Forum van Waarneming.nl

Soortgroepen => Zoogdieren => Topic gestart door: Eddy Clerx op februari 14, 2010, 12:29:37 PM

Titel: korenwolf??? of eikelmuis...
Bericht door: Eddy Clerx op februari 14, 2010, 12:29:37 PM
http://vroegevogels.vara.nl/Foto-detail.462.0.html?&tx_varavvgallery_pi1 (http://vroegevogels.vara.nl/Foto-detail.462.0.html?&tx_varavvgallery_pi1)[uid]=23046&cHash=75b8ec0c90

wow.... :rolleye:
Titel: Re: korenwolf???
Bericht door: Jarinka op februari 14, 2010, 12:35:04 PM
Bedoel je die foto van een Korenwolf van Johnnn?
Als je bij die foto's zoekt op Korenwolf, zie je de foto (link doet het niet door []-haken in het adres)
Titel: Re: korenwolf???
Bericht door: marcel123 op februari 14, 2010, 12:47:39 PM
http://vroegevogels.vara.nl/typo3temp/pics/faaa8e1c22.jpg
Het was mij ook al opgevallen. Het lijkt me eerdre een http://images.google.nl/images?q=eikelmuis&oe=utf-8&rls=org.mozilla:nl:official&client=firefox-a&um=1&ie=UTF-8&sa=N&hl=nl&tab=wi dan een hamster.
Titel: Re: korenwolf???
Bericht door: Jarinka op februari 14, 2010, 12:51:02 PM
Inderdaad, een Korenwolf is eigenlijk gewoon een bolle donkere Goudhamster.
Goed gezien Marcel, voor zover ik er verstand van heb lijkt het me ook een Eikelmuis. Korenwolven zijn inmiddels ontzettend zeldzaam.
Titel: Re: korenwolf???
Bericht door: belle op februari 14, 2010, 13:14:38 PM
CiteerKorenwolven zijn inmiddels ontzettend zeldzaam.

Alsof eikelmuizen talrijk zijn in Nederland!  >:D

In elk geval is het zonder twijfel een eikelmuis.
Titel: Re: korenwolf???
Bericht door: Eddy Clerx op februari 15, 2010, 09:11:07 AM
Sorry van die [].. niet gemerkt..
Ik meende dat dit prachtig beestje het een exoot betrof. Maar evengoed een hele mooie waarneming van die Johnnnnnnn. Ga vv maar eens mailen. Bedankt
Titel: Re: korenwolf???
Bericht door: mystacinus op februari 15, 2010, 10:25:01 AM
inderdaad onmiskenbaar een eikelmuis. Vraag is alleen waar en onder welke omstandigheden deze foto is gemaakt. Van eikelmuizen komen trouwens hooguit nog maar enkele tientallen exemplaren (<50) voor in het Maasdal bij Maastricht. Het beest is zeldzamer dan de hamster nu, enigszins vergelijkbaar met de status van de hamster op het moment dat de laatste exemplaren weggevangen werden voor een fokexperiment.
Titel: Re: korenwolf???
Bericht door: marcel123 op februari 15, 2010, 13:22:51 PM
Hoe weet je dat ze zo zeldzaam zijn? Ik begreep dat ze vooral in bomen leven en wie zoekt er nu naar muizen in bomen? Is het geen waarnemerseffect?
Titel: Re: korenwolf???
Bericht door: wimtegels op februari 15, 2010, 13:41:54 PM
Dezelfde discussie is er geweest over de korenwolven. De "laatste" waren gevangen voor het fokprogramma. Toch werden nog projecten stopgezet omdat er misschien korenwolven zaten. Zeker bij dieren van de omvang van een muis zou ik niet graag uitspraken doen dat de populatie minder dan 50 bedraagt.
Dat soort zaken kun je gewoon niet met zekerheid zeggen. En hoe moeilijker het is de soort waar te nemen, hoe  moeilijker het wordt.
Titel: Re: korenwolf???
Bericht door: belle op februari 15, 2010, 14:51:46 PM
Eikelmuizen zijn niet 'zo maar' muizen. Informatie over de zeldzaamheid is trouwens genoeg te vinden. Het zijn ook opvallende beestjes en als je ze in je schuur of op je erf hebt, dan zul je ze zeker af en toe ontmoeten en/of horen.
Titel: Re: korenwolf???
Bericht door: wimtegels op februari 15, 2010, 15:15:44 PM
Ik heb niet beweerd dat het zo maar muizen zijn. Alleen dat het vaststellen van aantallen een zeer moeilijke zaak is. Zeker als je exacte aantallen wilt noemen. Hoe stel je vast of de nederlandse populatie minder dan 50 of minder dan 100 is bijvoorbeeld.

