjaar stagneert (edit)
Bericht door: BartAbc op maart 06, 2018, 17:19:37 PM
De afgelopen decennia hebben we het voorjaar steeds vroeger zien beginnen. De temperaturen lopen sneller op, en de natuur komt vroeger tot ontwikkeling. Een onderwerp waar o.a. De Natuurkalender zich mee bezighoudt.

In 2010 ben ik begonnen om dit verder in beeld te krijgen. Ik maak een vergelijking van de ontwikkeling van de Temperatuursom met de eerste bloei-gegevens van de Natuurkalender.
Gegevens 1977-2018 (http://www.logboekweer.nl/Fenologie/DeBilt_Tsom_Fenologie.pdf)
Gegevens 1938-1979 (http://www.logboekweer.nl/Fenologie/DeBilt_Tsom_Fenologie2.pdf)

De Temperatuursom (Growing Degree Days) is een maat voor de ontwikkeling van de natuur (vooral planten) op basis van de temperatuur vanaf een bepaald moment, en soms boven een bepaalde drempel. Ik ga uit van 1 januari, en alle etmaalgemidelden boven 0 graden tellen mee.

We zien een groot verschil tussen de verschillende jaren. Dit jaar heeft de natuur (en de temperatuursom) een tijd stilgestaan, door de vorst rond 1 maart. Nu komt alles weer op gang. Waarschijnlijk wordt de temperatuursom van 250 over een dag of 5 bereikt. Daarmee is het voorjaar minder laat dan 2013.

Interessant wordt het wanneer we de temperatuursom berekenen over reeksen van jaren. Het klimatologisch gemiddelde wordt meestal berekend over periodes van 30 jaar. We zien dan dat de meeste temperatuursommen zo'n 14 dagen eerder bereikt worden dan 30 jaar geleden. Dat komt aardig overeen met de eerste bloei-gegevens.

http://www.logboekweer.nl/Fenologie/TsomOntwikkeling30jr.pdf

Kijken we naar kortere periodes, bijvoorbeeld 10 jaar, dan is er weer een ander beeld te zien.
http://www.logboekweer.nl/Fenologie/TsomOntwikkeling10jr.pdf (http://www.logboekweer.nl/Fenologie/TsomOntwikkeling10jr.pdf)
Behalve dat het aardig heen en weer gaat zien we in de periode 1987 - 1997 het voorjaar heel snel vroeger worden. Daarna blijft het ongeveer gelijk. Het komt door de koude winters van 1985 - 1986 - 1987 (kijk nog maar eens naar de eerste figuur met de afzonderlijke jaren). Zodra de koude winters uit te statistiek zijn verdwenen zien we geen grote veranderingen meer.

In Nederland heeft een veel snellere opwarming plaatsgevonden dan in andere delen van de wereld. Dat komt doordat de algehele opwarming samenviel met veranderingen in luchtstroming, waardoor waker zachte lucht werd aangevoerd (meer zuiden- en westenwind). De rek lijkt er nu wel zo'n beetje uit.

Kijken we nog even naar de gemiddelden over 25 jaar
http://www.logboekweer.nl/Fenologie/TsomOntwikkeling25jr.pdf (http://www.logboekweer.nl/Fenologie/TsomOntwikkeling25jr.pdf)
dan zien we ook in de afgelopen 5 jaar een soort plateau; er is geen verdere vervroeging.

Dat betekent natuurlijk niet dat er in Nederland geen verdere klimaatverandering plaatsvindt. Extreme waarden in recente jaren (jaargemiddelde van 2014 - 11,7 graden; maandgemiddelde december 2015 = 9,6 graden) doen vermoeden dat dat gewoon verder gaat, misschien een tandje lager. Ook op wereldschaal zijn er in recente jaren recordwaarden gemeten.

Dit jaar lijkt de koudeuitval van eind februari/begin maart toch flink aangekomen in de natuur. Veel planten lijken vorstschade te hebben. Deels kan het ook droogteschade zijn, want in februari viel weinig neerslag, de uitdroging was door de lage luchtvochtigheid en de harde wind heel fors, en door de bevroren bodem konden planten geen water opnemen.



Titel: Re: Vervroeging van het voorjaar stagneert (edit)
Bericht door: Datura op maart 12, 2018, 20:48:53 PM
Interessant Bart, de planten in mijn tuin hebben ook zeker een klap opgelopen door de late vorst. Voor zover ik kan zien is mijn Blauwe knoop gedecimeerd, Betonie lijkt verdwenen, en mijn 10 jaar oude pol Duifkruid ziet er ook niet uit of er nog leven in zit. Daslook en Slanke sleutelbloem hadden er geen enkel probleem mee :-)
Titel: Re: Vervroeging van het voorjaar stagneert (edit)
Bericht door: rudi op maart 20, 2018, 19:58:27 PM
ik herinner me eind jaren 80 dat op 30 april de bomen al in blad stonden, ik check dit elk jaar sindsdien, maar met de natte vinger, ik houd geen gegevens bij. Het is nu zeker 14 dagen vervroegd. Benieuwd hoe het dit jaar uitpakt.
Titel: Re: Vervroeging van het voorjaar stagneert (edit)
Bericht door: erikwouda op april 06, 2018, 10:59:08 AM
Hans Warren heeft de eerste zingende tjiftjaf over decennia bijgehouden. Leuk om die langs de huidige (Zeeuwse) data te houden. (Weet alleen niet meer waar ik die gegevens zag > hier op het forum?)