Forum van Waarneming.nl

Soortgroepen => Insecten (overig) => Topic gestart door: frankneijts op augustus 20, 2014, 13:21:53 PM

Titel: Ephemera-haften
Bericht door: frankneijts op augustus 20, 2014, 13:21:53 PM
Van haften (eendagsvliegen) bestaan, als vliegend insect, 4 verschijningsvormen (man, vrouw, imago en subimago) welke bij veel soorten redelijk goed te onderscheiden zijn. Van de 3 grootste in ons land voorkomende soorten, behorende tot het geslacht Ephemera (resp. danica, glaucops en vulgata), heb ik die verschijningsvormen in een overzichtje gezet waarmee de ID wat vergemakkelijkt wordt hopelijk:
Titel: Re: Ephemera-haften
Bericht door: Ton van Haaren op augustus 20, 2014, 14:08:47 PM
Mooi overzicht Frank, daar heb je wat aan.
Misschien ook interessant om te melden dat E. lineata in NL is uitgestorven.
E. glaucops is volgens mij tegenwoordig de algemeenste Ephemera langs grote wateren (kanalen, rivieren, meren) en plant zich daar ook voort, voornamelijk in (laagland)rivieren(-gebied) zoals de Maasplassen, Merwede, waal e.d.). Ze zou vroeger uitermate zeldzaam zijn.

E. danica plant zich voort in kleine langzaam stromende rivieren en laaglandbeken en is dan ook voornamelijk in het oosten en zuiden (pleistocene zandgronden) te vinden. Daar ze leven in kleinere waterlopen dan de andere soorten van dit genus is de verspreiding minder sterk beïnvloed door verontreiniging en cultuurtechnische ingrepen (Mol, 1985c).  De larven komen voor in beken met een minder hoge temperatuursfluctuatie dan Ephemera vulgata.
E. vulgata is net als E. danica meer te vinden op de pleistocene zandgronden in het zuiden en oosten van ons land omdat de soort zich voornamelijk voortplant in de grotere beken (in het buitenland ook in plassen). De soort houdt niet van de kleinere beken, waar E. danica zich ophoudt.
Omdat alle 3 de nederlandse soorten er een eigen larven-biotoop op nahouden (danica in kleine beken, vulgata in (middel)grote en glaucops in rivieren en kanalen zul je ze zelden tezamen aantreffen.
Titel: Re: Ephemera-haften
Bericht door: Arp op augustus 20, 2014, 16:05:26 PM
Helemaal geweldig Frank ! :duim:  :lol: *save as ...*

Misschien handig om erbij te hebben: In deze oude discussie (http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=239266.0) komen wat kenmerken aan de orde, o.a. ook voor de door Ton genoemde lineata. Daar is, door mij als ultraleek, ook een klungelige poging tot samenstellen van wat kenmerken gedaan in deze afbeelding:
(http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?action=dlattach;topic=239266.0;attach=582755;image) (http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?action=dlattach;topic=239266.0;attach=582754;image)

Tevens in dat topic wat links naar nuttige sleutels/info.

Titel: Re: Ephemera-haften
Bericht door: David Tempelman op augustus 21, 2014, 22:27:26 PM
klasse, Frank ! :duim:  dankjewel !
Titel: Re: Ephemera-haften
Bericht door: John Bouwmans op juni 05, 2016, 08:45:10 AM
Zou mooi zijn als deze schitterende platen bij de soortinfo zouden staan Frank; Ze staan hier nu al bijna 2 jaar maar zie ze nu toevallig via een ander topic. Upgraden en toevoegen aan de soortinfo zou ik zeggen. Komen ze beter tot hun recht  8)
soortinfo Ephemera danica (http://waarneming.nl/soort/info/1507)
soortinfo Ephemera glaucops (http://waarneming.nl/soort/info/27121)
soortinfo Ephemera vulgata (http://waarneming.nl/soort/info/27119)
Titel: Re: Ephemera-haften
Bericht door: Josee op juni 05, 2016, 09:41:56 AM
Inderdaad goed idee deze foto's bij soortinfo te plaatsen. Ik zag deze soort bij de Buurserbeek en als ik de kenmerken op het overzicht goed heb ingeschat, zag ik een ♀ subimago Ephemera vulgata (http://waarneming.nl/waarneming/view/119571202). Dank dus!
Titel: Re: Ephemera-haften
Bericht door: frankneijts op juni 07, 2016, 18:32:58 PM
Citaat van: Josee op juni 05, 2016, 09:41:56 AM
Inderdaad goed idee deze foto's bij soortinfo te plaatsen. Ik zag deze soort bij de Buurserbeek en als ik de kenmerken op het overzicht goed heb ingeschat, zag ik een ♀ subimago Ephemera vulgata (http://waarneming.nl/waarneming/view/119571202). Dank dus!

