Forum van Waarneming.nl

Soortgroepen => Vogels => De Frisse Blik => Topic gestart door: Alwin op november 24, 2011, 19:53:47 PM

Titel: Hoe leren Vogels?
Bericht door: Alwin op november 24, 2011, 19:53:47 PM
Ik geef een presentatie/ spreekbeurt over het onderwerp: Hoe leren vogels?


Het thema staat vast, en roept deelvragen op?
- Leren vogels?
- Stel dat vogels kunnen leren, betekent het dan ook dat vogels kunnen denken?... etc, etc


Ik ben opzoek naar wat inzichten, visie, meningen, ideeen.


Laat je niet afleiden door het ontbreken van een wetenschappenlijke onderbouwing...het gaat mij, voor nu, metname om het uitwisselen en ontvangen van (creatieve) gedachten.


Vragen die ik mijzelf stelde gingen de richting op van:
- vanuit het ei maakt een kuiken geluid. Is het kuiken bezig met leren?
- een Ringsnavelmeeuw komt jaar in - jaar uit in Tiel de winter doorbrengen. Hoe weet de Ringsnavelmeeuw het volgende jaar waar Tiel ligt?
- een Grote Burgemeester zit iedere winter op een specifiek dak in Den Helder. Hoe weet die Grote Burgemeester iedere winter het dak terug te vinden?
- Spreeuwen vormen een compacte groep bij dreiging. Dit is een methode om vijanden te verwarren (ofzo). Hoe weten zij dat dit de effectieve methode is?
- Ondanks dat een Boerenzwaluw een enorme reis maakt naar het verre zuiden, weet deze in het voorjaar zijn nest-schuur van het vorige jaar terug te vinden. Hoe weet die Boerenzwaluw waar die schuur staat?



Titel: Re: Hoe leren Vogels?
Bericht door: Folkert Jan op november 24, 2011, 20:17:55 PM
Waar ga je die presentatie geven en wat is eigenlijk je doelgroep?

Ik heb geen inzichten, maar je kunt je afvragen waarom kraaiachtigen soms tools gebruiken zoals stokjes om aan eten te komen.
Titel: Re: Hoe leren Vogels?
Bericht door: fkdeboer op november 24, 2011, 20:22:53 PM
Hallo Alwin, leuk onderwerp! maar ook erg lastig.....

De voorbeelden die je noemt zijn lastig en hoeven niet allemaal met 'leren' te maken hebben (als een vogel voor het eerst naar het zuiden trekt en daarbij niet specifiek zijn ouders volgt, hoe 'weet' hij dan de route? is dit aangeleerd of moeten we het 'instinct' noemen? )

wat mij meteen te binnen schoot zijn duiven. Daar is onderzoek naar gedaan over de route die ze volgen(vooral het herkennen/onthouden van landmarks) en leren (ze kunnen zelfs memory!). Met een beetje googlen zou je wel wat filmpjes moeten kunnen vinden waar het een en ander in wordt uitgelegd.

En vergeet vooral de kraai-achtigen ook niet. Staan bekend om hun 'intelligent' gedrag. check bijvoorbeeld: http://www.youtube.com/watch?v=BGPGknpq3e0 (http://www.youtube.com/watch?v=BGPGknpq3e0)
zijn ook veel onderzoeken mee gedaan ivm leren.

Ik ben benieuwd wat het gaat worden; succes ermee!
Titel: Re: Hoe leren Vogels?
Bericht door: Oenanthe op november 24, 2011, 20:23:47 PM
Uit experimenten is gebleken dat zangvogels hun zang inderdaad leren. In dit geval betekent dat dat ze gedurende hun jeugd, en mogelijk al in het ei, de zang van volwassen soortgenoten moeten horen. Die slaan ze dan in hun geheugen op en brengen hem het voorjaar daarop ten gehore. Horen ze tijdens de 'gevoelige periode' geen soorteigen zang dan leren ze het nooit al zijn ze later door zangers omgeven. Bij mensenkinderen zijn er aanwijzingen dat het leren spreken van een taal precies zo gaat.
Titel: Re: Hoe leren Vogels?
Bericht door: Folkert Jan op november 25, 2011, 12:10:26 PM
Alwin,

zit toevallig naar vogelboeken te kijken en kwam dit tegen:

http://www.natuurenboek.nl/details.aspx?lnPKID=16618 (http://www.natuurenboek.nl/details.aspx?lnPKID=16618)
Titel: Re: Hoe leren Vogels?
Bericht door: Oenanthe op november 25, 2011, 12:39:51 PM
Dat is waar ook. Een van de klassieke vogeltrekproeven. Het was al bekend dat spreeuwen die in het najaar in Nederland werden geringd, in Engeland overwinteren. Aangeboren kennis of aangeleerd? Een onderzoeker ving in Wassenaar een groep spreeuwen, ringde ze en zette ze meteen op het vliegtuig naar Zwitserland. Daar werden ze losgelaten en wat bleek? De jonge vogels, die voor het eerst op trek waren, volgden dezelfde route als die ze genomen hadden als ze niet naar Zwitserland waren gebracht. Ze kwamen zo in Spanje terecht. De volwassen vogels, die de tocht al minstens een keer gemaakt hadden, waren in staat te onderkennen dat ze verkeerd zaten. Die pasten hun route wel aan en vlogen uit Zwitserland alsnog naar Engeland.
Titel: Re: Hoe leren Vogels?
Bericht door: Jarinka op november 25, 2011, 15:48:29 PM
Citaat van: rnbflavour op november 25, 2011, 12:10:26 PM
Alwin,

