Polistes dominulus

Gestart door wilde, augustus 19, 2012, 23:06:54 PM

Vorige topic - Volgende topic

wilde

Onder de dakpannen van mijn woonhuis nestelen Franse veldwespen. Er zitten op de zuidzijde naar schatting 5  - 10 volkjes. Vandaag heb ik een volkje bekeken en wat foto's gemaakt. Daar had ik een schuin tegen het dak staande 3-delige zware ladder voor nodig. Terwijl ik er bij zat (op de ladder) kwam er een mannetje uit, zie foto 28. Op foto 30 is de koningin te zien samen met het verse mannetje. Het nestje van de foto (38) heeft een doorsnede van 6,5 cm en bevat circa 150 cellen. De grotere bollen zijn vermoedelijk verpoppende jonge koninginnen.
Nu vraag ik mij af op welke wijze koninginnen geproduceerd worden, dus vrouwtjes die bevrucht kunnen worden. Bij honingbijen geschiedt dat door ander voedsel aan de larve te geven (meer eiwitrijk en veel). Wespenlarven krijgen dierlijk voedsel in de vorm van gekauwde vlinderrupsen en andere insecten. Wat krijgen ze nog meer om zich van een werkster te onderscheiden en te gaan overwinteren?
Groet, Albert de Wilde
https://www.ahw.me

Pietsje

Albert, ik zal het voor jou aan Kees van Achterberg vragen. DIe is redelijk specialist op deze wespen, o.a. B)
Bedankt voor je reactie
Pietsje
Als je naar iets op zoek bent, vind je vaak iets anders!
waarnemingen in het buitenland: https://observation.org/users/50326/photos/?advanced=on

Pietsje

Albert, ik heb antwoord gekregen van Kees:

Wat Albert's vraag betreft: Polistes koninginnen hebben hetzelfde voedsel gekregen als de werksters. Er zijn dan ook geen morfologische verschillen; voor zover we weten wordt onderling door dominantie  uitgemaakt welk vrouwtje als koningin gaat functioneren. Mogelijk via feromonen wordt bepaald wie no. 1 is.

Hopelijk kan je er iets mee?
Bedankt voor je reactie
Pietsje
Als je naar iets op zoek bent, vind je vaak iets anders!
waarnemingen in het buitenland: https://observation.org/users/50326/photos/?advanced=on

wilde

#3
Nee, daar kan ik niet zo veel mee. Werksters van sociale wespen zijn steriel. Ze kunnen niet paren met een dar, want ze zijn daartoe niet ingericht. De vraag moet dus eigenlijk wat breder worden gezien. Wespenkoninginnen van bijv. Vespula vulgaris zijn duidelijk groter dan werksters van die soort en die nieuwe koninginnen, die ongeveer nu worden geboren, paren vrij snel na uitkomst en overwinteren dan solitair.
Hoe zorgen deze sociale wespen ervoor dat een larve koningin wordt? Dat heeft niets met dominantie te maken. Bij Polistes kan dominantie wel een rol spelen, want daar schijnen soms meerdere koninginnen (bevruchte vrouwtjes) te zijn, waarvan er één dominant is en die zorgt dus voor de reproductie, terwijl de andere koningin(nen) zich als werkster gedragen. Als de koningin met de hoogste rang eventueel voortijdig dood gaat, neemt de koningin met de tweede rang haar plaats in. Om die dominantie gaat mijn vraag niet, maar hoe wordt een wespenlarve koningin ipv. werkster?
Groet, Albert de Wilde
https://www.ahw.me

Theo MJP

Hoi Albert,

Ik heb ongeveer 5 kilo aan artikelen over Polistes verzameld om nog eens een leuk boekje over deze veldwespen in Nederland te schrijven, maar deze vraag heb ik ook nog niet beantwoord gezien in al die stukken.
Daarvoor zullen we dan toch echt specialisten in het buitenland voor moeten raadplegen. Misschien kunnen die al een aanzet tot een antwoord geven, want ik geloof niet dat de wetenschappers hier al uit zijn.
Misschien dat intensief DNA-onderzoek ism. intensief embryologisch onderzoek ons iets verder kunnen brengen met het ontsluieren van dergelijke ont-wikkelingen.
Is dit proces en de precieze werking daarvan overigens wel helemaal bekend bij honingbijen? Kunnen we vanuit eieren inmiddels zelf Apis-koninginnen kweken?

Groet Theo
P.S. Het is inmiddels Polistes dominula.

wilde

#5
CiteerKunnen we vanuit eieren inmiddels zelf Apis-koninginnen kweken?
Dat is al uitgebreid geprobeerd en dat kunnen we niet in een laboratorium. De voedselbijen voegen ook kliersecreties toe die niet zijn na te maken. Daarnaast is het aanbod van voedsel aan een koninginnenlarve veel intensiever. Die larve krijgt zeer veel hoogwaardig voedsel en zwemt er de eerste dagen van het larvestadium in.

Ik vermoed dat bij sociale wespen iets dergelijks aan de hand is. De koninginnen bij veel soorten zijn aanzienlijk groter dan werksters en dat kan alleen als er meer voedsel wordt aangeboden. Daarnaast moet het een dier worden dat in staat is om te paren. Morfologisch is er dus wel een verschil met een werkster, tenminste als je het begrip morfologisch wat breder neemt en niet alleen de exacte buitenkant bekijkt. Misschien spelen toegevoegde kliersecreties hier ook een rol, zodanig dat hormoonstoffen zorgen dat het een vrouwtje wordt met een zaadblaasje (spermatheca) waarin sperma kan worden opgeslagen en later worden gebruikt om een bevrucht eitje te leggen.

PS: dat de veldwesp inmiddels dominula heet is me wel bekend, maar het Soortenregister volg ik in de namen. Ze zijn daar wat traag met aanpassingen.
Groet, Albert de Wilde
https://www.ahw.me

Pietsje

Albert, nog een naijlbericht van Kees, toen ik had aangegeven dat zijn reactie niet jouw vraag beantwoordde. Misschien nu enigszins. Maar het zal wel complexer zijn. Hij dacht dat je vraag over Polistes ging maar neigt nu meer naar Vespula.

Bij Vespula worden onderin het nest grotere cellen gemaakt waarin de larven grotere hoeveelheden voedsel krijgen. Hierdoor ontstaan grotere en verder ontwikkelde vrouwtjes: de koninginnen voor het volgend jaar, die eerst paren voor ze een overwinteringsplek gaan zoeken.
Bedankt voor je reactie
Pietsje
Als je naar iets op zoek bent, vind je vaak iets anders!
waarnemingen in het buitenland: https://observation.org/users/50326/photos/?advanced=on