ID is goed Josée... 8)
Titel: Re: Ephemera-haften
Bericht door: Josee op juni 07, 2016, 18:35:08 PM
Goed idee en ID  ;D  Mooi dat het overzicht nu goed te vinden is  :duim:
Titel: Re: Ephemera-haften
Bericht door: frankneijts op juni 30, 2021, 14:36:53 PM
Een paar dagen geleden verbleef ik met Lex Peeters in een hotel in Revin, een klein plaatsje langs de Maas in het noorden van Frankrijk, vlakbij het bekende Viroinval dat daar net over de grens in België ligt. Hier werden we 's avonds verrast door een vrij massale 'hatch' van grote haften die ik in het licht van de straatlantaarns al snel kon determineren als Ephemera's. Gezien de datum (27 juni) zou het glaucops of lineata moeten zijn al dacht ik op dat moment nog dat lineata wat zuidelijker langs de Maas voorkwam en bepaald niet talrijk. De volgende ochtend bleek de gevel van ons hotel ahw bedekt met massa's nog levende haften in subimago-stadium die een welkome prooi bleken voor talrijke Huismussen en Merels. Bij nadere bestudering was ik eigenlijk al overtuigd van Ephemera lineata en een snel berichtje naar Daan Drukker bevestigde mijn vermoeden. De gelijkenis met E.glaucops is duidelijk: grofweg bleker en minder getekend dan danica en zeker veel minder donker dan vulgaris. Hoewel we de volgende avond nog maar enkele haften zagen, bleken er in de hal van het hotel nog voldoende beestjes te hebben overleefd die ook nog eens imago geworden waren. Al met al voldoende materiaal om een, wat mij betreft zeer welkome!, aanvulling te maken voor dit Ephemera-overzicht (dat nu voor de Benelux compleet is ..).
Van Daan hoorde ik dat lineata inmiddels wat naar het noorden is opgeschoven, vermoedelijk langs de Maas, en nu ook in België wordt aangetroffen langs die rivier maar ook langs de Ourthe en Viroin. Inmiddels is er zelfs een Nederlandse waarneming https://waarneming.nl/observation/160685979/, zie ook daar, in de reacties van Daan op de waarneming, voor een bespreking van de belangrijkste kenmerken tov glaucops. Overigens betrof dit waarschijnlijk een dwaalgast hoewel, wat mij betreft, dit ook wel een 'lifter' kan zijn geweest. Immers bewees mijn eigen ervaring in de hotellobby dat die beestjes makkelijk een nachtje kunnen overleven en het zou dus kunnen dat het beestje van Joost op 1 of andere manier als subimago aan een auto (oid) is blijven hangen na bezoek aan de Maasoever ergens in Noord-Frankrijk (of België dus..) en vervolgens in NL als imago is gaan vliegen..
Wat de kenmerken betreft vielen mij vooral de vrijwel geheel donkere ogen op, zowel van mannetje als vrouwtje, imago en subimago. Immers is de oogkleur van E. glaucops heel anders: 'glas half-vol' bij mannetjes en licht met donkere pupil bij wijfjes, zowel imago als subimago. Weliswaar hebben ook danica m/v geheel donkere ogen en deels ook mannetjes vulgata maar deze 'hatchen' normaliter veel eerder en kunnen qua lichaamstekening vrij gemakkelijk van lineata worden onderscheiden.