zit toevallig naar vogelboeken te kijken en kwam dit tegen:

http://www.natuurenboek.nl/details.aspx?lnPKID=16618 (http://www.natuurenboek.nl/details.aspx?lnPKID=16618)

Dikke aanrader! Heb hem ruim een half jaar geleden gekocht, en kijk er nog steeds regelmatig in omdat de platen zo mooi zijn. Het boek vertelt over de geschiedenis van de ornithologie, die begon met het doodschieten van vogels om te kijken welke soort het was, en via John Ray, de eerste veldornitholoog, bij onze huidige standpunten komt.
Er staan prachtige (soms eeuwenoude) tekeningen in, met beknopte achtergrondinformatie erbij. Hoewel het een vertaling is van het Engelse boek "The Wisdom of Birds", merk je tijdens het lezen nauwelijks dat het vertaald is.
Over het leerproces van vogels wordt niet heel veel gezegd, maar het is een prachtig boek :)
Titel: Re: Hoe leren Vogels?
Bericht door: H.Valkema op november 25, 2011, 16:22:50 PM
experiment met kraai achtigen ook erg leuk voor een spreek beurt.

typische experimenten:
http://www.youtube.com/watch?v=HQ_xenO4T4E&feature=related (http://www.youtube.com/watch?v=HQ_xenO4T4E&feature=related)
http://www.youtube.com/watch?v=7Bv45K8IaXg (http://www.youtube.com/watch?v=7Bv45K8IaXg)

ik heb ook een keer kraaien gezien die noten op de weg gooiden zodat auto's erover heen reden. Ze wachten keurig tot het voetgangers stoplicht op groen sprong en gingen dan veilig de geplete noten op eten, als het licht op rood sprong wisten ze dat ze zo snel als mogelijk moesten wegwezen. Dit is niet aangeleerd maar ging om wilde kraaien, prachtige voorbeelden. Dit is leren door inzicht, enkele dieren kunnen dat maar.. (apen en mensen... misschien nog een paar maar ik heb mijn bronnen hier niet voor nagecheckt)
Titel: Re: Hoe leren Vogels?
Bericht door: Margreet Kwh op november 25, 2011, 16:32:54 PM
Ter inspiratie: Konrad Lorenz.
foto (http://www.britannica.com/EBchecked/media/118499/Konrad-Lorenz-being-followed-by-greylag-geese-1960)
Titel: Re: Hoe leren Vogels?
Bericht door: Vincent Hart op november 25, 2011, 16:35:23 PM
Citaat van: Jarinka op november 25, 2011, 15:48:29 PM
Citaat van: rnbflavour op november 25, 2011, 12:10:26 PM
Alwin,

zit toevallig naar vogelboeken te kijken en kwam dit tegen:

http://www.natuurenboek.nl/details.aspx?lnPKID=16618 (http://www.natuurenboek.nl/details.aspx?lnPKID=16618)

Dikke aanrader! Heb hem ruim een half jaar geleden gekocht, en kijk er nog steeds regelmatig in omdat de platen zo mooi zijn. Het boek vertelt over de geschiedenis van de ornithologie, die begon met het doodschieten van vogels om te kijken welke soort het was, en via John Ray, de eerste veldornitholoog, bij onze huidige standpunten komt.
Er staan prachtige (soms eeuwenoude) tekeningen in, met beknopte achtergrondinformatie erbij. Hoewel het een vertaling is van het Engelse boek "The Wisdom of Birds", merk je tijdens het lezen nauwelijks dat het vertaald is.
Over het leerproces van vogels wordt niet heel veel gezegd, maar het is een prachtig boek :)
Het is dan ook erg goed vertaald (met een kleine bijdrage van ondergetekende)  :angel:
Titel: Re: Hoe leren Vogels?
Bericht door: fkdeboer op november 25, 2011, 17:13:32 PM
Citaat van: H.Valkema op november 25, 2011, 16:22:50 PM
ik heb ook een keer kraaien gezien die noten op de weg gooiden zodat auto's erover heen reden. Ze wachten keurig tot het voetgangers stoplicht op groen sprong en gingen dan veilig de geplete noten op eten, als het licht op rood sprong wisten ze dat ze zo snel als mogelijk moesten wegwezen. Dit is niet aangeleerd maar ging om wilde kraaien, prachtige voorbeelden. Dit is leren door inzicht, enkele dieren kunnen dat maar.. (apen en mensen... misschien nog een paar maar ik heb mijn bronnen hier niet voor nagecheckt)

