Er is meer mogelijk met losse waarnemingen!

Gestart door maarten1023, september 14, 2013, 08:55:22 AM

Vorige topic - Volgende topic

maarten1023

Kwam zojuist dit bericht tegen op de website van de Vlinderstichting. Het invoeren van losse waarnemingen loont dus ook! Er is meer mee mogelijk dan ik dacht.

http://www.vlinderstichting.nl/actueel.php?id=8&nieuwsid=963

Betrouwbare verspreidingsgegevens uit losse waarnemingen
Mooie vlinder gezien? Veel mensen melden hun waarnemingen op sites als telmee.nl of waarneming.nl en bouwen zo samen een enorme database op. Deze 'losse' waarnemingen zijn waardevol materiaal voor onderzoekers. Met geavanceerde statistische technieken kunnen zij er veranderingen in de verspreiding van soorten mee volgen, schrijven medewerkers van het Centraal Bureau voor de Statistiek en De Vlinderstichting in het Journal of Applied Ecology, 11 september 2013 online.

Veranderingen in aantallen en in verspreiding worden tot nu toe gemonitord met meetnetten. Vrijwilligers turven de aanwezigheid van soorten volgens een gestandaardiseerde opzet. De auteurs vroegen zich af of ze ook iets konden met de vele losse waarnemingen die er zijn.

Losse waarnemingen leveren niet zonder meer betrouwbare trends op. Het is immers onwaarschijnlijk dat de waarnemers elk jaar even actief vlinders of libellen tellen, zoals een voorwaarde is voor de meetnetten. Bovendien zullen veel mensen alleen bijzondere soorten rapporteren en gewone soorten negeren. Maar nieuwe statistische modellen, 'occupancy modellen', onderscheiden het wel of niet aanwezig zijn van een soort van het wel of niet opgemerkt worden. Deze modellen kunnen bovendien rekening houden met wisselende inspanningen van de waarnemers over de jaren heen en met hun neiging vooral bijzondere soorten te melden.

De auteurs pasten deze modellen toe op losse waarnemingen van 37 soorten vlinders over 20 jaar en van 40 soorten libellen over 12 jaar en berekenden veranderingen in de verspreiding van al deze soorten. De gevonden resultaten kwamen goed overeen met de veranderingen zoals ze uit meetnetgegevens naar voren kwamen.
Conclusie: ook losse waarnemingen zijn een rijke bron van informatie. Ze maken de meetnetten niet overbodig (die blijven nodig voor trends in het aantal vlinders en libellen), schrijven de auteurs, maar zijn een goede aanvulling voor soorten of in landen waar gestandaardiseerde metingen onhaalbaar zijn.
Groet,

Maarten

Thijs Fijen

Het volledige artikel is hier te vinden: http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/1365-2664.12158/abstract. Nouja.. Volgens mij geen open acces, dus dan alleen abstract.

Thijs Fijen

Margreet Kwh

Dit voorjaar is er een symposium over geweest bij het CBS. Als je binnen deze site zoekt op Occupancy, vind je een andere bron.
met vriendelijke groet, Margreet Kouwenhoven

cvsw123

De echte liefhebbers kan ik wel een pdf sturen, maar online zetten mag niet (heb ik speciaal voor moeten tekenen). Wie mij een mailtje stuurt kan een 'authors copy' toegemailed krijgen.
Chris van Swaay
De Vlinderstichting - Dutch Butterfly Conservation (www.vlinderstichting.nl)
Butterfly Conservation Europe (www.bc-europe.eu)

maarten1023

#4
Chris, ik heb het volledige artikel zojuist gelezen via universteitsbibliotheek :)
Echt ontzettend ingenieus! Losse waarnemingen zijn denk ik de voornaamste groep op waarneming.nl, dus dit is voor is een cruciale vinding voor waarneming.nl!
Groet,

Maarten

cvsw123

Dank je. Twee dingen:

