Afgelopen week ontving ik een bericht wat nauwelijks geloofwaardig leek: Boyeria Irene was aangetroffen in Landkreis Celle wat ongeveer 30km ten NO van Hannover ligt. Dit ligt op minder dan 250 km ten oosten van Nederland op de hoogte van Zwolle. De waarnemer, Hans-Joachim Clausnitzer, is een goede libellenwaarnemer die onder andere veel werk heeft gedaan op de Lunerburger heide. Op mijn verzoek om meer informatie (waarin ik ook mijn ongeloof liet doorschemeren) kreeg ik de onderstaande mail. Deze mail maakt duidelijk dat de soort zeker al sinds 2008 aanwezig is, door meerdere mensen is gezien en dat er sprake is van meerdere populaties. De soort was in Duitsland tot nu toe alleen bekend van enkele waarnemingen in het uiterste zuiden en het betreft hier dan ook een ongelofelijke uitbreiding van het verspreidingsgebied. Het meest verrassende is dat er tot nu toe helemaal geen aanwijzingen waren dat de soort zich uitbreid. Het is op het moment nog onduidelijk of Boyeria een grote sprong voorwaarts heeft gemaakt en daarbij een groot gebied heeft overgeslagen of dat er wel degelijk nog onontdekte populaties in het tussenliggende gebied aanwezig zijn.
Iets wat deze waarneming ook duidelijk maakt is dat de soort ook in Nederland en België zou kunnen opduiken. De soort vliegt bij grotere, ten minste deels beschaduwde beken. Plekken die wat betreft biotoop geschikt lijken zijn de Slinge in de Achterhoek, de Dinkel in Twente, het Geldernsch-Niers Kanaal in Midden Limburg en de Beerze in Brabant. Ga zoeken! Het lijkt onmogelijk maar wie eeuwige glorie ambieert moet misschien wel geloven in het onmogelijke.
Vincent Kalkman
At the 30. 08. 2008 Mrs. Thomes found a dragonfly laying eggs in the river Örtze in Lower Saxony in North Germany (Landkreis Celle). She could catch the dragonfly and made a foto. But she was so surprised, that she didn´t wrote over Boyeria.
2009 there was found a Exuvie from Boyeria irene, I heard of this, but I didn´t believe it.
This year 2010 I spoke with Mrs. Thomes. With friends we looked than at the river Örtze and we found Boyeria irene 17. 07. 2010.
At the same day Mr. Arlt found two Exuvien from Boyeria in a small river not very far from the Örtze.
Than I heard from Mr. K. Krieger: he visited an Exuvien-Seminar at Sunder (NABU Nature Station in Winsen/Aller Landkreis Celle). He drove from Celle to Winsen crossing the river Örtze. He stopped and collected some Exuvien from Cordulegaster and two unknowned Exuvie. The two are from Boyeria irene.
With a friend I looked for Exuvien (there was no sun, to lock for the dragonflies) and we found 12 Exuvien from Boyeria irene.
Vincent, dat is geweldig nieuws :duim:
En dan de vraag die zich, althans bij mij, onmiddellijk opdringt: waar zijn de foto's? Of tenminste toch die ene van mevrouw Thomes? Ik bedoel: vóór ik de Beerze of de Dommel af ga struinen wil ik wel wat meer zekerheid natuurlijk.... 8)
Bizar!!!
Thomes of Thomas kan ook een achternaam zijn :P
Ik ben er van uit gegaan dat het, zoals het er ook staat, gewoon mevrouw Thomes is maar dat zal me verder een biet zijn: eerlijk gezegd ben ik vooral (eigenlijk alleen maar...) geinteresseerd in de foto die ze gemaakt heeft van die Schemerlibel daar in de rivier de Örtze......
Citeer...Barabara Thomas...
Dit moet dan "Bizarbara Thomas" zijn, neem ik aan!
Opwindend nieuws, hoor, tsss.....
Als er foto' zijn, dan check ik de Beerze wel de komende weken :duim:
het kan niet gek genoeg voor die libellen lijkt het wel, nou dan wacht ik de soort gewoon op bij een krabbenscheerslootje hier in de buurt :rolleye:
Als je me vertelt welk slootje je checkt, zal ik er vooraf wat huidjes in hangen. Dat maakt het wat leuker voor je.
