Rare resultaten met smeer...

Gestart door acherontia, oktober 12, 2006, 09:08:21 AM

Vorige topic - Volgende topic

JohnvR

#30
Die donkere, grote(re) uil uit mijn vorige reply was deze. Herkent iemand deze zo, ik kan hem in het boek nu niet vinden?

N.B. Mijn avond was niet slecht. Ik zit hier redelijk beschut. Ik had alleen minder bosbesuilen, terwijl ik meer bomen had ingesmeerd (9 bomen erbij, 54 tegen 46 bosbesuilen). Wel had ik twee x roodkopwinteruil, twee roesjes, een zekere bruine herfstuil, 3 x waarschijnlijk geelbruine herfstuil, drie x wachtervlinder, 6 x epirrita spec. (op licht, maar later ook op smeer), een gamma-uil en een vedermot (waarschijnlijk monodactyla) op bloemen en dus deze bruine kanjer hieronder.



Groeten,

Elachista

#31
Een erg late Apamea monoglypha, in het Nederlands graswortelvlinder. Misschien bij dit beest een tweede generatie.

Tymo
Groet,
Tymo

Robert Heemskerk

#32
Ik vraag me af wat het resultaat zal zijn als je op Beuk smeert, ik zit er aan te denken om vanavond een beukelaantje te nemen als proef..

Een eerder experimentje met naaldbomen was overigens erg teleurstellend..

Eik en Meidoorn geven tot nu toe de leukste soorten bij mij.

Wat is jullie ervaring met Beuken?, of bijvoorbeeld Populier, Wilg of gewone Es?

JohnvR

Hoi Tymo en Robert,

Bedankt voor de determinatie. Ik had daar wel naar zitten kijken maar durfde het sowieso niet aan om het hier op te houden en vond de periode inderdaad laat (lezende in het boekje).

Ik smeer deze week alle dagen op beuk, want dat staat hier nu eenmaal. Ik heb aan de ene kant van een grasveldje beuken, aan de andere kant coniferen (hele hoge met dikke stammen). Ik kan niet echt verschillen merken. Vanavond ga ik een paar honderd meter verderop het bos in waar ook eiken staan.

Groeten,

Elachista

Gladde bomen werken prima. Neem alleen geen berk, daar blijft amper wat op zitten.
Bij eik of wilg (hangt er wat vanaf welke wilg je hebt) blijft de smeer wat beter tussen de kieren zitten en werkt soms net wat beter.
Mocht er nu een kleine regenbui komen blijft het in de kiertjes langer zitten dan op een gladde stam..

Ik heb het mengseltje vaak vrij dun, waarbij ik het vrij hoog op de boom smeer en het gelijdelijk ook wat via de kieren naar beneden loopt. Daarbij krijg je ook een groter oppervlak en een sterkere geur.

Tymo
Groet,
Tymo

acherontia

Ik ben ervan overtuigd dat ruw schors absoluut beter is voor smeer dan gladde stammen. Op een beuk tref ik 10 vlinders aan en op een eik met wat ruwer schors met gemak 40-50 vlinders.... Ook is smeren middenin een bos in het najaar effectiever (wel een open plek in het bos zoeken, of een breed bospad) dan langs de randen... Of je moet de meest beschutte rand uitkiezen, smeer aan meerdere kanten van de stam en controleer vroeg in de avond de top aan vlinders is rond 18.45-19.15 uur op het moment. Smeer trekyt ook meer vlinders als het "ouder" is.

Jeroen

Elachista

Dan is het toch nog niet donker? Hier zit er dan nog niets...
Pas tegen 19.15-19.30, vlak na de schemering.
We gaan nu kijken, 30/35 bomen - toen was de emmer leeg  :lol:

Tymo
Groet,
Tymo

JohnvR

Vandaag voor mij de laatste avond. De eiken konden helaas geen doorgang vinden vandaag, dus zelfde rondje als de rest van de week. Ik had niet alle plekken opnieuw gesmeerd en inderdaad zitten er ook vlinders op de oude plekken, maar de meeste toch op de vers gesmeerde. De top lag hier alle avonden ongeveer tussen een kwartier voor en een kwartier na het donkere, ca. 18:45 - 19:15. De epirrita's komen later. Die graswortelvlinder van gisterenavond kwam overigens pas om 21:30 uur. Vandaag ongeveer hetzelfde als de rest van de week met als toetje een nieuwe soort, grote worteluil volgens mij.

