Forum van Waarneming.nl

Overige natuuronderwerpen => Excursieverslagen => Topic gestart door: Pim op november 23, 2005, 17:49:45 PM

Titel: Pestvogels en Natuurpark Lelystad (22/23 nov.2005)
Bericht door: Pim op november 23, 2005, 17:49:45 PM
Op een grijze herfstdag (23 november 2005) met motregen en een moes van rottende bladeren op de wegen ging ik samen met mijn echtgenote op pad naar het natuurpark Lelystad  (in beheer bij het Flevolands landschap). Zelf krijg ik van dierentuinen meestal een lichtelijk schuldgevoel, maar het concept van het natuurpark Lelystad geeft mij geen psychische klachten. De dieren hebben hier nog de ruimte en lopen niet neurotisch in hun hokken rond, integendeel de kans is zelfs groot dat je sommige beesten niet eens te zien krijgt. Dat doet me denken aan een dierentuin in Reykjavik (IJsland) waar ik ook erg moest zoeken naar de poolvossen (zonder resultaat). In het natuurpark Lelystad wonen (bijna) alleen Europese bedreigde diersoorten, het park neemt een belangrijke plek in bij de herintroductie van bepaalde soorten. Bij de bever is dat zelfs zonder enige aanmoediging gelukt:

"In de winter van 1990-1991 ontsnapten enkele bevers uit het omheinde beververblijf van het Natuurpark Lelystad. Sindsdien heeft de bever (Castor fiber) kans gezien om buiten de omheining in leven te blijven en zich zelfs voort te planten"
Bron: Landschapsbeheer Flevoland – Rapport Bevertelling 2005 (Jeroen Reinhold)

"Przewalskipaarden, wilde zwijnen, ooievaars, Pater Davidherten en visotters vormen slechts een greep uit de bonte dierenverzameling van Natuurpark Lelystad. In dit bijzondere park in de voormalige Zuiderzee, lijkt het alsof alle wilde dieren in de vrije natuur leven. Wie door het gebied wandelt of fietst, zal ogen tekort komen, zoveel is er te zien. Natuurpark Lelystad beschikt verder over een uitgebreid bezoekerscentrum waar geïnteresseerden informatie kunnen krijgen, leuke cadeauartikelen kunnen kopen en heerlijk kunnen eten in het parkrestaurant Willem Barentsz".
Bron: Flevolands landschap.

Het natuurpark is ook zonder zijn vaste inwoners een fraai stukje natuur onder de rook van Lelystad, je kunt hier allerlei vogels tegenkomen. Tijdens onze wandeling door het park zagen/hoorden we o.a. goudhaantjes (wat zijn ze klein...), staartmezen (wat een grappig geluidje maken die..), waterrallen gillend, een vrouw brilduiker en twee nonnetjes. De wilde zwanen die we zagen leven hier jaarrond en zullen wel gekortwiekt zijn. Na een kilometerlange wandeltocht kwamen we aan bij het riante verblijf van de wisenten. De wisent is een verre neef van de Amerikaanse bizon. Het dier is alleen een stuk kleiner, maar zijn woeste kop maakt hem niet minder indrukwekkend. Met zijn maximaal duizend kilo is de wisent het grootste en zwaarste Europese zoogdier. Vroeger kwamen deze oerbeesten voor van Engeland tot Rusland, maar momenteel vind je de enige in het wild levende wisentenpopulatie in Bialowieza te Polen (waar ze geherintroduceerd zijn). De populatie hier bestaat uit ongeveer tweeduizend exemplaren. De dieren hadden een warme wintervacht die in het voorjaar wordt afgeworpen door het krabben aan bomen.

Ik was bij elk bruggetje alert op voorbijschietende ijsvogels, maar zij lieten zich niet zien. Bij het beververblijf was het uitgestorven. De meeste kans om bevers te zien maak je voor zonsondergang of vroeg in de ochtend. Trouwens om bevers te zien hoef ik maar op de fiets te springen te Almere en binnen een kwartier sta ik bij een verborgen burcht.

Vorige keer dat ik het natuurpark bezocht kreeg ik bij het visotterverblijf nul op rekest. Maar vandaag hadden we meer geluk en waren twee Europese otters actief. Ze hebben elk hun eigen gedeelte want het zijn solitair levende dieren die elkaar alleen in de paartijd opzoeken. De Europese otter is eind jaren tachtig uit Nederland verdwenen (o.a. door watervervuiling, verkeersdruk en andere oorzaken). In de jaren negentig van de vorige eeuw zijn er in het Nationale park De Weerribben otters uitgezet. Het project verloopt succesvol hoewel het verkeer zijn tol eist. De otters in het natuurpark worden gevoerd, maar ze vangen ook zelf vis en zijn zeer flexibel in het water. Je kunt ze ook onder water goed volgen door een spoor van ontsnappende luchtbelletjes uit hun vacht. De otters die in het natuurpark geboren worden hebben een vrij leven in het vooruitzicht.