Je zult dan al bijna alle individuen moeten gaan merken en zeer regelmatig waarnemingen gaan doen. En dan moet je ook nog maar aannemen dat je alle (sub)populaties kent.
Titel: Re: korenwolf???
Bericht door: belle op februari 15, 2010, 16:30:24 PM
Natuurlijk is het niet eenvoudig, ik zou ook geen aantallen noemen. En ik zou ze ook niet gaan merken of fokken etc. Zolang het Nederlandse landschap niet meer passend is heeft dat weinig zin. Hier in Frankrijk zijn ze in onze streek nog volop te vinden (en verkopen ze in de supermarché vallen en gif om ze te bestrijden!!), maar ook hier wordt het landschap (houtwallen, oude bomen) langzaamaan steeds verder onttakeld. Gelukkig wordt ook geprobeerd hier iets aan te doen, maar dat valt niet mee. Natuurbescherming is hier voor enkele halvegaren. Pas als er zoveel is aangetast dat de gewone mens dat echt gaat merken (en het dus te laat is) worden de mensen wakker.

http://www.zoogdiervereniging.nl/node/247 (http://www.zoogdiervereniging.nl/node/247)

Afijn, dit raakt wel erg off-topic.  :-X
Titel: Re: korenwolf???
Bericht door: Marina op februari 15, 2010, 17:25:04 PM
Citaat van: belle op februari 15, 2010, 16:30:24 PM
Natuurbescherming is hier voor enkele halvegaren.

Ooit las ik ergens: "Frankrijk is een prachtig land. Alleen jammer dat er Fransen wonen"
Titel: eikelmuis
Bericht door: mystacinus op februari 15, 2010, 20:01:28 PM
hallo Wim ea
ik heb mij nog voorzichtig uitgedrukt. De laatste officiele schatting die gemaakt is voor het basisrapport voor de Rode lijst (en de schatting heb ik zelf gemaakt) gaat nog uit van een actuele populatiegrootte van 60-80 individuen. We zijn nu weer drie jaar verder en de neerwaartse trend is nog niet omgebogen en bovendien zijn er de laatste jaren zo is gebleken uit zenderonderzoek van de VZZ een relatief hoog aandeel dieren gesneuveld. Het zouden er inmiddels ook hooguit een dertigtal kunnen zijn. De laatste jaren is nog veel onderzoek uitgevoerd en alleen nestkastentellingen leveren vooralsnog de meest betrouwbare gegevens op en de schattingen daarvan komen ook niet veel verder dan 15 ex.

Titel: Re: korenwolf???
Bericht door: wimtegels op februari 15, 2010, 20:05:43 PM
En gaat het daarbij om één populatir? Zo ja, hoe groot is de kans dat er nog ee populatie bestaat? Hoe is de situatie in Belgie?
Wat zijn de oorzaken van achteruitgang?

De titel van dit topic is overigens verwarrend, kan daar iets aan gedaan worden?
Titel: Re: korenwolf???
Bericht door: mystacinus op februari 15, 2010, 20:15:49 PM
in Belgie (vlaanderen) wordt de laatste jaren ook veel verspreidingsonderzoek gedaan (te raadplegen via de site van natuurpunt en daarvan weer de Zoogdierenwerkgroep) en de Vlamingen lopen wat betreft gelijk op. Ook daar is de trend negatief, al komt de eikelmuis nog in een brede smalle zone langs de taalgrens met Wallonie voor tot bij de kust en is er niet direct gevaar voor uitsterven zoals in Nederland. De kans dat het nog 1 populatie betreft is reeel, aangezien er nog maar uit 1 gebied waarnemingen zijn, enkele waarnemingen daarbuiten van versleepte beesten nagelaten dan.
Titel: Re: korenwolf???
Bericht door: wimtegels op februari 15, 2010, 20:33:16 PM
En zijn er al hypotheses over oorzaken?
Titel: Re: korenwolf???
Bericht door: mlahaye op februari 15, 2010, 20:34:48 PM
Als lezend kreeg ik een beetje een deja-vu gevoel vanuit de jaren negentig. Eindeloze discussies over de aantallen hamsters (korenwolven) en in 1999 was het in één keer over: slechts één populatie over met minder dan 25 individuen. Overigens leefden de laatste hamsters in de akkers aan de voet van het Savelsbos, precies de locatie van de laatste eikelmuizen?! Wat zou er toch zijn met dat gebied? Hoe dan ook, de aantallen eikelmuis zijn verontrustend laag en de populatie loopt groot gevaar uit te sterven. Of het er nou 100, 50 of 80 zijn. Het onderzoek aan de hamsters laat zien dat populatie-crashes van 65% tot 95% in één jaar mogelijk zijn. Als een populatie voldoende groot is, dan zijn er altijd wel plekjes waar het nog wel goed gaat. De populatie kan zich dan weer herstellen.
Wel moet ik een nuancering maken over de hoge sterfte van de eikelmuizen, mits de reproductie hoog genoeg is, is een hoge sterfte geen probleem. De enige manier om dat vast te stellen: monitoringsonderzoek door middel van gezenderde dieren. Andere manieren van onderzoeken leveren volgens mij te weinig op. Vaak is dat juist bij zo'n laatste populatie erg lastig en gevoelig. Het gaat immers om de laatste bedreigde populatie?!
En @Ludy, op de Pietersberg waren toch ook eikelmuizen gevonden?