Elachista

#38
Smeer vanavond was een succes, met o.a.:
S. libatrix (roesje)
A. circellaris (bruine herfstuil) > 30 exx
A. macilenta (geelbruine herfstuil)
C. vaccinii > 400 exx, 30 per boom
P. pygarga (donkere marmeruil), zeer laat!
A. oxyacanthae (meidoornuil)
A. gamma
Veel wijfjes Epirrita.
Acleris logiana, terplekke gedetermineerd, nog even nakijken. Gisteren op dezelfde plek ook meerdere exx van A. hyemana maar ook Nomophila noctuella.
En nog een hele leuke soort die ik later aan het lijstje toe zal voegen.

Op de buitenlampen o.a. A. sphinx (kromzitter), grote wintervlinders, opnieuw de trek-micro Udea ferrugalis en aardig wat C. pennaria's (gepluimde spanner).

Tymo
Groet,
Tymo

Robert Heemskerk

#39
Mooie lijst Tymo! en bijzonder zo'n late waarneming..

Mijn experimentje met Beuken en Essen dreigde op een mislukking te lopen..
Het zag er naar uit dat er maar één bosbesuiltje op af kwam maar een Roesje deed de avond slagen voor mij  :)
Ik had deze nog niet eerder gezien en dacht aan een of andere pijlstaartachtige..
Wat een nachtvlinder zeg! , erg mooi hoor!

Toch had ik gisteren (het was gisteren ietsje warmer) veel meer soorten nachtvlinders en het aantal was ook groter. Mogelijk zitten er in de omgeving van Eiken meer nachtvlinders dus. :unsure:  :unsure:

Verder heb ik iemand gesproken vanavond op het gebied van gistingsprocessen en alcohol :D
Ik heb nu een nieuw mengsel aangemaakt, dit keer met overrijp fruit, scheutje ketchap, suikerstroop en een scheutje alcohol (hoeft niet veel te zijn om het gistingsproces te bevorderen)

Morgen, als het weer goed is.. ga ik weer Eik proberen en Meidoorn.

Roesje van de avond:
http://www.waarneming.nl/wn_details.php?id=1620287

Elachista

#40
Roesjes blijven leuk inderdaad.

Ik heb een pan staan gevuld met appelmoes, ketjap en aardig wat wijn. Hier haal ik telkens een paar flinke lepels uit. Het mengseltje dat nu staat is meer dan een week oud en stond dus al aardig te gisten.
De bomen hier maken niet zoveel uit, probleem met sommige eiken is dat er heel veel van die blauwe alg op zit waardoor het slecht wil smeren.
Onbealgde eikenstammen vind ik prima, beuk werkt ook prima, sommige wat ruige en scheefgewaaide berken ook wel. Wat ook kan zijn die houtbalken aan het begin van een gebied.
Ook zou je soms eens naar de windrichting moeten kijken, ik smeer eigenlijk ook nooit aan de lei-zijde van de boom.

In de buurt van eiken zul je inderdaad veel vlinders zien, eik is voor veel soorten ook de voornaamste waardplant (o.a. Conistra vaccinii en erythrocephala zitten hier als rups op). Plekken waar de begroeiing wat jonger is levert vaak net wat meer soorten op als dan je gaat smeren ergens bij van die hele hoge en oude eiken of beuken.

Tymo
Groet,
Tymo

JohnvR

Dit is toch een grote worteluil?

Ook nog wat sfeer-impressies van vanavond. Bovenste heeft Roesje, wachtervlinder en 4 x bosbesuil. Onderste heeft 2 x bosbesuil, wachtervlinder, gevlekte winteruil en herfstuil spec.

Grote worteluil?


Sfeer-impressies



Groeten,
John

Elachista

Dankzij jou kom ik er weer op dat ik ook nog wachtervlinders gezien heb!
Alleen ik was ze vergeten...