       
  • Het geeft alleen verspreidingstrends. Probleem is dat verspreidingstrends langzaam reageren. Een daling van 1000 exemplaren naar 700 naar 400 etc. merk je pas op als van 1 naar 0 gaat. En dan is het eigenlijk al te laat. Bij dagvlinders is een vertraging van 10-15 jaar te zien.  Voor dit artikel maakte dat niet uit, we wilden alleen kijken of het werkt voor verspreidingstrends. Maar voor echt gebruik voor bescherming etc. heb je veel meer aan populatietrends.
  • Het werkt goed voor sommige groepen, zoals dagvlinders en libellen. Maar voor het schatten van de detectiekans moet je andere waarnemingen gebruiken die volgens een vergelijkbare methode verzameld zijn en waar je redelijkerwijs mag aannemen dat de inspanning gelijk geweest is. Dat is bij vlinders bv. meestal zo: relatief vaak worden alle soorten van een bezoek doorgegeven. Bij vogels bv niet (bijzonderheden worden massaal gemeld, koolmezen bijna nooit). Sterker nog: ondanks de enorme hoeveelheid vogelwaarnemingen lukt het niet om occupancy trends mee te bepalen, dat gaat met meetnetten vele malen beter. Geldt ook voor zoogdieren met alle verschillende methoden.
Wij zien het vooral als een uitkomst voor landen met relatief weinig waarnemers. Als iedereen daar probeert om van elk bezoek een min of meer compleet lijstje te maken van alle soorten, kun je daar in de toekomst veel meer mee.
Chris van Swaay
De Vlinderstichting - Dutch Butterfly Conservation (www.vlinderstichting.nl)
Butterfly Conservation Europe (www.bc-europe.eu)

cvsw123

Zie trouwens net dat we schrijven dat we verwachten dat het gaat werken voor vogels en zoogdieren. Dat krijg je met de doorlooptijd van zo'n artikel, inmiddels weten we al dat dat niet zo makkelijk gaat voor veel andere groepen, dagvlinders en libellen zijn (toevallig?) goede groepen hiervoor.
Chris van Swaay
De Vlinderstichting - Dutch Butterfly Conservation (www.vlinderstichting.nl)
Butterfly Conservation Europe (www.bc-europe.eu)

Thijs Fijen

Jullie schrijven dat het gaat werken met complete day lists. Een erg belangrijk detail. Streeplijsten gebruiken dus.  Zal het mede door dit artikel vaker/gaan doen!
Thijs Fijen

cvsw123

Streeplijsten zijn idd belangrijk. Maar ik vraag me af hoeveel mensen dat bij vogels gaan doen, we zullen het zien.
Chris van Swaay
De Vlinderstichting - Dutch Butterfly Conservation (www.vlinderstichting.nl)
Butterfly Conservation Europe (www.bc-europe.eu)

Thijs Fijen

En ik vroeg me juist af hoe het (het beste) werkt. Per km hok, en moet je dan het hele hok hebben bezocht zoals bij planten. Of per gebied en dan hetzelfde verhaal en wat als het gebied meerdere hokken bevat. Hoe gaat een analist daar mee om? Ik neem aan dat zoiets in de detection probability zit?
Thijs Fijen

cvsw123

Nu is het simpelweg per kmhok. En we weten allemaal dat niet het hele hok afgezocht zal zijn. Maar je neemt aan dat die bias ruwweg altijd gelijk is. Misschien dat dit in de toekomst wel beter kan, nu is computercapaciteit al beperkend (op een gewone laptop kost één berekening een week of zes, op de supercomputer lukt een soort in een uur of twee).
Chris van Swaay
De Vlinderstichting - Dutch Butterfly Conservation (www.vlinderstichting.nl)
Butterfly Conservation Europe (www.bc-europe.eu)

hiskodevries

In Belgie zijn ze met streeplijsten al wat verder en roeren zo ook meer op de trommel
daar zijn inmiddels 7200 streeplijsten ingevuld
dat kan op verschillende niveaus
punt met een straal
'kmhok' (meerdere varianten bij de belgen)
'gebied'
zie ook http://waarnemingen.be/daglijst/daglijst_start.php
en http://www.natuurpunt.be/uploads/ezines/documenten/studie/fenologie_goden_uit_het_oosten_laat_in_2011__natuur.pdf
Was getekend Hisko de Vries.