dat is inderdaad dat filmpje wat ik hierboven al aanhaalde:
Citaat van: fkdeboer op november 24, 2011, 20:22:53 PM
En vergeet vooral de kraai-achtigen ook niet. Staan bekend om hun 'intelligent' gedrag. check bijvoorbeeld: http://www.youtube.com/watch?v=BGPGknpq3e0 (http://www.youtube.com/watch?v=BGPGknpq3e0)
Titel: Re: Hoe leren Vogels?
Bericht door: frankmeer op november 25, 2011, 17:24:50 PM
Citaat van: MarKoHu op november 25, 2011, 16:32:54 PM
Ter inspiratie: Konrad Lorenz.
foto (http://www.britannica.com/EBchecked/media/118499/Konrad-Lorenz-being-followed-by-greylag-geese-1960)

In de documentaire 'Bij de beesten af' van Bert Haanstra uit '72 is veel aandacht voor diergedrag en de vergelijking tussen mens en dier, onder meer vanuit de ethologische invalshoek. Hier zit ook een scène in over Konrad Lorenz en soortgelijke gevallen (experimenten met kippen en apen die bij de geboorte van hun moeder gescheiden werden en vervolgens opgevoed in isolatie). Haanstra kreeg bij het maken van de film voor de wetenschappelijke ondersteuning assistentie van de Groningse etholoog prof. Gerard Baerends, dus de film is ook nog wetenschappelijk onderbouwd. Zeker de moeite waard om te kijken en het geeft wellicht antwoord op enkele vragen die je stelt.

http://www.bol.com/nl/p/dvd/bert-haanstra-bij-de-beesten-af/1002004005605344/index.html#product_description (http://www.bol.com/nl/p/dvd/bert-haanstra-bij-de-beesten-af/1002004005605344/index.html#product_description)
Titel: Re: Hoe leren Vogels?
Bericht door: Vincent Hart op november 25, 2011, 17:28:26 PM
Heb toevallig recent de biografie van Nico Tinbergen gelezen, die samen met goede vriend Lorenz de grondlegger van de ethologie genoemd mag worden. Nico's meest invloedrijke leerling heet Gerard Baerends ...
Titel: Re: Hoe leren Vogels?
Bericht door: KorHaan op november 25, 2011, 18:09:44 PM
Citaat van: Oenanthe op november 25, 2011, 12:39:51 PM
Dat is waar ook. Een van de klassieke vogeltrekproeven. Het was al bekend dat spreeuwen die in het najaar in Nederland werden geringd, in Engeland overwinteren. Aangeboren kennis of aangeleerd? Een onderzoeker ving in Wassenaar een groep spreeuwen, ringde ze en zette ze meteen op het vliegtuig naar Zwitserland. Daar werden ze losgelaten en wat bleek? De jonge vogels, die voor het eerst op trek waren, volgden dezelfde route als die ze genomen hadden als ze niet naar Zwitserland waren gebracht. Ze kwamen zo in Spanje terecht. De volwassen vogels, die de tocht al minstens een keer gemaakt hadden, waren in staat te onderkennen dat ze verkeerd zaten. Die pasten hun route wel aan en vlogen uit Zwitserland alsnog naar Engeland.


De proef van Perdeck; één van mijn tentamenvragen op de universiteit Utrecht destijds.

Proeven met Zwartkoppen in gevangenschap hebben uitgewezen, dat trekdrang en -richting is aangeboren. In een proefopstelling met een platte ronde kooi , met iets schuin aflopende bodem naar het midden toe, en een klein stempelkussen in het midden, liet men een Zwartkop los onder een erboven geprojecteerde nachthemel met sterren in een bepaalde periode. Uit de gestempelde pootafdrukken bleek dat de vogel een sterke voorkeur voor het Zuidwesten had in oktober. Na twee weken veranderde de richting in Zuidoost. Ongeveer de periode die de vogel nodig zou hebben gehad om Gibraltar te bereiken. Om niet in de oceaan te eindigen verandert de vogel van richting, van ZW naar ZO. De Zwartkop in gevangenschap had niet eerder getrokken. Dus de trekrichting en de verandering daarin, bleken aangeboren.

Vriendelijke groet,

Ronald Sinoo
Titel: Re: Hoe leren Vogels?
Bericht door: Oenanthe op november 25, 2011, 21:23:48 PM
Citaat van: MarKoHu op november 25, 2011, 16:32:54 PM
Ter inspiratie: Konrad Lorenz.
foto (http://www.britannica.com/EBchecked/media/118499/Konrad-Lorenz-being-followed-by-greylag-geese-1960)

Ook een klassieke dierproef maar hier is geen sprake van leergedrag. Lorenz ontdekte hiermee dat pasgeboren gansjes het eerste bewegende object dat ze zien als hun moeder beschouwen. Aangeboren gedrag dus.