Veelkleurig Aziatisch Lieveheersbeestje?

Gestart door P. Kuijper, april 29, 2012, 11:11:22 AM

Vorige topic - Volgende topic

P. Kuijper

onzeker Veelkleurig Aziatisch Lieveheersbeestje - Harmonia axyridis gezien op 2012-03-31 Kampen
Foto's:


Of is dit een Oranjerood Veelkleurig Lieveheersbeestje? Hoe zijn deze te onderscheiden?

Gr. Pieter
Met vr. groet,
P. Kuijper

Arp

Hoi Pieter,
:duim:
Citaat van: Pieter2011 op april 29, 2012, 11:11:22 AM
Hoe zijn deze te onderscheiden?
Officieel aan wat kleine morfologische details aan de onderkant die zelfs op goede foto's niet/nauwelijks te zien zijn  ;D

Ze zijn qua kleur/patroon erg variabel - zelfs deze ene kleurvorm heb je van helemaal zonder stippen tot vrijwel helemaal zwart. Afhankelijk van wat je voor je hebt zijn er telkens weer andere soorten die er eventueel me verwisseld kunnen worden.

In dit geval zou je (gezien de vragen op het forum de afgelopen jaren) deze (heel eventueel) kunnen "verwarren":

  • 19-stip - eigenlijk geen dubbelgangen, alleen het aantal stipjes klopt, verder lijkt die er totaal niet op (veel kleiner, langer, smaller, patroon anders etc etc) niks is vergelijkbaar.
  • 10-stip - duidelijk kleiner, minder hoog gewelfd, meestal matter, stippen liggen op andere plek, koptekening anders
  • Harlekijn - basiskleur meestal vlekkeriger, puntpatroon halsschild anders (extra puntjes aan voorrand), subtiel verschil in positie/patroon punten op dekschilden
  • ...
http://www.kerbtier.de/Pages/Themenseiten/deFarbvarCoccinellidae.html
http://stippen.nl/lieveheersbeestje.php
http://www.kerbtier.de/cgi-bin/deFSearch.cgi?Fam=Coccinellidae

Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

P. Kuijper

Hm, volgens stippen.nl:

_____________________________

Er worden meer dan 120 varieteiten onderscheiden, maar de meest gebruikte indeling is:
Harmonia axyridis succinea oranje/rood met 0-19 zwarte stippen
Harmonia axyridis axyridis zwart met 12 stippen (2+1+2+1)
Harmonia axyridis spectabilis zwart met 4 stippen
Harmonia axyridis conspicua zwart met 2 stippen


Drie meest voorkomende varieteiten:

De meest voorkomende vorm is bleekgeel tot diep rood, met nul tot 19 zwarte stippen.
Deze vorm heet succinea.

Een vorm die zwart is, met 2 grote stippen vooraan op het schild.
Deze vorm heet conspicua.

Een zwarte vorm met vier rode stippen. Twee grote vooraan en twee kleinere achteraan.
Spectabilis wordt deze genoemd.

_____________________________

Je zou denken succinea, maar ja, 120 varieteiten...

Met vr. groet,
P. Kuijper

Arp

#3
Duh - heb niet goed gelezen kennelijk :rolleye:

Mijn antwoord was een antwoord op een vraag die er niet stond: "Hoe onderscheid ik deze van andere soorten"  :rolleyes:

Uiteraard is dit een homozygote succinea, de andere varianten/aberraties die tot nu toe in NL zijn vastgesteld lijken er voor geen meter op.

Naar mijn weten (maar ik kan best wat gemist hebben!) is in Nederland minimaal genetisch materiaal van de volgende vormen vastgesteld (de zeldzame vormen veelal in heterozygote exemplaren):
aulica (wrn.be)
axyridis (wrn)
conspicua (wrn)
equicolor (wrn)
intermedia (Forum, fot)
spectabilis (wrn)
succinea (wrn)
...?

Op deze pagina vind je vrijwel alle varianten samen (zonder namen).

Een paar links voor de wat apartere vormen vind je in dit topic - lees vooral Tan (1945) even door.

De beesten die er als "succinea" uitzien - en dus ook jouw beest - zijn binnen het Nederlandse pallet, altijd homozygote succinea (succinea*succinea) - alle andere vormen hebben teveel zwart, wat meteen zichtbaar zou zijn in een heterozygoot beest.

De vormen die we op wrn benoemen als conspicua en spectabilis, maar ook de andere vormen, zijn voor een groot deel heterozygote exemplaren waarin de vorm met het meeste zwart "herkend" wordt, maar waar net zo makkelijk één van de andere vormen bij ingemengd zit, alleen kun je dat niet of nauwelijks herkennen.