Maar dit is wel heel wonderlijk nieuws zeg!! Ik had het aanvankelijk ook niet geloofd als zo'n mailtje in mijn mailbox gevallen was. Maar met meerdere waarnemers, foto's en huidjesvondsten is het ineens wel geloofwaardig, zeker als de naam Clausnitzer opduikt. Maar eens bekijken of we deze soort ook in de Nederlandse huidjesgids moeten gaan behandelen..... Het moet niet gekker worden zeg!
hoofdstukje "worden snel verwacht' soorten erbij... ;)
Dat hoofdstukje bestaat al, maar dit is weer zo'n twijfelgeval... Vincent geeft aan dat het onduidelijk is of de soort een sprong heeft gemaakt, of dat ze misschien al langer aanwezig zijn. Breidt ie zich snel uit, dan is het goed om 'm op te nemen, bljkt dat de soort al langer op zo'n plek stilzwijgend voorkomt, dan niet. Maar fijn, daar gaan we eens over in discussie met de betrokkenen.
Vincent heeft al eens eerder de terugkomst van de gaffellibel voorspeld. De locatie klopte (nog) niet.
Ik zit nu een 50 km ten ZW van Hannover, morgen schijnt het goed weer te worden. Maar wat zijn de eisen van waterkwaliteit. Als er suggesties komen van de Dommel ed. dan lijken me in NL, de Swalm en Tungelroyse beek ook geschikt, maar dan zijn er in Duitsland ook nog vrij veel andere geschikte stroompjes. Ik ga er in elk geval extra op letten, maar vraag me af wat de eisen zijn voor de waterkwaliteit, evenals bodem en watervegetatie.
Eisen? Denk kompleet onduidelijk. Wat ze in Zuid-Europa willen is goed beschaduwd behoorlijk stromend water (Portugal en Sardinie). In Sardinie was het beest altijd vergezeld van Vroege Glazenmaker. Vegetatie lijkt niet van invloed. In Portugal zat het beest eigenlijk overal wat min of meer aan deze omschrijving voldoet, in Sardinie wat minder (kan aan het zoekgedrag van de onderzoekers hebben gelegen, of omdat geschikt biotoop minder aanwezig was, kwait nait). Maar habitat naar het noorden toe te extrapoleren is heel gevaarlijk - en leidt waarschijnlijk tot niets)
In Zuid Frankrijk ook tamelijk snel stromde beschaduwde beekjes. Met rotsbodem – en dat hebben wij helegaar niet. Vergezeld van beide tanglibellen enzo.
Ben wel benieuwd naar het precieze Duitse biotoop.
Gisteravond de bewijsfoto's van Hans Joachim Clausnitzer ontvangen. Deze laten weinig te wensen over. Bij een korte waarneming kan Boyeria verward worden met Cordulegaster (donker achterlijf met ringetjes) of met Aeshna cyanea (heeft een soort van lantaarntje op het achterlijf). Er zijn weinig huidjes die makkelijker te herkennen zijn dan die van Boyeria: stekelig uiterlijk, achterrand van de kop hoekig en vaak een licht vlekje op de bovenkant van s8.
Vincent
Hierbij nog een foto van een adult. De gegevens van de foto's zijn: 'Some pictures made in the Örtze in Lower Saxony in the river Örtze. The Exuvie: 26. 07. 2010 and the Imago: 21. 07. 2010'
Vincent
Weinig ruimte voor twijfel inderdaad. Erg spectaculair!
De soort is eigenlijk met niets te verwarren, het is een heel apart beest.
Erg leuk nieuws! Een grote sprong inderdaad, maar libellen maken wel vaker grote sprongen (denk aan L.albifrons, G.flavipes en O.cecilia). Klinkt als een uitdaging, ik ga zeker opletten in Brabant de komende weken.
Ik ken de soort niet, maar op grond van afbeeldingen lijkt de enige soort waarmee je hem kunt verwarren een vrouw blauwe glazenmaker (ook groenig met achterlicht en zit ook langs beschaduwde beken). Kan iemand me wat vertellen over gedrag en herkenning?
-Vliegt ie vooral 's avonds of ook overdag en alleen in de schaduw of ook in de zon?
-Heeft ie een snelle vlucht zoals de aeshna's of een tragere?
-gaan ze vaak zitten of niet?
-De vlekken op de top van de vleugel zijn die er altijd en kun je die in de vlucht ook zien?