Dit is geen gewone worteluil, die heeft aan het begin van de vleugel meer een langwerping zwart vlekje die er echt uit springt.
De soort die je gezien hebt is Agrotis ipsilon, een trekvlinder die haast het hele jaar door te zien is.

Tymo
Groet,
Tymo

Elachista

Is die bovenste van je onderste foto trouwens niet Conistra rubiginea?

Tmo
Groet,
Tymo

acherontia

#44
CiteerIn de buurt van eiken zul je inderdaad veel vlinders zien, eik is voor veel soorten ook de voornaamste waardplant (o.a. Conistra vaccinii en erythrocephala zitten hier als rups op). Plekken waar de begroeiing wat jonger is levert vaak net wat meer soorten op als dan je gaat smeren ergens bij van die hele hoge en oude eiken of beuken.

Er is bij de diverse vlinderoverwinteraars een groot verschil in waar de vlinders zich ophouden gedurende het najaar en de winter en plekken waar zij zich in het voorjaar voortplanten. Hoewel overwintering zonder meer ook in de strooisellaag plaats kan vinden (tijdens een kweek vanaf het ei van Conistra rubiginosa kropen de vlinders na het uitkomen eerst weg in de strooisellaag om pas na een paar weken tevoorschijn te komen en actief te worden). tref ik de meeste overwinterende vlinders onder loszittende stukken schors van oude bomen aan (dode bomen zijn daarbij favoriet).

Überhaupt zegt de vindplaats van een vlinder veelal weinig over de plekken waar de rupsen zitten. Heel simpel gesteld de ene eik is de andere niet, standplaats conditie, etc zijn allemaal factoren die een rol spelen bij de selectie van ei-afzetlocatie door wijfjes. Waarbij wel opgemerkt moet worden dat de ene soort daarin duidelijk "kritischer" is dan de andere soort en dat het heel moeilijk is om juist die factoren te herkennen laat staan benoemen.

Smeren op oudere bomen is bij mij altijd effectiever t.o.v. smeren op jonge bomen, hetzelfde geldt voor ruwe stammen vergeleken met gladde stammen, en droge stammen ten opzichte van natte ondergrond. In het najaar en in winter tref ik ook duidelijk meer vlinders aan in het bos t.o.v. de randen, in het voorjaar zie je een verschuiving optreden en worden juist de randen meer bezocht. Dat heeft er denk ik vooral mee te maken dat de vlinders dan op zoek gaan naar geschikte ei-afzetplekken waarbij randen met jonge uitlopers (en veel daglicht) de voorkeur genieten. (Hoewel ik natuurlijk niet weet wat zich in de kruinen van bomen afspeelt...).

Om een wat harder bewijs te hebben voor glad t.o.v. ruw heb ik wel eens stukken t-shirt met stroop op een gladde stam vastgemaakt, prompt  zitten daar dan veel vlinders op. Bij zo'n experiment met een beukenlaan zat er gemiddeld 80 % meer vlinders op de stammen met een stuk shirt met stroop, dan op de stammen zonder shirt.... De ondergrond (grip) lijkt dus veelal naast standplaats een heel belangrijke factor.

Overigens zijn er ook verschillen tussen de soorten onderling, Allophyes oxyacanthae en Conistra rubiginosa tref ik bijvoorbeeld wel degelijk meer aan de randen aan, maar dat zijn dan ook niet echte bossoorten maar meer beesten van een parkachtig landschap en houtwallen e.d. Twee soorten die uiterst talrijk aan de voet van de Grebbeberg bij Rhenen op smeer komen.

Ik zeg dus heel duidelijk niet; dat bij bosranden geen vlinders zitten maar wel dat juist in het najaar en in de winter er duidelijk meer vlinders dieper in de bossen zitten. Een factor die hierbij zonder meer ook meespeelt is dat het aan de randen (zeker op de Veluwe met de open koude heidevlaktes) duidelijk kouder is dan midden in een goed ontwikkeld bos (tot wel 5 graden verschil!).