P.S. Misschien was je ook alleen verward doordat je jouw vorm zowel bij Harmonia axyridis als ook bij Harmonia axyridis f. succinea tegenkomt? De eerste is een vergaarbak voor alle kleurvormen (als de waarnemer geen zin heeft om deze te specificeren, of als er meer vormen deel uitmaaken van de waarneming), de "soorten" voor de kleurvormen zijn aangemaakt om deze ook specifieker in te kunnen voeren - vooral leuk voor de zeldzame kleurvormen, maar die staan er dan weer niet allemaal bij  :-\
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)

P. Kuijper

Citaat van: Arp op april 29, 2012, 19:12:05 PMlees vooral Tan (1945) even door.
Dat dacht ik even te doen :rolleyes:

Citaat van: Arp op april 29, 2012, 19:12:05 PMP.S. Misschien was je ook alleen verward doordat je jouw vorm zowel bij Harmonia axyridis als ook bij Harmonia axyridis f. succinea tegenkomt?
Klopt. Maar ik heb er nu antwoord op :) Bedankt voor de uitgebreide reactie.
Met vr. groet,
P. Kuijper

Arp

#5
Peter, ik snap dat het je duidelijk was zo, maar ik "kaap" je topic even om nog wat aan te vullen, dan staat het voortaan een beetje bij elkaar - bij deze met excuses voor de kaping  ;D

Heb vanmiddag een stukje van het antwoord hierboven gerecycled op insektenfotos.de en daar nog een beetje aangevuld. Vul nu dan dit draadje ook nog even aan met een soortvan samenvatting (kort door de bocht) van Tan, 1945 en wat plaatjes.


Gesimplificeerd kun je stellen dat elke Har.axy. is opgebouwd uit een mengeling van twee genetische basisvarianten voor de kleurvorm - 1 deel van paps en 1 deel van mams. Hoe een aantal van die basisvormen heten en hoe deze eruit zien (ongeveer) is hierboven al verlinkt. Ik voeg hieronder nog een plaatje toe met een paar van de meest voorkomende kleurvormen - de andere zijn momenteel in Nederland/Europa erg zeldzaam.

De eerste rijen laten een bijkomend fenomeen zien: De grootte van de zwartaandelen is afhankelijk van de temperatuur en luchtvochtigheid tijdens de popfase. Dit is vooral opvallend bij de " succinea"  kleurvorm (rood met 19 zwarte stippen). Bij warm, droog weer blijven de stippen klein of komen zelfs helemaal niet tot ontwikkeling. Bij koud, nat weer (laat in de herfst) kunnen de zwarte stippen zover "uitlopen" dat de kever bijna helemaal zwart is:



Tan beschreef in 1945 dat het uiterlijk van de kever bepaald wordt door de zwartaandelen van beide kleurvormen bij elkaar op te tellen. Het is dus niet zo dat een kleurvorm in zijn geheel dominant is t.o.v. een andere (bruine ogen vs. blauwe ogen bij mens)  maar het zwart in beide kleurvormen is dominant t.a.v. het rood (onuitgekleurd: geel/oranje) - hij noemt dat "mosaic dominance".

Een kever met het "pure" uiterlijk van een kleurvorm ontstaat telkens als zowel van de vader als van de moeder deze kleurvorm wordt  doorgegeven. Dus bijvoorbeeld 2x "succinea". Dat noemt men dan homozygoot. Krijgt een kever van vader en moeder twee verschillende kleurvormen mee, dan spreekt men van heterozygoot.

De twee algemeenste "zwarte" vormen in Nederland zijn zwart met ronde rode vlekken: "conspicua" met 2 grote, rode, ronde vlekken in het midden, en "spectabilis" met grofweg dezelfde vlekken en nog eens twee kleine, ronde, rode vlekken achteraan (zie plaat boven). Kruis je zo'n beest - bijvoorbeeld een "spectabilis" - met een "succinea" dan wordt het zwart van de stippen van de succinea-vorm dus bij het zwart van de spectabilis opgeteld, ofwel: er komen zwarte stippen (van succinea) te liggen in de rode vlekken van de spectabilis. Afhankelijk van de grootte van de succinea-stippen (warm/koud tijdens de popfase?!) zie je daar niks van (het beest lijkt precies een gewone spectabilis), danwel zie je een klein zwart stipje achterin de rode vlek, of als deze stip groter wordt lijkt het alsof er achteraan de rode vlek een "hap" eruit is. Bovendien vaak ook aan de zijkanten van de vlek zodat er een grillige vlekvorm ontstaat ipv een mooie ronde (1e rij in plaat hieronder). Als het goed koud was tijdens de popfase en het zwart dus overal flink is uitgedijd blijft er in zo'n heterozygote succinea*spectabilis weinig of helemaal geen rood meer over (2e rij in plaat hieronder).



De laatste twee rijen laten zien hoe verneukeratief dit werkingsprincipe kan zijn. Wanneer het genetisch materiaal van een conspicua en een spectabilis bij elkaar komt (3e rij) zie je uiteindelijk eigenlijk geen verschil meer met een homozygote conspicua (theoretisch is er heeeel iets verschil in de vorm/positie van de grote vlek, maar aangezien dat ook variabel is ...  :-X ) - de kleine rode vlekken achteraan (spectabilis) worden immers helemaal afgedekt door de zwarte kont van conspicua.

Helemaal lollig kan dit uitpakken in bijvoorbeeld een heterozygote equicolor*spectabilis. Die zal knap lastig van een homozygote conspicua te onderscheiden zijn (ook hier worden de kontvlekken afgedekt door het zwart van equicolor), terwijl er in die kever dus geen grammetje conspicua te vinden is!

Enfin, de rest kan iedereen zelf wel verzinnen. Hopelijk zijn de meeste kleurvarianten en gekke vlek-in-vlek vormen etc hiermee grofweg wat logischer/duidelijker geworden :)
Groetengedoe, Arp (wrn - JungleDragon)