Groeten,
Maurice


Titel: Re: korenwolf???
Bericht door: mystacinus op februari 15, 2010, 20:41:28 PM
vermoedens zijn er, maar duidelijkheid allerminst. Meest concrete aanwijzingen van verlies zijn anekdotische waarnemingen van winterslaapplaatsen in de vorm van waterpomphuisjes ed in het buitengebied die afgebroken zijn, naast het alom bekende verlies van kleinschaligheid van het buitengebied. Aan voedselaanbod ligt het ws niet, de eikelmuis is geen voedselspecialist.

Ja Maurice helaas ging het om een overwinterend dier dat niet in de Keel was gevonden maar een groeve bij Zichen Zussen Bolder...
Titel: Re: korenwolf???
Bericht door: mystacinus op februari 15, 2010, 21:10:24 PM
ik vind het topic korenwolf ??? niet zo heel slecht gekozen, de eikelmuis zou het zelfde lot kunnen wachten als de hamster: wegvangen, fokprogramma opzetten en herintroductie. Wat misschien voorlopig kan helpen is een aanlijnverbod voor loslopende honden naleven, dus iedere vrijlopende hond in het leefgebied krijgt een spuitje. Daarnaast helpt het nmm om de kwijnende populatie zoveel mogelijk met rust te laten en prangende onderzoeksvragen met Europese middelen in Belgie of Wallonie te bekostigen en ook daar uit te voeren.
Titel: Re: korenwolf???
Bericht door: wimtegels op februari 15, 2010, 21:13:18 PM
Als we de oorzaken van achteruitgang niet wegnemen lijkt het mezo gebeurd met dit diertje in Nederland....

Maar ja, dan gaan we maar met belgische fokken....
Titel: Re: korenwolf???
Bericht door: Marina op februari 15, 2010, 21:26:40 PM
Citaat van: mystacinus op februari 15, 2010, 21:10:24 PM
iedere vrijlopende hond in het leefgebied krijgt een spuitje.
Ik denk dat loslopende waarnemers die m op de foto willen hebben voor méér verstoring zorgen.
Ok, dan geven we die waarnemers ook een spuitje. Er zijn er zat, de waarnemerpopulatie zal er niet onder lijden.
Titel: Re: korenwolf??? of eikelmuis...
Bericht door: mlahaye op februari 16, 2010, 10:22:26 AM
Citaat van: mystacinus op februari 15, 2010, 21:10:24 PM
de eikelmuis zou het zelfde lot kunnen wachten als de hamster: wegvangen, fokprogramma opzetten en herintroductie.

Ha die Ludy, het doet kennelijk nog steeds pijn aan je Limburgse hart dat 'Hollanders' de laatste korenwolven hebben weggevangen en daarmee de soort hebben behouden voor de Nederlandse, pardon, Limburgse fauna. Ik ben een absoluut voorstander van wegvangen, kweken en herintroduceren van de 'laatste' eikelmuizen en dat te begeleiden met goed wetenschappelijk onderzoek: in Limburg in het Savelsbos, op andere plekken in Limburg (zonder boomgaarden, schuurtjes, etc.) en in Wallonië/Vlaanderen. Alleen op die manier is te achterhalen wat de oorzaken/oorzaak van de achteruitgang is. Het 'nette' landschap zal daar ongetwijfeld een reden voor zijn, maar dat is wel erg algemeen. Bij de korenwolf was (is) het 'de intensivering van de landbouw', maar daarmee is er nog geen duidelijke oorzaak? Waar grijpt de intensivering van de landbouw dan op in? Waarom kan de soort daar dan zo slecht tegen? Alleen als je daar een antwoord op hebt kan je gaan denken aan een duurzame bescherming. Met de korenwolf gaat het inmiddels een stuk beter, ben benieuwd hoe het met eikelmuis zal gaan over een aantal jaar.....