Een soort die op de zuidelijke Veluwe juist bij beuken goed op smeer komt is Eprirrita christyi, de andere Epirrita's zitten weer meer in de gemengde bossen met veel berkenopslag, eiken en bosbes.

Jeroen

JohnvR

Hoi Jeroen,

Bedankt voor je uitgebreide beschrijving. Mede dank zij dit topic heb ik de afgelopen week een mooie nachtvlinderweek gehad, zelfs de actiefste van heel het jaar! Volgend jaar maar eens vroeger beginnen.

Ik zal ook eens proberen te wennen aan de latijnse namen, dat is denk ik toch helderder.
De Agrotis ipsilon had ik als Grote worteluil benoemd en dat is inderdaad hetzelfde.
De bovenste vlinder van mijn onderste foto (paar reply's terug) is inderdaad een Conistra rubiginea (Gevlekte winteruil). Die waren 3 van de 5 avonden aanwezig, met als maximum twee exemplaren.

Groeten,

acherontia

Hoi John,

Heb je een uitvergroting van de rubiginea van de onderste foto.... de lichte band aan de onderzijde van de voorvleugel vind ik heel typisch omdat het lijkt alsof er helemaal geen zwart vlekje inzit.....

Leuk dat mede dit topic als een stimulans heeft gewerkt!

Groeten,

Jeroen

JohnvR

Dit is de Conistra rubiginea. Het is een uitvergroting van een andere foto, maar wel dezelfde vlinder.



Groeten,

acherontia

Ah gelukkig er zitten toch zwarte puntjes in, de band leek op de andere foto heel anders. Dit is inderdaad een schitterende rubiginea. De rupsen van rubiginea zijn nogal apart, zeker vergeleken met die van de andere Conistra's. Ze hebben namelijk lange (dichte) haren, hetgeen te maken zou hebben met het feit dat ze in symbiose met mieren (Lasius fuliginosus?) zouden leven. Een mooi voorbeeld van een soort waarvan men de biologie niet goed kent, kweken lukt ook zonder mieren.....

Nu nog een keer kweken samen met een nest van die mieren en kijken wat er dan gebeurt. Ik heb al contact met een mierenexpert die aangeeft dat hij deze mier in gevangenschap kan houden, nu dus nog in het voorjaar een wijfje rubiginea scoren en dan eens kijken wat er gebeurt.

Jeroen

acherontia

CiteerIk zal ook eens proberen te wennen aan de latijnse namen, dat is denk ik toch helderder.

Uiteindelijk ontkom je er niet aan, maar toch hebben die Nederlandse namen ook wel wat. Het zorgt er in ieder geval duidelijk voor dat de nachtvlinders wat toegankelijker geworden zijn. Daar draagt de vertaalde nachtvlindergids natuurlijk ook aan bij.

Jeroen

JohnvR

Ja, van die nachtgids heb ik veel profijt. Ik zag gisteren toevallig in het donker in het gras een vlindertje zitten toen ik er met mijn zaklamp langsliep. Met de gids in de hand denk ik aan Agriopis aurantiaria - Najaarsspanner. Het lijkt wel een zeer vers exemplaar dat nog bezig was met oppompen.



acherontia

Inderdaad aurantiaria, en een verse vlinder maar helaas is er bij het oppompen van de vleugels iets misggegaan. Tijdens het volpompen van de vleugels met "insectenbloed" (haemolymfe) zijn de vleugels nog slap, x tijd (die tijd ligt vast!!) na het uitkomen komt er een hormoon vrij (bursicon) dat een rol speelt bij de uitharding. wanneer een vleugel op dat moment tegen een takje aanrust o.i.d. zal die met een kreukel erin uitharden. Dit is ook de reden dat je zoveel kreupele opgekweekte vlinders ziet, omdat men ze bijvoorbeeld in glazen bakken houdt en de vlinders dan naar beneden vallen tijdens het uithardingsproces met als resultaat verschrompelde vleugels.

Ook kan het gebeuren dat het de vlinder niet lukt om binnen x-tijd een geschikte "oppompplek" te vinden en dat resulteert in een vlinder met uitgeharde nog niet opgepompte vleugels. Soms kom je ook buiten dergelijke exemplaren tegen.