Rob
Het is een heel contrastarme soort en daardoor volgens mij nergens mee te vergelijken. Verder graag in de schaduw of de schemering, beetje slome vlieger (althans is mijn indruk), gaat graag zitten, maar dan onder overhangende takken enzo.
Eenmaal was ik erg blij met ze. We liepen met zware rugzakken en speurden in het begin van de schemering naar een plekje voor de tent (wil kamperen). Ons tempo lag speurenderwijs niet hoog, heel wat muggen kwamen op onze voortreffelijke zweetlucht af, maar daar kwamen weer schemerlibellen op af die ze vlak boven ons hoofd achter elkaar opvraten!
Wat een prachtige libel is dit toch. Juist die hele rustige, kleuren maakt hem fantastisch mooi.
Mannetje draait rondjes van een paar meter tot hooguit enkele tientallen meters lang en 1 a 2 meters breed. Of ze in de schaduw vliegen kun je niet zeggen. Wel als het 35 graden is maar bij 25 graden ook? Rustige vlieger, die nauwelijks lijkt te gaan zitten. (Heb ik het dus over territoriale mannetjes)
Ik zit op dit moment in de Dordogne, waar de soort niet zeldzaam is. Vorige week vloog een copula langs over een stuwmeer, in beboste omgeving (dus stilstaand water). De bodem was ook daar stenig (leisteen hier). Enkele beesten bij elkaar vlogen vandaag nog over een snelstromende beek. Aan een kant gemengd bos, aan de andere oever een weiland met (Limousin) koeien. Helder fris water (het begin van de rivier La Dronne, waar ik tot nu toe tevergeefs tracht de lokatie te vinden van Macr sple die hier schijnt te vliegen). Het is de bovenloop, maar een paar decimeter diep, snel stromend water. De dieren patrouilleren vlak over het wateroppervlak, ze vliegen vrij rustig en hangen als Oxyg curt regelmatig stil voor openliggende boomwortels langs een steile oever. Ze hebben een heel sterke voorkeur voor de beschaduwde stukken, misschien dat je je dan ook het beste kunt richten op west-oost beken in Nederland, je hebt dan altijd schaduw.
Vandaag was DE begeleidende soort toch wel Calo virgo, in groot aantal, maar die soort is hier werkelijk overal te vinden, dat zegt waarschijnlijk niet zo veel?
Ik heb een 500 meter beek afgelopen ca 50km ZO van Hannover, helaas geen perfect weer maar zag er redelijk goed uit als ik het zo hoor/lees. Daar zat ook wel Bos maar vooral nog Weidebeek, maar vooral Kanaal en Snuffel, ook wel Metaalglans, Keizer, Oever en Breedscheen en Bloedrode Heide. Stukken waren stenig.
De stroomrichting van beken zal weinig uitmaken aangezien de meeste beken weer meanderen. Daarbij weer denkend aan Limburg is de Geul (Heeft Kl. Tang gehad) wellicht een mooie optie?
Geul kan best, lijkt me. Wat M.splendens betreft - hoe laat ga je op zoek? Meeste beesten zijn na 10 uur wel vertrokken, en na 11 uur hoef je denk ik niet meer te zoeken. Vroeg op dus...
Citaat van: Goyatlah op augustus 01, 2010, 21:20:10 PM
Geul kan best, lijkt me. Wat M.splendens betreft - hoe laat ga je op zoek? Meeste beesten zijn na 10 uur wel vertrokken, en na 11 uur hoef je denk ik niet meer te zoeken. Vroeg op dus...
Heb de soort zelf nooit gezien, maarr... misschien is dit temperatuursafhankelijk? Dan zou het in Frankrijk anders kunnen zijn dan in Portugal?
Tuurlijk, maar als hij niet te vinden is, kan dat een verklaring zijn.
Voor wie geinteresseerd is in Macromia en een beetje Frans kent: http://www.inra.fr/opie-insectes/observatoire/odonates/m_splend.htm (http://www.inra.fr/opie-insectes/observatoire/odonates/m_splend.htm) O.a. blijkt hieruit dat mannetjes inderdaad enige uren per dag ergens anders uithangen dan aan de (voortplantings-)waterkant. Maar dat is niet zo vreemd: Bronlibellen bijv. doen dat ook.