Wil je een fotovraag stellen op het forum lees dan dit eerst https://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=452369.0

marcel123

Ik dacht eerst dat dit oud nieuws was maar dit oudere document http://waarneming.nl/download/VanStrien.pdf gaat toch ergens anders over. Dat geeft aan dat het juist niet mogelijk is om informatie uit losse data te halen.

cvsw123

#13
@optilete: dat gaat over vliegtijden, iets heel anders.
@hisko: Die zul je gescheiden van de gewone waarnemingen moeten behandelen, want de trefkans is daar heel anders. Eigenlijk een meetnetje op zich. De losse waarnemingen zoals ze hier verder worden ingevoerd laat je dan gewoon weg. Nu al verstoren de 'me-too' waarnemingen de trefkansen enorm (dus dat iedereen achter elkaar aan rent naar dezelfde plek om dezelfde zeldzame soort af te kunnen tikken. De trefkansen raken hier danig van in de war).


Oftewel: zelfs met streeplijsten zijn er nog hobbels, en hoe dan ook krijg je alleen verspreidingstrends. Prima als je niks anders hebt, maar in NL is dat niet het geval (itt België). Dit artikel is dan ook vooral een inspiratie voor oplossingen in andere landen (en NL heeft zoveel data, dat het ideaal is om het hier uit te testen), in NL werkt het niet (vogels, zoogdieren) of heb je meetnetten die alleen al net zo goed verspreidingstrends genereren (zie artikel) en bovendien nog de veel gevoeligere populatietrends opleveren.
Chris van Swaay
De Vlinderstichting - Dutch Butterfly Conservation (www.vlinderstichting.nl)
Butterfly Conservation Europe (www.bc-europe.eu)

hiskodevries

CiteerDie zul je gescheiden van de gewone waarnemingen moeten behandelen, want de trefkans is daar heel anders. Eigenlijk een meetnetje op zich. De losse waarnemingen zoals ze hier verder worden ingevoerd laat je dan gewoon weg. Nu al verstoren de 'me-too' waarnemingen de trefkansen enorm (dus dat iedereen achter elkaar aan rent naar dezelfde plek om dezelfde zeldzame soort af te kunnen tikken. De trefkansen raken hier danig van in de war).
ik begrijp hier helemaal niets van.
Per streeplijst is exact bekend welke waarnemingen daarbij horen, anderen kunnen kopiëren wat ze willen. heeft geen enkele invloed.
Was getekend Hisko de Vries.

Wil je een fotovraag stellen op het forum lees dan dit eerst https://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=452369.0

cvsw123

Ik bedoel iets anders: het is zeer aannemelijk dat de trefkansen in streeplijsten anders zullen zijn dan in gewone losse waarnemingen. Daar durf ik wel wat op te verwedden. Zo worden in losse waarnemingen zeldzame soorten veel vaker en heel algemene soorten juist veel minder vaak doorgegeven. De trefkans voor een hele zeldzame vogel lijkt dus heel hoog (iedereen die gaat kijken meldt hem) en van de merel heel laag (hij moet overal zitten, maar wordt maar heel weinig los doorgegeven). Dus moet je ze gescheiden analyseren en zul je vermoedelijk de facto de losse waarnemingen (met al hun genoemde problemen qua trefkansen) niet meer gebruiken. Dat is wat ik bedoelde.
Chris van Swaay
De Vlinderstichting - Dutch Butterfly Conservation (www.vlinderstichting.nl)
Butterfly Conservation Europe (www.bc-europe.eu)

hiskodevries

Chris, de mensen die achter zeldzaamheden aanjagen zullen vast niet de mensen zijn die een streeplijst gaan invullen.
en als ze dat toch doen prima. dan krijg je van dezelfde locatie/ datum meerdere lijsten. dat weet je dan.
Was getekend Hisko de Vries.

Wil je een fotovraag stellen op het forum lees dan dit eerst https://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=452369.0

cvsw123

Misschien moet je eerst het artikel even lezen, dan praten we wat minder langs elkaar heen. Ik stuur het je wel toe.
Chris van Swaay
De Vlinderstichting - Dutch Butterfly Conservation (www.vlinderstichting.nl)
Butterfly Conservation Europe (www.bc-europe.eu)