Jeroen

JohnvR

Ik worstel nog met een aantal Epirrita's van vorige week. Van een aantal kon ik zowel voor als achterkant fotograferen. Is hieruit iets op te maken of kan het alleen onder een microscoop? Het moet helaas in twee reply's, want maximum aantal foto's is 5 (ik heb er zes).

Epi 1



Epi 2


JohnvR

Ik worstel nog met een aantal Epirrita's van vorige week. Van een aantal kon ik zowel voor als achterkant fotograferen. Is hieruit iets op te maken of kan het alleen onder een microscoop? Het moet helaas in twee reply's, want maximum aantal foto's is 5 (ik heb er zes), hierbij foto 5 en 6.

Epi 3



Groeten,

Elachista

Helaas kun je er zo alsnog niets van maken, je moet de haren eerst verwijderen van het achterlichaam.

Tymo
Groet,
Tymo

JohnvR

#55
D'as toch jammer. Ik hoopte er 2 x christyi en 1 x autumnata van te kunnen maken (natuurlijk handig als dan de voorkanten ook kloppen). Bij deze levend gefotografeerde exemplaren (zaten toevallig op glas, waardoor ik ook de onderkant kon fotograferen) gaat dat wegborstelen van de haren niet lukken. :rolleyes:  Ik heb in de loop van de week wel een paar exemplaren verzameld (vond er op een gegeven moment o.a. een op de grond), dus die zal ik eens proberen onder mijn Lidl-microscoop te leggen.

Robert Heemskerk

#56
De laatste week is het nu toch wat kouder geworden.., ik vraag mezelf eigenlijk af wat je nog op stroop kan verwachten nu de bladeren massaal van de bomen vallen..

Voor heel veel soorten is het nu denk ik einde van de vliegtijd

Of zijn er toch nog leuke soorten die je de komende tijd kunt verwachten? (op de wat minder koude avonden..?)

Is het nu wachten tot maart(?) of zijn er in de komende maanden ook nog veel leuke soorten te zien?  :mellow:

acherontia

De komende maanden zijn er zeker nog leuke soorten te zien en komen vele vlinderoverwinteraars juist goed op smeer; als het in november in de schemering nog een keertje een graad of 7 is. Ook zijn er een paar soorten die pas na de eerste echte koude periode gaan vliegen. Dat zijn veelal soorten die niet op stroop komen, ik denk hierbij aan Operophtera brumata en fagata, Poecilocampa populi, en in het uiterste zuiden van Limburg Ptilophora plumigera. Ook een aantal Lithophane soorten kan nu nog goed op smeer gespot worden. Een essenlaan (nog liever een park met veel es)in het stedelijk gebied is meestal voldoende om Lithophane semibrunnea aan te kunnen treffen.

Een andere soort die nu pas goed actief wordt is Conistra rubiginosa.

Jeroen  

Robert Heemskerk

#58
Dat is mooi  :)  

Waarom komen sommige soorten nu goed op stroop af en sommige slecht of niet?
Ze zijn toch allemaal gek op nektar/bloemen?
Gaan ze verschillend op zoek naar voedsel in de nacht?

acherontia

Een vlinder is slechts de rups zijn manier om zicht voort te planten en te verspreiden, bij veel nachtvlinders is dit letterlijk het geval en beschikken de adulten niet (meer) over functionerende monddelen (roltong) en kunnen dus geen voedsel opnemen en teren gedurende hun (korte) leven op vetreserves die in het rupsenstadium zijn aangelegd. Vandaar dat er veel soorten zijn die niet op smeer komen.....

Wanneer er veel andere voedselbronnen aanwezig zijn is smeer minder effectief in vergelijking met perioden waarin veel voedselbronnen beschikbar zijn. Zo zie je in het voorjaar de hoeveelheid vlinders op smeer sterk afnemen zodra de wilgenkatjes bloeien.... En zie ik op de Veluwe het direct aan de de hoeveelheid vlinders op smeer als de heide bloeit of juist uitgebloeid is.

Jeroen