Vorig jaar de schemerlibel 2 weken kunnen bestuderen boven het beekje op de camping in Zuid-Frankrijk, mijn zoontje ving larven in de poeltjes. In de avond kwamen ze op de parkeerplaats voor het huisje. Het beekje stelde erg weinig voor, toen wij aankwamen stond het droog op een aantal plekken na, kennelijk hadden ze er geen last van. Na regenbuien veranderde de beek in een behoorlijk pittig stroompje, maar nog steeds niet meer dan een beekje. Ok hier stenige bodem.
Ben benieuwd naar verdere zoekresultaten in Duitsland, wellicht zitten ze ook in Noord-Frankrijk en Belgie?
N.a.v. mijn vraag over een larvehuidje, wat een schermerlibel bleek te zijn wat info
over waar ik de soort zag (zie link).
Ik heb ze op een paar plaatsen gezien in Frankrijk.
Weer was altijd zon - 30 graden. Vloog in de schaduw. Laag boven het water en
ging elke inham, wortelhoek ed in. Vloog niet heel snel, maar stond nauwelijks stil in de lucht.
http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=117456.new.html#new (http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=117456.new.html#new)
Nog wat foto's van 2 plekken waar ik de Schemerlibel zag.
Waar staat bij de foto.
Ja dat komt me bekend voor, veel schaduw.
Gisteren tussen 18.00 en 21.00 langs de Beerze/Smalbroeken gekeken. Deze beek is nu (door de droogte?) radikaal veranderd in een rij van bakken water, gescheiden door her en der stapels stenen en/of hout; hier sijpeld wat water door. Het peil staat ONDER een van de twee peilschalen die ik heb gelezen, en is wel 60 tot 80 cm gedaald. Qua water dus niet meer zo geschikt.
Maar, dus, daarom, nu dus wel veel boom- en andere wortels die uit de oevers steken! Ook moeten de koeien meer moeite doen om te kunnen drinken, en zo onstaan er vrij grote strandjes, waar misschien de Bronlibel door wordt gelokt (of draaf ik nu door :rolleye: ?).
Een kwestie van goed en slecht nieuws in 1, denk ik maar.
Misschien is de Beerze nu minder geschikt als zoekplek? Graag advies, dan kan ik misschien wat anders nuttigs gaan doen :angel:
ik kom al tien jaar in de Brenne, merengebied in Midden-Frankrijk. Ik heb Boyeria irene 3 jaar geleden aangetroffen bij La Roche-Chevreux bij de Abloux, snelstromende beek met stenige basis en schaduwrijke oevers. Bijgaand een foto uit 2006. Bij dezelfde beek vlogen soorten als Bosbeekjuffer en Grote tanglibel, beide in de Brenne indicatoren van schone beekmilieus. De locatie is vanuit Midden-Nederland hemelsbreed circa 700 km. Da's wel een aardig end ......
Citaat van: Platbuik op augustus 04, 2010, 12:32:06 PM
Gisteren tussen 18.00 en 21.00 langs de Beerze/Smalbroeken gekeken. Deze beek is nu (door de droogte?) radikaal veranderd in een rij van bakken water, gescheiden door her en der stapels stenen en/of hout; hier sijpeld wat water door. Het peil staat ONDER een van de twee peilschalen die ik heb gelezen, en is wel 60 tot 80 cm gedaald. Qua water dus niet meer zo geschikt.
Maar, dus, daarom, nu dus wel veel boom- en andere wortels die uit de oevers steken! Ook moeten de koeien meer moeite doen om te kunnen drinken, en zo onstaan er vrij grote strandjes, waar misschien de Bronlibel door wordt gelokt (of draaf ik nu door :rolleye: ?).
Een kwestie van goed en slecht nieuws in 1, denk ik maar.
Misschien is de Beerze nu minder geschikt als zoekplek? Graag advies, dan kan ik misschien wat anders nuttigs gaan doen :angel:
Zowel Bronlibel als Boyeria hebben meerjarige larvenstadia. Ben bang dat geen van beide soorten tegen gedeeltelijk droogvallen kan: watertemperatuur stijgt dan snel, en zuurstofgehalte neemt nog sneller af. Overleven ze denk ik niet...