Maurice
Titel: Re: korenwolf??? of eikelmuis...
Bericht door: mystacinus op februari 16, 2010, 11:07:35 AM
Ach Maurice, die 'Hollanders' kunnen ook niets goeds meer doen na het wegvangen van de laatste korenwolven, maar het fokprogramma is al lang niet meer alleen waar het nu om gaat, denk aan de aandacht die er is voor akkervogels in het kielzog van de hamsterexperimenten. Misschien dat de ervaringen met de hamster gebruikt kunnen worden bij de voorbereiding van de eerstvolgende stappen die voor de eikelmuis zinvol zijn. Eerst beginnen met wegvangen, kweken en herintroduceren om daarna habitatonderzoek en overlevingsstrategieen te bepalen en inzicht te krijgen in de oorzaak van de achteruitgang in Nederland is volgens mij echter niet zoals het IUCN het voorschrijft (maar voor de hamster werd het IUCN ook niet gevolgd). Begin maar eerst eens met populatieonderzoek in Belgie.   
Titel: Re: korenwolf??? of eikelmuis...
Bericht door: wimtegels op februari 16, 2010, 18:05:45 PM
Eerlijk gezegd vind ik het moeilijk om een standpunt over het al dan niet vangen van restpopulaties voor een fokprogamma.

Vooral in Limburg krijgen we dan vreemde situaties. We hebben vaak voor nederland kleine populaties. De korenwolf en de muurhagedis zijn daar voorbeelden van evenals deze eikelmuis.

Het gaat hier niet zonder meer over het uitsterven van een soort. Het gaat over problemen in het noordelijk gedeelte van de populaties.

Je moet hier volgens mij de kosten en baten, en dan heb ik het niet alleen over geld, tussen investering in biotoop en biotoopverbindingsherstel en fokprogramma's afwegen.
Het gaat (nog) niet over het behoud van de soort als zodanig.

Zoals gezegd, ik ben er voor mezelf nog niet uit. Ik zie graag argumenten voor en tegen beide opties. Maar misschien is dat ook een discussie die meer in het board natuurbeheer thuis hoort.
Titel: Re: korenwolf??? of eikelmuis...
Bericht door: mystacinus op februari 17, 2010, 08:23:22 AM
Het is geen academische discussie meer de keuze om wel of niet verder populatieonderzoek uit te voeren. De Zoogdiervereniging heeft afgelopen jaar dieren gezenderd en dat is stop gezet omdat de TBO geen betredingsvergunning wilde verlenen. Dat weerhoudt de onderzoekers er niet van het dit jaar weer te gaan proberen al wordt nu teruggegrepen op het chippen van dieren (maar zenderen is niet helemaal van de baan). Nadeel van chippen is dat de afleeskans erg klein is omdat de dieren gescand moeten worden op een afstand van een paar centimeter. Al dit soort onderzoek zie ik meer zitten in een meer florerende populatie zoals in Vlaanderen. Laat de dieren voorlopig met rust en richt het monitoringonderzoek op nestkasten. Die blijken uitstekend te werken.
Titel: Re: korenwolf??? of eikelmuis...
Bericht door: mlahaye op februari 17, 2010, 09:06:57 AM
Hallo Ludy,

Je moet en dieren gaan monitoren in het buitenland en de lokale populatie goed gaan monitoren. Chippen en monitoren in de nestkasten levert slechts beperkte resultaten op. Door populaties te vergelijken kan je erachter komen wat er mis gaat. Alleen een goede populatie volgen leert je niets over de knelpunten in het Savelsbos. Tenslotte krijg je door zenderonderzoek veel meer relevante informatie. Na een gesprek met de TBO is overigens de 'kou weer uit de lucht' en ik ga er vanuit dat het onderzoek weer voortvarend wordt opgepakt door de Zoogdiervereninging.

Groeten,
Maurice
Titel: Re: korenwolf??? of eikelmuis...
Bericht door: mystacinus op februari 17, 2010, 15:22:05 PM
Maurice,
Ik ben er niet voor om de nu erg kwetsbare populatie in het Maasdal te zenderen en zelfs chippen. Wat ik wel zie zitten is monitoren met de nestkasten. Oorzaken van achteruitgang, die al tientallen jaren plaatsvindt, achterhaal je niet meer met zenderen. Voordeel van nestkasten kan ook zijn dat doordat dieren ze graag accepteren de populatie gestimuleerd wordt (dit is ook bekend van hazelmuizen). Wat je wel leert van zenderonderzoek, mits het onderzoek gecontroleerd en deskundig uitgevoerd (en begeleid) wordt (promotieonderzoek bijv.), zijn oa fittness, populatieopbouw, migratie en landschapsgebruik. En eerlijk gezegd vind ik niet dat een dergelijk onderzoek door de Zoogdiervereniging uitgevoerd kan en moet worden. De eerste drie elementen zijn goed te doen met monitoring van nestkasten! Landschapsgebruik minder, maar daar leent de Belgische populatie in referentiegebieden in Vlaanderen zich dan weer uitstekend voor. Zoek in de referentiegebieden de differentiatie in landschapsstructuur en populatiegrootte (een 'slecht' en een goed gebied). Ga met de uitkomsten van dat onderzoek de Nederlandse populatie te lijf en zet pas dan een goed onderzoeksprogramma op.