Forum van Waarneming.nl

Overige natuuronderwerpen => Excursieverslagen => Topic gestart door: Guus Peterse op oktober 18, 2005, 23:31:27 PM

Titel: Van Vlissingen naar Middelburg
Bericht door: Guus Peterse op oktober 18, 2005, 23:31:27 PM
Af en toe moet een mens eens iets geks doen, en vaak blijkt dat dan helemaal zo gek nog niet. Vlissingen bijvoorbeeld is eigenlijk maar ruim twee uur met de trein en die twee uur zijn prima door te komen met boek of krant. En fietsen van Vlissingen naar Westkapelle is helemaal geen straf, zeker niet met stralend weer en een oostenwindje. Dus hoezo ver? (Terug naar Middelburg was wel minder trouwens.)
Van Vlissingen naar Middelburg dus, met een ommetje via Westkapelle.

Om te beginnen Vlissingen: de kades langs de Westerschelde, de sluizen, de boulevard, de terrasjes vol mensen die genoten van de echt allerlaatste nazomerwarmte, het schitterende stadszicht en de weidsheid van de Westerschelde die geleidelijk overgaat in die van de Noordzee. Alles tezamen heeft het zeker grootstedelijke allure, maakt zelfs een wereldse indruk met al die drukte en bedrijvigheid, maar tegelijk heeft het voor mij iets afgelegens, iets provinciaals. Want, of all places, Vlissingen: verder weg kun je toch niet zijn? Ik bedoel, alle respect, maar zo'n uithoek! (Hoewel natuurlijk toch eigenlijk maar ruim twee uur met de trein, dus hoezo ver?)
Intussen trekvogels: vinken, nog meer vinken, nog meer vinken en nog meer vinken. Af en toe een paar kepen, een groepje spreeuwen, koperwieken, en nog meer vinken. Recht over de boulevard heen, recht over de overvolle terrasjes en het schitterende stadszicht.

Door en langs de duinen richting Dishoek: open buiten- en bebost binnenduin. De Nollendijk: ik zie boven me de heren op hun trektelpost. Woeste landen, starre bosjes, krakend in de oostenwind. En trekvogels: vinken, vinken en vinken. Koperwieken ook, zanglijsters, een barmsijs, een keep, ringmussen, zwarte mezen. Nog steeds zwarte mezen. In de verte wervelen kolossale zwermen van kauwen.
Het is zoveel meer allemaal dan ik thuis gewend ben: dat er een mooie groep koperwieken over komt en dat je even wacht en kijk, daar komt weer een groep. En na een tijdje nog een en dat je dan denkt: mooie trek vanochtend. Terwijl hier op een gegeven moment een permanente stroom van trekvogels over je heen vliegt. Ineens een groepje zwarte mezen dat neerstrijkt in de bosjes en even luid om zich heen piept; dan kan ik ze al niet meer terugvinden: verder getrokken.
Dishoek, Zoutelande, de vuurtoren van Westkapelle al prominent aan de horizon. Zwermen kauwen inmiddels recht boven. Een sperwertje ertussen. Ik kom langs een breed water: aardig wat dodaarzen. Ik kom langs het vermaarde opslagterrein Erika: niets. Dan Westkapelle in en naar de vuurtoren, van oorsprong een oude, middeleeuwse kerk. En tenslotte naar het befaamde kerkhofje.

Geen kerkhof in Nederland waar zoveel zeldzame vogels worden gezien als dat van Westkapelle. Maar dat gaat meestal niet vanzelf. Je moet goed zoeken en geduld is vereist. Hoewel ik al vrij gauw uit de verte bladkoning meende te horen, uit de richting van de naastgelegen camping, kon ik die daarna toch niet meer vinden. Wel hoorde ik na enige tijd vanaf de rand van het kerkhof van tijd tot tijd een herhaald eentonig, wat klaaglijk roepje. Het kwam uit een bosje achter een paardenveldje en naast de camping. En tussendoor ook zang: tjiftjaf was er met enige moeite nog wel in herkenbaar, vooral in het begin, maar verder was het toch heel anders, veel gevarieerder, uitbundiger, onregelmatiger, met hoge 'wietwiet' tonen erin gemengd, en met veel dubbeltonen erin. Dit was, vermoedde ik, en weet ik na beluisteren van de CD-opname inmiddels zeker, de siberische tjiftjaf die hier al enkele dagen gemeld wordt. Dus die was binnen! Eén keer kreeg ik hem te zien: een overwegend grijsbruine tjiftjaf met weinig of geen groentinten en een iets bovengemiddelde oogstreep.
Daarna nog zowat een uur op het kerkhof gezocht naar bladkoning. Vergeefs. Ik raakte onder andere verzeild bij het oorlogsmonument waar, voor zover teruggevonden, de slachtoffers begraven liggen van het bombardement op Westkapelle aan het eind van de tweede wereldoorlog. In oktober 1944 bombar-deerden de geallieerden hier de dijk. Door Walcheren onder water te zetten, hoopte men de Duitsers van het eiland te verdrijven. Westkapelle werd daarbij grotendeels vernietigd: de prijs van de vrijheid. Van het oude dorp staat alleen de vuurtoren nog overeind. Daarnaast resten van toen slechts de graven van de slachtoffers op het kerkhofje. Het is een ronde open plek, besprenkeld door het gouden herfstlicht dat door de omringende bomen sijpelt. In het midden staat een monument en daar omheen in halve cirkels meer dan honderd sobere grafzerken. Allemaal identiek, met een naam, een leeftijd. Geen sterfjaar, dat was bekend. Plus een bord met de namen van een aantal vermisten: nooit teruggevonden, nooit begraven.

Oh ja de vogels ... Hoewel in de context van de menselijke geschiedenis met al zijn waanzin en tragiek natuurlijk hopeloos onbelangrijk: volop merels, zanglijsters, een groene specht, een paar tjiftjaffen, buizerd over. Geen bladkoning. Dan, ik ben het kerkhof al af en fiets langs de bosjes aan de rand ervan: roep van bladkoning. Luid en duidelijk. Ik meen iets te zien scharrelen aan de achterkant van de bosjes. Dus terug, het kerkhof weer op (ik doe dat nooit zonder enige schroom, een kerkhof vraagt toch om enige eerbied en reflectie, maar soms breekt nood wetten) en afwachten maar. Ik hoor 'm weer, vlakbij. Dan zie ik iets vliegen. Ik richt de kijker en zie, één tel: bladkoning! Ik zie oogstreep, ik zie vleugelstreep, alles erop en eraan maar ik zie bovenal onmiskenbaar bladkoning. Eén tel lang, dan is-ie weg: de tijdsduur dat ik in mijn leven bladkoning in beeld heb gehad in één keer verdubbeld!