Citaat van: Platbuik op augustus 04, 2010, 12:32:06 PM
Gisteren tussen 18.00 en 21.00 langs de Beerze/Smalbroeken gekeken. Deze beek is nu (door de droogte?) radikaal veranderd in een rij van bakken water, gescheiden door her en der stapels stenen en/of hout; hier sijpeld wat water door. Het peil staat ONDER een van de twee peilschalen die ik heb gelezen, en is wel 60 tot 80 cm gedaald. Qua water dus niet meer zo geschikt.
Maar, dus, daarom, nu dus wel veel boom- en andere wortels die uit de oevers steken! Ook moeten de koeien meer moeite doen om te kunnen drinken, en zo onstaan er vrij grote strandjes, waar misschien de Bronlibel door wordt gelokt (of draaf ik nu door :rolleye: ?).
Een kwestie van goed en slecht nieuws in 1, denk ik maar.
Misschien is de Beerze nu minder geschikt als zoekplek? Graag advies, dan kan ik misschien wat anders nuttigs gaan doen :angel:
Eerlijk gezegd heb ik er een heel hard hoofd in Alex en sta nog steeds erg sceptisch tegenover het eventuele voorkomen van Schemerlibel in Nederland maar da's vooral op gevoel.... Maar als je dan tòch "against all odds" gaat zoeken, zou ik een beek nemen die qua stroming, bodemsubstraat e.e. meer in de buurt komt van de biotopen in Midden- en Zuid-Frankrijk zoals de Keersop, de Tongelreep of de bovenloop van de Grote Beerze in de buurt van de Belgische grens. Weliswaar stoomt de Keersop, zeker de bovenloop, merendeels door wat opener gebied maar daar staat tegenover dat de oevers dikwijls erg hoog zijn wat toch de nodige schaduw over het water werpt zodat het water koel blijft. Andere opties zijn wellicht de 2 enige Bronlibel-beken in Brabant, jou wel bekend.....
Tja, het is ook meer uit praktisch oogpunt: kan ik door de weeks na het werk toch nog even naar de Kampina toe. Alles onder E'ven is voor de weekends.
Bedankt voor de tips/steun, Frank, wordt gewaardeerd hier :duim:
Hallo, ben er weer.
Als ik de fotoos zie uit Frankrijk en de factoren steen, schaduw en mooie beek bij elkaar optel dan kom ik uit op de Swalm....
Theo
plan maar vast een grote zoekactie voor volgend jaa dan ;D ;) :D
Groet,
Nick W
Het deel van de Swalm nabij de grens dan, vanwege de bomen voor de schaduw. Ook niet naast de deur, trouwens..... :-\
Neem eens een kijkje hier:
http://www.loegiesen.nl/toponiemen/Swalm.htm (http://www.loegiesen.nl/toponiemen/Swalm.htm)
En je waant je weer even in Frankrijk. Theo, een curtisii-tje zou er echter ook niet misstaan!
Maar Boyeria, tsja? Wat ik me wel afvraag is waarom we Orthetrum albistylum hier in Nederland niet hebben. Vele malen algemener, en eisen van lik-me-vestje... (voor zover ik kon nagaan). Maakt die nog 's een sprongetje noordwaarts in Duitsland?
Albistilum is vast ergens veel algemener, maar tot nu toe is dat een van de soorten die ik nooit ergens gezien heb.
Ik heb albistylum ook pas 1 keer gezien, vorig jaar in de Jura bij een vennetje (waar overigens alle 4 soorten oeverlibel zaten).
in de Brenne (Midden-Frankrijk) is de soort algemeen in oeverzones van de meertjes. Ik had soort ook in de Vogezen (omgeving Monthureux -sur-Saône) in 2006. Hier langs een deels beschaduwde poel met geen goede waterkwaliteit (koeien komen hier drinken en er was veel flab in het water). Zie de foto.Bij deze poel vloog ook de Metaalglanslibel.
Citeer
Hier langs een deels beschaduwde poel met geen goede waterkwaliteit (koeien komen hier drinken en er was veel flab in het water).
Precies. Plasjes in koeienweilanden, volgescheten met een oevervegetatie van niks, meestal hooguit wat pitrus of zo. En beesten dan vaak gewoon in aantal.
Citaat van: VJKalkman op juli 29, 2010, 22:22:12 PM
De soort vliegt bij grotere, ten minste deels beschaduwde beken.
Als mensen toch in een kano de Dommel afvaren...
Ik zie dit topic net weer, albistilum hoort in deze diskussie niet thuis, heel ander beest.