Het moge duidelijk zijn dat de huidige tweesplitsing (‘inheems’ en ‘incidental import’) leidt tot oversimplificatie van de werkelijkheid. Het meest wringende geval is inderdaad dat exoten (ook invasieve) na drie generaties op drie verschillende plekken zonder menselijke tussenkomst ook gewoon ‘in kunnen burgeren’. Dat betekent met de op dit moment gehanteerde definitie van waarneming.nl dat er dus ook invasieve exoten als inheems kunnen worden bestempeld.
De ideaalsituatie zou natuurlijk zijn om een systeem te hanteren soortgelijk aan deze (
https://forum.waarneming.nl/index.php/topic,48676.msg364966.html#msg364966). Het lijkt mij echter niet dat dit haalbaar is om in elkaar te zetten voor 5000 taxa, vooral doordat er flink wat taxa tussen zitten waarbij discussie kan ontstaan, bijvoorbeeld omdat de herkomst niet met zekerheid te achterhalen is. Bovendien is het heel lastig om een dergelijk systeem te maken waarbij soorten duidelijk altijd in maar één categorie vallen.
De validatorendag lijkt mij de uitgelezen dag om de huidige methode van toekennen van een inburgeringsstatus te evalueren, maar het lijkt mij ook niet nutteloos om hier in dit topic alvast een voorzetje te geven. Zo komen in ieder geval al een deel van de meningen van de gebruikers en dus wat voor- en nadelen van verschillende ‘oplossingen’ boven tafel.
Een afsplitsing van ‘ingeburgerd’ van ‘inheems’ lijkt in ieder geval een overzichtelijke verbetering t.o.v. de huidige situatie, met niet al te veel negatieve gevolgen. Dan moeten wel ca. 3000 taxa handmatig worden gecontroleerd en waar nodig gewijzigd (zou ik overigens wel een steentje aan bij willen dragen, maar dat is evt voor later). Daarbij lijkt het mij logisch dat als leidraad de status van 1825 (zoals in Heukels’ Flora vermeld) wordt gehanteerd. Alles wat vóór die datum ingeburgerd was wordt dan inheems, en alles wat na die datum ingeburgerd is wordt dan ‘ingeburgerd’.
Wellicht staan er dan bij ‘ingeburgerd’ ook wat soorten die hier terecht zijn gekomen door natuurlijke uitbreiding van het areaal, maar het is dan maar net de vraag of dat bijvoorbeeld een gevolg is van klimaatverandering, en zo ja, of dit dan wel ‘natuurlijke uitbreiding’ te noemen is. Exoten (mits ingeburgerd) komen dan ook onder de noemer ‘ingeburgerd’ te staan, ongeacht of ze invasief zijn. Lijkt mij geen probleem (en het is ook niet onjuist te noemen), in tegenstelling tot het scharen onder ‘inheems’ zoals nu het geval is. Een soort die ingeburgerd is, is tenslotte per definitie een exoot…
Het vermelden van jaar van eerste vondst, of jaar van verkrijgen van de status ‘ingeburgerd’ zie ik niet echt als een oplossing. Dat soort informatie hoort wat mij betreft meer thuis in de soortinformatie/soortbeschrijving. Dat lijkt mij ook de geschikte plek voor informatie mbt invasiviteit, en de verordeningen die voor een soort gelden.
Voor een tweede afsplitsing van ‘exoot’ van ‘incidental import’ kan ik niet zo snel een objectieve scheidingsregel bedenken. Misschien is het wel beter om alle ‘incidental import’ om te zetten naar ‘exoot’, gezien de definitie in Van Dale is “uitheemse plant- of diersoort die zich buiten het oorspronkelijke verspreidingsgebied heeft gevestigd”, wat volgens mij grotendeels de lading dekt van wat nu onder ‘incidental import’ valt. Zijn we ook gelijk van die Engelse term af. ‘incidental import’ vind ik persoonlijk een wat nietszeggende term, die ook vaak niet juist de inburgeringsstatus van de soorten die eronder vallen dekt.