Forum van Waarneming.nl

Overige natuuronderwerpen => Excursieverslagen => Topic gestart door: Pim op oktober 28, 2005, 21:05:59 PM

Titel: Pelikaan siert Oostvaardersveld (28 oktober 2005)
Bericht door: Pim op oktober 28, 2005, 21:05:59 PM
De keuze tussen een dagje Artis Amsterdam of een bezoek aan de Oostvaardersplassen Lelystad is snel gemaakt en daarom zat ik 28 oktober 2005 in de eerste trein na 9.00 uur richting de hoofdstad van Flevoland. Er is geen mogelijkheid om per openbaar vervoer bij de Oostvaardersplassen te komen, de dichtstbijzijnde bushalte ligt op ruim een uur lopen. De fiets is dan een prettige uitvinding en via de kaarsrechte Torenvalkweg (met kans op leuke waarnemingen) ben je binnen een half uur bij het bezoekerscentrum (van Staatsbosbeheer) aan de Knardijk.

Onderweg overvliegende koperwieken. Vogelkijkhut "De Kluut" (zie: www.vogelkijkhut.nl) aan de Keersluisplas was al ingenomen door een groot gezelschap fotografen. De telelenzen waren bijna zo groot dat ze niet door het gluurluikje pasten. Zouden deze grote lenzen compensatiegedrag zijn net als bij eigenaars van luxe auto's? De aanwezige grote zilverreiger had geen last van aandachttekort, deze prachtvogel staat hoog in het lijstje "meest gefotografeerde vogels van Nederland" (samen met de ijsvogel vanuit kijkhut "De Poelruiter" en "De Lepelaarhut" ex aequo).  Op het eilandje kwam ook nog een waterpieper foerageren en een tweede exemplaar vloog langs. In de dekking lagen een zestal watersnippen verstopt, het zijn er waarschijnlijk meer, maar door hun "schutkleur" vallen ze nauwelijks op.

Vanuit het bezoekerscentrum zag ik aan de overkant van de Keersluisplas (de landtong die naar kijkhut "De Grauwe Gans"  voert) een klapekster. Deze fraaie wintergast zat zoals gebruikelijk in de top van een struik. Langs de plas nog enkele grote zilverreigers en op de plas zwommen twee kleine zwanen.

Ik maakte een korte wandeling naar vogelkijkhut "De Zeearend" (zie: www.vogelkijkhut.nl). Deze route is gemarkeerd en is in zijn geheel ongeveer 4 kilometer lang. Het loont bijna altijd de moeite om iets van de route af te wijken en het open veld rechts van de kijkhut te bezoeken. Hier graasden circa twintig konikpaarden en zat bovenin een boompje een tweede klapekster. Je kunt natuurlijk nooit uitsluiten dat het een dubbele telling kan zijn, maar in het gehele gebied zitten 's winters zeker meerdere exemplaren. In de luxueuze vogelkijkhut hangen op de begane grond enkele prachtige informatieve platen over het gebied en zijn inwoners. Vanuit de hut nog diverse grote zilverreigers en 39 kleine zwanen.  Er vlogen vele honderden kleine zangvogels over, waarschijnlijk vinken. Ook vlogen ruim vijftig roepende kramsvogels over.

Langs een plas op het Oostvaardersveld stond dan eindelijk de mediageile pelikaan die Artis is ontvlucht, de vogel was de afgelopen dagen al te zien bij AT5,  het Jeugdjournaal en TV Flevoland en haalde diverse landelijke kranten. Het is een juveniele roze pelikaan die bijna twee weken geleden op de wieken ging nadat de brandweer de pelikanenvijver in Artis leegpompte. Er was ook een tweede juveniele vogel die wegvloog. Beide kwamen ze weer terug, maar de bewuste pelikaan zag het niet zitten om een leven lang schreeuwende schoolkinderen aan zich voorbij te zien trekken en vloog weer weg. De vogel zorgde voor veel opschudding in o.a. Osdorp, Badhoevedorp, Alphen a/d Rijn (Avifauna) en Roelofarendsveen. Tenslotte werd de vogel op Marken gesignaleerd waar het naar alle waarschijnlijkheid door de stevige wind het Markermeer overgeblazen werd en zo in het beloofde land (lees: Oostvaardersplassen) terecht kwam.  Op 26 oktober 2005 werd de vogel hier in de late namiddag waargenomen in de Keersluisplas naast het bezoekerscentrum. Een dag erna was de vogel hier ook de gehele ochtend te bewonderen en volgens een medewerker van Staatsbosbeheer die ik vandaag sprak was de vogel aan het foerageren.
De roze pelikaan was prima te bewonderen vanuit de "Vogelkijkhut De Krakeend", de reusachtige vogel koos ook het ruime sop en zwom vlak voor de hut langs.