Er was ook een verblijf met Aziatische kleinklauwotters, de kleinste van de vijftien ottersoorten en daarom ook wel dwergotter genoemd. Ik dacht eerst een nieuwe vogelsoort ontdekt te hebben, maar uiteindelijk bleek dit om een continu roepende dwergotter te gaan. De hele familie (we telden negen exemplaren) klauwotters waren actief. In tegenstelling tot de grotere Europese otter leeft deze ottersoort wel in sociale familieverbanden. Deze soort kun je ook in de reguliere dierentuinen tegenkomen.

Een grote wens van mij is om in Nederland wild levende otters te zien, maar door hun verborgen levenswijze zal dat niet makkelijk zijn. In het Taman Negara nationaal park zagen we vanuit ons bootje diverse families dwergotters op de zandbanken.

Tenslotte wandelden we langs het verblijf van de elanden, in de verte stonden drie van deze reuzen. In het Jasper nationaal park te Canada had je soms elanden op het kampeerterrein, dat was best spannend want ze steken een flink stuk boven je tent uit (hun schouderhoogte is dan ook 1,70 meter!). Ook heb ik toen ervaren dat ze kunnen zwemmen en zonder moeite een meertje overzwommen. De Canadese eland is nog iets groter dan de Europese variant.

De Pater davidsherten, Przewalskipaarden en andere dieren bewaarden we voor een volgend bezoek met hopelijk meer zonlicht om ook betere foto's te kunnen maken.

Vanmorgen zag ik een zoogdier van een heel ander orde, maar daarom niet minder mooi, in het Vaartsluisbos te Almere stak een vrouwtje ree de weg over. Verder groepen koperwieken ter plaatse en overvliegende kramsvogels. Bij het natuurgebied de Grote trap aan de Ibisweg tussen Lelystad en Almere wandelden ook twee reeën op een akker.

Gisterochtend (22 november 2005) was ik al voor zonsopgang ter plaatse in de Amsterdamse waterleidingduinen, ingang Zandvoortselaan. Het was flink koud en de kanalen leken meer op dampende stoommachines. Op diverse plekken zag ik in totaal zeventien damherten. Ik hoorde een apart geluid en dat was afkomstig van twee herten die met hun gewei tegen elkaar aan kletterden. Ook waren ze met hun gewei een zandbak aan het graven. Verderop hupte een ree weg op een duintop. Een vos stak razendsnel het pad over. Het konijn, in sommige delen van Nederland al een zeldzaamheid te noemen, was vanmorgen met vijf exemplaren vertegenwoordigd. In een den zag ik eindelijk weer eens een eekhoorn tegen de stam omhoog rennen.

De duindoornstruiken werden dankbaar bezocht door honderden kramsvogels. Ik hoorde vanuit hoge bomen enkele goudvinken en later ook het trompetter-roepje toegeschreven aan de Noordse goudvink. Nabij het Noordoosterkanaal zag ik twee grote gele kwikstaarten en op een kleine kilometer afstand (met hulp van een telescoop) zag ik een ijsvogel visjes vangen. Het aparte was dat de ijsvogel op de grond langs het kanaal ging zitten een visje ving en hem in het riet naar binnen slokte. De meeste ijsvogels jagen vanaf een tak of rietstengel. Ik telde hier elf dodaarzen, er overwinteren veel van deze kleine futen in de Amsterdamse waterleidingduinen.

Na mijn werk besloot ik even door de provinciehoofdstad van Noord-Holland te rijden. Te Haarlem werden al enkele dagen pestvogels gezien. Bij het sportveldje zag ik meteen al enkele pestvogels in een bessendragende struik zitten. Het was alweer veel te lang geleden dat ik deze fraaie invasiegast uit het hoge noorden had gezien. De vogel is een lust voor het oog met een lichtbruin verenkleed, een fraaie kuif, zwarte keelvlek en een gele staartband. De vogel is sommige winters erg schaars in Nederland en andere jaren zijn er (tien)duizenden overwinterende pestvogels in Nederland te vinden. Geen prettige naam voor één van de mooiste vogels, vroeger dacht men dat de massale komst van deze vogels een voorbode van de pest was. Het waren trouwens zeventien exemplaren!