"De roze pelikaan is een zeldzame broedvogel van kustmoerassen en ondiepe meren in binnenland van Zuidoost Europa en Klein Azië, de vogel overwintert in Noordoost Afrika. Het is een zeldzame dwaalgast in West Europa".(Bron: ANWB vogelgids)

" De vogel heeft een opvallende snavel voorzien van een rekbare keelzak, de bovensnavel dient als deksel. Een roze pelikaan kan wel een halve eeuw oud worden. Door met meerdere vogels in een linie te zwemmen en met de vleugels op het water te slaan drijven de vogels de vis op. Het is dan vrij eenvoudig om hun prooi met de grote snavel uit het water te scheppen. De broedtijd wordt gekenmerkt door een oranje knobbel boven de snavel. Het vrouwtje legt 2 tot 3 eieren, die in ± 30 dagen worden uitgebroed. Als de kuikens ongeveer 3 weken oud zijn, verlaten ze het nest. Ze zijn na 14 weken zelfstandig en op een leeftijd van 3 tot 4 jaar geslachtsrijp. De pelikaan is wel hét voorbeeld van opofferende moederliefde. Men dacht vroeger dat moeder pelikaan in tijden van voedselschaarste haar jongen in leven hield door ze met haar eigen bloed te voeden. Ze zou dat doen door haar borst open te rijten.".(Bron: website Ouwehands dierenpark)

Nu maar hopen dat de medewerkers van Artis de vogel zijn vrijheid gunnen, als de winter niet te streng is heeft de vogel een reële overlevingskans. De Oostvaardersplassen zijn een goed biotoop voor de soort, er zit voldoende vis, maar in de winter is het wel eens afzien, vraag dat maar aan een Heckrund.

Tevens op het Oostvaardersveld enkele grote zilverreigers. Achter een rietkraag hoorde ik de schele roep van een ijsvogel. Op de Kleine Praambult zaten twee zeearenden al klaar naast elkaar op een heuveltje. Het was het adulte exemplaar met zeer lichte kop en de subadult. In de plas zwommen zeer veel wintertalingen, smienten en pijlstaarten. Ook zag ik hier vijf brilduikers. Grote zilverreigers waren ook hier niet afwezig. De Grote Praambult gaf uitzicht op honderden edelherten en konikpaarden en........grote zilverreigers.

Na een wat saai deel door het Kotterbos kwam ik uit op het Jan van den Boschpad waar een sperwer overvloog. Vanaf de uitkijkheuvel zag ik op de grond een vrouwtje havik zitten. In diverse plasjes zaten bij elkaar opgeteld 48 kleine zwanen. Een grote groep van ruim 130 watersnippen vloog onrustig heen en weer. Ook landde pal voor het uitkijkpunt een juveniele lepelaar, een achterblijvertje zullen we maar zeggen. Op de strook gras wandelden twee vossen. En................grote zilverreigers.

Samen met een plaatsgenoot fietste ik naar de Lepelaarplassen te Almere, ik kan er ook niks aan doen dat die vlak naast mijn huis liggen. Vanuit de Lepelaarhut waren er zeer veel eenden (vooral tafeleenden) te zien. Ik zag als curiositeit slechts drie rosse stekelstaarten, een man krooneend in zomerkleed en enkele brilduikers. Het beste kun je deze vogelkijkhut in de vroege ochtend bezoeken dan staat de zon wat voordeliger.